Siz de kendi besinlerini yetiştirmekten keyif duyanlardan mısınız? Günümüzde besinlerin en organik halini bulmak bir hayli zor. Bu yüzden evde kendi ürünlerini yetiştirenlerin sayısı da giderek artıyor. Son dönemlerde yemeklerin içerisinde sık sık kullanılan ve popülaritesi yükselen bir besinle karşınızdayız: Kültür mantarı. Hem düşük kaloriye, hem de zengin besin değerlerine sahip olan bu mantar ile yapılan yemeklerin tadı bir başka oluyor. Yetiştirdiğiniz mantarlar ile yapabileceğiniz mantarlı yemekler sayfamızı da buraya bırakıyoruz. Şimdi, evde mantar yetiştirilir mi? Kültür mantarı nasıl yetiştirilir? gibi soruların cevabını almak için, uygulanması gereken adımlara başlayabiliriz.
Evde Kültür Mantarı Yetiştirme
Kültür Mantarı Kaç Günde Yetişir?
Eğer mantar kompostunu kendiniz yapmaya karar verdiyseniz, kompostu verimli hale getirmek 30 gün sürmektedir. Kompostu hazırladıktan sonra gün kuluçka süresi vardır. Bu süreçten 15 gün sonra ise hasat için hazır hale gelir. Ancak hazır mantar kompostu kullanacaksanız, bu süre 30 güne düşmektedir. Yaklaşık bir ay sonra mantarların yetişmeye başladığını görebilirsiniz. Yetiştirdiğiniz mantarları topladıktan sonra komposta aynı işlemleri uygulayarak tekrar yetiştirebilirsiniz.
Kültür Mantarı Nasıl Temizlenir?
Kültür mantarını yemeklerde kullanacağınız zaman üst kısmını mutlaka temizleyin. Mantarın üst kısmını hafifçe suda ıslatın. Üzerini sünger veya diş fırçası ile sürterek temizleyebilirsiniz. Mantarın sap kısmını iterek kopartabilirsiniz. İç kısmını ise suyun altında parmağınızla iterek çıkartabilirsiniz. Bu sayede mantarlar yemekte kullanmaya uygun hale getirilir.
Kültür Mantarı Zehirli Mi?
Kültür mantarı zehirsiz bir mantar çeşididir. Ancak hazır olarak satın alırken güvendiğiniz yerlerden taze almanızı öneriyoruz. Bu sayede ürünleri daha doğal bir şekilde kullanabilirsiniz.
Şunlara da göz atın;
Esiz aromasyla yemeklere güzel bir lezzet kazandran mantar, çok eski zamanlardan beri tüketilir. Her kültür için sofrada özel bir yeri vardr. Üretiminde Akdeniz iklim koullarn gerektirmesi nedeniyle ülkemizde yetitirilmesi kolay bir besindir. Bu nedenle tüketiciler kadar yatrmclarn da ilgisini çeker. Peki mantar yetitiricilii nasl yaplr? Sizler için kültür, istiridye ve trüf mantarnn yetitiriciliinden, üretim kâr oranlarndan ve devlet teviklerinden bahsettik. te tüm detaylaryla mantar yetitiricilii!
Mantar; talya, Fransa, spanya ve Türkiye'nin içinde bulunduu Akdeniz ülkelerinde doal olarak yetiir. Bu nedenle mantar yetitiricilii, ülkemizde yllardr revaçta olan bir i koludur.
Bu ie balayacaklar için mantar yetitiriciliinin avantajlarn belirtmek gerekir. Bu i kolu için avantajlar aadaki gibidir:
Mantar yetitiriciliinin baz dezavantajlar da vardr. Bunlardan en önemlisi zehirli mantar türlerinin olmasdr. Üretime balamadan önce mantar türleri ve yetitiricilii için doru ve yeterli bilgi alnmas gerekir. Yeterli bilgi veya deneyimi olmayan kiilerin bu i koluna yönelmesi önerilmez.
Eer mantar yetitiricilii hakknda bilginiz yoksa Tarm Müdürlükleri, Halk Eitim Merkezleri veya çeitli dernekler tarafndan verilen eitimlere katlmanz önerilir. Ayrca bu kurslara katlm sonras edindiiniz sertifika ile KOSGEB'den hibe alabilirsiniz. Bu konuya yazmzn devlet teviki bölümünde yeniden deinilecektir.
Mantar yetitiriciliinin dezavantajlarndan bir dieri ise zehirlenme korkusuyla tüketicinin mantar tüketimine üpheli yaklamdr. Doru üretimin salanmas ve halka eitimler verilmesi ile bu olumsuz durum ortadan kaldrlabilir.
Ülkemizde en çok yetitirilen mantar türleri: beyaz apkal kültür mantar, istiridye mantar ve trüf mantardr. Mantar yetitirme koullar, yatrm maliyetler ve pazar yerleri türlere göre deiiklik gösterir. te en çok üretimi yaplan mantar türleri ve detaylar!
Türkiye'de en büyük pazar payna sahip beyaz apkal kültür mantar, üretimi konusunda en çok bilgi sahibi olunan türlerin banda gelir. Bu nedenle az risk ve yüksek pazar pay ile bu i koluna yatrm yapmak isteyen iletmecilerin ilk tercihidir.
Kültür mantar yetitirme iine, misellerin kompost içerisine ekilmesi ile balanr. Mantar miselleri bu kompostun içerisinde yetiir. Geliim için scaklk derece, nem ise % orannda olmaldr. Bu artlarn salanamamas veya bozulmas durumunda beyaz apkal kültür mantar geliemez. Kasa sistemi, ranza sistemi veya plastik torba sistemleri ile kültür mantar üretimi mümkündür. (Tarm ve Orman Bakanl'nn hazrlad detayl rehber için TIKLAYINIZ!)
Beyaz apkal kültür mantarnn yatrm maliyetleri ve kar oranlar büyük/küçük ölçekli iletmelere göre deiir. Ancak ortalama bir sonuç vermek gerekirse; TL yatrm ile baladnz beyaz apkal kültür mantar üretiminin sermaye geri kazanmn bir yl içerisinde alabilirsiniz. Bir sonraki yl için kazancnz da ortalama TL kadar olacaktr. Ancak bu rakamlar arazi koullar, içi says, pazara yakn olma/olmama durumu, depolama artlarna göre deiiklik gösterir.
Üretim arazisine sahip olmak kira masrafn yok edecei için avantajldr. Bunun yannda, pazara yakn bir konumda olmak depolama skntsn ortadan kaldrr ve ekstra yarar salar. çi saysn minimumda tutmak veya içilii yatrmcnn kendisinin yapmas yine bir dier avantajdr.
Türkiye'de en çok üretimi yaplan bir dier çeit ise istiridye mantardr. Oldukça besleyici olan bu mantarn ismi, benzedii ekilden gelir. Kültür mantarndan sonra en çok bilinen ve en çok tercih edilen mantar çeididir.
stiridye mantar yetitirirken kompost, ortam ss ve ortam nemine dikkat edilmelidir. Kullanlacak olan kompostta yüzde 50 orannda kuru madde, yüzde orannda ise istiridye mantar miseli bulunmaldr. stiridye mantar tamamen karanlk ortamda, 22 ile 24 derece arasndaki scakta yetitirilir. stiridye misellerinin bulunduu kompostta nem oran ise yüzde 70 olmaldr.
stiridye mantar yetitiricilii oldukça kârldr. metrekarelik bir alana yapacanz TL'lik yatrm ile bir ay içerisinde TL aras bir kazanç salayabilirsiniz. Yatrm masrafn ilk ayda kazandktan sonra dier aylar daha rahat üretim yapabilir ve kâr elde edebilirsiniz. Kar-zarar durumlarnn koullara göre deiebileceini unutmamak gerekir.
Ekonomik deeri olan bir dier çeit ise trüf mantardr. çeriindeki % su, %9 protein, %7 karbonhidrat ve %8 mineral ile besin deeri yüksek bir türdür. Dünya çapnda ''kara elmas'' olarak bilinir.
Trüf mantarnn doada çok sayda çeidi olmasna ramen, ticari olarak yetitirilen 3 çeidi vardr. Bunlar; yazlk siyah trüf, klk siyah trüf ve bianchetto trüfüdür. Üretimini yapacanz trüf mantar çeidini doru seçerseniz dört mevsim yetitirebilirsiniz. Ancak trüf mantarnn ilk hasad 5 yl sonra alnd için bu çeidin üreticilii sabr gerektirir. Trüf mantar yetitirirken topran kireçli olmasna ve scakln - 10 derecenin altna dümemesine dikkat edilmelidir.
Trüf mantar bahçesinin tesis dönemi 3 yl, proje ömrü de 45 yldr. Yatrmndan ancak 6 yl sonra yatrmcya kar getirir.
Mantar yetitiriciliine balayacaklara devlet tarafndan verilen birçok tevik vardr. Bu destekler aadaki gibidir:
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Antalya'nın Kemer ilçesinde yaşayan Sakin Çelik, pamuk içinde istiridye mantarı üretiyor. Çelik, ilçede turizm sezonunun kısa olması nedeniyle farklı alanlar araştırdığını, bu sırada istiridye mantarı üretmeye karar verdiğini anlattı. Yaklaşık iki yıldır her biri 80 metrekare olan 8 çadırda istiridye mantarı ürettiklerini ifade eden Çelik, yılda yaklaşık ton mantar elde ettiklerini söyledi.
İstiridye mantarının kolay yetiştirilen bir ürün olduğuna değinen Çelik, fazla işçiye gerek duyulmadan kolaylıkla üretim yapılabildiğini anlattı. Çelik, "Senede dört defa ekim yapabiliyoruz. Her ekimden sonra yaklaşık 25 ton, yıllık da yaklaşık ton ürün alabiliyoruz. Kışın güzel bir istihdam sağlıyor. Hem çalışan işçilere iş vermiş oluyoruz hem de para kazanmış oluyoruz." diye konuştu.
Çelik, ürettikleri mantarı genellikle otellere pazarladıklarını ve toptancılar aracılığıyla İstanbul'a ürün gönderdiklerini bildirdi. Pazarlama konusunda herhangi bir sıkıntı yaşamadıklarını ve ürettikleri ürünün tamamını sattıklarını belirten Çelik, "Mantar satımından ziyade, hammaddesi olan kompostu da Antalya bölgesine pazarlıyoruz. Uzak bölgelere pazarlamak biraz sıkıntılı olduğu için genelde bu bölgelerde çalışıyoruz. Ayrıca bu istiridye mantarının ortamını ve iklimlendirmesini güzel sağlarsanız iyi ürün alırsınız. Ben, bir mantarın 3 kilo geldiğini kendi ellerimle tarttım" ifadelerini kullandı.
PAMUK KULLANIYOR
Ziraat mühendisi Süleyman Ak ise mantarın üretiminde pamuk kullandıklarını söyledi. Ak, pamuk kullanımının zor olduğunu ve dezenfektesinin düzgün yapılması gerektiğini belirtti. İstiridye mantarı üretiminde su oranının iyi ayarlanması gerektiğini anlatan Ak, şöyle devam etti:
"Bazı üreticiler, mantar ağır bassın diye çok su kullanıyor. Böyle olunca, mantarda küf oluşuyor. Kompostu hazırlarken, karma bekletme sistemi kullanıyoruz. İlk gün kullanacağımız pamuğu yıkayıp dezenfekte yapıyoruz. Dezenfekte işlemi sırasında herhangi bir ilaç falan kullanılmıyor. Bir gün bekletildikten sonra işçilerle poşetleme yapılıyor. Poşetleme yapılırken, havanın sıcaklığına, kullanılan tohumun çeşidine göre tohumlaması yapılıyor. Biz dışa ekim tohumlama yapıyoruz. Daha sonra askı sistemiyle poşetleri asıyoruz. Üretimin başından sonuna kadar, her aşamanın belli kuralları var. Belli ısı ayarlarını yapmak gerekiyor. Filtreli hava ve su veriyoruz. Dışarıdan gelecek herhangi bir septik etkiye maruz kalmamasını sağlıyoruz. Bunlara dikkat edilmezse, mantarda şekil bozuklukları, küf, bakteri, aşırı su çekme oluşarak ağırlık yapar ve ticari değerini kaybeder. Mantarın gelmesi için bahar havasına kandırmamız gerekiyor. Bu mantar doğada kendiliğinden yetişebilen bir mantar. Ama biz verim açısından durumu optimize ederek verim artışını sağlıyoruz."
Üretim sürecinde yaklaşık bir ayda mahsül aldıklarına değinen Ak, "Toplanma aşamasında herhangi sıkıntı yaşamıyoruz. Natürel bir çalışma yaptığımız için çıkan mahsulü komposttan direkt yoluyoruz ve kasalara koyuyoruz. Eğer toplanılan ürünün bekletilmesi gerekiyorsa, soğuk odada bekletiyoruz ama en sağlıklısı, toplama işleminden birkaç saat sonra toptancıya ulaştırmak." dedi.
Evde ya da bahçelerde bitki, sebze ve meyve yetiştirmek; insanları mutlu eden aktiviteler arasında yer alır. Hem oyalanacak güzel bir etkinlik bulmak hem de kendiniz ve sevdikleriniz için sağlıklı organik yiyecekler yetiştirmek, çok önemlidir. Bu işi yapabileceğiniz alanı önceden belirledikten sonra dikmek istediğiniz ürünü seçip bunun tohumlarını almanız gerekir. Her dönem oldukça popüler olan ve evlerde bile yetiştirilen mantarı seçmek istiyorsanız, onlarca çeşit arasından birini ya da daha fazlasını tercih edebilirsiniz. Bu doğrultuda ilk olarak yapmanız gereken şey, ihtiyacınıza uygun mantar tohumu seçeneklerinden satın almak olur. Besin değeri oldukça yüksek ve hastalıklara karşı şifa kaynağı olarak nitelendirilen bir çeşit olan istiridye mantar tohumu, bu işe başlayan müşteriler tarafından çok tercih edilir. Hem seralarda hem de evlerde üretimi yapılabilen bu ürünün tohumları, uzman kişiler tarafından laboratuvar ortamında özenle hazırlanır. Çeşitler arasında çok fazla bilinen ve tüketilen kültür mantar tohumu da kolay şekilde ulaşabileceğiniz bir seçenektir. Her dönem ön plana çıkan bir meslek dalı olan mantar yetiştiriciliği, bu ürün ile başlar. Bu işi yaparak verimli ve etkili sonuçlar elde etmek istiyorsanız özel olarak ayırdığınız yerde yeterli raflar, ısıtıcı ekipman, nem ölçüm ve havalandırma cihazları, sulama ve ilaçlama malzemeleri olmalıdır. Bu iş için gerekli olan her şeye Trendyol’dan kolay şekilde ulaşabilirsiniz.
Seranız ya da evinizde özel olarak hazırladığınız ve gereken tüm ekipmanlar ile donattığınız mekanlarda üretime başlayabilmek için tohum mantarı çeşitlerine ihtiyacınız varsa bunları almanız gereken doğru yerleri bulmanız gerekir. Diğer bitkiler gibi doğada kolay şekilde bulunamayan bu ürünler, genellikle laboratuvar ortamında özel olarak üretilir. Verimli sonuçlar sunan ve bir o kadar da eğlenceli olan bu işi yapmaktan emin olduğunuzda gereken tüm ekipmanları satın aldıktan sonra hangi türü yetiştireceğinize de karar vermeniz gerekir. Onlarca çeşit arasından istediğinizi seçip işlemlere hemen başlayabilirsiniz. Eğer istediğiniz kuzu göbeği mantar tohumu ise bu ürünü kit halinde bulabilirsiniz. Her mevsim dikim işlemine uygun olan çeşidi, tüm şartları sağladığınız takdirde 4 mevsim ekebilirsiniz. Bir diğer seçenek olan trüf mantar tohumu ise yüksek fiyatlı olması ve zor bulunması ile ünlüdür. Bu çeşit, genellikle yağ şeklinde yemeklerde kullanılır. Çok özel bir tür olması sebebi ile fiyatı yüksektir. Akdeniz ikliminin olduğu yerlerde yetiştirilmesi gereken tür, diğer seçeneklere göre büyük özen ister. Bu işe başlama konusunda hevesli olanlar, hangi çeşidi alıp yetiştirmeleri konusunda bazen kararsızlıklar yaşarlar. Bunun için de mantar tohumu tavsiye ve önerilerini dikkate alarak seçimlerini hızlı ve doğru şekilde yapabilirsiniz. Farklı üreticilerin deneyimlerini açık şekilde okuyacağınız bu tavsiye yorumları, size yol gösterir. Onlarca farklı mantar tohumu çeşitleri arasından sizin yetiştirebileceğiniz türü, bu deneyimler sayesinde daha rahat bir şekilde seçebilirsiniz. Her biri farklı özen ve titizlik isteyen ürünleri satın alırken özelliklerine de dikkat etmeniz gerekir. Kit halinde satılan ve piyasada çok kolay şekilde bulunan misel mantar tohumu, sizin bu işe başlarken yardımcınız olur. Yeni başlayacağınız bu eğlenceli iş için ayırdığınız bütçe dahilinde tüm alışverişinizi tamamlamanız gerekir. Bunun için de risk almamak adına kampanya ve fırsat dönemlerini takip edebilirsiniz. Mantar tohumu kampanya dönemlerinde Trendyol’dan yapacağınız alışverişler sayesinde bütçenizi orantılı ve doğru şekilde kullanabilirsiniz.
Mantar tohumu kullananlar, bu ürünlerin her birinin ne kadar özel ve şifalı olduğunu açıkça belirtirler. Kendisini bu sektöre adayan ya da yeni başlayan herkese verilen tavsiyeler içerisinde, doğru tür seçimi yapmanın önemine vurgu yapılır. Yaygın olan ve çok sık tüketilen çeşitlerden biri olan kavak mantar tohumu, müşteriler tarafından büyük ilgi gören türler arasında yer alır. Çok tüketildiği ve yemeklerde kullanıldığı için de yetiştiriciliğine büyük ilgi gösterilir. Kanlıca adıyla da bilinen çam mantarı tohumu ise evlerde sıklıkla yetiştirilir. Lezzeti ve görüntüsü ile diğer türlerden farklı olan bu çeşit, içerisinde bulunan bol vitamin sayesinde kansızlığa ve halsizliğe iyi gelir. Müşterilerin yazdığı mantar tohumu yorum ve değerlendirmelerinde de bu çeşidin sahip olduğu vitaminler ve besin değerleri sayesinde tercih edilen çeşitler arasında ilk sıralarda yer aldığı belirtilir. Porçini mantar tohumu da sahip olduğu değerler ile müşterilerin ilgisini çeker. İçerisinde bulunan yüksek değerli lif, antioksidan ve demir sayesinde bir sürü hastalık için de faydalı hale gelir. Bağışıklık sistemini güçlendiren ürün, kanser ve diyabet hastalıklarının tedavisinde de kullanılabilir. Son derece özel bir çeşit olan porçini de tıpkı diğerleri gibi kendine has bir ekim işlemi ister. Reishi mantar tohumu ise kolay bulunan kitler arasında yer alır. Anti aging etkisi ile hücre yenilenmesine yardımcı olan ve toksinlerin vücuttan atılmasını sağlayan çeşidin üretim süreci de oldukça kolaydır. Meşe, kayın ve gürgen talaşları ile üretimi sağlanan tür; torbalar yardımıyla büyütülür. Her biri farklı özelliklere sahip olan şifa kaynaklarını ekip doğru şekilde büyütebilmek için deneyimli kişilerden de destek alabilirsiniz. İhtiyacınız olan ürünlere ve okumak istediğiniz açıklamalı yorumlara da Trendyol sayesinde ulaşabilirsiniz.
Hangi mantar türünü yetiştirmek istediğinize karar verdikten sonra yapmanız gereken ilk şey, ortamı ona uygun hale getirmek olur. Her çeşidin farklı özelliklere sahip olması sebebi ile ortamda olması gereken ekipmanlar da değişiklik gösterebilir. Bu konuda detaylı olarak araştırmalar yaparak hatasız şekilde ekipmanlarınızı hazırlamanız gerekir. Bu işten yüksek verim elde etmek isteyen müşterilerin genellikle tercih ettiği domalan mantar tohumu yetiştiriciliğini, siz de deneyebilirsiniz. Trüf olarak da bilinen ve oldukça değerli olan bu seçenek, tüm emeklerinizin karşılığını almanıza yardımcı olur. Birbirinden farklı onlarca türü olan mantar tohumu fiyatı da her birinin özelliğine ve değerine göre belirlenir. Genel olarak steril laboratuvar ortamında üretilen ürünler, fiyat açısından da geniş bir yelpazeyi size sunar. Bütçenize uygun olan ve sevdiğiniz türü satın alarak gerekli işlemlere başlayabilirsiniz. Mantar tohumu indirim ve kampanya zamanlarında düşen fiyatlardan yararlanmak istiyorsanız Trendyol’u gönül rahatlığı ile takip edebilirsiniz. İstediğiniz her ürüne ulaşabilmek için mantar tohumu online alışveriş fırsatlarından da yararlanabilirsiniz. Almak istediğiniz türü kolay şekilde bulabileceğiniz online alışveriş yöntemi, size zaman kaybı yaşatmadan siparişinizi oluşturabilmenizi sağlar. İndirim ve kampanya dönemlerini de online olarak takip edebilir ve bütçenizden tasarruf edebilirsiniz. İşe başladıktan ve iyice öğrendikten sonra çok zevk alacağınız bu yetiştiricilik, önemli kurallara dikkat edildiği sürece son derece eğlencelidir. Doğru ürünü doğru ekipman ile üretmenin ne kadar önemli olduğunu da işe başladığınız zamanlarda anlayabilirsiniz. Çeşitli dönemlerde yetiştirdiğiniz mantar türlerini değiştirerek hepsi hakkında bilgi sahibi de olabilirsiniz. Mantar tohumu satın almadan önce o tür ile ilgili tüm teknik bilgileri ve yorumları da Trendyol’dan okuyabilirsiniz. Kendi istek ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda seçimlerde bulunabilirsiniz.