Objenin sabit hıza sahip olabilmesi için sabit bir yönde sabit bir sürate sahip olması gerekmektedir. Sabit bir yön nesnenin hareketini düz bir yol üzerinde yapmasını zorunlu kılar (yani obje eğri hareket yapamaz). Örneğin bir araba saatte 20 kilometre sabit bir süratle dairesel bir yolda hareket ediyorsa araba sabit hızlı değil ivmeli hareket yapıyor demektir.
Hız ve Sürat Arasındaki Fark[değiştir
Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket
Doğrusal bir yolda sabit bir net kuvvet altında hızı düzgün olarak artan veya azalan cisimlerin yaptığı harekete sabit ivmeli hareket denir. Örneğin arabaların hızlanması veya yavaşlaması ivmeli bir harekettir. Eğer arabalar sürekli aynı kuvvetin etkisinde kalarak aynı ivmeyle hızlanıyor veya yavaşlıyorsa bu olay sabit ivmeli hareket olarak adlandırılır.
Formüllere Genel Bir Bakış
Konu boyunca genel olarak 4 formül kullanacağız. Formüllerin çıkış noktalarını ve elde edilme şekillerini ilgili başlıklarda bulabilirsiniz. Formüller;
Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket Grafikleri ve Hesaplamaları
İvme-Zaman Grafiğinin İncelenmesi
Formül:
İvme-Zaman grafiklerinde yukarıdaki formülden yola çıkarak ivme ve geçen zamanın çarpılması hızdaki değişimi verdiği için grafik çizgisinin altında kalan alan hızdaki değişimi verir. İvme pozitifse bulduğumuz hız değişimi ilk hıza eklenir, eğer ivme negatifse bulduğumuz hız değişimi ilk hızdan çıkarılarak son hız bulunabilir.
Hız-Zaman Grafiğinin İncelenmesi
Formül 1:
Formül 2:
Hız-zaman grafiklerinde ilk formüle bakıldığında ivme sabit olduğundan hızdaki değişimin süreye oranı değişmeyeceğinden doğrusal eğik bir çizgi grafiği olur. İkinci formüle baktığımızda ise ilk hızı olsun ya da olmasın çizginin altında kalan alan aldığı yolu verir. Sağdaki grafikteki gibi ilk hızdan itibaren böldüğümüzde alttaki dikdörtgen formüldeki kısmını, üstteki üçgen ise kısmına denk gelir (‘de gördüğümüz yere yazarsak üçgenin alanına denk gelir) . Ayrıca bu grafik çizgisinin eğimi yani ekseniyle yaptığı açının tanjant değeri, karşı bölü komşudan hızdaki değişim bölü süreden ivmeyi verecektir.
Zaman içermeyen hız formülü
Bu konudaki formüllerin çoğu aslında temel birkaç formülün birbirleriyle birleştirilmesiyle elde edilmiştir. Zaman içermeyen hız formülü ise yukarıdaki formüllerden yola çıkarak ilk formülde t’yi yalnız bırakırız, sonra ikinci formülde ise t gördüğümüz yere ilk formülde bulduğumuz sonucu koyarız ve artık zamana ihtiyaç kalmaz. Aşağıda da anlattığımız olayın formüllerle uygulama adımları verilmiştir.
olur.
elde edildikten sonra 2a karşıya çarpım olarak geçip taraflar düzenlenirse
