Jeneralize Nöbetler
KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU
Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.
1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları
Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:
- Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
- İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
- Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
- Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
- Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
- Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
- Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
- seafoodplus.info sitesine veya seafoodplus.info adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
- Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.
Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:
- Kimliğinizi teyit etme,
- Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
- İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
- Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
- Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
- İlaç temini.
- Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
- Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
- Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
- Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
- Araştırma yapılması.
- Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
- Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
- Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
- Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
- Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.
İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.
2. Kişisel Verilerin Aktarılması
Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.
3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi
Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;
- sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
- sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
- sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
- Özel Hastaneler Yönetmeliği,
- Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
- Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.
Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.
4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız
Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;
- Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
- Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
- Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
- Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
- Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
- Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
- Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
- Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
- İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.
Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.
5. Veri Güvenliği
Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.
6. Şikayet ve İletişim
Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “seafoodplus.info” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;
- (i) ATATÜRK seafoodplus.info seafoodplus.info:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
- (ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
- (iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
- (iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.
Kanun kapsamındaki taleplerinizi, seafoodplus.info web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.
Jeneralize epilepsi
Jeneralize epilepsi, görünürde bir nedeni olmayan genelleştirilmiş nöbetlerle karakterize bir epilepsi şeklidir.[1] Jeneralize epilepsi iki taraflı olarak dağıtılmış ağlarda meydana gelen ve hızla etkileşen nöbetlere sahip bir epilepsi türüdür. Birincil jeneralize epilepsi, genelleştirilmiş bir nöbet olarak başlayan nöbetleri ifade etmektedir. Fokal nöbetlerin 5 Mayıs tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. aksine genelleştirilmiş nöbetler; bilinci bozan ve beynin her iki yarım küresi dahil olmak üzere tüm beyni içeren veya daha büyük bir kısmının elektriksel aktivitesini bozan bir nöbet türüdür.[2] Genelleştirilmiş epilepsi birincildir. Bunun sebebi teşhis edilmiş bir durumun semptomu olarak ortaya çıkan sekonder epilepsinin 5 Mayıs tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. aksine, başlangıçta teşhis edilen durumun kendisidir.[3]
Jeneralize bir nöbet, beynin tüm bölümlerini aynı anda tutan nöbet aktivitesi gösterir. Bu nöbetlerin bazıları tüm alanlarda aynı anda başlıyor gibi görünse de bazıları tek bir odaktan kaynaklanabilir. Çok hızlı bir şekilde genelleştirmek için yayılabilir ve ilk başlangıç konumu basit bir EEG'de kolayca görülememektedir.[4] Jeneralize epilepsi kavramı elektroklinik sendromlar için geçerli değildir. Genetik, yapısal-metabolik, bilinmeyen-idiyopatik, semptomatik ve kriptojeniklerin yerini alacak değiştirilmiş kavramları temsil etmektedir.[5]
Etiyoloji[değiştir Epilepsi Nöbetleri ve Sendromları
Doktorlar, 30’dan fazla farklı nöbet türü ve ’den fazla da farklı epilepsi sendromu tanımlamışlardır 9
Epilepsi hastalarının yaklaşık %30’unda nöbetler kontrol edilememektedir; bu oran, yeni antiepileptik ilaçlara duyulan ihtiyacın önemini göstermektedir 9
Spesifik sınıflandırma tedaviye rehberlik ettiği ve prognozu belirlediği için önemlidir.9
Epilepsi Nedir?
Epilepsi, beynin normal aktivitesinin, sinir hücrelerinde aşırı yük boşalması ile bozulduğu yaygın bir nörolojik hastalıktır.1,2,3
Nöbet Nedir?
Nöbet, beyinde gerçekleşen ani elektrik aktivitesi patlamasının bir sonucudur. Bu durum, beyindeki mesajların geçici olarak durmasına ya da karışmasına neden olmaktadır .4
Semptomlar her bir nöbet türü ile değişkenlik göstermekte olup kas seğirmesini, konvülsiyonları, bellek kaybını, göz seğirmesini, kas sertleşmesini veya gevşemesini, boş bakışları ve bilinç kaybını içermektedir.5,6
Kişinin tek bir nöbet geçirmesi, epilepsi hastası olduğunu anlamına gelmez. Epilepsi, herhangi bir tanımlanabilir tetikleyici ani sebep olmadan ortaya çıkan tekrarlayan (iki ya da daha fazla) nöbetlerle karakterize bir durumdur.3
Bir Nöbetin Aşamaları Nelerdir?
Kişi, bir nöbetin başlayacağının sinyalini veren, aura olarak bilinen “garip bir his” ya da bir duygu yaşayabilir. Bu durum, kokular gibi duyusal illüzyonları, sersemliği ya da huzursuzluğu içerebilir.7
Nöbet iktus olarak bilinmektedir ve nöbet sonrasında kişi, beynin kendine gelme sürecinde uyuşukluk ve zihin karışıklığı ile ilişkilendirilen bir durum içerisine girebilir.8
Nöbet Türleri Nelerdir?
Doktorlar, çok kısa süreli dikkat kaymasından uzun süreli konvülsiyonlara kadar çeşitlilik gösteren 30’dan fazla farklı nöbet türü tanımlamıştır.9 Nöbetlerin sıklığı da değişken olup bazı hastalarda senede birden az nöbet görülürken bazıları günde çok sayıda nöbet yaşayabilmektedir.10
Nöbetler genellikle, beyindeki anormal elektrik aktivitesi alanına bağlı olarak iki ana gruba (parsiyel ya da jeneralize nöbetler) ayrılmaktadır.6,9
Parsiyel Nöbetler:
Parsiyel nöbetler, beynin yalnızca bir kısmında başlar ve yalnızca bir kısmını etkiler. Ayrıca ‘fokal’ olarak da bilinen bu nöbetler aşağıdaki şekillerde görülebilir:
Basit:
Nöbet aktivitesine rağmen kişinin bilinci yerindedir ve kişi etrafındakilerin farkında olmaya devam eder. Anormal bir seğirme, uyuşukluk, terleme, sersemlik, bulantı, algı ve hafıza bozuklukları ve ‘deja vu’ hissi görülebilir.
Kompleks:
Kişide bilinçte değişiklik ve bilinç kaybı görülür ve bu da zihin karışıklığına neden olur. Kişi rüyadaymış gibi bir durum yaşayabilir ya da duygusal patlamalar ya da göz kırpmaları ve tikler gibi garip ve tekrar eden davranışlar sergileyebilir.6,9
Sekonder Jeneralize: Parsiyel bir nöbet olarak başlayan ve beynin geri kalan kısmına yayılarak jeneralize bir nöbet haline gelen nöbettir (genellikle tonik-klonik bir nöbet, bkz. aşağıdaki bölümler).5,6
Jeneralize Nöbetler:
Jeneralize nöbetler, beynin her iki yarısında aynı anda görülen anormal aktivitenin sonucunda meydana gelir.5 Nöbetler, aşağıda belirtilen farklı şekillerde görülebilir:
Absans Nöbetler:
Kişinin boşluğa dalıp gitmiş gibi göründüğü bir bilinç kayması haliyle ilişkilendirilmektedir. Bu durum genellikle çocuklukta başlar ve dikkat eksikliği ile karıştırılır.5,6
Absans nöbetleri şu şekilde sınıflandırılmaktadır
Tipik Absans:
Aniden başlayan ve aniden sona eren, hızla iyileşen ve bir zihin karışıklığının eşlik etmediği kısa nöbetler.6,11
Atipik Absans:
Tanımlanmalarını güçleştirecek şekilde kademeli biçimde başlayan ve sona eren, 5 ila 20 saniye süren nöbetler. Genellikle, zihinsel fonksiyonları değişen çocukları etkiler.6,11
Miyoklonik:
Bilinci etkilemez ve kısa fakat belirgin kas seğirmesi ve tikleridir. Kümeler halinde art arda, hızlı şekilde görülür.
Klonik:
Kas kasılmaları ve gevşemelerinden kaynaklanan vücudunun her iki tarafında da tekrarlayan kas seğirmelerinin görülmesine neden olur.
Tonik:
Kişinin kaskatı kesilmesine neden olan ve genellikle sırtta, ayaklarda ve kollarda görülen tüm kasaların kısa süreliğine sertleşmesi ile karakterizedir. Kişi böyle bir durumda ayakta ise düşecektir. Kısa sürelidir ve herhangi bir uyarı işareti olmadan oluşur.
Tonik-klonik:
Genellikle bir çığlıkla başlayan en yaygın olarak bilinen nöbetlerdir. Kişi böyle bir durumda ayaktaysa düşecek ve kaskatı kesilecektir (tonik aşama), ardından kas seğirmeleri, nefes darlığı ve nefes almanın geçici olarak durması ve cilt renginde bir değişiklik görülür (klonik aşama).
Atonik:
Kişinin böyle bir durumda ayaktaysa yere düşeceği, bütün vücutta kas tonusunun ani ve kısa süreli kaybıdır. Ayrıca düşme atağı olarak da bilinir.6,9
Epilepsi sendromları nelerdir?
Yalnızca nöbet türünün sınıflandırılması, hasta ve epizodları ile ilgili önemli bilgilerin göz ardı edilmesine neden olmaktadır Bir sendromda, belirli bir tıbbi durumu belirtmek amacıyla bir arada görülen bir dizi belirti ya da semptom dikkate alınmaktadır.3
Epilepsi için bu belirtiler şunlardır: nöbetlerin başladığı yaş, nöbetlerin türü, tipik EEG paternleri, genetik faktörler, nöbetler sırasındaki davranışlar gibi klinik özellikler, tetikleyici faktörler, beklenen hastalık seyri ve tedaviye verilen yanıttır.12
Farklı Epilepsi Sendromu Türleri Nelerdir?
Yüzü aşkın farklı epilepsi sendromu tanımlanmıştır. Tedaviye rehberlik ettiği ve prognozu belirlediğinden spesifik sınıflandırma önemlidir.2,9
Epilepsi sendromları, sebebi ya da etyolojisine bağlı olarak üç ana türe ayrılmaktadır:
İdiyopatik Epilepsi:
Hastalığın belirgin bir nedeni olmayıp, genetik bir bağlantı olabilir.
Semptomatik Epilepsi:
Baş yaralanması, doğum sırasında beyin hasarı, inme, beyin enfeksiyonu ve nadiren beyin tümörü şeklinde nöbetin nedeni bilinmektedir.
Kriptojenik Epilepsi:
Doktorların hastalığın bir nedene bağlı olduğuna inandığı, ancak hastalık nedenini teşhis edemediği vakalardır.13,14
Yaygın epilepsi sendromları şunlardır
Infantil Spazmlar (West sendromu):
Bir bebeğin ileri doğru sarsılmasına ve tanısal testlerde ayırt edici bir EEG paterni göstermesine sebep olan ard arda seğirme hareketleri.
Lennox-Gastaut Sendromu:
Kişinin karışık nöbetler geçirdiği, tedavi edilmesi güç bir epilepsi sendromu. Bu sendromun görüldüğü çocuklar genellikle gelişim geriliği ve mental anomali yaşamaktadır.
Çocukluk Çağı Absans Epilepsisi:
Nöbetler, kısa boş bakma anlarıyla karakterize olup daha sık görülmeye meyillidir. Çocukların %40’ı sendromu daha çabuk şekilde atlatmakta ya da gençlik yıllarında remisyona girmektedir.
Juvenil Miyoklonik Epilepsi:
Genellikle ergenlik döneminde başlar ve ilk semptom sıklıkla jeneralize bir konvülsiyondur. Bu sendrom, genel olarak ilaçla kontrol edilebilmekle birlikte hızlı bir şekilde geçmeyebilir.
Benign Epilepsi Sendromu:
Geceleri görülen parsiyel nöbetlerle karakterize olan, genellikle yüz ve dili de etkileyerek tonik-klonik nöbetlere ilerleyebilen bir çocukluk dönemi sendromudur.
Benign Rolandik Epilepsi:
Yüzü etkileyen ve ağızda sulanma ve konuşma güçlüğüne neden olan, ardından bir konvülsiyon görülen basit parsiyel nöbetler içerir. Nöbetler, tipik olarak geceleri görülür.
Temporal Lob Epilepsisi:
Basit ve kompleks parsiyel nöbetlerle karakterize olan en yayın epilepsi türüdür.
Frontal Lob Epilepsisi:
Bitkinliğe neden olur ve konuşmaya yardımcı olan kaslar dahil belirli kasları kullanma becerisini etkiler. Uyku sırasında kavga ediyormuş gibi hareketler de görülebilir.
Refleks Epilepsisi:
Nöbetler hastanın çevresindeki bir şeyler tarafından tetiklenir. Işığa karşı duyarlılık, parıldayan ışıklara ya da yanıp sönen ışık paternlerine karşı bir tepki olarak oluşan nöbetler en yaygın türüdür.
Epilepsi hastaları, semptomların tam olarak türünü, olası tedavileri ve prognozu belirlemek amacıyla, doktorlarıyla sahip oldukları epilepsi türünün belirtilerini tartışmalıdır.9
nest...
Epilepsi Nöbetleri ve Sendromları
Doktorlar, 30’dan fazla farklı nöbet türü ve ’den fazla da farklı epilepsi sendromu tanımlamışlardır 9
Epilepsi hastalarının yaklaşık %30’unda nöbetler kontrol edilememektedir; bu oran, yeni antiepileptik ilaçlara duyulan ihtiyacın önemini göstermektedir 9
Spesifik sınıflandırma tedaviye rehberlik ettiği ve prognozu belirlediği için önemlidir.9
Epilepsi Nedir?
Epilepsi, beynin normal aktivitesinin, sinir hücrelerinde aşırı yük boşalması ile bozulduğu yaygın bir nörolojik hastalıktır.1,2,3
Nöbet Nedir?
Nöbet, beyinde gerçekleşen ani elektrik aktivitesi patlamasının bir sonucudur. Bu durum, beyindeki mesajların geçici olarak durmasına ya da karışmasına neden olmaktadır .4
Semptomlar her bir nöbet türü ile değişkenlik göstermekte olup kas seğirmesini, konvülsiyonları, bellek kaybını, göz seğirmesini, kas sertleşmesini veya gevşemesini, boş bakışları ve bilinç kaybını içermektedir.5,6
Kişinin tek bir nöbet geçirmesi, epilepsi hastası olduğunu anlamına gelmez. Epilepsi, herhangi bir tanımlanabilir tetikleyici ani sebep olmadan ortaya çıkan tekrarlayan (iki ya da daha fazla) nöbetlerle karakterize bir durumdur.3
Bir Nöbetin Aşamaları Nelerdir?
Kişi, bir nöbetin başlayacağının sinyalini veren, aura olarak bilinen “garip bir his” ya da bir duygu yaşayabilir. Bu durum, kokular gibi duyusal illüzyonları, sersemliği ya da huzursuzluğu içerebilir.7
Nöbet iktus olarak bilinmektedir ve nöbet sonrasında kişi, beynin kendine gelme sürecinde uyuşukluk ve zihin karışıklığı ile ilişkilendirilen bir durum içerisine girebilir.8
Nöbet Türleri Nelerdir?
Doktorlar, çok kısa süreli dikkat kaymasından uzun süreli konvülsiyonlara kadar çeşitlilik gösteren 30’dan fazla farklı nöbet türü tanımlamıştır.9 Nöbetlerin sıklığı da değişken olup bazı hastalarda senede birden az nöbet görülürken bazıları günde çok sayıda nöbet yaşayabilmektedir.10
Nöbetler genellikle, beyindeki anormal elektrik aktivitesi alanına bağlı olarak iki ana gruba (parsiyel ya da jeneralize nöbetler) ayrılmaktadır.6,9
Parsiyel Nöbetler:
Parsiyel nöbetler, beynin yalnızca bir kısmında başlar ve yalnızca bir kısmını etkiler. Ayrıca ‘fokal’ olarak da bilinen bu nöbetler aşağıdaki şekillerde görülebilir:
Basit:
Nöbet aktivitesine rağmen kişinin bilinci yerindedir ve kişi etrafındakilerin farkında olmaya devam eder. Anormal bir seğirme, uyuşukluk, terleme, sersemlik, bulantı, algı ve hafıza bozuklukları ve ‘deja vu’ hissi görülebilir.
Kompleks:
Kişide bilinçte değişiklik ve bilinç kaybı görülür ve bu da zihin karışıklığına neden olur. Kişi rüyadaymış gibi bir durum yaşayabilir ya da duygusal patlamalar ya da göz kırpmaları ve tikler gibi garip ve tekrar eden davranışlar sergileyebilir.6,9
Sekonder Jeneralize: Parsiyel bir nöbet olarak başlayan ve beynin geri kalan kısmına yayılarak jeneralize bir nöbet haline gelen nöbettir (genellikle tonik-klonik bir nöbet, bkz. aşağıdaki bölümler).5,6
Jeneralize Nöbetler:
Jeneralize nöbetler, beynin her iki yarısında aynı anda görülen anormal aktivitenin sonucunda meydana gelir.5 Nöbetler, aşağıda belirtilen farklı şekillerde görülebilir:
Absans Nöbetler:
Kişinin boşluğa dalıp gitmiş gibi göründüğü bir bilinç kayması haliyle ilişkilendirilmektedir. Bu durum genellikle çocuklukta başlar ve dikkat eksikliği ile karıştırılır.5,6
Absans nöbetleri şu şekilde sınıflandırılmaktadır
Tipik Absans:
Aniden başlayan ve aniden sona eren, hızla iyileşen ve bir zihin karışıklığının eşlik etmediği kısa nöbetler.6,11
Atipik Absans:
Tanımlanmalarını güçleştirecek şekilde kademeli biçimde başlayan ve sona eren, 5 ila 20 saniye süren nöbetler. Genellikle, zihinsel fonksiyonları değişen çocukları etkiler.6,11
Miyoklonik:
Bilinci etkilemez ve kısa fakat belirgin kas seğirmesi ve tikleridir. Kümeler halinde art arda, hızlı şekilde görülür.
Klonik:
Kas kasılmaları ve gevşemelerinden kaynaklanan vücudunun her iki tarafında da tekrarlayan kas seğirmelerinin görülmesine neden olur.
Tonik:
Kişinin kaskatı kesilmesine neden olan ve genellikle sırtta, ayaklarda ve kollarda görülen tüm kasaların kısa süreliğine sertleşmesi ile karakterizedir. Kişi böyle bir durumda ayakta ise düşecektir. Kısa sürelidir ve herhangi bir uyarı işareti olmadan oluşur.
Tonik-klonik:
Genellikle bir çığlıkla başlayan en yaygın olarak bilinen nöbetlerdir. Kişi böyle bir durumda ayaktaysa düşecek ve kaskatı kesilecektir (tonik aşama), ardından kas seğirmeleri, nefes darlığı ve nefes almanın geçici olarak durması ve cilt renginde bir değişiklik görülür (klonik aşama).
Atonik:
Kişinin böyle bir durumda ayaktaysa yere düşeceği, bütün vücutta kas tonusunun ani ve kısa süreli kaybıdır. Ayrıca düşme atağı olarak da bilinir.6,9
Epilepsi sendromları nelerdir?
Yalnızca nöbet türünün sınıflandırılması, hasta ve epizodları ile ilgili önemli bilgilerin göz ardı edilmesine neden olmaktadır Bir sendromda, belirli bir tıbbi durumu belirtmek amacıyla bir arada görülen bir dizi belirti ya da semptom dikkate alınmaktadır.3
Epilepsi için bu belirtiler şunlardır: nöbetlerin başladığı yaş, nöbetlerin türü, tipik EEG paternleri, genetik faktörler, nöbetler sırasındaki davranışlar gibi klinik özellikler, tetikleyici faktörler, beklenen hastalık seyri ve tedaviye verilen yanıttır.12
Farklı Epilepsi Sendromu Türleri Nelerdir?
Yüzü aşkın farklı epilepsi sendromu tanımlanmıştır. Tedaviye rehberlik ettiği ve prognozu belirlediğinden spesifik sınıflandırma önemlidir.2,9
Epilepsi sendromları, sebebi ya da etyolojisine bağlı olarak üç ana türe ayrılmaktadır:
İdiyopatik Epilepsi:
Hastalığın belirgin bir nedeni olmayıp, genetik bir bağlantı olabilir.
Semptomatik Epilepsi:
Baş yaralanması, doğum sırasında beyin hasarı, inme, beyin enfeksiyonu ve nadiren beyin tümörü şeklinde nöbetin nedeni bilinmektedir.
Kriptojenik Epilepsi:
Doktorların hastalığın bir nedene bağlı olduğuna inandığı, ancak hastalık nedenini teşhis edemediği vakalardır.13,14
Yaygın epilepsi sendromları şunlardır
Infantil Spazmlar (West sendromu):
Bir bebeğin ileri doğru sarsılmasına ve tanısal testlerde ayırt edici bir EEG paterni göstermesine sebep olan ard arda seğirme hareketleri.
Lennox-Gastaut Sendromu:
Kişinin karışık nöbetler geçirdiği, tedavi edilmesi güç bir epilepsi sendromu. Bu sendromun görüldüğü çocuklar genellikle gelişim geriliği ve mental anomali yaşamaktadır.
Çocukluk Çağı Absans Epilepsisi:
Nöbetler, kısa boş bakma anlarıyla karakterize olup daha sık görülmeye meyillidir. Çocukların %40’ı sendromu daha çabuk şekilde atlatmakta ya da gençlik yıllarında remisyona girmektedir.
Juvenil Miyoklonik Epilepsi:
Genellikle ergenlik döneminde başlar ve ilk semptom sıklıkla jeneralize bir konvülsiyondur. Bu sendrom, genel olarak ilaçla kontrol edilebilmekle birlikte hızlı bir şekilde geçmeyebilir.
Benign Epilepsi Sendromu:
Geceleri görülen parsiyel nöbetlerle karakterize olan, genellikle yüz ve dili de etkileyerek tonik-klonik nöbetlere ilerleyebilen bir çocukluk dönemi sendromudur.
Benign Rolandik Epilepsi:
Yüzü etkileyen ve ağızda sulanma ve konuşma güçlüğüne neden olan, ardından bir konvülsiyon görülen basit parsiyel nöbetler içerir. Nöbetler, tipik olarak geceleri görülür.
Temporal Lob Epilepsisi:
Basit ve kompleks parsiyel nöbetlerle karakterize olan en yayın epilepsi türüdür.
Frontal Lob Epilepsisi:
Bitkinliğe neden olur ve konuşmaya yardımcı olan kaslar dahil belirli kasları kullanma becerisini etkiler. Uyku sırasında kavga ediyormuş gibi hareketler de görülebilir.
Refleks Epilepsisi:
Nöbetler hastanın çevresindeki bir şeyler tarafından tetiklenir. Işığa karşı duyarlılık, parıldayan ışıklara ya da yanıp sönen ışık paternlerine karşı bir tepki olarak oluşan nöbetler en yaygın türüdür.
Epilepsi hastaları, semptomların tam olarak türünü, olası tedavileri ve prognozu belirlemek amacıyla, doktorlarıyla sahip oldukları epilepsi türünün belirtilerini tartışmalıdır.9