K Vitamini Iğnesi

K Vitamini Nedir?

K vitamini, vücutta kanın pıhtılaşması için ihtiyaç duyulan ve yaraların iyileşmesine destek sağlayan bir vitamin grubudur. Ayrıca kemik metabolizmasında da çeşitli görevleri olan protrombin ismindeki proteinin üretimi için de gereklidir.

K vitaminin 3 ana tipi bulunur. Ispanak ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerden bulunan K1, bağırsaklarda doğal olarak meydana gelen K2 ve sentetik ve suda çözünen formu K3 vitaminidir. K vitamini eksikliği olması durumunda kanın pıhtılaşma süresi uzar ve bu sebeple nedensiz kanama ya da aşırı kanama gibi problemler doğabilir.

K Vitamini Eksikliği Neden Olur?

K vitamini eksikliği en çok yenidoğan bebeklerde olur. Bu eksikliğe sebep olan etkenler şu şekilde sıralanabilir:

• Bebekler vücutların oldukça az K vitamini deposu ile doğarlar.
• Plasentasından bebeğe K vitamini aktarımı azdır.
• Yalnızca anne sütü ile beslenen bebekler yeterli K vitamini alamazlar.
• Bebeklerde bağırsaklarda K vitamini üreten yararlı bakteriler zamanla gelişir.
• Bebeklerde safra kanallarında tıkanmaya sebep olan bazı hastalıklar K vitamini eksikliğine yol açabilir.

Yetişkinlerde K vitamini eksikliğinin nedenleri ise şu şekildedir:

• Safra yollarında tıkanma
• Yağ emiliminde bozukluk (Yağ malabsorbsiyonu)
• Kistik fibrozis
• İnce bağırsağın ameliyatla çıkarılması
• Pıhtılaşmayı önleyici ilaçların kullanımı
• Yetersiz beslenme
• Alkolizm
• Kronik böbrek hastalığı ve diyaliz
• Uzun süre damar yolu ile beslenme
• Kronik ishal
• Karaciğer hastalığı
• İnflamatuvar bağırsak hastalığı
• Yaygın damar içi pıhtılaşma
• Pankreas yetmezliği

K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

K vitamini eksikliğinde görülen en ciddi belirti kanamadır. Ayrıca bu kanamanın yara ya da kesikten dolayı gelişmesi gerekmez. Sağlam doku ve organlardan da meydana gelebilir. K vitamini eksikliğinin fazlaca olduğu yenidoğanlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Göbek kordonunun olduğu yerda kanama
• Bebek sünnet olduysa peniste kanama
• Sindirim sisteminden kanama sonrası kanlı kaka yapma
• Ciltte morluk ve kanamalar
• Beyin kanaması
• Burun kanaması

K vitamininden ötürü yenidoğanda gelişen hastalığa yenidoğanın hemorajik hastalığı denilir. Bu rahatsızlık çoğunlukla hayatın ilk günleri arasında görülür. Hastalığın hafta sonra yaşanabilen geç formu da mevcuttur. Bu hastalık çoğunlukla anne sütü ile beslenen ve K vitamini verilmemiş bebeklerde oluşur.

Yetişkin bireylerde oluşan K vitamini eksikliği belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Deride nokta şeklinde ya da büyük morluklar
• Tırnak altlarında kanamalar
• Diş etlerinde gelişen kanama
• Vücudun iç organlarında kanama olması
• Bağırsaklarda kanama olması sonucu katran rengi dışkı rengi

K vitamini Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?

K vitamini eksikliği ile ilgili şikayeti olan hastadan ilk olarak tıbbi öykü alınır. Risk grubunda olup olmadığına bakılır. Risk grubundaki kişiler; kan sulandırıcı ilaç kullananlar, antibiyotik kullananlar, yağ emilimini sekteye uğratacak hastalıkları bulunan kişilerdir. Sonrasında şikayetlere K vitamini eksikliğinin sebep olup olmadığını anlamak adına protrombin zamanı (PT) testi denilen pıhtılaşma testi yapılabilir.

Protrombin zamanı (PT) testi: Kanın pıhtılaşmasının ne kadar zaman aldığını ölçer. Bu anlamda kişiden alınan kan numunesinin eklenen kimyasallara nasıl tepki verdiği ölçülür. Kan pıhtılaşma zamanı ortalama , 5 saniyedir. Ancak bu aralıktan uzun sürerse K vitamini eksikliği olduğu söylenebilir. Ayrıca bazı laboratuvarlarda Uluslararası Normalleştirilmiş Oran (INR) testi de tercih edilebilir. Dünya üzerindeki farklı laboratuvarların sonuçlarını kıyaslayan bir ölçeğe göre testin normal INR değeri, 0, 9 -1, 1 aralığındadır. Kan sulandırıcı ilaç alan kişilerde ise INR değeri 2 -3, 5 olabilir.

Tüm testler sonucunda pıhtılaşma bozukluğu tanısı olan vakalarda başka bir sebep mevcut değilse, K vitamini eksikliği teşhisi konur.

K Vitamini Eksikliğinin Tedavisi Nasıldır?

Yenidoğanlarda K vitamini eksikliğini önlemek için bebek doğar doğmaz K vitamini iğnesi yapılır. 1 mg ve kas içine doz şeklinde uygulanır. Nadiren sonrasında kanama belirtileri olan bebekler için ilave doz da yapılabilir.

Yetişkinlerde K vitamini eksikliği tedavisi ise problemin ciddiyetine ve sebep olan hastalığa bağlıdır. Hayati kanamalarda ilk olarak hastaya taze donmuş plazma verilip sonra K vitamini uygulanabilir. Yetişkinlerde K vitamini cilt altına veya kas içine yapılır. K vitamini enjeksiyonu sonrasında protrombin zamanı normalleşmezse karaciğer yetmezliği ya da damar içi pıhtılaşma düşünülebilir.

Şayet anama çok şiddetliyse diğer hastalıkları dışlamak amacıyla hematoloji ve gastroenteroloji konsültasyonu istenebilir. Kanama yapan diğer kan hastalıklarının ayırıcı tanısını Hematolog yaparken, gastroenterolog inflamatuvar bağırsak hastalıkları, karaciğer yetmezliği ve malabsorbsiyon gibi rahatsızlıkların ayırıcı tespitini yapabilir.

K Vitamini Eksikliğini Önlemek İçin Nasıl Beslenilmelidir?

Ağır ve uzun süre diyet yapılmamalıdır. Çünkü sağlıklı ve dengeli beslenen kişilerde genellikle K vitamini eksikliği oluşmaz. K vitamini çoğunlukla bitkilerde bulunur. K vitamini yönünden zengin besinler şu şekilde sıralanabilir:

• Ispanak, taze fasulye, brokoli, lahana, marul, bezelye gibi yeşil sebzeler
• Soya ve meksika fasulyesi
• Buğday, yulaf gibi tahıllar
• Süt ve süt ürünleri
• Kırmızı ve beyaz etler ile karaciğer, böbrek gibi sakatatlar
• Yumurta
• Domates
• Şalgam
• Yeşil çay
• Kuşkonmaz
• Fermente ürünler
• Meyveler ve yağlı tohumlar

Kadınlar için günlük vitamin K miktarı 90 mcg/gün önerilirken, erkeklerde mcg/gün önerilir.

Yenidoğanlarda K vitamini Eksikliği Nasıl Önlenir?

Yenidoğanlara doğumu sonrası 6 saat içinde kas içine 1 mg K vitamini enjeksiyonu yapılmalıdır. K vitamini verilmesinde bir risk bulunmaz. Doğumda K vitamini enjeksiyonu yapılmayan bebeklerde beyin kanaması ciddi kanamalar meydana gelebilir. Ülkemizde de K vitamini uygulaması tüm sağlık kuruluşlarında rutin bir uygulamadır.

Hollanda Sağlık, Refah ve Spordan Sorumlu Bakanlık Müsteşarı Paul Blokhuis'ın bugün Temsilciler Meclisi'ne göndermiş olduğu bilgilendirme mektubunda, gelecek yıldan itibaren yeni doğan bebeklere, K vitamini damlası yerine vitamin takviyesinin iğne ile yapılacağını açıkladı.

Müsteşar Paul Blokhuis'ın Sağlık Konseyi'nin (Gezondheidsraad) vermiş olduğu tavsiye doğrultusunda, yeni doğan bebeklerin özellikle beyin kanamasını önlemek için verilen K vitamini damlasının iğne yoluyla yapılmasının kararlaştırıldığını belirtti.

Sağlık Konseyi, daha önce K vitamininin damla yerine iğne ile yapılmasının daha iyi sonuç verdiğine dair göstergeler olduğu sonucuna vardığını açıklamıştı. 

Yeni doğan bebeklerin ekstra vitamine ne kadar ihtiyaç duyduğunu önceden belirlemek mümkün olmadığı için, tavsiyeye göre tüm çocuklara K vitaminini iğne yoluyla vermenin daha iyi olacağı belirtildi. 

Sonhaber'i artık Telegram'da da takip edebilirsiniz: seafoodplus.info

WhatsApp’ta ücretsiz bültenimize abone olun, Hollanda ve diğer Avrupa ülkeleri gündeminden seçtiğimiz haberler her gün telefonunuza gelsin! Abone olmak için tıklayın

©️seafoodplus.info