Kaç Çeşit Menenjit Aşısı Var

Menenjit Hastalığı ( Meningokok – Neisseria Menengitis)

Ülkemizde çocukluk çağı menenjitlerinin yarısından çoğunda etken meningokoktur (neisseria meningitidis). Ayrıca menenjit etkeni olan diğer bakterilerden farklı olarak epidemilere (salgın) yol açma özelliği vardır. Şimdiye kadar 13 serogrup (neisseria meningitidis’in 13 farklı tipi) tanımlanmışsa da, bunların sadece beşi (serogrup A, B, C, W ve Y) insanda sık, ikisi (serogrup X ve Z) ise seyrek olarak hastalık yapabilir.

Meningokok bakterisi çocuklarda menenjit (beyin zarı enfeksiyonu) ve meningokoksemiye (neisseria meningitidis bakterisinin kana karışması) neden olur. Meningokok  enfeksiyonları güçlü antibiyotik olmadığı dönemlerde %70 ölümle sonuçlanır, sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olurdu.

Günümüzde de aşılanmamış bir çocuk meningokok enfeksiyonu olduğunda, güçlü antibiyotiklere ve tıpbın sunduğu tüm tekloji ve tedavilere rağmen meningokok enfeksiyonu saatler içinde hızla ilerler ve  menenjit enfeksiyonunda %10, meningokoksemilerde ise %40 düzeylerinde ölümcüldür. Sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olabilir.

Türkiye, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre orta riskli grupta yer almaktadır ve aşının uygulanması önerilmektedir.

Menenjit Aşıları

Yukarıda bahsettiğim gibi meningokok enfeksiyonları çok ciddi enfeksiyonlardır ve çocuklarımızı aşı ile bu enfeksiyondan koruyabiliriz. Meningokok enfeksiyonuna en sık yol açan 5 serogrup (meningokok bakterisinin tipi) mevcut. Bunlar için aşılar mevcuttur.

Bunlardan 3 tanesi (Nimenrix, Menactra, Menveo) birbirinin muadili (benzeri)dir ve 4 farklı bakteri tipini (serogrup A, C, W, Y) içeren aşılardır.

Bexsero ise tek tip bakteri (serogrup B) içeren aşıdır.

Serogrup ACWY içeren aşılar :  1) Nimenrix 2) Menactra 3) Menveo

Serogrup B içeren aşı:  Bexsero

Hangi Aşıyı Ne Zaman, Kaçıncı Aylarda Yaptıralım?

Meningokok aşıları anlaşılabilir sadelikte anlatıp, en son da kendi önerilerimi belirteceğim.

Kullanımdaki Aşılar ve Uygulama Yolları

Serogrup ACWY içeren aşılar :

1) NİMENRİX (MEN ACWY-TT, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

2– 12 ay arasındaki bebekler için:

3 dozda yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz ay yapılmalı)

1. ay – 4. ay – ay
2. ay – 5. ay – Ay
3. ay – 6. ay – ay
4. ay – 7. ay – ay
5. ay – 8. ay – ay
6. ay – 9. ay – Ay
7. ay – ay – ay

12 aydan büyük bebekler için:

Tek doz yapılr

2) MENVEO (MEN ACWY-CRM, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

ay bebekler için:

4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz ay yapılmalı)

seafoodplus.infoay

seafoodplus.infoay

seafoodplus.infoay

seafoodplus.infoay

seafoodplus.infoay

ay bebekler için:

2 doz yapılır (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

seafoodplus.info

seafoodplus.info

seafoodplus.info

ayay

ayay

ay bebekler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

ayay

ayay

ay Ay

24 aydan büyükler için:

Tek doz yapılır.

3) MENACTRA (MEN ACWY-D, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

ay bebekler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 3 ay olmalı)

24 aydan büyükler için:

Tek doz yapılır.

Serogrup B içeren aşı:

BEXSERO (MEN B-4C, konjuge, monovalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

Bu aşı, yüksek ateş yapabilir, bu yüzden diğer aşılardan 1 ay sonra yapılması ve aşı sonrası paracetemol (ateş dürücü) verilmesi önerilir.

ay bebekler için:

4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

3 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 yükseltici doz.

seafoodplus.infoay (son doz veya veya ay olabilir.)

seafoodplus.infoay (son doz veya veya ay olabilir.)

ay bebekler için:

3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

2 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 doz takviye

seafoodplus.info (son doz veya veya ay olabilir.)

seafoodplus.info (son doz veya veya ay olabilir.)

seafoodplus.info (son doz veya veya ay olabilir.)

ay bebekler için:

3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

2 doz primer immünizasyon ve 2. doz aşıdan 12 ay sonra 1 doz takviye

ayayay

ayayay

ayayay

ayayay

24 aydan büyükler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

ayay

ayay

ayay

 BENİM ÖNERDİĞİM MENİNJİT AŞILAMA

MALİYET-ETKİNLİK-FAYDA (EN AZ İĞNE YAPILMASI VE DAHA AZ MALİYETLİ OLMASI) İÇİN

ay bebekler için:

NİMENRİX + BEXSERO

ay bebekler için:

MENVEO + BEXSERO

ay bebekler için:

NİMENRİX + BEXSERO

24 aydan büyükler için:

NİMENRİX + BEXSERO

veya

MENVEO + BEXSERO

veya

MENACTRA  + BEXSERO

Menenjit; hızlı ilerleyen, beyin ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarı etkileyen ciddi bir enfeksiyondur. Saatler içinde ölümle sonuçlanabilir.

Her yaş grubundan insan menenjit hastalığına yakalanabilir. Ancak bebeklerin yüksek risk taşıdıkları unutulmamalıdır.

Hastalık tanısı erken konsa ve tedaviye başlansa dahi bu hastaların %’u, belirtiler gözlenmeye başlandıktan 24 ila 48 saat içinde ölmektedir. Tedavi almayan hastaların ise %50’si ölmektedir.

Viral menenjit nadiren uzun süreli problemlere yol açarken, bakteriyel menenjit de hastaların %’sinde ciddi tıbbi problemler gelişebilmektedir:

• Kol, bacak ya da parmaklar gibi uzuv kayıpları
• Işitme kaybı
• Görme kaybı
• Öğrenme güçlüğü
• Koordinasyon, hareket ve denge problemler
• Ve çeşitli organ yetmezlikleridir.

Çocuklarda konjuge aşıların kullanılmaya başlanmasıyla bakteriyel menenjit daha az görülmektedir. Buna karşılık aseptik menenjit daha sık gözlenmekte ve en önemli etken olarak virüsler karşımıza çıkmaktadır. En yüksek risk altındakiler ay arasındaki süt çocuklarıdır. Bildirilen olguların %90’ını 1 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklar oluşturmaktadır.

Çocuklarda menenjit belirti ve bulguları yaşa göre değişiklik gösterir;

Süt çocuklarında ateş, emmede azalma, huzursuzluk, çevreyle ilgisizlik gibi başka hastalıklarda da karşılaşlabilen bulgular gözlenebilirken, daha büyük çocuklarda, baş ağrısı, ışıktan korkma, ense sertliği, bilinç değişikliği, mide bulantısı ve kusma gibi “klasik menenjit” bulguları görülebilmektedir.

Menenjit Nasıl Bulaşır

Menenjit hastalığı genelde bakteriyi burnunda taşıyıp kendisi hastalığa yakalanmamış kişilerce bulaştırılır.

Çocuğun bu kişilerin aksırma veya öksürme, öpmesine maruz kalması ya da

Çatal, kaşık, diş fırçası gibi ekipmaların ortak kullanımı diğer bulaş yollarından bazılarıdır.

Menenjit Aşısı Ne Zaman Yapılır?

En sık karşılaşılan 6 menenjit serotipinin 5’i için farklı menenjit aşıları bulunmaktadır.
Çocuklarda meningokoklara karşı bağışıklama sağlamak için konjuge meningokok aşıları tercih edilmektedir.
Tüm Konjuge Menenjit aşıları genel olarak güvenlidir.
Konjuge Menenjit aşıları genel olarak diğer çocukluk çağı aşıları ile beraber uygulanabilir.

4’lü Konjuge Meningokok Aşıları (KMA4)
Farklı üreticilerce geliştirilen 4 adet meningokok aşısı (KMA4) ülkemizde de onaylıdır.
Bu aşılar menenjitin A, C, Y, W serotiplerine karşı oluşturulmuş aşılardır.
Çocukluk döneminde meningokok aşılaması yapılması gereken durumlarda ve Hac, umre yolcusu ya da meningokok enfeksiyonunun sorun olduğu ülkelere gidecek çocuklara yaşa uygun KMA4 yapılması önerilir.

Tekli Konjuge Meningokok Aşıları (KMA1)
Ülkemizde serogrup B meningokokların sebep olduğu hastalığa karşı korunmada yardımcı olmak için 2 aylıktan itibaren kullanılabilen tek aşı bulunmaktadır.
Aşılama zamanında ve aşılamadan kısa bir süre sonra ateş düşürücüler doktor önerisi doğrultusunda başlanmalıdır.

Referanslar:

1. Central for Disease Control and Prevention Meningococcal Disease Causes and How It Spreads Ocak tarihinde seafoodplus.info adresinden ulaşılmıştır.
2. National Health Services UK. Ocak tarihinde seafoodplus.info adresinden ulaşılmıştır.
3. Acar M, Sütçü M, Somer A. Çocuklarda menenjite güncel yaklaşım. Çocuk Dergisi. ;14(3)
4. Arısoy ES, Çiftçi E, Hacımustafaoğlu M ve ark. Önceden Sağlıklı Çocuklarda Türkiye Ulusal Bağışıklama Çizelgesinde (Ulusal Aşı Takvimi) Yer Alan ve Almayan Aşılara İlişkin Uygulama Önerileri – J Pediatr Inf. ;

B tipi meningokok: Yeni bir menenjit aşısı

Kasım itibariyle Bexsero adıyla, ruhsatlı yeni bir menenjit aşısı, ülkemizde de piyasaya çıkmıştır. Yeni bir menenjit aşısı çıktı deyince bazen kafalar karışabiliyor, anne-babalar “amma da çok menenjit aşısı varmış” diyebiliyorlar. Şunu tekrar tekrar vurgulamakta fayda görüyorum, menenjit, yani beyin zarı iltihabı bir enfeksiyon hastalığıdır, birçok bakteri veya virüs menenjite sebep olabilir. En ağır menenjit tipleri bakteriyel menenjitlerdir, şu ana kadar bilinen en sık bakteriyel menenjit etkenleri Hib  (hemophilus influenza tip B), Pnömokok ve Meningokoklardır. Sağlık Bakanlığımızın yoğun çabaları sayesinde, yılından beri Hib’e karşı &#;den beri de pnömokoklara karşı ücretsiz olarak toplumsal aşılama yapılmaktadır. Ve gerçekten bunun meyvelerini ciddi anlamda toplamaya başlamış durumdayız, son yıllarda yapılan çalışmalara göre artık ülkemizdeki menenjit vakalarında Hib sıfır, pnömokok da neredeyse sıfıra yakın oranda hiç görülmemektedir; bu tamamen toplumsal yoğun aşılamanın bir başarısıdır. Daha önce de yaşadığımız gibi nasıl difteri, tetanoz, çocuk felci gibi ağır hastalıklar tarihe gömüldüyse, artık menenjitin de neredeyse tarihe gömülmek üzere olduğunu söyleyebiliriz.

Anıl Yeşildal &#; seafoodplus.info

Bexsero-MenB aşısı diğer meningokok aşılarından farklı mı? Meningokok aşıları neden tek çeşit değil?

Meningokok aşıları şu an için ulusal aşı takviminde olmamakla birlikte, yılından beri 4lü Meningokok aşısı (Menactra, Menveo, Nimenrix) ülkemizde özel aşı kapsamında uygulanmaktadır. Her ülkenin Meningokok tip dağılımı farklı olabilmektedir. Örnek vermek gerekirse İngiltere&#;de C tipi Meningokok daha sık görülürken, ülkemizde özellikle de Hac ve Arap göçmenler nedeniyle W tipi, bir de şu ana kadar aşısı olmayan B tipi en sık görülen Meningokok tipleriydi. Dolayısıyla bu bilimsel veri ışığında, sadece dörtlü aşı yapmak ülkemizde Meningokoka karşı tam bir koruma sağlamayacaktır. Bexsero &#; MenB aşısı da uygulandığı takdirde, tüm bakteriyel menenjitleri %90 üzerinde kapsama altına aldığımızı söyleyebiliriz.

Son 5 yıldır ülkemizde yapılan dörtlü Meningokok aşıları A,C,Y,W gibi 4 çeşit Meningokok içermektedir. Aşı üretim teknolojilerine baktığımızda, ne yazık ki B tipi aşı bu aşının içine katılarak 5&#;li bir aşı henüz oluşturulamamıştır. Bu nedenle Bexsero – MenB aşısı  yapılmadığı takdirde, ülkemizde sık görülen bir tür olan, B tipi Meningokokların yapacağı meningokoksemi veya menenjit gibi hastalıklar önlenemeyecektir. Bu bakterinin yapabileceği en hafif hastalık menenjittir, daha ağır seyirli olan meningokoksemi tedavi edilmezse %50, tedavi  edilse  bile % sıklıkla hastaların 24 saat içinde ölümüne veya hayatta kalsa bile kol-bacak gibi uzuv kayıpları, körlük ve sağırlık gibi ağır hasarlarla sonuçlanabilir.

Yeni bir menenjit aşısını çocuğuma neden yaptırayım, çocuğum kobay mı olacak?

Yeni bir menenjit aşısı &#;nı kabullenmekte zorlanan her anne-babaların haklı olarak sorduğu ilk sorudur bu; içiniz rahat olsun, çocuğunuz tabii ki kobay olmayacak. Bu zaten yeni bir aşı değildir, yılında ilk kez ABD&#;nde ruhsat almış, tüm Dünyada bugüne kadar 20 milyondan fazla doz uygulanmış, klasik aşı yan etkileri dışında, ciddi bir yan etkisi görülmemiştir. Şu ana kadar 41 ülkede ruhsatlı olarak satılmaktadır. Amerika, İngiltere gibi gelişmiş ülkeler dahil, 9 ülkede de ulusal aşı takviminde ücretsiz olarak uygulanmaktadır.

Bexsero &#; MenB menenjit aşısının yan etkileri nelerdir?

Sonuç olarak aşı biyolojik bir üründür, tabii ki her aşıda olduğu gibi çok nadir görülebilecek bazı yan etkiler olabilir, ancak bunlar gerçekten çok nadirdir. Klasik olarak en sık görülen yan etkiler, tüm aşılarda gördüğümüz, aşı yerinde şişme, kızarma, sertlik ve ağrı, aşı yapılan gün ve ertesinde ateştir. Bunlar da aşı yapılan çocukların çoğunda görülmez. Diğer çocuk aşıları ile birlikte aynı gün yapıldığında ateş olasılığının ve derecenin biraz daha yüksek olabileceği bildirilmektedir. Bexsero diğer aşılarla birlikte yapılırsa bu konuya dikkat etmekte fayda vardır. Ateş 38,5 üzerine çıkarsa, ateş düşürücü ilaçlarla kolaylıkla kontrol altına alınabilir. 28 haftanın altındaki çok küçük prematüre bebeklerde bu aşıdan sonra solunum sisteminin saat izlenmesi önerilmektedir.

Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. İsmail Gönen, “Çocukluk Dönemindeki Aşılar” hakkında bilgiler veriyor.

Bexsero &#; MenB aşısı kaç yaşa kadar ve kaç doz uygulanır?

Aşı ülkemizde 50 yaşa kadar ruhsat almıştır, 2 aylık bebek ile 50 yaş arası her birey bu aşıyı olabilir. Aşının başlama yaşına göre, doz sayısı değişkenlik göstermektedir. Rutin aşılama takvimine göre uyarlanabilecek esnek doz seçenekleri mevcuttur. Dolayısıyla rutin bir aşı olmadığı için, doktorunuz kendi uyguladığı özel aşı takvimine göre bir doz şeması belirleyecektir. Yaşa göre değişen doz şemaları aşağıdaki gibidir.

1) aylık bebekler için 3+1 doz şeması:

En az 1 ay arayla 3 doz, aylar arası 1 hatırlatma dozu.

Yapılan çalışmalar 2+1 doz  ile  yeterli  koruma  sağlandığını  gösterdiğinden, İngiltere&#;de  aşı  bu  yaş  grubunda  2+1 şeması  için  ruhsat  almıştır. Bu  bilgiler  ışığında  hem  enjeksiyon  sayısını  azaltmak,  hem  maliyeti  düşürmek  için, doktorunuz da  arzu  ederse veya 15 ay,  ya da ay gibi,  bu  aşıyı  3  doz  olarak uygulayabilir.

2) aylık bebekler için 2+1 doz şeması:

En az 2 ay arayla 2 doz, aylar arası 1 hatırlatma dozu

3) yaş 2+ 1 doz şeması:

En az 2 ay arayla 2 doz, son dozdan ay sonra 1 hatırlatma dozu

4) yaş 2 doz şeması:

En az 2 ay arayla 2 doz (bu yaş grubunda hatırlatma dozu içi gereklilik belirtilmemiş)

5) yaş 2 doz şeması:

En az 1 ay arayla 2 doz (bu yaş grubunda hatırlatma dozu içi gereklilik belirtilmemiş)

Bexsero &#; Men B aşısı fiyatı nedir, devlet öder mi?

Bexsero fiyatı kasım itibariyle TL’dir. Bexsero &#; MenB aşısı şimdilik Sağlık Bakanlığı tarafından ödenmemektedir, özel aşı kapsamındadır. Bu sebeple Aile Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak uygulanmaz. Tüm özel aşılarda olduğu gibi hep akla şu soru gelir, “devlet ödemediğine göre acaba bu aşı iyi bir aşı değil mi” devletin şu anda bunu ödememesi tamamen bütçesel önceliklerle ilgilidir. Her şeyden önce ülkemizde bir aşının ithal edilebilmesi ve özel de olsa çocuklara yapılabilmesi için Sağlık Bakanlığı&#;ndan alınan ruhsata ihtiyaç vardır. Zaten birçok gelişmiş ülkede ücretsiz olarak tüm çocuklara yapılmaktadır.