Kabuklu Biti Ilacı Ne Zaman Atılır

TURUNÇGİL KABUKLU BİTLERİ

1. Kırmızı Kabuklu Biti (seafoodplus.infoii)
2. Sarı Kabuklu Biti(seafoodplus.infoa)

KIRMIZI KABUKLU BİTİ TANIMI VE YAŞAYIŞI

Bu iki tür birbirine oldukça benzer. Olgunlaşmış ergin dişinin kabuğu daire şeklindedir. Ayrıca sarı kabuklu bit ‘de kabuk yassı, diğerinde ise bombelidir. Bu kabuklu bitler ovovivipardırlar. Yani yumurta bırakmazlar. Yumurtalar dişinin karnında açılır ve dişi hareketli larvalar doğurur.Gözle görülecek kadar küçük ve sarı renkli olan bu larvalar gün dişinin kabuğu altında barındıktan sonra, dışarı çıkar ve birkaç saat gezinerek uygun bir yer bulup sabitleşirler. İlk hareketli larvaların görülmesi Ege Bölgesinde sarı kabuklu bit için mayıs sonu, kırmızı kabuklu bit için mayıs başıdır. Her iki tür Akdeniz Bölgesinde mayıs başında, Karadeniz Bölgesi’nde ise haziran ayında ilk hareketli larvalar vermektedir. Her iki zararlı Ege Bölgesinde yılda 3, Akdeniz Bölgesinde döl vermektedir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ ZARAR ŞEKLİ

Zararlı hortumunu beslendiği bitki dokusuna sokarak salgıladığı zehirli maddelerle hücrenin parankima dokusunu parçalar ve hücre suyunu emer. Bu şekilde dokuların ölümünü çabuklaştırır, sarı kabuklu bit turunçgil ağaçlarının en çok yapraklarını, sonra meyvelerini tercih eder. Sürgün ve dallarda ise yok denecek kadar azdır.

Bu tercihi sarı kabuklu bit ‘ı, kırmızı kabuklu bit ‘den ayıran en büyük özelliktir. Tozlu yol kenarlarında ve fabrikaların çıkardığı zehirli gazların etkisinde bulunan bahçelerde yoğunlukları artar ve dolayısıyla zararları daha çok olur. Meyvelerin görünümünü bozarak içte ve dışta pazar değerini düşürürler. Bu kabuklu bitlerle kaplanmış meyvelerin satış değeri yerine göre sıfıra kadar düşmektedir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ ZARARLI OLDUĞU BİTKİLER

Bu zararlıların saptanan konukçuları turunçgil, zeytin, zakkum, akasya, keçiboynuzu, sedir, Japon elması, okaliptüs, incir, kauçuk, dut, karaçam, antepfıstığı, bağ ve birçok süs bitkileridir. Ayrıca Doğu Akdeniz Bölgesi’nde dut, nar, melengiç, alıç ve mersin bitkileri önemli konukçuları arısında yer alır. Ancak kış konukçuları yalnız turunçgiller ve nadiren de mersin bitkisidir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Kültürel Önlemler

Ağaçlar kuvvetli bulundurulmalı, tozlu yol kenarlarındaki ağaçlarda bu zararlılar arttığından bu konuda da gerekli önlemler alınmalıdır.

MEKANİK MÜCADELE

Zararlı ile yoğun bulaşık olan kuru veya kurumaya yüz tutmuş dallar kesilip parazitoit çıkışından sonra dallar yakılmalıdır.

BİYOLOJİK MÜCADELE

Doğal düşmanlardan gerektiği gibi yararlanmamız için gereksiz yere ilaçlama yapılmamalı; yağlar dışında ilaç atılmamalıdır. Sık kontroller yapılarak parazit üzerinde durulmalı parazitlenmenin % 50’nin üzerinde olduğu bahçelerde ilaçlama yapılmamalı, parazitlenmenin düşük olması durumunda bile mevcut tüm doğal düşmanların korunması yönünden ilaçlamalar en geç temmuz ayı sonunda bitirilmeli, özellikle parazitoit çıkışının yoğun olduğu sonbahar aylarına kaplama ilaçlamalar bırakılmamalıdır.

KİMYASAL MÜCADELE

Bu zararlıya karşı kış (hasattan hemen sonra başlanıp şubat sonuna kadar olan dönemde) ve yaz olmak üzere iki ayrı dönemde ilaçlama yapılabilir. Mayıs ayından itibaren haftada iki kez larva çıkışları kontrol edilir. İlk larva görüldükten 2 hafta sonra sarı kabuklu bitiçin 20 birey/yaprak, kırmızı kabuklu bit için birey/yapraktan fazla ise ve parazitlenme yoksa ilaçlama yapılır.

Meyve bulaşıklığı %15’ten yüksek bulunursa ilaçlama yapılır. Yazlık yağlarla yapılan ilaçlamaların kışın biraz daha etkili olduğu saptanmıştır. Herhangi bir nedenle kışlık ilaçlama yapılmamışsa veya yapıldığı halde populasyon düşmemişse o takdirde yazlık ilaçlamalar uygulanır ve mücadeleye kontrollü olarak devam edilir.

KIRMIZI KABUKLU BİTİ KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

Görseller

Saygıdeğer okuyucularım;

Bu yazımda sizlerle meyve ağaçlarına ve meyvelere zarar veren kabuklu bitlerle ilgili bazı önemli bilgileri paylaşacağım.

Kabuklu bitler, meyve ağaçlarımıza, meyvelere ve diğer bitkilere en fazla zarar veren bitlerdir. Bu bitler, ağaçlarımızın gövdelerine, dallarına, yapraklarına ve meyvelerine öz sularını emerek zarar vermektedir. İyi bir zirai mücadele yapılmadığı zaman meyvelerin kalitesini düşürmekte ve kısa zaman içinde meyve ağaçlarımızın ölümlerin sebep olmaktadırlar. Bundan dolayı Yaz Ayları’nda yaptığımız kabuklu bit mücadelesini Kış Ayları’nda da yapmamız gerekir.

Kabuklu bitlerin değişik çeşitleri bulunmaktadır. Bunların en zararlılarının başında, “San Jose Kabuklu Biti” gelmektedir. Bu bitler, her defasında - adet yumurtlayarak, çoğalırlar. San Jose koşnili’nin ana vatanı Çin’dir; buradan Kaliforniya’nın San Jose Şehri’ne geçmiş ve buradan da Dünya’nın her tarafına yayılmıştır. Daha önceki yıllarda Türkiye’de de çok zarar yapan San Jose Kabuklu Biti, bazı meyve ağaçlarımızın ölmelerine sebep olmuştur; ancak yapılan çok etkin zirai mücadele sayesinde bu kabuklu bitler, önemli ölçüde azaltılmıştır. Kabuklu bitlerin ve birçok böceklerin Kış’ın saklandıkları yerler, ağaçların kabuklarıdır; özellikle yaşlı ağaçların kabuklarıdır. Bir kısım böcekler de Kış Ayları’nı toprak altında geçirirler. Yumurtaları da aynı şekilde toprak altında geçirir. Biz, Kış ilaçlaması yapmadan önce kabuklu bitlerin ve böceklerin saklanmış oldukları çatlamış, kurumuş veya çürümüş lüzumsuz ağaç kabuklarını bir serpet veya bıçak yardımıyla kesip temizleyerek pürüzsüz düz hale getiririz. Daha sonra da çelik tel fırçalarla ağaçlarımızın gövde ve dallarını fırçalayarak, buralarda saklanmış olan bütün kabuklu bit, böcek ve yumurtalarını temizleriz. Ayrıca meyve ağaçlarımızın üzerinde mantar hastalığına yakalanmış hastalıklı, kuru kırık dallar veya ağaçların üzerinde kalmış hastalıklı bütün meyveler toplanarak; derin bir çukur kazılıp içine atılır. Üzerlerine de sönmemiş kireç dökülerek üstü toprakla kapatılır.

Biz, yukarıda bahsi geçen bu işlemleri yaptıktan sonra bir de bahçemizi sürersek veya bel işlemini yaparsak, toprak altında saklanan böcek ve yumurtalarını da imha etmiş olacağız. Böylece bütün bu önemli ve faydalı işlemleri yaptıktan sonra ağaçlarımıza kışlık kabuklu bit ilaçlarımızı atarız. Bu şekilde attığımız kabuklu bit ilaçları, ağaçlarımızın her yerine güzel bir şekilde yapışacak ve kalmış olan kabuklu bitler varsa, onlar da daha kolay imha olacaktır. Böylece yaptığımız bilinçli ve faydalı işler sonunda hem ağaçlarımız daha sağlıklı olacak, hem de alacağımız meyveler kaliteli olacaktır. Aynı zamanda gelirimiz de artacak, giderimiz daha az olacaktır. Meyvecilikte önemli konulardan biri de az masrafla çok kar etmektir. Bu da bilinçli bir şekilde yapılacak zirai mücadeleye bağlıdır.

Sağlığınızın ve ürünlerinizin en güzel olması dileğiyle

Saygılarımla,

İbrahim Tınaztepe

Mayıs ayı başından itibaren haftada 2 kez hareketli nimf çıkışları kontrol edilir. İlk nimfler görüldükten iki hafta sonra 1. dönem nimfler çoğunlukta olduğu zaman ilaçlamaya başlanır. Ancak zararlının bulunması mutlak surette ilaçlamayı gerektirmez. Yaprak başına düşen canlı ergin ve nimf sayısı A. citrina için 20’den, A. aurantii için 0,5’den fazla ise ilaçlama gerekir. Bunu belirlemek için bahçeyi temsil edecek şekilde 20 ağaçtan 5’er yaprak olmak üzere toplam yaprak toplanır. Yaprakların alt ve üst yüzündeki canlı ergin ve nimfler sayılarak yaprak adedine bölünür.

Meyveler fındık iriliğine geldiğinde her ağaçtan 10 adet olmak üzere, 25 ağaçtan toplam meyve kontrol edilir. Bir tane bile kabuklubit görülen meyve bulaşık kabul edilir. Meyve bulaşıklığı oranı %15’ten fazla ise ilaçlamaya karar verilir.

Feromon tuzaklar ile popülasyon yoğunluğu belirlenecekse; tuzaklar, mart ayı sonunda ağaca bir adet gelecek şekilde yerden 1, m yüksekliğe ve ağacın iç tarafına asılır. Tuzaklarda haftalık yapılan sayımlarda yakalanan ergin erkek sayısının maksimuma ulaşmasından bir hafta sonra ilaç uygulaması yapılır.

Yazlık yağlarla yapılan ilaçlamalar kışın daha etkili olduğu için kış dönemi ilaçlamaları tercih edilmelidir. Herhangi bir nedenle kışlık ilaçlama yapılamamışsa veya yapıldığı halde popülasyon düşürülememişse mevsim içinde ilaçlamalar tekrarlanır ve mücadeleye kontrollü olarak devam edilir.

Ağacın önce iç tarafları, sonra dışı iyice ilaçlanmalıdır. İlaç mümkün olduğunca yere damlatılmamalı ve yüksek basınçlı motorlu pülverizatörlerden biri kullanılmalıdır. İlaçlamalarda yazlık yağlar kullanılacaksa bahçe sulanmalı, sıcaklığın 32°C’yi geçmediği saatlerde ilaçlama yapılmalıdır. Yazlık yağlar, kükürtlü preparatlarla kesinlikle karıştırılmamalı, yazlık yağ ve kükürtlü preparat uygulamaları arasında en az bir ay süre bırakılmalıdır.

Bu ilaçlamalar aynı zamanda beyaz sinekler, yıldız koşnili, virgül kabuklu biti ve yumuşak koşniller için de etkilidir. Zararlının mücadelesinde kullanılacak bitki koruma ürünleri aşağıda verilmiştir.

Turunçgil Kırmızı ve Sarı Kabuklu Biti İçin Kullanılabilecek İlaçlar

‍

Antepfıstığı- Şıralızenk: Nimflere karşı yaz aylarında yapılacak uygulama zamanının saptanması için 10 ağaçta meyve salkımı kontrol edilir ve Meyve salkımı başına 25 yumurta izi sayıldığında ilaçlama yapılması gerektiğine karar verilir. Yumurtaların %50 oranında açıldığı Mayıs ortası ila Haziranın ilk haftası arasında ilaçlama yapılır. Erginlere karşı kış aylarında yapılacak mücadele ise Şubat-Mart aylarında sürgünlerde ergin görüldüğünde, gözler patlamadan 20 gün önce ilaçlama yapılmalıdır. 

Antepfıstığı- Antepfıstığı Psillidi: Mayıs ayı başından itibaren haftalık olarak birleşik yaprakta yapılan sayımlar sonucu yaprak başına nimf görüldüğünde, yumurtaların büyük çoğunluğu açıldığında ve ilk ergin parazitoid çıkışı ve yaprak yüzeyinde yapışkan tabaka (Fumajin) olmadan önce uygulama yapılmalıdır.

Antepfıstığı- Antepfıstığı İçgüvesi:Kimyasal uygulama, Kışlayan dölün yani birinci neslin larvalarına karşı yapılmalıdır. 10 ağacın değişik yönlerinden meyve salkımları kontrol edilmeli, meyvelerdeki bulaşma oranının %3'ü bulması durumunda uygulamaya karar verilmelidir.

Antepfıstığı- Antepfıstığı Meyve İç Kurdu:Üzerinde kalmış veya toprağa dökülmüş bir yıl öncesine ait meyve Mart-Nisan aylarında kontrol edilir. Meyve içinde saptanan canlı larva oranı %10 ise kimyasal uygulama yapılmalıdır. Mayıs ayından itibaren yapılan kontrollerle ergin çıkışı izlenir. İlk ergin çıkışının görülmesinden bir hafta sonra uygulamaya başlanır.

Antepfıstığı Gözkurdu: Yapılan kontrollerde ağaç başına yumurta paketi bulunan bahçeler bulaşık sayılır. Bahçede ağaçların % 50' si bulaşık ise bahçenin tamamı, bu oran daha düşük ise yalnız bulaşık ağaçlara uygulama yapılmalıdır. Tomurcukların patlama döneminde, yumurtalardan çıkışlarını tamamlamış birinci ve ikinci dönem larvalarına karşı nisan ayı başından sonunsa kadar uygulama yapılır. 

Badem- Dipkurtları: Zararlı tespit edilirse, ergin mücadelesi Mayıs-Haziran aylarında (Hava sıcaklıkları 'C olmadan) yeşil aksama kaplama şeklinde ilaçlama yapılmalıdır. Larva mücadelesi ise Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında zararlının yumurtalarını koyduğu dönemde, her 15 günde bir kök boğazından itibaren aşı noktası dahil 1 m çapında yüzey ilaçlaması yapılmalıdır.

Elma- Yaprakbitleri: Vejetasyon süresi boyunca sürgünde arası sürgünde bulaşık görüldüğünde veya sürgünlerde koloni görüldüğünde ilaçlama yapılmalıdır. Meyve ağaçlarında yaprakbitlerine karşı genel olarak çiçekten önce ve yazın ilaçlama yapılmalıdır. 

Elma- Armut Kaplanı:Nisan ayından itibaren erginlerin kışlaklarından çıkıp yapraklara geçtiği, fakat henüz yumurta bırakmadığı dönemde 10 ağacın farklı yönündeki birer sürgünden alınan toplam yaprakta ergin sayısı, yaprak başına ortalama 1 adet olduğunda ilk ilaçlamaya karar verilir. 

Elma- Elma Pamuklubiti: 1. Döl nimflerinin yoğun olduğu Haziran ayında yukarıdaki yöntemle ergin ve nimfler sayılır. Yapak başına ortalama adet ergin ve nimf mevcut ise, 2. ilaçlama yapılır. Gerekirse Temmuz sonu veya Ağustosun ilk haftasından 2. bir ilaçlama yapılır.

Elma- Ağaç Sarıkurdu:Mayıs ayında asılan izleme tuzaklarında ilk ergin yakalandıktan sonra ki günlerde (Haziran ayı) ilaçlama yapılmalıdır. Tuzaklarda ergin yakalanmaya devam ettiğinde Ağustos ayında 2. ve ekim ayında 3. ilaçlama yapılmalıdır.

Erik- Fidan Dip Kurtları: Zararlı tespit edilirse, ergin mücadelesi Mayıs-Haziran aylarında (Hava sıcaklıkları 'C olmadan) yeşil aksama kaplama şeklinde ilaçlama yapılmalıdır. Larva mücadelesi ise Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında zararlının yumurtalarını koyduğu dönemde, her 15 günde bir kök boğazından itibaren aşı noktası dahil 1 m çapında yüzey ilaçlaması yapılmalıdır.

Glayöl- Çiçek Soğanakarı: Söküm zamanı soğanlar kesilerek kontrolleri yapılır, %20 bulaşma varsa mücadeleye geçilir.

Kavak- Küçük Teke Böceği: Larvaların henüz oduna ulaşamadığı yeni bulaşmalarda Mayıs- Temmuz aylarında 20 gün ara ile iki ilaçlama yapılmalıdır.

Kayısı- Fidan Dipkurtları: Zararlı tespit edilirse, ergin mücadelesi Mayıs-Haziran aylarında (Hava sıcaklıkları 'C olmadan) yeşil aksama kaplama şeklinde ilaçlama yapılmalıdır. Larva mücadelesi ise Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında zararlının yumurtalarını koyduğu dönemde, her 15 günde bir kök boğazından itibaren aşı noktası dahil 1 m çapında yüzey ilaçlaması yapılmalıdır.

Şeftali - Şeftali Virgül Kabuklubiti: Yazın ise, Nisan sonundan itibaren yapılan kontrollerde ilk hareketli larvalar görüldükten hafta sonra 1. ilaçlama ve ilacın etki süresi dikkate alınarak 2. ilaçlama yapılır.

Şeftali- Fidan Dipkurtları: Zararlı tespit edilirse, ergin mücadelesi Mayıs-Haziran aylarında (Hava sıcaklıkları 'C olmadan) yeşil aksama kaplama şeklinde ilaçlama yapılmalıdır. Larva mücadelesi ise Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında zararlının yumurtalarını koyduğu dönemde, her 15 günde bir kök boğazından itibaren aşı noktası dahil 1 m çapında yüzey ilaçlaması yapılmalıdır.

Zeytin- Zeytin Çiçek Sap Sokanı: Zeytin Çiçek sap sokanı, Zeytin güvesi çiçek nesli mücadelesi ile aynı zamana rastladığından, zeytin güvesi için mücadele yapılan bahçelerde, bu zararlı  ile ayrı bir uygulamaya gerek yoktur. Zeytin güvesi mücadelesi yapılmayan bahçelerde, zeytin çiçek açma zamanında Nisan sonu Mayıs başlarında, ağaç başına yaklaşık 25 adet zararlı saptandığında uygulama yapılmalıdır.

Zeytin- Zeytin Güvesi: Zararlının çiçek dölünde uygulama yapılması tavsiye edilmemektedir. Ancak ürünün az olduğu yıllarda mevsim başında yaprak ve sürgünlerde %10 dan fazla zarar görüldüğünde çiçek dölünde ilk kelebeklerin yakalanmasından gün sonra çiçek dölüne bir uygulama yapılır. Tercihen sadece meyve dölüne karşı uygulama yapılmalıdır. Kontrol edilen mercimek büyüklüğündeki meyvelerin %10'unda canlı ''yumurta+larva'' olduğunda uygulama yapılır.

Zeytin- Zeytin Kırlangıç Böceği: Diğer zararlılara karşı yapılan kimyasal uygulamalar ile bu zararlıya karşı uygulanan mekanik mücadele zararlıyı baskı altında tutmaktır. Kimyasal mücadeleye gerek duyulmamaktadır.

Zeytin- Zeytinkurdu: Yapılacak kontroller sonucunda bir ergin dahi görülse uygulamaya başlamak gerekir.

Zeytin- Zeytin Pamuklubiti: İlaçlamanın mutlaka gerekli olması halinde zeytin pamuklu bitinin en uygun mücadele zamanı, sürgün uçlarında ilk pamuklanmalar görüldükten 10 gün sonra başlamak üzere çiçeklenme zamanına kadar olan dönemdir. Zeytin güvesi çiçek nesli için mücadele yapılan bahçelerde, bu zararlıya ayrı bir uygulamaya gerek yoktur. 

Zeytin- Zeytin Sineği: Meyvelerin yumurta koyma olgunluğuna geldiği dönemde, vuruk sayımları yapılarak, yeterli vuruk ve tuzaklarda yakalanan zeytin sineği ergin sayısında artış görülmesi halinde uygulamaya geçilir. Vuruk sayıları haftada kez, ağaçların güney-doğu kısımlarındaki parlak, yağlanmaya başlamış, floüresan sarı renkteki en az 'er meyvede yapılarak vuruk yüzdesi belirlenir. Yapılan sayımlarda salamuralık çeşitlerde %1 vuruk, yağlık çeşitlerde % vuruk saptandığında, yer aletleriyle zehirli yem kısmi dal uygulaması veya kaplama uygulama yapılmalıdır. 

UYARI: Erkenci Kayısı ve Şeftali çeşitlerinde fitotoksisite yapabilir.