Kadınlarda Karın Bölgesinde Tüylenme
HİRSUTİZM, yani kadınlarda görülen aşırı kıllanma problemi, bir hastalık değil, altta yatan bir hastalığın belirtisi olabiliyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Tıbbi Koordinatörü ve Endokrinoloji uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, "Lazer epilasyon gibi kozmetik önlemler, kılları geçici olarak uzaklaştırabilir. Ancak öncelikle yapılması gereken, aşırı kıllanmanın altında yatan bir hastalık varsa, bunun açığa çıkartılmasıdır" dedi.
Kadınlarda ve genç kızlarda görülen “Hirsutizm” kadın vücudunda fazla miktarda kıllanma olarak tanımlanıyor. Erkek tipi bu kıllanmaya “Kadınlarda Aşırı Kıllanma” adını verdiklerini belirten, Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Üreme çağı adı verilen, adet görmeyle başlayıp ve menopoza kadar devam eden zaman diliminde, her kadından 10'unda aşırı kıllanma sorununun olduğunu vurgulayan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Endokrinoloji uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, “Kadınlarda, çene bölgesi, üst bıyık bölgesi, üst kol bölgesi, sırt bölgesi, alt bel bölgesi, üst karın bölgesi, göğüs, alt karın ve uyluk bölgelerinde normalden fazla kıllanma olması durumunda hirsutizm tanısı konulmaktadır” dedi.
"Aşırı Kıllanma ile Gizlenen Hastalıklar Olabilir"
Aşırı kıllanmanın en yoğun olarak ila yaşları arasında görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, "Bu, haklı olarak kadınları rahatsız edici bir sorundur. Birçok kadın bu sorunu çok fazla dile getirmez ve hekime gitmez. Estetisyen ya da kozmetik merkezlere başvurarak kıllardan kurtulmaya çalışır. Ancak önemli nokta şu ki, aşırı kıllanma, bir hastalık olmayıp altta yatan bir hastalığın belirtisidir. Bir kadında bu rahatsızlık varsa, ona yol açan sebebin mutlaka açığa çıkartılması gerekmektedir. Altta yatan sebebin ne olduğu anlaşılmadan, doğru tedavi mümkün olamaz. Zaman kaybına yol açmadan hastalık tespit edilmelidir" ifadelerini kullandı.
"Hirsutizmin En Yaygın Nedeni, Polikistik Over Sendromu"
Aşırı kıllanmanın en yaygın sebeplerinden birinin polikistik over sendromu olduğunu belirten Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, "Kıllanmanın nedeni, yüzde 70 oranında polikistik over sendromudur. Üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrin bozukluktur. Kadınlarda, aşırı kıllanma yanında adet düzensizliği, sivilce oluşumu ve saç dökülmesine de neden olabilir. Polikistik over sendromu tanısı koymak için ultrason eşliğinde yumurtalıklar incelenir, ultrasonografide büyümüş yumurtalıklar ve yaygın bir şekilde dağılmış küçük kistlerin görülmesi kriterlerden biridir. Polikistik over sendromu, ayrıca kadınlarda infertilitenin de en sık sebebidir. Bu hastaların büyük bir kısmı kilolu hastalardır. Vücut kitle indeksleri yüksektir. Bu hastalarda yağ metabolizması bozukluklarına sık rastlanır. Diyabet, bu hastalarda en az 5 misli daha fazla görülür. Bu nedenle kıllanma sorununu basite almamak gerekir" değerlendirmesinde bulundu.
“Hirsutizmin Nedeni, Nadiren de Olsa Tümör ya da Genetik Bir Hastalık Olabilir”
Nadiren de olsa, böbreküstü bezi ve yumurtalık tümörlerin de androjen hormonları fazla salgılanmasına yol açtığı için aşırı kıllanma ve saç dökülmesi gibi şikâyetlere neden olduğuna işaret eden Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, sözlerine şöyle devam etti: “Bu vakalarda kıllanma aniden başlar ve hızlı ilerler. Beraberinde kanser de hızlı ilerlediği için zaman kaybedilmemesi ve aniden başlayan ve hızlı ilerleyen erkek tipi kıllanma durumunda en kısa zamanda hekime başvurulması önem taşımaktadır.
Böbreküstü bezini ilgilendiren, Konjenital Adrenal Hiperplazi adı verilen genetik hastalık, böbreküstü bezinde steroid hormonlarının sentezindeki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Bu hastalıkta erkek tipi kıllanma, saç dökülmesi, sivilcelenme ve kas kitlesinin artması, ağır vakalarda ise ses kalınlaşması ve klitorisde büyüme gibi bulgular görülebilir. Tanıda hormonal testler dışında genetik analizler de gerekebilir.
Bu hastalıkların dışında hastaların bir kısmında aşırı kıllanma için belirli neden bulunmamaktadır. Androjen düzeyleri normal sınırlarda olmasına karşın aşırı kıllanma olan, over ultrasonografisinde polikistik over saptanmayan ve adet düzensizliği bulunmayan hastalarda bu durum “İdiopatik Hirsutizm” olarak tanımlanmaktadır.
"Multidisipliner Tedavi Gerekli"
Aşırı kıllanma tedavisinin, farklı branşlar tarafından, birlikte değerlendirilmesi gereken bir problem olduğuna dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Endokrinoloji uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, tedavide dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıraladı: "Ekipte mutlaka bir endokrinoloji uzmanının olmalı. Bu hastalarda, insülin direnci ya da obezite gibi endokrin anormallikler görülebilir. Ek olarak, dermatoloji uzmanı, üreme endokrinolojisiyle uğraşan bir kadın doğum uzmanı, radyoloji uzmanı ekipte yer almalıdır. Obezite problemi olan hastaların tedavisi için diyetisyen ve mümkünse davranış terapisi konusunda deneyimli bir terapistinin de olmasında fayda vardır. Bütün bunlar multdisipliner ekibi oluşturur. Yeditepe Üniversitesi Hirsutizm Merkezi’ne başvuran hastalar için, öncelikle ekip olarak aşırı kıllanma probleminin altında yatan sebebin bulunmasına odaklanılmaktadır.
Aşırı kıllanma şikayetiyle başvuran kişilerde çoğunlukla görülen, polikistik over sendromu ve nedeni bilinmeyen hirsutizmde ilaç tedavisinden yararlanılmaktadır. En az 6 ay düzenli ilaç kullanımının yanı sıra, gerekirse kozmetik tedavi de uygulanabilir. Aşırı kıllanma tedavisinin kalıcı bir tedavi yönteminin olmadığı, kronik tedavinin gerekli olabileceği ve ilaçların ancak aylar içerisinde etki edebileceğinin unutulmaması gerekir. Bu süre içinde düzenli hekim kontrollerine devam edilmesi oldukça önemlidir.”
Hayat Tarzı Değişikleri de Gerekli
Hirsutizmin tedavisinde hayat tarzı değişiklikleri de önemli bir yer tuttuğuna dikkat çeken Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, “Altta yatan neden ne olursa olsun, özellikle obezitesi olan hastalarda uygun diyet ve düzenli egzersizin, aşırı kıllanma üzerine olumlu etkileri vardır. Ayrıca aşırı kıllanmanın nedeninin genetik anormallik olduğu tespit edilirse, hastalara genetik danışmanlık hizmeti de verilmelidir” diye konuştu.
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Hirsutizm Kliniği ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Basın Yansımaları: seafoodplus.info
Kadında Kıllanma Artışı (hirsutismus)
Kadınlarda ne zaman tüylenme artışından bahsedilebilir?
Erkek tipi kıl bölgeleri:üst dudak,çene,yanaklar,göğüs üstü,göbek çevresi,meme ucu çevresi,göbek bölgesinin orta hattı,bacakların iç kısımları,sırt,kalça gibi bölgeler de kıllanma oluşursa kadın da kıllanma artışı yani hirsutismus'tan söz edilir.
Genetik yapı ve etnik kökenin kadınlarda kıllanma konusunda etkisi var mı?
Etnik köken ve genetik bu konuda etkilidir,bazı kadınlarda yukarıda saydığım erkek tipi kıllanma bölgelerinde tüylenme artışı olabilir ve bu kadınlar doktora başvurup hormon tetkikleri yapılınca sonuçlar normal çıkmaktadır,bu tür kadınlarda epilasyon ile kıl köklerinin alınması dışında kalan tedavi yönyemleri sonuç vermez.
Tüylenme artışı araştırılmalı mıdır?
Çoğu kadında tüylenme artışı bir estetik sorun yaratır ve beraberinde hormonal dengesizlik oluşturur,bu durumda doktora başvurulması özellikle üreme çağında olan kadınlarda sebebin aydınlatılması ve tedavinin başlatılması oldukça önemlidir.
Vücutta kıl dağılımı nasıl olmalı?
Ayak tabanı ve avuç içi hariç vücudumuzun her yerinde kıl kökleri vardır,bu kıl köklerinin bazıları çok ince ve görülmeyen tüyler üretirken,diğer kökler daha uzun ve daha koyu renkli cinsiyet hormonlarına daha çok yanıt veren tüyler üretebilir.
Vücudumuzdaki kıllar hangi hormonlara yanıt verir?
Kıllar daha çok erkeklik hormonu olarak bilinen androjenlere yanıt verir. Her kadında kadınlık hormonunun yanında birde az miktarda erkeklik hormonları da bulunur fakat oldukça düşük miktarda ve bunlar daha çok yumurtalık ve böbrek üstü bezlerden salgılanır.
Tüylenme artışı neden olur?
Kadınlardaki erkeklik hormonu salgısı herhangi bir nedenden dolayı artış gösterdiğinde,istirahat halindeki erkek tipi kıllanma bölgeleri uyanır ve erkeklik hormon artışı sevyesine bağlı olarak azdan çok erkek tipi kıllanmaya yol açar,tüylenmenin yanında ayrıca yağ üretimi de artar ve sivilcelenmeye yol açar.
Kadında erkeklik hormonunun artışına yol açan sebepler nelerdir?
En sık görülen neden polikistik over dir,bu durumda yumurtlama düzensizlikleri dolayısıyla adet düzensizliği ve erkeklik hormonu artışı ve tüylenme artışına yol açar.
Böbrek üstü bezin kalıtsal bazı bozuklukları daha ender olarakta erkeklik hormonunun artışına ve kıllanma artışına yol açabilir.
Bazı tiroid bezi hastalıkları,hormon salgısı yapan kist ve kitleler,hipofiz bezi hastalıkları ve bazı ilaçların sürekli kullanılması tüylenme artışına neden olabilir.
Teşhis ve tedavisi nedir?
İlk olarak hormonlara bakmak lazım,hormonlar yüksek çıkarsa o zaman sebebini ve kaynağını bulmak lazım ve ona göre baskılayıcı ilaç tedavileri uygulanır,fakat aktif olmuş bir kıl folikülünü tedavi ile bloke etmek mümkün değil,dolayısıyla tedavinin amacı yeni kıl köklerinin uyanmasını ve dolayısıyla yeni kılların oluşmasını engellemektir. Çıkmış kıllar ise epilasyon ile kökleri yok edilerek giderilebilirler.
Tüylenme artışı şikayetiyle başvuran bir çok hasta da da hormon tetkikleri normal çıkabiliyor o hastalara da belirtiyi ortadan kaldırmaya yönelik çeşitli ilaçlar ve tüy giderici(epilasyon) yöntemler kullanılır.
Etiketler :kadında kıllanma artışı , hirsutismus , kadınlarda kıllanma
Kadınlarda Aşırı Tüylenme (Hirsutismus)
Kadınlarda aşırı kıllanma durumu gündelik yaşamda ciddi problemlere neden olabilmektedir. Bu nedenle görüldüğü takdirde öncelikle sebebinin teşhis edilmesi ve sebebine uygun tedavi yönteminin uygulanması kişilere tavsiye edilir. Aşırı kıllanma, birçok farklı sebepten ötürü meydana gelebilmektedir. Bir durumun sonucu olabilen aşırı kıllanma aynı zamanda rahatsızlıkların belirtileri arasında da yer alabilmektedir. Bu nedenle, aşırı kıllanma durumu görüldüğünde veya kıllanma görülmemesi gereken bölgelerde kıllanma gerçekleştiğinde kişilerin mutlaka bu durumun sebeplerini öğrenmeleri tavsiye edilir.
Kadınlarda Aşırı Kıllanma Neden Görülür?
Kadınlarda aşırı kıllanmanın sebepleri kadından kadına değişiklik gösterebilmektedir. Fakat yine de çoğu kadında görülen sebepler başlıca şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Polikistik over sendromu: Polikistik over sendromu oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Başlıca görülen kadın doğum problemleri arasında yer almaktadır. Polikistik over sendromu Çikolata kisti ile oldukça sık bir şekilde karıştırılmaktadır fakat çikolata kistinin kadınlarda aşırı kıllanmaya sebep olmadığı bilinmektedir. Polikistik over sendromu ise
- Idiyopatik hirsutizm: Ailede aşırı tüylenme görülmesi durumu olarak bilinen idiyopatik hirsutizm, kadınlarda aşırı kıllanmanın başlıca sebepleri arasında yer almaktadır. Bu durumun, foliküllerin androjenlere duyarlılığı sonucunda meydana geldiği bilinmektedir.
- Hipertekozis: Polikistik over sendromunun aşamalarından biri olarak bilinen hpertekozis, bacak, meme ve karın bölgesinde tüylenmelere yol açabilmektedir. Oldukça nadir görüldüğü bilinmektedir.
- Over veya böbrek üstü tümörü: Her insanda bulunan iki adet böbreküstü bezlerinde tümör görülebilme ihtimali oldukça yüksektir. Normal hücrelerde görülen değişimler sonucuna tümör oluşumu görülür ve bu tümör kadınlarda aşırı tüylenme sorununa neden olabilir.
- Adrenal hiperplazi: Kadın vücudunda erkeklik hormonunda artışın görülmesi durumu olasıdır. Bu erkeklik hormonu artışının adrenalden ötürü kaynaklanması durumu da adrenal hiperplazi olarak adlandırılmaktadır.
- Kullanılan ilaçların yan etkileri: Kullanılan her ilaçta birtakım yan etkiler bulunmaktadır. Bu yan etkiler oldukça nadir bir şekilde görülmektedir. Bu yan etkilerin arasında kadınlarda aşırı kıllanma durumu da yer almaktadır.
- Yumurtalıklarda androjenlerin aşırı salgılanması: Androjen hormonu hem kadın hem erkeklerde bulunmaktadır fakat bulunma oranında farklılıklar söz konusudur. Kadın vücudunda olması gerekenden fazla androjen salgılanması durumu ise kadınlarda aşırı kıllanmaya neden olmaktadır.
Kadınlarda Aşırı Kıllanma Teşhisi Nasıl Konulur?
Bazı kadınlarda olağandan daha fazla kıllanma veya olması beklenilmeyen bölgelerde görülen kıllanma durumu meydana gelebilir. Teşhis için doktor kararına bağlı olarak kişinin total testosteron ile serbest testosteron seviyesine baktırması gerekebilir. Hastada tümör şüphesi olduğu takdirde özellikle testosterona baktırması tavsiye edilir. Teşhisin hormon bozukluğundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için birtakım hormon testlerinin gerçekleştirilmesi gerekebilir.
Aşırı kıllanma tanısı konulurken başlıca dikkat edilen unsurlar şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Hastanın yaşı
- Hastada adet düzensizliği olup olmadığı
- Hastada saç yağlanması veya dökülmesi olup olmadığı
- Hastada sivilce, deri dökülmesi gibi cilt problemlerinin olup olmadığı
- Kas kütlesinde meydana gelen artış
- Obezite
- Erken ergenlik
- Libido artışı
- Hastada diyabet rahatsızlığının olup olmadığı
- Hastanın kullandığı ilaçlar
Kadınlarda Aşırı Kıllanmanın Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?
Kadınlarda aşırı kıllanma görüldüğü takdirde ilk olarak bu kıllanmaya neden olan faktörlerin teşhis edilmesi gerekmektedir. Bu duruma neden olan faktörler teşhis olduktan sonra hastaya en uygun olan tedavi yöntemi belirlenir. Kadınlarda aşırı kıllanmanın tedavileri arasında şu yöntemler yer alabilmektedir;
- Kombine oral kontraseptifler, doğum kontrol hapları: Doğum kontrol haplarının kullanımı, aşırı kıllanma tedavileri arasında en sık kullanılan yöntem olarak bilinmektedir. Androjen (erkeklik hormonu) azaltmasını sağlama sebebiyle oldukça etkili olmaktadır.
- GnRh agonistleri: GnRh agonistleri hormon ve steroid üretimini azaltırlar.
- Spironolakton: İdrar sökücü ilaç olarak bilinmekte olan spironolakton, oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Spironolakton, diüretik ilaçlar arasında yer alır ve androjen etkisini bloke etmesiyle bilinir.
- Siproteron Asetat: En yaygın tedavi şekillerinden biri olan siproteron asetat, testosteron bağlantısını keserek androjenik etkileri engeller.
- Flutamid: Flutamid kadınlarda aşırı kıllanmanın yanı sıra erkeklerde prostat tedavisinde kullanmasıyla da bilinmektedir. Flutamid androjen reseptörlerine bağlanma yoluyla reseptörleri engellemeyi sağlamaktadır.
- Zayıflama ve dengeli beslenme: Aşırı kilo sahibi olmak birçok sağlık problemine yol açabilmektedir. Kadınlarda aşırı kıllanma da bu problemlerin arasında yer almaktadır.
- Deksametazon, kortizon: Aşırı kıllanma durumunda tedavi için öncelikle aşırı kıllanmaya neden olan durumların tespit edilmesi gerektiği bilinmektedir. Aşırı kıllanma durumuna böbrek üstü bezlerin büyümesi neden olduğu takdirde deksametazon, kortizon kullanılması doktor tarafından uygun görülebilmektedir. Doktor kararı dahilinde olmadan kişinin tedavi şeklini seçmesi kesinlikle tavsiye edilmemektedir.
- Finasterid: Finasterid, flutamide benzer şekilde aynı zamanda erkeklerde görülen prostat rahatsızlığının tedavisinde de kullanılabilmektedir. Flutamide benzer şekilde testosteronu doğrudan etkiler ve kadınlarda aşırı kıllanmayı önler.
- Fiziksel tedaviler, epilasyon: Tüm bu bahsedilen ilaç tedavilerinin yanı sıra soruna kesin çözüm sunmayan geçici yöntemler de kadınlar tarafından uygulanabilmektedir. Fakat aşırı kıllanma meydana geldiği takdirde mutlaka bu kıllanmaya sebebiyet veren durum tespit edilmeli ve buna uygun tedavi yöntemi belirlenmelidir. Aksi takdirde uygulanan fiziksel tedavilerin ve epilasyonun soruna kalıcı bir çözüm üretemediği bilinmektedir. Epilasyonun yanı sıra elektroliz yöntemi de aşırı kıllanma durumunda uygulanan fiziksel tedavilerin arasında yer almaktadır. Elektroliz yönteminde elektrokoter aracılığıyla kıl follikülü yol edilmeye çalışılır. Bununla birlikte günümüzde lazer epilasyonun da sıkça uygulandığı bilinmektedir. Lazer epilasyon sonucunda çoğu kişide başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Fakat kişiler, lazer epilasyonu yaptıracakları yeri oldukça dikkatli bir şekilde seçmelidirler.
Erkeklik hormonunun fazla olması sonucunda kadınlarda aşırı kıllanma görülüyorsa öncelikle hormonun baskılanması, daha sonra kılların ortadan kaldırılması sağlanır.