Yumurtalık kistleri, yumurtalıkların üzerinde veya içinde bulunabilen içi sıvı dolu keselerdir. Çok yaygındırlar, birçok kadın hayatlarının bir noktasında yumurtalık kistleriyle karşılaşır. Çoğu zararsızdır ve hiçbir belirti veya ağrıya neden olmazlar. Bu nedenle genellikle fark edilmezler, tıbbi müdahaleye gerek kalmadan zamanla kaybolurlar.
Bu nedenle, yumurtalık kistleri genellikle sadece rutin pelvik muayeneler veya ultrasonlar sırasında bulunur. Yumurtalık kistiniz olduğunu biliyorsanız ve hamile kalmayı düşündüğünüz halde olamıyorsanız, sebebin araştırılması gerekir.
Yumurtalık kistleri genellikle kısırlığa neden olmaz
Yumurtalıkta kist olması genellikle kişinin hamile kalma şansını etkilemez, bu nedenle doktorlar genellikle bir çift bir yıl boyunca düzenli cinsel ilişki yoluyla doğal olarak hamile kalmaya çalışıyorsa ancak henüz hamile kalmayı başaramıyorsa daha fazla araştırma yapacaktır.
Bununla birlikte, doğurganlığı engelleyebilecek bir durum, yumurtalıklarda birkaç küçük kistin bulunduğu Polikistik Over Sendromu'dur (PCOS).
PCOS ve doğurganlık
PCOS, kadınların yaklaşık %20'sini etkileyen kronik bir durumdur. Tipik semptomlar arasında adet düzensizliği veya hiç adet görmeme, kilo alma, akne, aşırı tüylenme, ruh hali değişimleri ve hamile kalma güçlüğü sayılabilir.
PCOS ile yaşayan birçok kadın doğal olarak gebe kalmayı başarırken, bazıları yumurtlamayı düzenlemeye yardımcı olmak için ilaca ihtiyaç duyabilir veya hatta tamamen yumurtlamaya başlayabilir. İlaçlar, yumurtalıklardan bir yumurtanın aylık salınımını uyarır.
İlaç tedavisi başarısız olursa, genel anestezi altında yapılan laparoskopik yumurtalık delme (LOD) olarak adlandırılan küçük bir ameliyat yapılması önerilebilir. Burada alt karın bölgesinde küçük bir kesi yapılır ve cerrahın iç organları inceleyebilmesi için içinden bir mikroskop geçirilir. Daha sonra PCOS ile ilişkili erkek hormonlarını üreten anormal dokuyu yok etmek için ısı veya lazerler kullanılır.
Sonuç, hormonal dengesizlikte bir azalma ve yumurtalıkların normal fonksiyonunun restorasyonudur. Bu daha sonra hamile kalma şansını artırabilir.
Diğer yumurtalık kisti komplikasyonları
Çoğu yumurtalık kisti "işlevseldir", sadece normal yumurtlama döngüsünün bir sonucu olarak ortaya çıkar ve kendi kendine kaybolur. Bununla birlikte, nadir durumlarda, bazı kadınlar kistle ilgili sorunlar yaşayabilir. Fonksiyonel kistler yırtılabilir ve kanamaya neden olarak korkunç karın ağrısını tetikleyebilir.
Diğer durumlarda, farklı bir kist türü oluşabilir; bunlar "patolojik kistler" olarak bilinir ve çeşitli türleri vardır. Dermoid kistler saç, deri veya diş gibi istenmeyen dokuları içeren ve oldukça büyüyebilen kistlerdir. Kistadenomlar, yumurtalığın dış tabakasını kaplayan hücrelerden gelişen ve sulu sıvı veya mukus ile doldurulabilen kistlerdir. Bu tiplerin her ikisi de yumurtalık kistleri için cerrahi olarak çıkarılmasını gerektirebilir.
Bununla birlikte, doktor bir yumurtalığı çıkarmadıkça bu ameliyat doğurganlığı etkilememelidir. Bu nadirdir ve yalnızca kistlerin aşırı büyük, karmaşık veya kanserli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Komplikasyonlardan kaçınmak için ameliyatın hamilelikten önce yapılması şiddetle tavsiye edilir.
Endometriozis ve çikolata kisti, kadınlarda kısırlığa neden olabilir. Değişik mekanizmalarla hamile kalmaya engel teşkil edebilir. Çikolata kisti olup hamile kalanların bir kısmı kendiliğinden gebe kalırken, büyük bir kısmında aşılama ya da tüp bebek tedavisi gerekmektedir. Acaba endometriozis ya da çikolata kisti kısırlık yapar mı, hamileliği nasıl engelliyor, bu konuları açıklayalım.
Endometriozis, rahim iç zarını oluşturan endometrial dokunun uterusun dışında yerleşmesi ve büyümesidir. Endometriozis rahiminizin, yumurtalıklarınızın ve tüplerinizin dış yüzeyinde ve hatta mesanenizde veya bağırsaklarınızda büyüyebilir. Bu doku dokunduğu yapıları tahriş ederek bu organlarda ağrı ve yapışıklıklara neden olabilir. Dünya genelinde yaklaşık olarak milyon kadını etkilemekte olan yaygın bir hastalık olmasının yanında, bilinirlik oranı ise oldukça düşüktür. Hastalık her yaş grubunda bulunan kadın bireyleri etkileyebilme olanağına sahip olmasının yanında en fazla 30 ve 40’lı yaş grupları arasında görülmektedir.
Hastalığı kesin olarak etkileyen tek bir faktörden bahsetmek imkansızdır ancak hastalığın gelişmesinde rol oynayan faktörler şunlardır:
Genetik Faktörler: Hastalık aile içinde genetik olarak aktarılma eğilimi göstermektedir. Bazı etnik gruplar diğerlerine göre daha az etkilenmektedir. Kişinin ailesinde herhangi bir bireyde çikolata kisti hastalığı var ise, bu kişide hastalığın görülme riski, normal popülasyona nazaran çok daha yüksektir.
Ters Yöne Menstürasyon Olması: Adet kanaması ile birlikte, rahmi kaplayan endometrium tabakası vajina yolu ile beraber vücuttan atılmaktadır. Eğer geriye doğru bir kanama olur ise endomatrial tabaka fallop tüplerinden karın boşluğuna kadar akarak buradaki herhangi bir organa yerleşip, endometriozise sebebiyet verir.
Bağışıklık Sistemindeki Defektler: Bağışıklık sisteminde bulunan herhangi bir problem sebebiyle, vücudun hastalık ve enfeksiyonlara karşı doğal savunmaları sırasında sorunlar olması sebebi ile çikolata kisti oluşumuna davetiye çıkarmaktadır.
Hematojen ve Lenfatik Yayılım: Kan dolaşımı ya da lenfatik sistem yolu ile endometrium dokuları vücudun çeşitli bölgelerine yayılması sonucu organlara yerleşerek çikolata kisti oluşumuna neden olabilir.
Bu durumların hiçbiri aslında çikolata kistinin oluşumunun neden olduğunu tam olarak açıklayamamaktadır. Ancak, durum yukarıdaki faktörlerin birkaçının bir araya gelmesiyle açıklanmaktadır.
Çikolata kisti oluşumuna sahip bireyler arasında en sık görülen belirti, genel olarak adet dönemleri ile doğrudan ilişkili olan kasık ağrısıdır. Her ne olursa olsun bazı kadınlar adet dönemlerini sancılı geçirse de çikolata kisti olan bireylerde çok daha şiddetli bir ağrı söz konusudur. Ağrının şiddeti zaman içerisinde artabilmektedir. Çikolata kisti olanlarda görülen en yaygın belirtiler ise şunlardır:
Ancak ağrının ciddiyeti, çikolata kistinin derecesinin güvenilir bir ölçütü olmayabilir. Çikolata kistinde ağır belirtiler yaşayıp küçük boyutta çikolata kistine sahip olanlar da olabilir, hafif belirtiler gösterip büyük kiste sahip olanlar da.
Endometriozisi olan pek çok kadında, özellikle adet sancısı veya cinsel ilişki nedeniyle pelvik veya karın ağrısı vardır. Bazı kadınların hiçbir semptomu yoktur. Endometriozis hamile kalmayı zorlaştırabilir. Aslında, kısır kadınların %30 ila %50sinde endometriozis vardır. Bazen endometriozis yumurtalık içinde büyüyebilir ve bir kist (endometrioma) oluşturabilir. Bu genellikle diğer endometriotik dokulardan farklı olarak ultrasonda görülebilir. Endometriozunuz olup olmadığını kesin olarak anlamanın tek yolu laparoskopi adı verilen cerrahi bir prosedürdür.
Endometriozisiniz varsa hamile kalmanız daha zor olabilir. Endometriozisli kadınların %30 ila %50si kısırlık yaşayabilir. Endometriozis doğurganlığı çeşitli şekillerde etkileyebilir:
Ameliyat sırasında doktorunuz endometriozisin miktarını, yerini ve derinliğini değerlendirebilir ve size bir puan verebilir. Bu puan, endometriozunuzun minimal, hafif, orta veya şiddetli olarak kabul edilip edilmediğini belirler. Bu puanlama sistemi hamilelik başarısıyla ilişkilidir. Önemli yapışıklıklara, tıkalı fallop tüplerine ve hasarlı yumurtalıklara neden olan şiddetli (Evre 4) endometriozisi olan kadınlar, gebe kalmada en fazla zorluğu yaşar ve genellikle ileri doğurganlık tedavisi gerektirir.
Çikolata kisti olup hamile kalan hastalar elbette vardır. Çikolata kisti hamileliği engelleyebilir. Yumurtalık dokusuna zarar vererek yumurtalıklardaki yumurta sayısını ve kalitesini düşürür. Bu nedenlerle çikolata kisti olanlarda hamilelik diğer kadınlara göre daha zor olacaktır. cm çikolata kisti ile hamile kalanlarda genellikle henüz yumurtalıklar fazla hasar görmemiştir. Ancak cm ve üzerindeki çikolata kistlerinde yumurtalıklarda hasar gittikçe artar.
Endometriosiz ve Çikolata kisti hamile kalmaya tamamen engel olmaz ancak zorlaştırabilir. Özellikle büyük çikolata kistlerinde yumurtalıklardaki tahribata bağlı yumurta sayısında ve kalitesindeki düşüş bazı hastalarda gebeliği zorlaştıracaktır. Ancak endometriosiz derecesi ile hamilelikoluşma oranları arasında direkt ilişki yoktur. Bazen hafif endometriozisi olan ve çikolata kisti olmayan kadınlarda da hamilelik oluşması zor olabilir.
Endometriozisin gelişmesi ve büyümesi için kadınlık hormonu östrojene ihtiyacı vardır. Doğum kontrol hapları ve östrojeni azaltan veya bloke eden diğer ilaçlar ağrı semptomlarını iyileştirmede etkili olabilir. Gebe kalmak isteyen hastalar için, gebe kalma girişimlerinden önce tıbbi tedavi düşünülebilir, ancak bu tedavi genellikle gebelik oranlarını iyileştirmez.
Ameliyat sırasında endometriozis görülürse, doktorunuz endometriozis odaklarını cerrahi olarak yok edecek veya çıkaracaktır. Bu tedavi, normal anatominizi geri kazandıracak ve üreme organlarınızın daha normal çalışmasını sağlayacaktır. Özellikle endometriozis orta veya şiddetli aralıktaysa, cerrahi tedaviden sonra hamile kalma şansınız artar. Cerrahi ve tıbbi tedavinin kombinasyonu, aşılama tedavisiveya tüp bebek tedavisi yoluyla gebe kalmaya çalışan hastalarda faydalı olabilir. Genel olarak tedavi, her hasta için kişiselleştirilmelidir.
Laparoskopi ile çikolata kisti ameliyatı detayları için linki tıklayınız.
3 cm çikolata kisti ile hamile kalanlarÇikolata kisti hamile kalmaya engel miÇikolata kisti hamile kalmaya engel midirÇikolata kisti hastaları hamile kalabilir miÇikolata kisti olup hamile kalan var mıEndometriozis hastaları hamile kalabilir miEndometriozis Kısırlığa Neden Olur Mu