kaynağı değiştir]
Kaju, sakız ağacıgiller familyasına ait bir tropikal iklim bitkisidir. İlk olarak Brezilya da yetiştirilmiş ve Portekizliler tarafından da tüm dünyaya tanıtılmıştır. Kaju bitkisinin en çok yetiştirildiği, iklim olarak da en uygun yerlerin başında gelen bölge ise ekvator kuşağı ve çevresidir.
Brezilya yı işgal etmeye giden Portekizliler in, henüz yüzyıl başlarında keşfettikleri kaju ağacı, o güne dek faklı uluslar tarafından bilinmemekteydi. Portekizli denizcilerin, Brezilya dan kaju tohumlarını alarak, batı Afrika kıyılarına kadar bu tohumları taşıması ile başlayan süreç, Afrika topraklarına yerleşen Portekizlilerce kaju bitkisinin yetiştirilmesine vesile oldu.
Kaju ağacının yaygınlaşması ve sağlıklı şekilde yetişmesi için, yağışlı ve nemli ekvator iklimi oldukça uygundur. Bu iklim özelliklerinin bire bir uyuşması, diğer tüm şartların da düzgün şekilde sağlanması ile kaju ağaçları batı Afrika topraklarına ve bilhassa da kıyı kesimlere adapte olmuştur. Bölgede hızlı şekilde yaygınlaşan kaju ağaçları, Afrika nın batı kıyısında yer alan Gabon, Angola ve Namibya gibi ülkelerde sık şekilde yetiştirilmiştir. Ardından da doğu Afrika ülkeleri olan Mozambik, Kenya ve Tanzanya topraklarına da yayılan Kaju, kısa sürede farklı bir yetiştiricilik dalı haline gelmiştir.
Kaju ağacı, Brezilya ve Afrika toprakları dışında, bir de Hindistan topraklarında yetiştirilmektedir. Günümüzde, dünyanın en büyük kaju üreticisi ve ihracatçısı konumunda olan ülke, Hindistan dır. Hindistan da kaju üretimini sürükleyen ve bundan sorumlu olan kuruluş ise Kerala Kaju Birliği dir. Kaju üretiminin dünya üzerinde ilk gerçekleştirildiği ülke olan Brezilya ise kaju üretimi ve ihracatı konusunda dünya ikincisidir. Bu ülkeden yayılarak yetiştirilmeye başlanan topraklara sahip olan Afrika ise üreticilik ve ihracatçılık sıralamasında üçüncü konumda yer almaktadır.
Hindistan topraklarında yapılan kaju yetiştiriciliği için hasat zamanı Mayıs ayıdır. Bu dönem Brezilya da Ekim ayına tekabül etmektedir. Kaju ağacının meyvesi, hızla çürümesi nedeniyle, ekonomik anlamda bir değere sahip değildir. Ancak kaju fıstığı, oldukça değerli bir üründür. Kaju fıstığının, diğer fıstık ve kuru yemiş çeşitlerinden daha pahalı olmasının nedenlerinden ilki, bu fıstığın istenilen her iklimde yetiştirilememesi oluşudur. Bir diğer neden ise her kaju elmasından sadece bir adet kaju fıstığı üretilebilmesi durumudur. Ağaçlardan toplanan kaju elmalarının çekirdeklerinin ayrılması suretiyle, üzerilerindeki kabuğun da çıkartılarak, içindeki ürünün kavrulması, kaju fıstığının yenmesinden önceki hazırlık aşamalarıdır.
Yetiştirilme şartlarının zorluğu ve zahmeti nedeni ile maliyeti yüksek olan kaju fıstığı, bu ve benzer nedenlerle de fiyat olarak yüksektir. Ancak oldukça sık tüketilmesi, fiyatına pek aldırış edilmeden piyasada aranıyor olması gibi faktörler, bu fıstığın lezzeti ve bilinirliği konusunda bizlere ışık tutmaktadır.
Kaynakça:
seafoodplus.info
Yazar:Baran Akçok
Peki kaju elması nasıl üreyetişir?
Ağırlıklı olarak Brezilya ve Hindistan'da yetiştirilen kaju elması, Brezlya dışında sadece Vietnam, Nijerya, Hindistan ve Fildişi Sahilleri'nde yetiştiriliyor. Ağacın meyve verebilmesi için nemli ekvator iklimi gereken kaju elmasının bugün en büyük ihracatçısı Hindistan'dır. Aslında kökeni Brezilya toprakları olan kaju ağacı Portekizlilerin yüzyıldaki istilası ile birlikte batı Afrika kıyılarına taşınmış, oradan da Hindistan'a kadar uzanmış.
Kaju elması birçok şekilde değerlendirilebiliyor. En değerli kısmı tepesindeki çekirdeği, yani kaju fıstığı diye bildiğimiz bölümüdür. Kaju elmasının fıstığı alındıktan sonra kalan kısmı meyve suyu üretimi için değerlendirilebiliyor ve özellikle Güney Amerika'da yok satıyor. Hatta suyu çıkarılan kaju elmaları, fermante edilerek alkol olarak tüketiliyor. Kaju elmasıyla Hindistan'da ve Brezilya'da çok çeşitli yemekler ve tatlılar da yapılıyor. Çünkü bodur ağaç türü olan bir kaju ağacı üzerindeki tüm elmalardan sadece birkaç kilo fıstık çıkıyor. O nedenle de dünya genelinde değerli bir yemiş olarak biliniyor.
Kaju fıstığı daldan toplanma aşamasından, elmadan ayrıştırılıp, çekirdeğinden çıkarılma sürecine kadar çok zahmetli işlemlerden geçirilerek bize kadar ulaşıyor. Elmasıyla çekirdeğiyle çok değerli olan kaju elmasını işleyen ve fıstık üreten fabrikalarda işçilerin üretim esnasında tek bir fıstık yemesi bile işten atılma nedeni sayılıyor. Kaju fıstığının işlenmesi sürecindeki neredeyse tüm işlemler makineyle değil, işçiler tarafından elle yapılıyor.
Dünyanın en büyük kaju ağacı Brezilya'da
Öte yandan kajuya dair en ilginç hikayelerinden bir tanesi de Brezilya'da geçiyor. Dünyanın en büyük kaju ağacı Brezilya'nın Parnamirim kentinde bulunuyor ve yaşadığı genetik bir sorun nedeniyle tam yıldır boyuna değil de enine büyümeye devam ediyor. Bu ağaç fotoğrafta gördüğünüz bütün alanı kaplıyor. yılında Luís Inácio de Oliveira ismindeki bir balıkçı tarafından dikilen bu ağaç günümüzde 8 bin metrekareye kadar ulaştı. Neredeyse küçük bir mahalle büyüklüğündeki ağaç sadece tek bir kökten çıkan ve enine büyüyen dallardan oluşuyor.
Ağırlığı nedeniyle yere değen bu dallar ayrı bir ağaç gibi görünse de aslında tek bir kökü bulunuyor. Ağacın büyüme hızı öyle bir hal almış ki bulunduğu bahçenin sınırlarını aşarak komşu bulunduğu caddeyi de yutmaya başlamış. Hatta bir efsaneye göre bu ağacı diken balıkçı 93 yaşındayken, kendi diktiği ağacın gölgesinde ölmüş. Ağacın bulunduğu bölge, idari yönetim tarafından koruma altına alınarak, her yıl binlerce misafiri ağırlamaya devam ediyor. Ağaç içerisinde bulunduğu parkında yüzde 95'ini kaplarken, toplam ağırlığı ise 2,5 tonu geçiyor.
Peki kajunun faydaları neler?
Omega – 6 zenginidir: Doymamış yağ asitleri barındıran kaju omega – 6 yağını bünyesinde barındırır. Bitkisel bir yağ olan omega – 6 kalp sağlığını olumlu yönde etkilemektedir.
Antioksidan açısından zengin: Kaliteli minerallerden; selenyum, magnezyum ve bakır içeren kaju antioksidan açısından zengindir. Antioksidanın bol olması sağlığımızı önemli ölçüde etkiler.
Kilo verdirir: Yağlı gıda olarak bilinse de diğer türevlerine oranla daha az yağ barındırır ve kuruyemişler arasında tercih ederek kilo almamanıza yardımcı olur.
Regl döneminde oluşan sancıları dindirir: İçeriğinde magnezyum minerali bulunan kaju, kalp atışlarını normale döndürür ve sinir dokusunun onarılmasını sağlar. Bu sayede regl döneminde yaşanan gerginlik ve sancılar daha az yaşanır.
Kajunun kemiklere faydası: Yüksek oranda fosfor barındıran kaju kemik ve diş yapısı için gereken bileşenleri sağlar. Özellikle gelişim çağındaki çocukların ihtiyacı olan fosfor kaju yenerek sağlanabilir.
Spermleri arttırır: Çinko minerali içeren kaju spermlerin artmasını sağlarken vücut direncinin de artmasını sağlar.
Kanser riskini azaltır: Flavonollar içeren kaju tümörün ve kanser hücrelerin etkisi hale gelmesini sağlar. Özellikle bakır içeren kaju kolon kanserine karşıda koruyucudur.
Kajunun saçlara faydası: Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bakır içeren kaju saç sağlığı için oldukça gereklidir. Saçların dökülmesine neden olan bakır eksikliği giderildiğinde saçlar daha yavaş beyazlama gösterir.
Sağlık
Kaju Fıstığı: Yetişmesi, Faydaları, Besin Değerleri ve Tüm Detaylarıyla Kaju Fıstığı Hakkında Her Şey
Besin değeri açısından oldukça zengin bir kuruyemiş olan kaju fıstığı, Brezilya'ya özgü tropikal bir ağaç olan kaju ağacından elde edilen böbrek şeklinde bir tohumdur. Şu anda dünyanın çeşitli sıcak iklimlerinde yetiştirilmektedir. Genellikle ağaç fıstığı olarak adlandırılmasına ve besinsel olarak onlarla karşılaştırılmasına rağmen, kaju fıstığı gerçekte tohumdur. Besin maddeleri ve faydalı bitki bileşikleri açısından zengindirler ve birçok yemeğe kolayca eklenebilirler.
Bu içeriğimizde kaju fıstığı nedir, nerede yetişir, faydaları nelerdir gibi soruların cevaplarına ulaşabilirsiniz.
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda