Yiyeceklerin üzerinde bulunan tavsiye edilen tüketim tarihi, yiyeceğin belirtilen tarihten sonra tüketilmesinin güvenli olduğunu ancak tadının aynı olamayabileceğini işaret eder. Belki de bu tarihler ürünleri hemen atmamız ve yerine yenisini almamız gerektiğini göstermemektedir.
İşte tarihi geçtikten sonra da yemeye devam edebileceğiniz bazı yiyecekler:
1- Yumurta
Buzdolabında düzgün bir şekilde saklanan yumurtaların haftaya kadar bozulmadan kalabildikleri tahmin edilir. Ancak bu durum belirtilen süreden sonra kalan yumurtaları tüketmemeniz gerektiği anlamına gelmemekte. Burada yapabileceğiniz en iyi şey yumurtaları kırmak, rengini ve kokusunu kontrol etmek olacaktır.
2- Sert peynir ve tereyağı
Sert peynirler yumuşak peynirlere kıyasla daha uzun süre dayanıklıdır. Peynirin çeşidine göre paketi açıldıktan sonra buzdolabında 6 haftaya kadar saklanabilirler. Parmesan peyniri , Cheddar peyniri , Edam ve Gouda peyniri ise buzdolabında 2 haftaya kadar saklanabilir. Peynirinizi hava almayan bir kabın içinde sakladığınızdan emin olun. Kısa süre içinde tüketmeyeceğiniz peynirleri buzlukta bile saklayabilirsiniz. Tereyağı ise paketi açıldıktan sonra buzdolabında daha uzun süre saklanabilir. Tereyağını son tüketim tarihi geçtikten ay sonrasına kadar tüketmeye devam edebilirsiniz. Paketi açılmayan bir tereyağı ise son tüketim tarihi geçtikten ay sonrasına kadar tüketilebilir. Tereyağının bu kadar uzun süre bozulmadan kalmasının sebebi çok fazla laktoz içermemesi ve çoğunlukla yağdan oluşmasıdır. Tereyağını en iyi şekilde kendi paketinde ya da ekstra folyoya sararak saklayabilirsiniz.
3- Süt ve yoğurt
Çoğu insan tarihi geçmiş sütü içmekte tereddüt eder. Ancak süt, kutusunda hava almayacak şekilde saklanmışsa ve kokusu da normalse tarihi geçtikten 1 hafta sonraya kadar tüketilebilir. Tadı biraz ekşimiş olsa da pişirerek kullanmaya devam edebilirsiniz. Pastörize edilme sürecinde zararlı patojenler yok olduğu için endişelenmenize gerek yoktur. Yoğurdu ise tadı ve kokusu güzelse son tüketim tarihi geçtikten 2 hafta sonrasına kadar tüketmekte bir sakınca yoktur. Yoğurdun bozulduğunu gösteren işaretler ise renginin bozulması ve hatta daha da kötüsü çürümesidir. Yoğurdunuz bembeyaz gözükmeye devam ediyorsa kullanmaya devam etmenizde bir sakınca olmayacaktır.
4- Mısır gevreği
Açılmamış bir paket mısır gevreği ay boyunca bozulmadan kalır. Açılmış bir paket ise son tüketim tarihi geçtikten ay sonrasına kadar bozulmaz. Son tüketim tarihi, ürünün kalitesinin azalmaya başladığı tarihi gösteren bir işarettir. Bu, mısır gevreğinizi yemenin sağlıklı olmadığını ve yeni bir paket almanız gerektiğini göstermez. Eğer mısır gevreğiniz tüketilemeyecek durumdaysa paketin içinden kötü bir koku yayılır ve hatta paketin içinde uçuşan sinekler ve küf görebilirsiniz.
5- Fıstık ezmesi ve elma püresi
Fıstık ezmesi kapağı açıldıktan sonra buzdolabında aya, oda sıcaklığında ise aya kadar bozulmadan kalabilir. Fıstık ezmesi yüzde doğal olduğu takdirde daha uzun süre de bozulmadan kalabilir. Fıstık ezmesi bozulduğunda küflenmez fakat tadı normalden çok farklı ve kötü bir hâl alır. Unutmayın ki fıstık ezmesinin üzerine çıkan yağlar bozulduğunu göstermez. Taş gibi sertleşmiş bir fıstık ezmesi ise kötüye işarettir. Kapağı açılmamış elma püresi ise son tüketim tarihi geçtikten ay sonrasına kadar tüketilebilir. Diğer taraftan evde yapılan ya da marketten satın alınan kapağı açılmış bir elma püresi buzdolabında güne kadar dayanabilir.
6- Soslar
En popüler soslardan biri olan ketçap, kapağı açıldıktan sonra buzdolabında bir yıla kadar saklanabilir. Bu süre marka kalitesine göre değişmektedir. Ketçabın bozulduğunu renginin koyulaşmasından anlayabilirsiniz. Kapağı açılmış bir hardal ise buzdolabında aya kadar saklanabilir. Hardalın bozulduğunu gösteren işaretler ise renginin ve kokusunun bozulmasıdır. Kapağı açılmış mayonez ise düşük sıcaklık bakteri üremesini azaltacağından buzdolabında aya kadar saklanabilir. Buzdolabının dışında unutulan kapağı açılmış bir mayonez ise yaklaşık 8 saat içinde bozulmaya başlar. Eğer mayonezinizi evde kendiniz yapıyorsanız tüketmek için sadece bir haftanız olduğunu aklınızda tutun!
7- Cips, kurabiye ve kraker
Cips, son tüketim tarihi geçtikten bir ay sonrasına kadar tüketilebilir. Bu durumda cipsi tüketmek sağlığınıza zarar vermez ancak tadının bayatladığını fark edebilirsiniz. Cipsin daha uzun süre dayanmasını istiyorsanız serin ve kuru bir yerde muhafaza etmelisiniz. Diğer taraftan krakerler ise son tüketim tarihinden 3 ay sonrasına kadar tüketilebilir. Paketli olarak satılan kurabiyeler ise paket açıldıktan sonra oda sıcaklığında güne kadar (yumuşak olarak) ve haftaya kadar (sertleşmiş olarak) dayanabilir. Paketli kurabiyeleri buzlukta sakladığınız takdirde bu süre aya kadar uzamaktadır. Ev yapımı kurabiyeleri ise buzlukta yine aya kadar, oda sıcaklığında ise güne kadar (yumuşak olarak) ve haftaya kadar (sertleşmiş olarak) muhafaza edebilirsiniz.
8- Et ve balık
Taze et satın alındıktan sonraki 5 gün içinde tüketilmeyecekse buzdolabında saklanamaz, buzlukta dondurulması gerekir. Etin çeşidine bağlı olarak, buzlukta muhafaza edildiği takdirde 12 aya kadar tazeliğini ve tadını koruyabilir. Bu süre biftek için ay, pişmemiş kıyma için ay, sos için ay ve kümes hayvanları için aydır. Kötü koşullarda muhafaza edilen etlerde her dakikada bir iki katı bakterinin ürediğinden buzluğunuzun düzgün çalıştığından emin olmalısınız. Taze balık ise dolapta güne kadar saklanabilirken, pişirilmiş balık güne kadar muhafaza edilebilir. Tıpkı et gibi balıkları da çeşidine göre buzlukta aya kadar muhafaza edebilirsiniz. Balığın bozulduğunu ise yayılan kötü kokudan ve yapışkan yapısından anlayabilirsiniz.
9- Kek karışımı
Kek karışımları genellikle un, kabartıcılar, şeker, kakao ve diğer tatlandırıcı bileşenler içerirler. Bu da paket açılmış olsa bile uzun süre dayanıklı olduklarını gösterir. Bu durumda kuru ve serin yerlerde düzgün bir şekilde muhafaza edildiklerinde son tüketim tarihinden ay sonrasına kadar tüketilebileceklerini gösterir. Ancak, buğday biti olarak da bilinen un böceklerine karşı hazırlıklı olmak için paketin içini kontrol etmenizde fayda var. Bu böcekler çiftleşirken un yerler ve bu şekilde hızlı bir biçimde çoğalırlar. Bu nedenle ununuzun içinde herhangi küçük siyah noktalar görürseniz kullanmadan önce paketi temizlemelisiniz. Tüm paketi çöpe atmak yerine zararı en aza indirebilirsiniz.
Bal
Gerçek bal, düzgün muhafaza edilse de edilmese de kolay kolay bozulmayan birkaç üründen biridir. Başka şerbetlerle karıştırılmayan bal kristalleşecek ve rengi koyulaşacaktır. Bu normaldir ve balı çöpe atmanızı gerektirmez. Yapmanız gereken tek şey balı çam bir kavanozda kapağı sıkı bir biçimde kapanmış olarak muhafaza etmenizdir. Bal, firmaların sadece yenilerini üreterek satmaya devam edebilmesi için üzerine son tüketim tarihi eklenen ürünlerden biridir.
Peki siz son tüketim tarihi geçmiş ürünleri hemen çöpe mi atarsınız yoksa yenebilir durumda mı diye kontrol mü edersiniz?
Referanslar:
Brightside. "10 Foods that are good to eat past their expiration dates." Şuradan alınmıştır: seafoodplus.info