Kalorifer Kazanı Vanaları

1. Isıtma ve soğutma devrelerinde Saptırma ve Karıştırma vanası olarak kullanılır.
2. Motor bağlanarak Kazan, Kombi, Boyler, Hava Apareyi, Fan Coil veya Klima santrallerinin ısıtma ve soğutma modüllerine gelen akışkanın sıcaklığını ayarlar.

Üç Yollu Vanalar Elle veya Motor Takılarak Otomatik Kontrol Cihazları ile Çalıştırılabilir.

ÜÇ YOLLU VANALAR ESKİ TESİSATLARA DA KOLAYLIKLA TAKILABİLİR.

ÜYD (üçyollu, düz geçişli) - ÜYK (üçyollu, düz geçişli)

• Anma Basıncı : PN 6 - PN 16
• İşletme Sıcaklığı : max C
• Gövde : GG Pik Döküm
• Disk : GG Sert Krom Kaplı

GİRİŞ

Yarım yüzyıla yakın bir zamandan beri teknolojik olarak ileri ülkelerde "Dört Yollu Vanalar" imal edilmektedir. Ülkemizde de 'ten beri, yerli üretilen vanalar kullanılmaktadır.

Isıtma sistemleri için çok yararlı bu eleman, başlangıçta tesisat tatbikatçıları tarafından ek bir külfet gibi karşılanmış, ancak kullanıldıkça tesisatlarındaki pek çok sorunun kalktığını, ısıtma devrelerinin dengeli çalıştığını, önemli ölçüde ısı ekonomisi sağladığını görmüşlerdir. Bu yazımızda, dünyada ve yurdumuzda kullanımı günden güne artan ve tesisatlarda önemli bir işlevi yerine getiren DÖRT YOLLU VANA'ların faydalarını, çalışma şekillerini, tesisata bağlantılarını ve seçimlerini açıklayacağız.

DÖRT YOLLU VANALARIN SAĞLADIĞI FAYDALAR

1- Dört Yollu vanalı sistemlerde kazan suyu sıcaklığı sabit tutulur; tesisata giden suyun sıcaklığı Dört Yollu vana ile ayarlanır. Kazanın sabit sıcaklıkta çalışması,yanmayı mükemmelleştirir, kazanın verimini arttırır ve ömrünü uzatır.

2-Dört Yollu vana içindeki by-pass devresi vasıtasıyla, kazana dönüş suyu sıcaklığını 50°C'nin altına düşürmez, kazanı alçak sıcaklık korozyonundan korur.

3-Binaların kuzey-güney cephelerinde dengeli ısınma sağlar.

4-Merkezi ısıtmalı birden fazla bloktan oluşan sitelerde, her binanın dengeli ve düzenli ısınmasını teinin eder.

5-Boylerden her mevsimde sabit sıcaklıkta su alınır.

6-Radyatörün bulunduğu bölgedeki toz yanmasını önler.

7-Borulardaki ısı kaybını azaltır.

8-Tesisatın sıcaklık ayarı için en basit ve mükemmel çözümdür.

9-Bütün bunların neticesinde, yakıt tüketiminde önemli ölçüde ekonomi sağlar.

Bu faydaların nasıl sağlandığı, Dört Yollu vanaların çalışma şekli anlatıldıktan sonra sırasıyla açıklanacaktır.

DÖRT YOLLU VANALARIN ÇALIŞMA ŞEKLİ (Şekil 1a ve 1b) Kazandan gelen sıcak su ile radyatörlerden dönen soğumuş su, dört yollu vanada karışır. Bu karışım suyunun bir kısmı radyatörlere gider, diğer kısmı da kazana geri döner. Dört yollu vananın kolunu çeşitli konumlara getirerek, kazan suyu ile tesisat dönüş suyu değişik oranlarda karıştırılır ve radyatörlere istenen uygun sıcaklıktaki su gönderilir. Dış hava sıcaklığı düştüğünde vana biraz açılarak radyatörlere daha sıcak su (65°C gibi), hava sıcaklığı yükselmeye başlandığında ise, vana biraz kapatılarak daha soğuk su (40°C gibi) gönderilir. Radyatörlere gönderilen suyun sıcaklığını, dış hava sıcaklığına bağlı olarak, dört yollu vananın açıklık konumunu değiştirerek, muhtelif değerlerde gönderebilirsiniz (bakınız Tablo 1).

Yukarıda saydığımız dört yollu vanaların faydalarını tek tek daha geniş olarak açıklayalım :

1- Kazan suyu sıcaklığının sabit tutulması ile kazan veriminin artması: Kazan suyu sıcaklığının sabit tutulması için sıvı yakıtlı kazanlarda, kazan termostatı (örneğin 75°C)ye ayarlanır. Kazan daima sabit sıcak olacağından, yanma mahallinde yakıt mükemmele yakın bir yanma ile yanar. Sıcaklığı bir düşürülüp, bir çıkartılan kazanlarda (termostatla kumanda şekli) ise soğuk yanma bölgesinde tam yanmayan yakıtın büyük bir kısmı yararlanılamadan bacadan atılır. Sabit sıcaklıkta çalışan kazanlarda, kazan devamlı aynı sıcaklıkta tutulduğundan, kazan malzemesi aynı şartlarda çalışma nedeniyle uzun ömürlü olacaktır. Kazan sıcaklığını (termostatla) değiştirme ile yapılan ayarlamalarda ise kazan ısınıp, soğuyacağından, kazanın malzemesi kısa zamanda yorulur ve kazanın ömrü kısalır.

2-Kazanın korozyondan korunması:Dört yollu vananın bir diğer işlevi de, vana açıklık konumu ne olursa olsun, kazandan çıkan suyun bir kısmını kazan dönüşüne göndererek (by-pass), kazana dönüş suyu sıcaklığını 50°C'nin altına düşürmemesidir. Bu sıcaklık 50°C'nin altına düş tüğünde yakıt içerisindeki (S02) ve (S03) gazları su bu harı ile birleşerek (H2S03) ve (H2S04) asitlerini meydana getirir. Bu asitler kazan malzemesinin kısa zamanda aşınıp, delinmesine neden olurlar. Kazan yüzey sıcaklığı 50°C'nin altına düştüğünde korrozyon eğrisi birdenbire yükselmektedir. Diyagramda, korrozyonun en az olduğu sıcaklık aralığı (°C)dir.

3-Kuzey-Güney cephelerinin dengeli ısınması: Binaların kuzey ve güney cepheleri, birbirlerinden farklı dış hava koşulları etkisinde olduğundan, çoğunlukla güneyde oturanlar fazla ısınmaktan, kuzeydekiler ise ısınamamaktan yakınırlar.

Şekil 2'de görüldüğü gibi, binanın kuzey ve güney tarafları ayrı ayrı birer dört yollu vana ile beslenirlerse, fazk nan güney tarafın dört yollu vanası biraz kısılır, kuzey tarafın dört yollu vanası ise yeteri kadar açılır. Böylece binanın yapımından sonra çevresinde yeni yapılanmalardan da ileri gelebilecek değişimlere uyum sağlanmış olur. Bu şekilde tek kazanla, binanın kuzey tarafı 75°C, güney tarafı 65°C ile, iki farklı sıcaklık elde edilir. Sonuçta, proje yapılırken ne denli titiz davranılırsa davranılsın, uygulamada çıkacak değişiklikler nedeniyle doğacak ısınma dengesizlikleri dört yollu vanalar ile giderilebilir.

Tesisatın dönüş hatlarında iki devrenin birleşim noktalarında akışın düzgün olabilmesi için, aşağıda anlatılacak ENJEKTÖR'ler muhakkak konmalıdır. Ayrıca, bu tesisat devresinde dikkat edilecek mühim bir husus; her dört yollu vanadan sonra, ait olduğu devredeki su dolaşımını sağlayacak birer pompanın devreye konmasıdır.

4- Merkezi ısıtmada birden fazla blokun ısıtılması : (Şekil 3)

Merkezi kazan dairesinde, kazanların sıcak su çıkışları, çıkış kollektöründe toplanır. Bu kollektöre Dört yollu vana bağlanır. Dört yollu vanadan sonra bütün blokları dolaşan bir RİNG DEVRESİ meydana getirilir. Ring devresinden her binanın girişine birer üç yollu vana konur. Kazanların kollektöründen gelen sıcak su, ring devresinden dönen soğumuş su ile karışarak tekrar ring devresine gönderilir. Dört yollu vana dış hava sıcaklığına bağlı olarak açılıp, kısılarak ring devresine, dış hava şartlarına uygun sıcaklıkta su sevkedilmiş olur. Binaların altında bulunan üç yollu vanalar da, binaların ısınma özelliklerine göre açılıp, kısılarak her bloğun dengeli ısınması sağlanır.

Dört yollu vananın çalışması otomatik kontrol sistemine bağlandığında, ring devresi vasıtasıyla binaların otomatik olarak ısınması mümkündür. Bu tesisat şeklinde, ring devresi için ayn bir pompa, binalar için de ayrı birer pompanın konması gereklidir. Binalardan dönen soğumuş su ise, birer enjektör ile ring devresine gönderilir. Bu sistemin yararı, tüm siteyi tek bir devreden ısıtıp, sıcaklık ayarlama zorluğunu ortadan kaldırması yanında, uzun mesafeli borularda kazan suyu sıcaklığına yakın bir sıcaklıkta su gönderilmesi zorunluluğunu ortadan kaldır-masıdır. Zira dört yollu vana devrenin gereksinimine uygun sıcaklıktaki suyu ring devresine göndereceğinden, borularda ısı kaybı önemli ölçüde azalacaktır.

5- Boylerli sistemlerde dört yollu vanalar : (Şekil 4) 'te görüldüğü gibi, dört yollu vanalar kalorifer tesisatını iki ana devreye ayınr.

I-Kazan devresi, kazandan çıkıp dört yollu vanadan geçe rek tekrar kazana dönen devredir.

II-Tesisat devresi, dört yollu vanadan başlayarak, radyatörlerden geçip, tekrar dört yollu vanaya dönen devredir. Kazan devresi sıcaklığı 75°C'dedir. Tesisat devresi ise dört yollu vananın dış hava sıcaklığına bağlı olarak açıklık konumuna uygun (örneğin 40°C)dedir. Boyler, direkt kazan devresinden beslenir. Bu devre, radyatör devresi hangi sıcaklıkta olursa olsun 75°C'dir. Boylerin her mevsimde iyi ısınmasını temin eden bu çözüm, dört yollu vanaların ana fonksiyonlarından biridir. Boyler için ayrı pompa bulunmadığı hallerde, boyler dönüşüne enjektör konması gereklidir. Enjektör, kalorifer pompasının basmış olduğu suyun kazana dönüş hızını arttırarak, boyler dönüşünü emecek ve boyler devresinin de iyi ısınmasını temin edecektir.

6-Toz yanmasının önlenmesi: Bilindiği gibi kalorifer projeleri mevsimin en düşük sıcaklık ortalaması göz önüne alınarak yapılır. Kış mevsiminin pek az kısmında meydana gelen bu düşük dış hava sıcaklığına göre tesisatı tüm kış boyunca çalıştırmak doğru olmaz. Dört yollu vanası bulunmayan tesisatlarda, kazanlardaki sıcak su direkt olarak radyatörlere gönderilir. Bu genellikle 60°C'ye kadar ısıtılmasında başladığından, radyatörlerin bulunduğu duvarlar ve perdeler kısa zamanda kirlenir. Ayrıca ısıtılan bölgede bu yanmanın neden olduğu ve kalorifer kokusu denen ağır bir koku meydana gelir. Dört yollu vanalar, tesisatın gereksinimine uygun sıcaklıktaki suyu radyatörlere gönderdiklerinden ve bu da genellikle kazan suyu sıcaklığında olmadığından, radyatörlerin üzerindeki tozların yanması bahis konusu olmayacaktır. Çünkü dört yollu vanalı sistemlerde, radyatörlere ısı enerjisi kesintisiz olarak gönderilir ve termostat set değerine göre on/off çalışan sistemde olduğu gibi, kazan suyu sıcaklığındaki suyu radyatörlere gönderme gereği kalmaz.

7-Borulardaki ısı kaybının azatılması : Yukarıda, radyatörlerin ısıtılması için anlatılanlar, burada da geçerlidir. Kazan dairelerinden sonraki soğuk mahallerden geçen boruların içindeki suyun sıcaklığı ile bu mahallerin sıcaklıkları arasındaki fark ne kadar fazla ise borulardaki ısı kaybı da o kadar artacaktır. Hele uzun ve kalın boru çaplı hatlar da bu kayıp daha da fazla olacaktır. Dört yollu vanalı sistemlerde ise, kazanın yüksek sıcaklığına rağmen dört yollu vanadan sonra su sıcaklığı sistemin gerçek gereksinimi olan dereceye düşürüldüğünden, boruların geçtiği ortam sıcaklığı ile boruların içerisinden geçen suyun sıcaklığı arasındaki fark ve neticede borulardaki ısı kaybı da azalır. Bu şekilde ısı enerjisinde önemli bir ekonomi sağlandığı tesbit edilmiştir.

8-Tesisata otomatik kontrol cihazlarının bağlanması :

Tablo I'de görüldüğü gibi dört yollu vanalarla tesisatın dış hava şartlarına uyumu çok kolayca sağlanır. Kazan sabit sıcaklıkta tutulur, radyatörlerin devresi ise dış hava sıcak lıklarına uygun olarak dört yollu vana açılıp, kapatılarak ayarlanır. Bu gayet kolay ve basit bir işlemdir. Kazan dai resine çeşitli dış hava sıcaklıklarında vananın hangi konumda olacağını belirten bir tablo konur (Tablo I). Kazanı çalıştıran, dış hava şartlarına göre vanayı uygun konuma getirerek tesisatın ısı ayarını yapmış olur. Bunu hava de ğişimlerine uygun olarak günde birkaç defa yinelemesi gerekir. Ayrıca (Şekil 5)de gösterildiği gibi, dört yollu vana üzerine motor monte edilerek vananın açılıp kapatılması otomatik olarak yapılabilir.

Tesisat yapılırken dört yollu vanayı tesisata monte etmek en doğrusudur. Zira tesisata daha sonra otomatik kontrol cihazlarının monte edilmesi istendiğinde, tesisatı kesmek, yeniden boru işçiliği yapmak pahalı olacaktır. Halbuki te-sissatta önceden dört yollu vana bulunuyorsa, motor takmak ve otomatik kontrol cihazlarını monte etmek sadece elektrik işçiliğini gerektirir. Bu hem ucuz, hem de kış ortasında bile yapılabilecek kolay bir çözümdür.

DÖRT YOLLU VANALARIN TESİSATA BAĞLANTI ŞEKİLERİ :

Dört yollu vanalar, tesisatın durumuna göre kazanın soluna veya sağına bağlanabilir. Burada dikkat edilecek hususlar;

1-Vananın etiketindeki (0) daima kazan tarafına bakmalıdır. Bu dört yollu vananın etiketini çevirmekle mümkün olur.

2-Vananın içindeki diskin konumunu da buna göre değiştirmek gerekmektedir. Bunun için, vana kolu çıkartılır, vana diskinin milinin ucu hem kırmızıya boyanmıştır, hem de eğelenerek kırılmıştır. Vananın yarı açık konumunda kırmızı köşe kazan tarafına bakmalıdır.

Not: İmalattan normal olarak vanalar kazanın sağ tarafına monte edilecek şekilde çıkar. Yukarıda izah edilen işlem, vananın kazanın sol tarafına monte edilmesi hali içindir.

Şekil 6- Bir ring devresi üzerine birden fazla dört yollu vana monte edilmesi gerektiğinde, resimde görüldüğü gibi dört yollu vanalar eğik olarak dizilebilir. Bu suretle boru bağlantıları kolay yapılabildiği gibi, yerden de kazanılmış  olur.

Şekil 7-'de Dört yollu vanalar resimde görüldüğü gibi sekiz şekilde tesisata bağlanabilir. Burada kaide, vanaya su girişlerinin karşılıklı, çıkışlarının karşılıklı flanşlardan yapılmasıdır.

MONTAJDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

-Dört yollu vananın mili yere paralel olmalıdır.

-Vananın ön tarafında, ayar sonrası bakımlar ve motor bağlantısı olasılığı için yeterli yer bırakılmalıdır.

-Monte edildikten sonra boruların kasılmaması için borular şaloma ile ısıtılmalıdır.

TESİSATTA POMPANIN YERİ

Pompa tesisat gidişinde veya dönü şünde olabilir. Sadece, yukarıda açıklanan tesisat devresi üzerinde bulunmalıdır. Tesisatın pompa basıncı altında kalması ve ileride otomatik kontrol cihazı monte edildiğinde tesisata gidiş suyu hissedicisine iyi karışım suyu gelebilmesi için pompanın tesisatın gidiş devresi üzerine konması doğru olur.

DÖRT YOLLU VANALARIN SEÇİMİ

1-Diyagram H'de dört yollu vananın bulunduğu devrenin ısı gücünü yatay eksende aşağıda (kw), yukarıda (Kcal/h) olarak bulunuz.

2-Buradan dik olarak yukarıya sistemin hesaplanması esas teşkil eden 90/70°C sisteminde At=20 K eğrisini sinceye kadar çıkınız. Diyagramın sol tarafındaki dik eksende devrede dolaşan suyun (l/h) olarak debisini okuyabilirsiniz.

3-Isı gücü ile At- eğrisinin kesiştiği noktadan sağa yatay olarak çekilen çizgi, sağ tarafta koyu olarak taranmış alanda dört yollu vanaların karakteristik eğrileri ile kesişecektir. Kesişen bu nokta bize vananın çapını belirler. Bu noktadan aşağıya inildiğinde ise dört yollu vanadaki basınç düşümü "mbar" veya "kPa" olarak bulunur. Diyagramda taranmış olan bölge dört yollu vananın en iyi çalışma alanını gösterir. Bunu vanadan geçen suyun hızları belirler. Diyagramın üst tarafında hız değerlerini ( m/s) olarak görebilirsiniz. Bu değerlerin sağ ve sol dışına doğru gidildiğinde ise dört yollu vana seçiminde ayarlanabilecek limit değerlerini ( m/s) okuyabilirsiniz.

4-Diyagramın üst ekseninde ise sol tarafta ısı gücünü (Kcal/h), sağ tarafta basınç düşümünü (mmSS), sağdaki dik eksende ise dört yollu vanadan geçen suyun debisini (m3/h) okuyabilirsiniz.

DİYAGRAM II

DÖRT YOLLU VANALARIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

- PN 6, - GG 20 Kır vana dökümü, - Çalışma sıcaklığı maks. °C, - Özel olarak imal edilmiş sıcaklık ve basınca dayanıklı O-Ringlerle contalanmıştır, - Flanş ölçüleri DİN , - Vananın tam açık ve kapalı konumları arasındaki açı 90°C'dir, - Sızdırmazlık, gövdenin iç yüzeyi ile vananın diski arasındaki sızdırma ihmal edilebilecek mertebededir. Ancak dört yollu vanalar kapama vanası olarak kullanılamazlar.

LİNEAR KARAKTERİSTİK

Diyagram III- Dört yollu vanalar linear bir karakteristiğe sahiptirler. Vana %10 açıldığında, sıcaklık artması da %10'seafoodplus.infoın yarım açılması halinde, tesisata giden suyun sıcaklığı (90+20) -r 2=55 K'dir. Bu özellik vananın açıklık konumu ile tesisata giden suyun sıcaklığı arasındaki uyumu sağlar.

Nural TUNCER / AKNUR Ltd. Şti.


KAYNAK :
MNG-Metallvverke Neheım Goeke CENTRA-BÜRKLE Schönaıch
HONEYWELL RESOL GmbH
seafoodplus.info-Regeltechnik REGELTECHNIK GmbH

Vanalar, borular ile aktarılan sıvıların kontrol edilebilmesini sağlar. Akış kontrolünün yanı sıra, çok farklı fonksiyonları yerine getiren vanalar da mevcuttur. Bunlar arasında paslanmaz üç yollu vana önemli bir yere sahiptir. Üç yollu vanaların en sık kullanıldığı yer, merkezi ısıtma sistemleridir. Bu sistemlerde yönlendirme ve karıştırma işlevini yerine getirmektedir. Karıştırma amacı ile kullanılan üç yollu vanalar, iki farklı yönden gelen sıcak ve soğuk suyun birbirleri ile dengeli olarak karıştırılmasını ve üçüncü boru aracılığı ile sisteme verilmesini sağlamaktadır. Daha önceki dönemlerde bu işlemin yapılabilmesi adına manuel vana kolları kullanılırken; artık otomatik vana motorlarından yararlanılmaktadır.

Yönlendirme amacı ile kullanılması durumunda da boruların birinden gelen su, diğer iki boruya aktarılarak çıkış yapmaktadır. Yönlendirme işlemi esnasında suyun sıcaklık değerinde herhangi bir değişiklik yaşanmamaktadır. Ancak ana hatta giden su miktarında kısmi değişiklikler olmaktadır. Üç yollu vana ürünleri hem karıştırma hem de yönlendirme açısından en iyi sonuç sağlayan ara elemanlar arasında yer almaktadır. Doğalgazın giderek daha yaygın hale gelmeye başlaması, geleneksel kalorifer tesisatının büyük ölçüde ortadan kalkmasına yol açmış olsa da üç yollu vanalar modern doğalgaz ve ısıtma sistemlerinde de rahatlıkla kullanılabilmektedir. Üstelik teknik alanda yaşanan gelişmeler, üç yollu vana sistemlerinin daha akıllı hale gelmesine olanak tanımaktadır.

Paslanmaz Üç Yollu Vana Kullanım Alanları

Boru sistemlerinde sağlamış olduğu kolaylıklar nedeni ile üç yollu vanalar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bunların başında kalorifer kazanı tesisatı gelmektedir. Kazan tarafından ısıtılan soğuk suyun ısı dengesinin yapılarak sisteme girişinin sağlanması amacıyla üç yollu vanalar göz ardı edilemez bir görevi yerine getirmektedir. Bu işlem her ne kadar basit bir işlem gibi görünse de tesisatın uzun ömürlü olması ve ısının verimli dağıtılması açısından büyük önem taşımaktadır. Bunun yanında kombi sistemlerinde de paslanmaz üç yollu vana ürünleri aktif bir şekilde kullanılmaktadır. Kombi sistemlerinde kullanım biçimi ile kalorifer sistemlerinde kullanım biçimi, büyük ölçüde benzerlik göstermektedir.

Üç yollu vanalar ayrıca doğal gaz ile çalışan diğer sistemlerde de tercih edilmektedir. Bu cihazlarda baca gazındaki nemin yüksek olması, kazanda yoğuşma yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durumun önüne geçebilmek adına kazandaki suyun, daima yoğuşma sıcaklığının üzerinde tutulması gereklidir. Süreklilik arz eden bu dengeyi sağlayabilmek adına üç yollu vanalar oldukça işlevsel bir kullanıma sahiptir.

Üç Yollu Vanaların Avantajları

Üç yollu vanaların sunmuş olduğu avantajları şu şekilde sıralamak mümkündür:

Uzun Ömürlü Olması: Üç yollu vanalar, genellikle paslanmaz sert malzeme kullanılarak üretilmektedir. Bu yönüyle de uzun yıllar boyunca korozyona karşı direnç göstermesi ve sorunsuz bir şekilde kullanılması mümkündür. Ayrıca sıcağa karşı dayanıklı olması da tesisat açısından bu ürünleri vazgeçilmez hale getirmektedir.

Su Debisinin Sabit Tutulması: Kalorifer ya da kombi sistemlerinde sıcak su debisinin dengesiz halde seyretmesi, sistemin zarar görmesine neden olabilmektedir. Üç yollu vanalar, su debisinin sabit düzeyde kalmasına olanak tanımaktadır. Bu yönüyle de tesisat sağlığına ve sürekliliğine büyük katkı sağlamaktadır.

Ani Değişimlere Karşı Koruma: Hem doğalgaz sistemlerinde hem de normal kalorifer sistemlerde suyun sıcaklık düzeyinin sürekli olarak değişiklik göstermesi, genleşme ve gerilmelerin yaşanmasına yol açmaktadır. Bu durum hem yakıt maliyetlerinin yükselmesine hem de boru hattının yıpranmasına yol açmaktadır. Paslanmaz üç yollu vana ürünleri ise sıcaklığı belirli bir düzeyde tutarak ani değişimlerin yaşanmasının önüne geçmektedir. Bu sayede sistemde bulunan suyun ısıtılması için gereken yakıt miktarında da düşmektedir.

Paslanmaz Üç Yollu Vana Motoru

Üç yollu vanaların kontrol edilmesi konusunda önceki dönemlerde manuel kontrol üniteleri kullanılırken, günümüzde otomatik vana motorları sayesinde büyük bir kullanım kolaylığı yakalanmıştır. Üç yollu vana üzerine takılı olan bu otomatik motorlar, ana karttan aldıkları komutları yerine getirerek sistemin ihtiyaçlarını en verimli şekilde karşılamaya yaramaktadır. Üç borudan hangisinde, ne yönde bir talebin ortaya çıktığını tespit eden ve bunu ana karta ileterek gerekli işlemin yapılmasını sağlayan bu motorlar, kontrol için sürekli olarak tesisat başında bulunma zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır.

Kaynak: seafoodplus.info