Kalp Zarı Iltihabı Nedenleri

Perikardit, kalp zarı iltihaplanmasıdır. Perikardit genellikle akuttur, yani aniden gelişir ve birkaç ay boyunca devam edebilir. Kalbi çevreleyen bu zarın tıpkı cildinizdeki iltihaplanmış bir kesik gibi kızardığını ve şiştiğini görebilirdiniz. Bazen kalbin çevresinde aşırı sıvı toplanmasına neden olur.

Perikard; kalbin dış yüzeyini kaplayan ince, iki tabakalı ve sıvıyla dolu bir kesedir. Kalbi enfeksiyon ve maligniteden korur ve kalbin göğüs duvarı içinde kalmasını sağlar. Ayrıca kan hacmi artınca kalbin aşırı genişlemesini engelleyerek, kalbin etkili bir şekilde fonksiyonuna devam etmesini sağlar.

Perikarditte en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Göğüs ağrısı 
  • Keskin ve bıçak saplanır gibi 
  • Öksürme, yutma, derin nefes alma veya uzanma ile daha da artabilir
  • Oturunca ve öne doğru eğilince azalır
• Sırtta, boyunda veya sol omuzda ağrı
• Yatarken nefes almada zorluk
• Kuru öksürük
• Anksiyete (bunalım nöbeti) veya yorgunluk

Çoğu perikardit vakası yaş arası erkeklerde meydana gelir. Ancak kadınlarda da görülebilmektedir.

Perikarditin birçok nedeni vardır, ancak genellikle bir virüslerin yol açtığı bir komplikasyondur. Ancak eklem romatizması gibi hastalıklar, mantar enfeksiyonları, kazalar sonrası göğüste meydana gelen yaralanmalar, böbrek yetmezlikleri, ailevi Akdeniz ateşi gibi genetik hastalıklar da perikardite neden olmaktadır.

Çoğu perikarditli hastada ilaç tedavisi yeterlidir ve genellikle cerrahiye ihtiyaç duyulmaz.

Bazen perikardda sıvı toplanarak kalbin sıkışmasına neden olur. Böyle bir durumda aşırı sıvıyı boşaltmak gerekir. 

Bazı konstriktif perikardit hastalarında cerrahi gerekebilir. Perikardiyektomi, perikardın bir kısmının çıkarıldığı bir ameliyattır. Rekürren perikarditte ağrı kontrolü için nadiren cerrahiye başvurulur.

İçindekiler

Kalp kası iltihabı (Miyokardit) nedir?

Miyokardit, kalp kasının çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen iltihabıdır.

Kalp kası iltihabı belirtileri nelerdir?

Kalp kası iltihabının belirtileri şunlardır:

• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Çarpıntı
• Yorgunluk
• Halsizlik
• Ateş

Kalp kası iltihabı nedenleri nelerdir?

Kalp kası iltihabı çok çeşitli nedenlere bağlı olarak görülebilir. Grip enfeksiyonu ve koronavirüs nedeniyle kalp kası iltihabı gelişebilir. Alkol kullanımı da kalp kası iltihaplanmasına neden olabilir.

Kanser tedavisi gören hastalarda da ilaç veya radyasyon tedavisi sonrasında kalp kası iltihabı görülebilmektedir

Kalp kası iltihabı nasıl teşhis edilir?

Miyokardit, yani kalp kası iltihabını düşündüren şikâyetlerle gelen hastada fizik muayenenin yanı sıra;

• EKG,
• Ekokardiyografi,
• Laboratuvar testleriyle tanı konulmaya çalışılmaktadır.

Kesin tanı için kalp kasından yapılan biyopsi işlemi gereklidir. Ancak girişimsel olan bu işlemin riskleri bulunmaktadır. Bu nedenle erken dönemde yapılan kalp MR incelemesiyle miyokardit şüphesi doğrulanmaktadır.

Kalp kası iltihabı tedavisi nasıl yapılır?

Bazı özel durumlar hariç, kalp kası iltihabı tedavisinde destekleyici ilaçlara başvurulmaktadır. Kalp kası iltihabı sebebinin tam belli olmaması nedeniyle genellikle etkene yönelik özel tedavi kullanılmamaktadır.

Eğer kalp yetmezliği gelişmişse hastaya, kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan ilaçların verilmesi gerekmektedir. Özel durumlarda steroid, immunoglobulin gibi ileri tedavi uygulamaları yapılabilmektedir.

Kalp kası iltihabının tedavi edilmemesi hangi sorunlara neden olur?

Miyokardit geçiren hastada;

• Kalp yetmezliği
• Ritim bozukluğu
• Kalp zarında iltihap gibi ek sorunlarla karşılaşılabilir.

Özellikle kalp yetmezliği ve ciddi ritim bozuklukları hastanın hastanede yatış süresini uzatmakta ve hayatını tehdit edebilmektedir.

Kalp kası iltihabı hastaları nelere dikkat etmeli?

Miyokardit (kalp kası iltihabı) geçiren hastada ,5 ay süren kesin istirahat dönemi, dikkat edilmesi gereken en önemli noktadır. Hasta, bu süre boyunca her türlü yarışmalı spordan muaf tutulur. Doktor kontrolünde yürüyüşler yapılabilir. Ayrıca, kalp yetmezliği gelişen hastalarda aşırı sıvı alımından kaçınılmalı ve düşük tuz içerikli beslenmeye geçilmelidir.

Covid kalp kası iltihabına neden olur mu?

Covid virüsü kalp kası iltihabına yol açabilmektedir. Koronavirüs geçiren hastaların yüzde 7 ile yüzde 23’ünde kalp kası iltihabı gelişmektedir.

Kalp kası iltihabı nedir?

Kalp kası, diğer ismiyle miyokard olarak bilinir. Miyokardit ise kalp kasının iltihaplanması veya enfeksiyonu anlamına gelir. Kalp kası, kalbin önemli bir kısmını oluşturur ve kalp kasında da diğer vücut kaslarında olduğu gibi iltihap meydana gelebilir. Bakteri, virüs, mantar, otoimmun hastalıklar; bu duruma neden olabilen bulgulardır. Kalp kası hastalıklarının yaklaşık %25’ini kapsayan kalp kası iltihaplanmasında kalp kası hücrelerinde bozulma görülür.

Kalp kası iltihabı belirtileri nelerdir?

Kalp kası iltihabının belirtileri hemen görülmez, yavaş bir şekilde gelişir. İlk aşamadaki belirtiler, birçok hastalıkla benzerlik gösterebilir. Genellikle belirtilerin grip ya da zatürre gibi rahatsızlıklarla benzediğini söyleyebiliriz. Bazı kişilerde ise belirtiler ansızın kendini gösterir. Sıklıkla rastlanan belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:

• Soluk ten
• Ateş ve titreme
• Kas ve eklem ağrısı
• İştahta azalma
• Mide bulantısı
• Nedensiz kilo verme
• Ayak ve bacakta ödem
• Karın şişliği
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Ritim problemi

Bu belirtiler, kişiden kişiye göre değişir. Aynı zamanda; iltihabın şiddeti ve süresi de belirtilerde değişiklik gösterebilir. Düşürülemeyen ateş, yorgunluk, nefes darlığı gibi durumların varlığında mutlaka bir Kardiyoloji uzmanına başvurulmalıdır.

Kalp kası iltihabının nedenleri nedir?

Vücudun çeşitli bölgelerinde; virüs, bakteri veya mantarın yol açtığı enfeksiyon ve birtakım otoimmün rahatsızlıklar kalp kası iltihabına yol açabilir. En önemli faktör; genellikle viral enfeksiyonlardır. Fakat, difteri ve lyme hastalığına neden olan bakteriler, lupus gibi sistemik hastalıklar da kalp kası iltihabına neden olabilmektedir. Ayrıca; toksik reaksiyona neden olabilen bazı ilaçların kullanımı, antibotikler ve uyuşturucu maddeler de bu duruma yol açabilir. Bağışıklık sisteminin güçlü olması halinde; vücut mikrop ile savaşır. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde durum daha farklı olabilir.

Kalp kası iltihabı teşhisi nasıl konur?

Öncelikle doktor tarafından hastanın tıbbi öyküsü alınır ve fiziki muayene yapılır. Ek olarak bazı testler yapılır. Bu testler şunlardır:

• Kan testi: Miyokardit ile ilişkili kan tetkikleri yapılır.
• Transtorasik ekokardiyogram: Bu test ile kalp boşluğu ve kalp yapısı gözlemlenerek; kalp yapısının fonksiyonu değerlendirilir.
• Elektrokardiyogram: Kalbin elektriksel aktivitesi izlenerek anormal kalp ritmi gözlemlenir. Vücudun birden fazla noktasına elektrotlar yerleştirilir ve meydana gelen elektrik değişiklikleri yükseltilir, kaydedilir.
• Göğüs röntgeni: Akciğer rahatsızlıkları da kalp kası iltihabı ile bulgulara yol açabilir. Ayırıcı tanının sağlanması için göğüs röntgeni talep edilebilir.
• Holter: Kalp ritminin görülebilmesi için ritim holter takılabilir.

Kalp kası iltihabı nasıl tedavi edilir?

Kalp kası iltihabı; ritim bozukluğuna ve kalp yetmezliğine neden olabileceğinden dolayı hastaya bazı ilaçlar reçete edilir.  Bu ilaçlar ile kalp kası fonksiyonları desteklenir, ritim bozukluğunun gelişmesi önlenir. Vücutta ödem mevcut ise sodyum kullanımı ve sıvı akışının sağlıklı olmasına yarayaracak diüretik ilaçlar verilebilir. Fakat, bazen hastada durum ağır olabilir. Bu hastaların hastaneye yatırılarak gözlem altında tutulması önerilir. Hastanedeyken damar yoluyla verilen ilaçlar zaman kaybetmeden kalbe ulaşarak, kalp yükünün azaltılmasına destek olur.

Kalp kası iltihabının tedavisi; hastanın klinik durumu ve kalp fonksiyonu değerleri doğrultusunda planlanır. Genellikle hafif kalp kası iltihabında istirahat verilir ve ilaç reçete edilir. Fakat, kalp atışı düzensiz ilerleyen, kalp fonksiyonu bozulmuş hastaların hastanede kontrol altına alınması gerekir. Ciddi durumlarda ise ventiküler destek cihazı ve aort pompası gibi tedavi yöntemlerinden yararlanılır. Eğer, hastalık şiddeti fazla ise kalp nakline ihtiyaç duyulabilir.

Kalp kası iltihabı, nadir görülen bir hastalıktır ancak her yıl tüm dünyada binlerce yetişkin ve çocuğu etkilediği bilinmektedir. Diğer adı ile &#;Miyokardit&#; olarak bilinen bu hastalık kalbi zayıflatarak, vücuda yeterli kan pompalanmasına engel olur.

Kalp Kası İltihabı Nedir?

Miyokardit, kalp kasının (miyokard) iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir kalp hastalığıdır. İltihaplanma sonucu kalbin, vücuda kan pompalama yeteneği azalır. Bununla birlikte hızlı ya da anormal kalp ritimleri (aritmi) görülmektedir. Bununla birlikte kalp üzerine bir yara dokusu oluşmaktadır. Bu da vücutta kan ve oksijenin dolaşabilmesi için kalbi daha fazla çalışmaya zorlar. Genellikle viral enfeksiyonlar kalp kası iltihabına neden olmaktadır. Bununla birlikte bir ilaca verilen reaksiyondan da kaynaklanabilmektedir. Belirti ve semptomlar arasında ise ağırlıkla yorgunluk, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve aritmiler görülmektedir.

Kalp Kası İltihabı Belirtileri

Miyokardit eğer hafif bir evrede ise, göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi belirtilerin görülmeme olasılığı vardır. Ancak ciddi evrelerde, hastalığın belirti ve semptomları, nedene bağlı olarak değişmektedir. Bununla birlikte yaygın olarak görülen belirtileri şunlardır:

• Göğüste ağrı,
• Aritmiler,
• Dinlenirken ya da fiziksel aktivite esnasında nefes darlığı,
• Yorgunluk,
• Bacaklarda veya ayak bileklerinde ödem,
• Baş ağrısı,
• Eklem ve kas ağrıları,
• Yüksek ateş,
• İleri vakalarda ani bilinç kaybı.

Çocuklarda Kalp Kası İltihabı

Bu sağlık problemi çocuklarda geliştiği takdirde, yukarıdaki belirtilerden farklı olarak aşağıdaki belirtiler görülmektedir.

Özellikle viral enfeksiyonların çocuklarda kalp kası enfeksiyonu riskini arttırdığı bilinmektedir. Çocuklarda bir başka yaygın kalp kası iltihabı belirtisi hızlı nefes alıp vermedir. Bunun yanında normalden daha fazla atan kalp ritimleri de görülmektedir.

Kalp Kası İltihabı Neden Olur?

Genellikle kalp kası enfeksiyonunun sebebi tam olarak belirlenememektedir. Bununla birlikte potansiyel sebepler de oldukça fazladır. Ancak kalp iltihabı geliştirme olasılığı nadirdir. Genel olarak kalp kası iltihabına sebep olabileceği tahmin edilen olası sebepler şu şekildedir:

• Virüsler: Soğuk algınlığına neden olan Adenovirüs ve Covid gibi bazı virüsler kalp kası iltihaplanmasına neden olabilmektedir. Genellikle çocuklarda hafif bir kızarıklığa neden olan parvovirüs nedenler arasındadır. Hepatit B ve Herpes Simpleks virüslerinin de kalp iltihabına neden oldukları bilinmektedir. Bunların yanında bazı sindirim sistemi enfeksiyonları ve Kızakmıkçık hastalığı da kalp kası enfeksiyonuna neden olabilmektedir.
• Allerjik Reaksiyona Sebep Olabilecek İlaçlar: Bu ilaçlar genellikle kanseri tedavi etmek için kullanılan ilaçları kapsar. Penisilin ve sülfonamid ilaçları gibi antibiyotikler ve bazı nöbet önleyici ilaçlar da kalp iltihabına neden olabilmektedir.
• Radyasyon ve Kimyasallar: Belirli kimyasallara maruz kalmak bazı durumlara kalp kası enfeksiyonuna neden olabilmektedir.
• Diğer Hastalıklar: Bazen genetik yatkınlıkla birlikte çeşitli kronik hastalıkların ileri evresinde ve bulaşıcı hastalıkların bir komplikasyonu olarak kalp kası enfeksiyonu görülebilmektedir.

Kalp Kası İltihabı Tanısı

Ağır kalp hasarlarını önlemenin en önemli etkeni, erken teşhistir. Bu sebeple yukarda belirtilen semptom ve belirtilerden herhangi birini tespit ettiğiniz durumda ihmal etmeden bir doktor muayenesine gitmeniz faydalı olacaktır. Bu şekilde hastalığı en erken dönemde teşhis edip, tedavi sürecini daha rahat yürütebilirsiniz. Doktorunuz, yapacağı detaylı bir fizik muayeneden sonra kalp enfeksiyonunuzun olup olmadığını doğrulatmak ve şiddetini belirlemek için bazı testler ister. Genel itibari ile kalp kası enfeksiyonunun teşhisi için yapılan testler aşağıdaki gibidir:

• EKG (Elektrokardiyogram): Bu test, kalbinizin elektriksel olarak atımlarını görebilmek için yapılır. EKG sonuçları ile anormal kalp ritimleri kolaylıkla tespit edebilmektedir.
• Röntgen: Fizik muayeneden sonra doktorunuz EKG&#;ye ek olarak bir göğüs röntgeni çektirmenizi ister. Elde edilen röntgen görüntüsü, kalbinizin boyutunu ve şeklini ve bunun yanında kalp zarı ve kasları çevresinde sıvı birikimi olup olmadığı hakkında detaylı bilgi verebilmektedir.
• MR (Manyetik Rezonans): Kardiyak MR, kalbinizin boyutunu, şeklini ve yapısını detaylı bir şekilde incelemek için yapılmaktadır. Bu test ile kalp kası iltihabı kesin olarak teşhis edilebilmektedir.
• Ekokardiyografi: Bu test, kalp ultrasonu olarak adlandırılır. Ultrasonik ses dalgalarıyla, kalbin farklı yapılarını inceleme imkânı veren bir teşhis ve araştırma metodu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir ekokardiyogram, kalbinizin büyümesini, zayıf pompalama işlevini, kapak problemlerini ve kalp içinde bir pıhtı olup olmadığını rahatlıkla gösterebilir.
• Kan testleri: Bunlar, beyaz (akyuvar) ve kırmızı (alyuvar) kan hücresi sayımlarının yanı sıra kalp kasınıza zarar veren belirli enzimlerin düzeylerini ölçmektedir. Kan testleri, virüslere ve kalp kası enfeksiyonu ile ilişkili bir enfeksiyonu gösterebilecek diğer organizmalara karşı antikorları da tespit etmek için yapılabilmektedir.
• Kalp Kateterizasyonu: Kalp boşluklarına veya damarları içerisine bir kateter yerleştirilmesi işlemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Koroner arterleri ve kalp boşlukları kontrast sıvı bir madde verilerek görüntülenmektedir. Bu işlemde &#;X&#; ışınları kullanılarak hareketli film çekilmektedir.
• Endomiyokardiyal Biyopsi: Girişimsel bir işlemdir. Kalp kasından örnek alınarak patoloji laboratuvarına gönderilmektedir. Bu şekilde hastalığın altta yatan nedenleri tespit edilebilmektedir.

Kalp Kası İltihabı Tedavisi

Genellikle kalp enfeksiyonları kendi kendine veya tedavi ile kolay bir şekilde iyileşebilmektedir. Bununla birlikte kalp kası iltihabı tedavisinde çoğunlukla kalp yetmezliği gibi nedenlere ve belirtilere odaklanılır. Hafif vakalarda, en az üç ila altı ay boyunca ağır sporlardan kaçınmanız gerekmektedir. Bu süreçte ihtiyacınız olan tek şey, vücudunuzun kalp kası enfeksiyonuna neden olan enfeksiyonla mücadele etmesine yardımcı olacak ilaç tedavileridir. Bununla birlikte bazı kalp kası enfeksiyonu türleri, bağışıklık sisteminizi baskılamak için kortikosteroidlere cevap verebilmektedir. Lupus gibi kronik hastalıkların neden olduğu bazı durumlarda, tedavi genellikle altta yatan hastalığa odaklı bir şekilde yönetilmektedir. Genel olarak miyokardit vakalarında, kalbin iş yükünü azaltmak veya fazla sıvıyı atmasına yardımcı olmak için bazı ilaçlar reçete edilmektedir. Önerilen ilaçlar şunları kapsamaktadır:

• ACE İnhibitörleri: Bu ilaçlar kalbin kan damarlarını gevşetir ve kanın daha kolay pompalanmasına yardımcı olmaktadır. Bu sayede kan basıncı düşürülerek felç riski gibi ağır komplikasyonların gelişmesi engellenir.
• Beta Blokerler: Bu ilaçlar, kalp yetmezliğini tedavi etmek ve aritmileri kontrol etmeye yardımcı olmak için farklı şekillerde çalışmaktadır. Hızlı kalp atışına yol açabilen sempatik sinir sisteminin bazı ağır etkilerini engelleyerek kalbin iş yükünü azaltırlar.
• Diüretikler: İdrar söktürücü olarak da bilinen bu ilaçlar sodyum ve sıvı tutulmasını gidermek için uygulanabilmektedir.

Risk Grupları

Bu hastalığa yakalanma riski bazı kişilerde diğerlerine oranla daha fazla olmaktadır. Miyokardit hastalığı için risk grupları aşağıdaki gibidir:

• Doğuştan kalp hastalığı olanlar,
• Protez kapak ameliyatı geçirenler,
• Daha önce miyokardit olanlar,
• Bağışıklığı zayıf kişiler,
• Stent veya diğer damar içi katetere sahip olanlar,
• Uyuşturucu maddelere çok fazla maruz kalan kişiler.

Kalp Kası İltihabı Komplikasyonları

Ağır ve uzun süreli miyokarditin, kalp kasına kalıcı olarak zarar verebilme ihtimali oldukça yüksektir. Genel olarak izlenen komplikasyonlar şu şekildedir:

• Kalp Yetmezliği: Tedavi edilmeyen bir kalp enfeksiyonu, kalp kaslarına zarar vererek kanın düzgün bir şekilde pompalanmasını engeller. Şiddetli vakalarda, bu hastalıkla ilişkili kalp yetmezliğinin bir ventriküler destek cihazı veya kalp nakli gerektirebilme ihtimali bulunmaktadır.
• Kalp Krizi veya Felç: Kalp kası enfeksiyon kaptığında ve vücuda yeterli kanın pompalanamadığı durumlarda, pıhtı oluşma riski çok yüksektir. Oluşan bir pıhtının, kalbin atardamarlarından herhangi birini tıkaması halinde kalp krizi geçirme olasılığı çok yüksek olmaktadır. Bununla birlikte kalpte oluşan bir kan pıhtısının beyin damarlarına sıçraması halinde felç geçirme riski olmaktadır.
• Aritmi: Bu tanım, kalbin hızlı veya normal olmayan bir şekilde atması demektir. Kalp kasının zarar görmesi çoğunlukla aritmilere sebep olabilmektedir.
• Ani Ölüm: Bazı ciddi aritmiler kalbin aniden durmasına sebep olabilmektedir. Aritmiler hemen tedavi edilmediği takdirde ölümcüllüğü yüksektir.

Kalp Kası İltihabını Önleme

Bu hastalık için alınabilecek özel bir tedbir yoktur. Ancak enfeksiyonları önlemek için şu adımları atmak sizin için çok faydalı olabilir:

• İyileşene Kadar Viral Enfeksiyonlardan Kaçının: Özellikle viral ya da gribal enfeksiyonu olan insanlardan kaçınmanız çok önemlidir. Bilinmeyen bir altta yatan nedeniniz olduğu takdirde herhangi bir viral enfeksiyon sizde çok kolay kalp enfeksiyonuna sebep olabilir.
• Kişisel Hijyeninize Özen Gösterin: Düzenli el yıkama ve bunun dışında kişisel hijyene özen gösterilmesi enfeksiyonun önüne geçmek konusunda oldukça önemlidir.
• Riskli Davranışlardan Kaçının: HIV ile ilişkili miyokard enfeksiyonu kapma şansınızı azaltmak için cinsel ilişkilerinizi iyi yönetmeniz gerekir. Bunun için güvenli ilişki yollarını tercih edebilirsiniz.
• Aşılarınızı Olun: Miyokardite neden olabilen kızamıkçık ve grip hastalıklarına karşı koruma sağlayanlar da dahil olmak üzere önerilen aşıları mutlaka olmanız gerekir. Bu şekilde virüslere maruz kalma riskinizi en aza indirebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Kardiyoloji Doktorları

Kardiyoloji bölümü doktor listesi aşağıdaki gibidir: