Kanuni Sultan Suleyman Mezari
İşte Kanuni'nin mezarının görüntüsü
Türk işbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)'nın katkılarıyla Macaristan'da Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının gömülü olduğu Türbenin de bulunduğu Osmanlı yerleşkesi ortaya çıkarıldı.
Macaristan'da farklı sektörlerde önemli projelere imza atan TİKA, faaliyetlerine hız kesmeden devam ediyor. Bu kapsamda TİKA'nın katkılarıyla Macaristan'da Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının gömülü olduğu Türbenin de bulunduğu Osmanlı yerleşkesi ortaya çıkarıldı.
Zigetvar Kuşatması sırasında vefat eden Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının defnedildiği Türbe'nin bulunmasına yönelik çalışmalar kapsamında, Macaristan ve Türkiye hükümetleri yılı itibariyle imzalanan anlaşmalar çerçevesinde tahsis edilen işbirliği ile ilk somut veriler elde edilmeye başlamıştı.
TİKA finansmanı ile oluşturulan Macar araştırma grubunun, Türk uzmanların da desteğinde mahallinde gerçekleştirdikleri tespit, jeofizik tarama ve arkeolojik kazı çalışmaları neticesinde elde edilen kanıtlar, uzun yıllardır bilim dünyasında süre gelen tartışmalara nokta koydu. Macaristan'ın Zigetvar şehrinde, Kaleye 4 km uzaklıkta bulunan ve Üzüm Tepesi olarak bilinen mahalde yapılan kazılar, içerisinde Kanuni Sultan Süleyman'ın iç organlarının gömülü olduğu Türbenin de bulunduğu Osmanlı yerleşkesini ortaya çıkardı.
Kanuni'nin Türbesi olduğuna dair çeşitli buluntular veren yapının yanı sıra cami, derviş tekkesi, (mevlihane) ve kışla gibi diğer unsurları da içeren Osmanlı yerleşkesinin gün yüzüne çıkması ile sadece Osmanlının muhteşem yüzyılının mimarı Kanuni'nin yüzyıllardır kayıp Türbesinin keşfi değil, Zigetvar Savaşında uygulanan kuşatma sistemi gibi birçok tarihi bilgiye erişimi de mümkün kılan bir Dünya tarihi hazinesi olacak.
Sadece Türk ve Macar değil tüm bilim dünyasını heyecanlandıran bu tarihi bulgu, 8 Aralık tarihinde Budapeşte'de gerçekleştirilen bir Bilimsel Panel ile tüm dünyaya duyuruldu. Araştırma Grubu, 1 yıl daha sürmesi öngörülen arkeolojik kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından tamamen orta çıkması planlanan yerleşkeye dair, tarihi verilerle uyumlu jeofizik taramalarına ilişkin bilgileri paylaştı. Panelde Zigetvar Anma Etkinlikleri Komitesi Başkanı Prof. Dr. Janos Hovari, T.C. Budapeşte Büyükelçisi Şakir Fakılı, TİKA Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanı Dr. Mahmut Çevik, Macar Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü Başkanı Profesör Pal Fodor, Macar Araştırma Grubu Lideri Peç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Norbert Pap ve Türkiye Araştırma Grubu lideri ODTÜ Mimarlık Bölümü Öğretimi Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Ali Uzay Peker'in konuşma yaptıkları toplantıda bu tarihi bulgunun; Macaristan ve Türkiye'nin verimli işbirliği, Türkler için Osmanlı topraklarını iki katına çıkaran İmparatorluğun en güçlü Hükümdarı olarak addedilen Kanuni Sultan Süleyman'ın kayıp Türbesinin keşif ile Macarlar içinse kaybetmiş olmalarına karşın kahramanca bir savunmanın simgesi olan Zigetvar Savaşının sembolü mahiyetinde olduğu ve bir dünya mirası olmasının ötesinde tarihi birçok gizeme de ışık tutacağı vurgulandı.
Tarihlerindeki savaşı dostluğa dönüştürebilen nadir ülkelerden olduğu ifade edilen Macaristan ve Türkiye arasındaki işbirliğinin kültür, bilim, sosyal alanlarda olduğu gibi iki ülke ortak kültürel mirasının korunması ve işbirliğinin artarak devamı ve gelecek nesillere aktarılması temennilerinde bulunuldu. Macar araştırma ekibi Başkanı Dr. Norbert Pap, yılından beri sözkonusu projeye her türlü desteği sunan TİKA Başkanı Dr. Serdar Çam'a hassaten teşekkürlerini bildirdi.
seafoodplus.info
Kanuni Sultan Süleyman: Macaristan’da mezar çevresinde Osmanlı kasabasının kalıntıları bulundu
Kaynak, Dr. Norbert Pap
Macar tarihçi ve arkeologların yılında başlattığı Kanuni Sultan Süleyman'ın kayıp mezarının bulunması projesinde sona gelindi. Araştırmalar, mezarla birlikte izleri büyük oranda kaybolmuş büyük bir Osmanlı kasabasının kalıntılarının da bulunmasıyla sonuçlandı.
Kanuni Sultan Süleyman'ın mezarı, Zigetvar yakınlarındaki 'Üzüm Tepesi'ndeydi. Araştırma ekibi, bu tepenin aynı zamanda 'daki Zigetvar Kalesi kuşatması esnasında, karargâhın ve padişah otağının kurulduğu yer olduğunu gün ışığına çıkardı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını 46 yıllık padişahlığı sırasında büyük oranda genişleten Kanuni, hayatını bu tepede kaybetti. Kalenin fethi gerçekleşinceye kadar, yani birkaç günlüğüne ölümü askerden gizli tutulmuş ve burada gizlice toprağa verilmişti.
Zigetvar Kalesi'nin ele geçirilmesinin ardından da padişahın naaşı İstanbul'a nakledilmişti.
Kanuni'nin türbesi nasıl unutuldu?
Bir zamanlar Kanuni'nin geçici olarak toprağa verildiği, iç organlarının defnedildiği bu mezar, daha sonra bir türbe haline gelmiş ve Osmanlı'nın Macaristan'da hüküm sürdüğü yıl boyunca önemli bir ziyaret yeri oldu.
Avusturya ordularının Macaristan topraklarını Osmanlı'dan geri almasının ardından ise türbe yıkıldı. Aradan geçen yüzyıllar içinde de hâlâ konuşulsa da artık yeri bilinmeyen bir mekân haline geldi.
Pécs Üniversitesi bilim insanı Dr. Norbert Pap öncülüğünde başlatılan, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ve Macar Bilimler Akademisi'nin (MTA) finansman ve bilimsel desteğiyle süren çalışmalar, birkaç yıl içinde sadece türbenin yerini tespit etmekle kalmadı, o güne kadar bilinmeyen bir kasabayı da ortaya çıkardı.
"Üzüm Tepesi"nde bulunan türbenin izleri, araştırmacıları türbe etrafında Osmanlı tarafından kurulan bir kasabaya götürdü.
Kasabının, etrafı hendek ve duvarlarla çevirili merkezinde bir türbe, bir tekke, bir cami ve bir kışla vardı. Kasaba, ilk olarak bu tesislere hizmet vermekle yükümlü insanların yerleştiği ve zamanla genişleyen iki mahalleden oluşuyordu.
'te Evliya Çelebi, seyahatnamesinde kasabadaki binaların bir kısmının inşasının devam ettiğini yazdı. 'te Viyana seferi yolunda Kara Mustafa Paşa da burayı ziyaret etti ve hemen türbenin yanındaki binada konakladı.
'Tarihle barışmak halklar arasında da barış sağlar'
Kanuni Sultan Süleyman türbesi ve çevresinde kazının tamamlanarak tüm binaların kalıntılarının ana hatlarıyla ortaya çıkarılması, Osmanlı tarihindeki bir boşluğu dolduruyor.
Ancak türbe sadece Türkler açısından değil, yüzyılda başlayarak yaklaşık yıl boyunca Osmanlı egemenliği altında yaşayan Macarlar açısından da büyük öneme sahip.
Macarlar, "tarihle barışmanın halklar arasında da barış sağlayacağına" inanıyor. Macaristan'da hem hükümet hem de uzmanlar, gelecek yıllarda Kanuni Sultan Süleyman türbesinin çok önemli bir ziyaret merkezi olacağı görüşünde.
bitmeden, Türkiye ve Macaristan'dan devleti temsilen üst düzey katılımın da gerçekleşeceği bir törenle, Kanuni Sultan Süleyman türbesinin resmen açılışının yapılması planlanıyor.
Macar bilim insanları Zigetvar'dan sonra şimdi de Mohaç'ta Kanuni Sultan Süleyman'ın izini sürüyor
Sultan Süleyman’ın kalbi nerede gömülü?
Seferdeyken vefat eden Kanuni Sultan Süleyman’ın ölümü gizlenmişti. Şimdilerde Kanuni’nin gerçek mezarının olduğu, daha doğrusu vücudunun iç aksamının gömüldüğü yer araştırılıyor. Burada kalbi de var mı onu bilemeyiz
Hürrem Sultan’ın mezarı da Kanuni Sultan Süleyman’ın yanında
Ünlü Szigetvar (Zigetvar) Kalesi 5 Eylül ’da düştü. Bugünkü Macaristan’da, Tuna’nın üzerindeki bir adadadır. “Sziget” ada, “var” şehir ya da kale; demek ki Tuna üzerindeki ada kalelerden biriymiş. Kanuni’nin fethettiği kale neredeyse tamamen tahrip edilmiş ve yeniden yapılmıştır. Bugünkü kale temelde Osmanlı askeri mimarisini yansıtır.
5 Eylül’de zafer davulları vurduğunda cihan padişahı Muhteşem Süleyman hasta olarak geldiği bu seferde zaten iki gün önce vefat etmişti. Ölümü gizlendi. Cesedin acele tahniti için iç organların çıkarılması gerekiyordu; onlar çadırın içine gömüldü. Tahnit edilip giydirilen padişahın naaşı tahtına oturtuldu ve zafer geçidi yapan ordusunu selamladı. Hastalığından dolayı gelişi istisnai olarak arabada olmuştu. Naaşının nakli de arabada yapıldı. İstanbul’a yaklaşıldığında ölüm haberi ancak duyuldu. Orduda gulgule yeri göğü tuttu; yeni padişah Sultan Selim Han’a biat edildi.Süleymaniye Camii’nin avlusuna defnedilmişti
O gün bugündür Szigetvar’a yapılan türbe benzerinin gerçek mezar olup olmadığı tartışılıyor. Osmanlı tarihinde seferde ölen ikinci padişah türbesidir. Kosova’daki Murat Hüdavendigar türbesinde de padişahın iç aksamı gömülüydü ve o türbe bugüne kadar bilhassa ’den sonra yapılan antlaşmalarla olduğu gibi muhafaza ediliyor. Bu ikinci mezar yani Kanuni Sultan Süleyman Han’ın Szigetvar’daki türbesiyse Avusturya döneminde tahrip edildi, yeniden yapıldı. Yeniden yapılanın temsili olduğu üzerinde duruluyor.
’lerin başında Macar hükümeti uygar bir tarih anlayışıyla kaleyi savunan komutan Miklos Zrinyi ve Kanuni’nin dev heykellerini Szigetvar sahralarına dikmiş ve temsili türbeyi de Turgut Cansever’e restore ettirmişti. yılında Pecs’te yapılan Osmanlı Etütleri Kongresi’nde (Pecs şehrinin Almancası Fünfkirchen tarihçi Peçevi’nin şehridir ve oradaki cami kiliseye çevrilse de şekli muhafaza edilen ilginç bir yapıdır) kongreye katılan tarihçiler türbeyi ziyaret ettiler. Osmanlı edebiyat tarihçilerinin en renklilerinden olan divan şiirinin ünlü hizmetkârı Orhan Şaik Gökyay hoca türbede Baki’nin mersiyesini okumuştur. İnsanlar o ünlü terennümü hâlâ unutamaz.
Bugünlerde Kanuni’nin kalbinin yeri hâlâ bilinmiyor diye bir haberi, İngiliz basınından Thorpe ortaya attı. Pecs ve İstanbul üniversiteleri gerçek mezarın, daha doğrusu iç aksamın gömüldüğü yeri birlikte araştırıyor. Bu gömüde boşaltılan iç aksamın içinde Kanuni Sultan Süleyman Han’ın kalbi de var mı onu bilemeyiz. Malum olduğu üzere Kanuni Sultan Süleyman’ın cenazesi Mimar Sinan’ın elinden çıkan Süleymaniye’deki caminin avlusuna defnedildi. Hürrem Sultan’ın da mezarı oradadır ve en başta Ukrayna’dan gelen heyetlerin
resmi ziyaretgahı olmuştur.
Uygar milletler geçmişi inceler
Macaristan’ın içinde de ünlü Gyula Szeglü ekolünü takiben şiddetli anti-Türk ve Osmanlı karşıtı görüşler elan vardır ama tarih yazan milletlerden olan Macarların tarihi ciddi olarak inceleyen bilimsel kadroları ve ünlü Türkologları sayesinde Osmanlı tarihi başka türlü mütalaa edilir. Bu ülkeyi en satvetli zamanında fethederek güçlü Macar krallığını topraklarına katan Muhteşem Süleyman Han gibi bunu ’da elinde kılıcıyla savunan son Budin Valisi Abdurrahman Abdi Paşa’nın Puda tepesinde askeri müze yanındaki mezarı da aynı şekilde onurlandırılır ve korunur.
Macarlar tarihlerine başka bir gözle bakar ve olduğu gibi değerlendirir. Szigetvar ve Buda’daki iki mezar bunun göstergesidir. Uygar milletler geçmişi inceler. Yakasına sarılıp hesap sormak veya geçmişten intikam almak şüphesiz yakışıklı bir tavır değildir.
Der Spiegel dergisi Kapalıçarşı’daki çökme tehlikesinden bahsedince herkes ayaklandı.
Kapalıçarşı’yı vatandaş girişimi kontrol etmeli
Almanya’da yayımlanan ünlü Der Spiegel dergisi Kapalıçarşı’daki çökme tehlikesinden bahsedince herkes ayaklandı. Aynı sorun yıllardır tekrarlanır. depreminde çökmeler, iç duvarların incelmesinden ve bazılarının kaldırılmasından,
yan geçiş için açılan kapılardan dolayı olmuş deniyor.
Sık sık başka vakıf dükkanlarında da bu gibi esnaf açgözlülüklerine rastlanır. dükkanın duvarının incelmesi, ’inde de bazı duvarların yıkılması ne kadar doğrudur bilemeyiz ama bu olay var. Çatıların üstünü birtakım su tanklarının doldurduğu aşikar. Esnaf çarşının bakımsızlığından dolayı belediyeyi ve vakıfları suçluyormuş. Kabahat samur kürk olsa kim üstüne alır.
Kapalıçarşı’nın yerinde Bizans zamanından beri geniş bir çarşı pazar alanının olduğu gerçek. Lakin Ortadoğu’da kapalı çarşılar geleneği İran Selçuklu medeniyetine has bir olgu. Daha doğrusu Selçuklulular devrinde zirvesini yaşayan bir gelenek. Fatih devrinden sonra bildiğimiz ünlü Bedesten (Bezzazistan), Sandal Bedesten gibi yerler çok kıymetli eşyanın alınıp satıldığı, emanet bırakıldığı hatta para saklanan yerlerdi. Bugün kalın duvarları oyup dar dükkanda yer kazanmayı düşünen akıllılardan geçilmiyor. Teftişin ne kadar yapıldığı bilinmiyor.
Saldırmanın gereği yok
Bir memlekette bu gibi eserler sadece belediye ve vakıfların kontrolüne bırakılamaz. Vatandaş girişiminin eski eserlerin kontrolüne el atması, aksamaları izlemesi kaçınılmazdır. Hiç kimseye saldırmanın gereği yok. Kapalıçarşı, içindeki esnafın konuştuğu bir alay yabancı dille, alışveriş becerikliliğiyle dikkati çeken ve gelir getiren
bir bölge, kendine göre renkli bir mekan.
Öte yandan İstanbul mimarisinin hem kendini koruyan hem de çelişkili olarak kazanç hırsı yüzünden kendini tüketen bir geniş abidesi. Bir küçük kısımda imalat atölyeleri var; altın ve gümüş işi devam ediyor.
Yakın gelecekte
bu çarşının dejenere olmaması için sadece mimarisinin değil, esnaf faaliyetlerinin, alışveriş düzeninin, satılan malların kalitesinin, cinsinin de tespit ve denetimi gerekir. Bunu da belediye denetimi değil, belediyeyi de denetleyen vatandaş inisiyatifi yerine getirmelidir.