Karaciğer Enzimlerine Iyi Gelen Yiyecekler

Karaciğer vücut fonksiyonları için gerekli olan vitaminlerin ve minerallerin emilimini sağlamak ve zararlı toksinlerden arındırmak için çalışan bir organdır. Yağlı gıdalarla beslenme ve alkol tüketimi karaciğerin yağlanmasına neden olmakta,  siroz ve hepatit gibi hastalıklara yol açmaktadır.

Gıdaların içermiş olduğu antioksidan özellikleri sayesinde karaciğerin korunması sağlanabilmektedir.

Karaciğerin sağlığı için alınması gereken gıdalar

Protein açısından zengin içerikli gıdalar kas dokusu ve enerji için gerekli gıdalardır. Ancak fazla tüketimi karaciğeri yorabilir o açıdan hekim önerisi olmadan dikkatli tüketilmelidir. Et gibi yağlı olmayan protein açısından zengin olan yağsız yoğurt, soya fasulyesi, ıspanak, peynir ve bezelye gibi gıdaları tüketmek daha faydalı olacaktır.

Tahıl içeren gıdalarda yağ oranının düşük olması içerdiği kompleks karbonhidratlar ile karaciğer için sağlıklı olacak bir beslenmedir.

Lif içerikli gıdaların alınması diğer gıdalardan alınan yağların atılmasını sağlayarak karaciğeri destekler ve vücudun temizlenmesini sağlar. Mercimek, yulaf ezmesi, ıspanak,  siyah fasulye, kuru fasulye ve kepek içeren gıdalar iyi birer lif kaynağıdır.

Sebzelerin bazılarında sülfür vardır. Sülfür içeren besinler karaciğerin temizlenmesini sağlar ve dışardan alınan kimyasal etkilerinden kurtulmayı sağlar. Lahana, soğan, sarımsak ve Brüksel lahanası tüketerek bu etkilerden kurtulmanız muhtemeldir.

Meyveler antioksidan açısından zengin bir içeriğe sahiptirler. Meyve tüketimi düzenli sağlanarak karaciğerin işlevini sağlar ve toksinlere karşı savaşarak atılmasını destekler. Bu sayede karaciğerin toksin atma görevi daha kolay sağlanabilir. Yaban mersini, kivi, kızılcık ve çilek yüksek antioksidan içerir. Ayrıca;  turunçgiller, portakal, armut, erik, elma, greyfurt gibi meyveler karaciğeri korumada etkilidir.

Bazı gıdalar karaciğerin işlevini bozar ve sorunlar oluşturabilir. O yüzden zararlı olan gıdaların ya da yaşam biçiminin düzenlenmesi gereklidir. A vitamini ( havuç, yağlı süt, yumurta ) karaciğer hastaları için zarar içerir, alkol, kırmızı etler, doymuş yağlar, fazla tuz alımı, sodyumu yüksek gıdalar, konserve gıdalar, şarküteri ürünleri, işlenmiş et ürünleri, fast food gıdalar ve hazır çorbalar tüketilmesi zararlı gıdalardır.

Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 kişiden birini tehdit eden karaciğer yağlanmasına karşı etkili 11 besini açıkladı.

Prof. Dr. Yaprak, “Karaciğer vücudumuzdaki en büyük ve kanlanan organ olup ağırlığı ortalama olarak kişinin kilosunun yüzde 2’sine tekabül eder. Karaciğerin önemli görevlerinden başlıcaları; yediğimiz besinlerle alınan karbonhidrat, protein ve yağların birçok kimyasal işlemden geçirilip metabolizmasının sağlanması ve vücutta kullanılır hale getirilmesi, safra üretimi ve salgılanması, ağız yoluyla alınan ilaçların ve kimyasal maddelerin zararlı etkilerinin temizlenmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan pıhtılaşma faktörlerinin üretilmesidir. Karaciğer yağlanması her 3 kişiden 1’ini etkileyen ve sıklığı dünyada gün geçtikçe artan bir sorun haline gelmiştir” diye konuştu. 

BEL ÇEVRESİNE DİKKAT

Modern çağın hastalığı haline gelen karaciğer yağlanmasına ilişkin açıklamalarını sürdüren Prof. Dr. Yaprak, “İşlenmiş birçok katkı maddesini içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, früktozun yaygın kullanımı, fastfood, hareketsizlik, obezite, diyabet, yüksek kolesterol modern çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da beraberinde getirmiştir.

Türk halkı özelinde konuşacak olursak, erkeklerde santimetre bel çevresi, kadınlarda ise 85 santimetre üzerinde bel ve karın çevresi kişide bir karaciğer yağlanması olup olmadığını tahmin ettirir.

Karaciğerde yağlanma saptanan kişilerde vücut ağırlığının yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve egzersiz programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan zengin gıdaları, fastfood ürünlerini, doymuş yağ içeren gıdaları azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi önerilir.

Akdeniz diyeti meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, bakliyat, fındık, zeytinyağı, balık ve az miktarda yüksek kaliteli süt ve etten oluşur. Karaciğere iyi gelen besinlerin ortak özelliği antioksidan içermesi, E vitamini ya da glutatyon depolarını artırıyor olmasıdır” ifadelerini kullandı. 

"KAHVE, BROKOLİ, ISPANAK, FINDIK VE BALIK TÜKETİN"

Prof. Dr. Yaprak, karaciğere en iyi gelen besinleri şu şekilde sıraladı: “Günde fincan içilmesi tavsiye edilen kahve iltihaplanmayı azaltırken karaciğerdeki antioksidan seviyelerini arttırır. Karaciğerde sertleşmeyi azaltır. Ayrıca karaciğer hastalığı, kanser ve yağlı karaciğer geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olur.

Brokoli, lahana, karnabahar, turp, şalgam gibi turpgiller ise karotenoid (beta-karoten, lutein), vitamin C, E, K, folat ve mineraller gibi besin bileşenleri açısından zengin olup iyi bir posa kaynağıdır. Buna ek olarak glukozinolatlar olarak bilenen kükürt içeren kimyasalları içermektedir. Bu kimyasallar acı tat ve aromadan sorumludur.

Ispanak, tere, roka gibi yeşil yapraklılarda yine acı aromadaki sebzelerdir. E vitamini açısından zengindirler ayrıca glutatyon depolarını artırarak detoksa yardımcı olurlar. Her gün gram tüketilmesi tavsiye edilen fındık omega 9, çiğ badem ise E vitamini yönünden zengindir. Antioksidan görevi gören fındık ve çiğ badem karaciğere de iyi gelir. Omega-3 açısından zengin yağlı balık yemenin ise karaciğer için birçok faydası vardır.” 

ZEYTİNYAĞI, SARIMSAK, ZERDEÇAL, ENGİNAR VE YULAF EZMESİ

Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti: “Araştırmalar zeytinyağı tüketiminin karaciğerdeki yağ seviyelerini düşürmeye, kan akışını artırmaya ve karaciğer enzim seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.

Sarımsak ise antioksidandır. Kükürt içerir ve glutatyon depolarını yükseltir.

Zerdeçaldaki aktif bileşen olan kurkumin, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve karaciğer sağlığı için faydaları olduğu gösterilmiştir. Çalışmalar zerdeçalın sadece 8 hafta sonra karaciğer enzimlerinin kan seviyelerini ve karaciğerdeki yağ miktarını azalttığını bulmuştur. Birçok faydası olan enginar da karaciğerinizden zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini artırır.

Bilim adamları, enginarda bulunan antioksidanların (sinarin ve silimarin, quercetin, kolin ve C vitamini) bu faydalardan sorumlu olduğunu düşünüyorlar. Kolin çok kuvvetli bir antioksidan olan klorojenik asid öncüsüdür. Yağlı karaciğer hastalığı olan 90 kişide yapılan bir deneme, iki ay boyunca günde mg enginar özü tüketmenin karaciğer fonksiyonunu iyileştirdiğini ortaya koydu.

Yaban mersini, ahududu ve kızılcık, avokado, üzüm dahil olmak üzere pek çok koyu renkli meyve de karaciğeri hasardan korumaya yardımcı olabilecek polifenol adı verilen antioksidanlar içerir. Son olarak zengin lif kaynağı olan yulaf beta glukan içerir. Beta glukan deneysel çalışmalarda karaciğere faydalı bulunmuş aynı zamanda LDL kolesterol ve kilo verme üzerine de yulaf ezmesinin faydaları olduğu belirtiliyor.”