Karbonhidratların Görevleri Nedir

Karbonhidratların görevleri nelerdir ?

Hayatımızda çok önemli yere sagih olan harbonhidratların vücudumuzdaki kullanım görevleri çok önemlidir. Karbonhidratların sindirimi yapılarındaki monosakkaritlerin serbest duruma geçmesi demektir.

Monosakkaritler değişikliğe uğramadan kana emilirler. Ağızda tükürük bezlerindeki amilaz enzimiyle başlayan sindirim, ince bağırsakta tamamlanır. Mide öz suyunda karbonhidrat sindirici enzim bulunmaz. Kan dolaşımına giren glikoz karaciğer ve kaslarda kullanılır. Yağa çevirilerek depolanır. Karbonhidratların görevleri şöyledir.

1. Enerji kaynağıdırlar. Beyin dokusu enerji iiçin karbonhidratları kullanır. Vücudun enerji ihiyacının önemli bir kısmını karbonhidratlar karşılar. Bir gram karbonhidrat dört kalori verir.

2. Ketozisi hastalık önleyicidirler. Eğer karbonhidratlar gereğinden az alınırsa vücuttaki normalden çok ketonlar oluşur. Bu moleküller vücut sıvılarında asiditeyi arttırır. Kanın alkalizini azaltır. Bu duruma ketozis denir.

3. Proteinin enerji için kullanılmasını önleyerek protein ihtiyacını azaltır.

4. Vücutta yeterli su ve elektrolitlerin tutulmasına yardımcıdır.

5. Karbonhidratlar ve metabolizma ara ürünleri, vücutta çeşitli maddelerin setezinde kullanılır.

6. Sindirim enzimlerinin etkilemediği polisakkaritler bağırsak hareketlerini arttırarak burada oluşan artıkların dışkı olarak atılmasına yardımcı olurlar.

Normal olarak günlük enerjinin %60′ını karbonhidratlar, %12′sini, proteinler, %38′ini yağlar sağlar. Karbonhidrat kaynakları; karbonhidratlar bitkisel besinlerde yaygındır. Hayvansal besinlerde sütte ve süt ürünlerinde bulunurlar.

Karbonhidratlar en zengin besinler tahıllar ve tahıl ürünleri, kuru baklagiller, kurutulmuş meyveler, bal, pekmez, reçel ve tahın helvası gibi tatlılardır. Sebze ve meyvenin türüne göre içerdikleri karbonhidrat miktarı değişmektedir.

İnsan vücudunun karbonhidrat ihtiyacını bir yerden karşılaması gerekmektedir. Bunun nedeni ise insan vücudu birinci yakıt kaynağı olarak karbonhidratı kullanmaktadır. Bu nedenle insan vücudunda bol karbonhidrat depoları bulunmaktadır. Karbonhidratlar bu açıdan baktığımızda günlük enerji ihtiyacının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bunun yanında karbonhidratların bazı görevleri daha bulunmaktadır. Örneğin protein ve yağlarla birleşerek yapıya katılabilirler. Karbonhidratların görevleri, çeşitleri ve özellikleri nedir? Karbonhidrat içeren besinler nelerdir? Tarzındaki soruların cevabı yazımızda…

Karbonhidrat Nedir?

Karbonhidrat insan vücudu için vazgeçilmez organik maddelerden birisidir. Çünkü insan vücudu büyük oranda karbonhidrata bağımlıdır. Buna ek olarak beyinin tek yakıtı glikozdur. Glikoz da karbonhidratların temel yapı birimlerini oluşturmaktadır. Bunun yanında karbonhidrat doğada en bol bulunan temel organik madde konumundadır.

Karbonhidrat çeşitlerinden bahsedecek olursak; karbonhidratlar kendi içerisinde monosakkarit, disakkarit ve polisakkaritler olmak üzere genelde üçe ayrılırlar. Tek şekerliler olarak geçen monosakkaritlere örnek olarak glikoz ve früktoz verilebilir. Bunun yanında maltoz olarak bilinen disakkarit de iki tane glikoz molekülünün birleşmesiyle oluşmuştur. Glikojen olarak duyduğumuz molekül ise birçok glikoz molekülünün birleşmesiyle oluşmuş bir polisakkarittir.

Karbonhidratların Görevleri

Karbonhidratların vücudumuzda bazı görevleri bulunmaktadır. Organizma için gerekli olan günlük enerji ihtiyacının yaklaşık olarak %50'si karbonhidratlar tarafından karşılanmaktadır. Bu nedenle karbonhidratların yakıt görevi gördüğü söylenilebilir. Bunun yanında karbonhidratlar yeteri kadar alınmadığında vücut diğer makro molekülleri kullanmak zorunda kalacaktır. Bu nedenle karbonhidratlar öncelikli olarak kullanıldığı için diğer besin maddelerinin ihtiyacını azaltırlar. Aksi halde karbonhidratın görevi olmasaydı insanlar büyük besin sıkıntıları çekebilirlerdi.

Karbonhidratlar Ne İşe Yarar?

Vücudumuz için gerekli temel organik maddelerden biri olan karbonhidratlar, vücudumuzda bazı işlevleri yerine getirmektedir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Organizmanın günlük enerji ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır.
• Vücut için oldukça önemli olan su dengesini sağlamada görev alır. Bu bağlamda su kaybını azaltarak vücuttan suyun tutulmasını sağlamaktadır.
• Karbonhidrat tüketimi bağırsak hareketlerini de olumlu etkilemektedir. Bu sayede bağırsaklar daha hızlı çalışır
• İlk yakıt olarak karbonhidrat kullanılmasından dolayı vücudun protein ihtiyacını da azaltmaktadır.
• Lifler de bir karbonhidrat çeşididir. Bu nedenle bol lifli besinler tüketildiğinde hastalıklardan korunmak mümkündür.

Karbonhidrat Hangi Besinlerde Bulunur?

Karbonhidratlar gıdalarda 3 çeşitte bulunur. Bunlar şeker, lif ve nişastadır. Bu bağlamda karbonhidrat içeren besinler şu şekilde gösterilebilir:

• Nişasta: Kahvaltı gevrekleri, kepekli makarna, tahıllar, yüksek nişasta içeriğine sahip ekmek, pirinç, patates, fasulye.
• Lif: Patates, yulaf, arpa, muz, B ve E vitaminleri, tam tahıllar ve sebzeler.
• Şeker: Gazlı içecekler, tatlılar, çikolatalar, beyaz ekmek, meyve ve sebzeler.