Karbonhidratın Vücuttaki Görevleri
kaynağı değiştir]
Monosakkaritler, hem enerji kaynağı (bitkilerde fotosentez ürünü olduğu için doğada en önemli olanglikozdur) hem de biyosentezde kullanılan metabolizma için ana yakıt kaynağıdır. Monosakkaritler hemen gerekli olmadığında, genellikle daha fazla alan verimli formlara, polisakaritlere dönüştürülürler. İnsanlar da dahil olmak üzere birçok hayvanda, bu depolama şekli, özellikle karaciğer ve kas hücrelerindeglikojendir. Bitkilerde nişasta aynı amaçla kullanılır. En bol bulunan karbonhidrat olan selüloz, bitkilerin ve birçok alg formunun hücre duvarının yapısal bir bileşenidir. Riboz, meyve şekerinin bir bileşenidir, birçok bitki ve insanda bulunur, karaciğerde metabolize edilir, sindirim sırasında doğrudan bağırsaklarda emilir ve menide bulunur. Böceklerin başlıca şekerlerinden biri olan trehaloz, sürekli uçuşu desteklemek için hızla iki glikoz molekülüne hidrolize edilir. Deoksiriboz, DNA'nın bir bileşenidir. Liksoz, insan kalbinde bulunan liksozinin bir bileşenidir.[16] Pentoz fosfat yolunda ribüloz ve ksilüloz oluşur Süt şekeri laktozunun bir bileşeni olan galaktoz bitki hücre zarlarındaki galaktolipidlerde ve birçok dokudaki glikoproteinlerde bulunur. Mannoz, insan metabolizmasında, özellikle belirli proteinlerin glikozilasyonunda meydana gelir.
Disakkaritler[değiştir kaynağı değiştir]
Eskiden "karbonhidrat" adı kimyada Cm(H20)n formülüne sahip herhangi bir bileşik için kullanılıyordu . Bu tanımı takiben, bazı kimyacılar formaldehitin (CH2O) en basit karbonhidrat olduğunu düşünürken[9], diğerleri glikolaldehit için bu unvanı iddia etti.[10] Günümüzde bu terim, genellikle sadece bir veya iki karbonlu bileşikleri hariç tutan ve bu formülden sapan birçok biyolojik karbonhidratı içeren biyokimya anlamında anlaşılmaktadır. Örneğin, yukarıdaki temsili formüller yaygın olarak bilinen karbonhidratlarmış gibi görünse de, her yerde bulunan ve bol karbonhidratlar genellikle bundan sapar (bu formüle sahip değildir.). Örneğin, karbonhidratlar sıklıkla, N-asetil (örn. kitin), sülfat (örn . glikozaminoglikanlar), karboksilik asit ve deoksi modifikasyonları (örn. fukoz ve sialik asit) gibi kimyasal gruplar sergiler.
Doğal sakkaritler genellikle, n'nin üç veya daha fazla olduğu genel formül (CH20)n ile monosakkaritler adı verilen basit karbonhidratlardan yapılır. Tipik bir monosakkarit, H–(CHOH)x(C=O)–(CHOH)y–H, yapısına sahiptir, yani birçok hidroksil grubu eklenmiş bir aldehit veya ketonfonksiyonel grubu, genellikle her bir karbon atomunda bir tane değildir. Monosakkarit örnekleri glikoz, fruktoz ve gliseraldehitlerdir. Bununla birlikte, yaygın olarak "monosakaritler" olarak adlandırılan bazı biyolojik maddeler bu formüle uymaz (örneğin üronik asitler ve fukoz gibi deoksi şekerler). Bu formüle uyan ancak monosakkarit olarak kabul edilmeyen birçok kimyasal vardır. (Örneğin formaldehit CH2O ve inositol (CH20)6)[11]
Bir monosakkaritin açık zincirli formu, genellikle aldehit/keton karbonil grubu karbon (C=O) ve hidroksil grubunun (–OH) yeni bir C–O–C köprüsü ile bir hemiasetal oluşturarak reaksiyona girdiği kapalı bir halka formuyla birlikte bulunur.
Monosakkaritler, çok çeşitli şekillerde polisakaritler (veya oligosakkaritler) olarak adlandırılan birimlerin oluşması için birbirine bağlanabilir. Birçok karbonhidrat, bir veya daha fazla grubun değiştirildiği veya çıkarıldığı bir veya daha fazla modifiye monosakkarit birimi içerir. Örneğin, DNA'nın bir bileşeni olan deoksiriboz, ribozun değiştirilmiş bir versiyonudur. Kitin, azot içeren bir glikoz formu olan N-asetil glukozamin'in tekrar eden birimlerinden oluşur.
Türleri[değiştir Karbonhidrat nedir? Karbonhidratların g&#;revleri, &#;eşitleri nelerdir? Karbonhidrat i&#;eren besinler, yiyecekler
Beslenmemizde önemli bir yere sahip olan karbonhidrat günlük enerjimizin yüzde elliden fazlasını oluşturan besin gruplarıdır. Doğada genellikle büyük ve kütlesel moleküller halinde bulunan karbonhidratlar, vücudumuza giren çeşitli gıdaların enziminde de kullanılmaktadır. Kendi içerisinde seçeneklere ayrılan bu gıdalar az ya da çok değil kararında tüketildiği takdirde sağlıklı beslenmelerin ön koşulunu oluşturuyor.
Karbonhidratlar nelerdir?
Araştırmalar ve incelemeler sonucunda karbonhidratlar nelerdir sorusunun üç ana gruba ayrılmış çeşitleri bulunmaktadır. Her birinin yapısı ve görevleri farklı olup üçünün de eser miktarda insan sağlığına faydaları mevcuttur.
1- Monosakkaritler: Başta meyve şekeri olan fruktozlar olmak üzere birçok farklı bileşende yer alan karbonhidrat çeşitleri monosakkaritler adı ile biliniyor.
2- Disakkatitler: İki adet monosakkarit birbirine bağlanması sonucu meydana gelir. Süt ve çay şekerleri dışında maltoz adı verilen arpa şekerlerinde de yüksek oranda bulunur.
3- Polisakkaritler: İkiden fazla monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşan karbonhidrat çeşitleridir. Son derece büyük olan molekülleri yapılarında barındırır. Özellikle nişasta türü gıdalarda polisakkarit yapılarına rastlanmaktadır .
Karbonhidrat içeren besinler
1- Ekmek çeşitleri: En düşük kalorili ekmeklerde dahi eser miktarda bu maddeler bulunuyor. En çok ise buğday ekmeklerinde mevcuttur. Ekmekler az tüketildiği takdirde vücudun ihtiyaç duyduğu kadar karbonhidrat temin edilebilir. Ancak çok tüketildiği takdirde başta obezite olmak üzere birçok hastalığa doğrudan ya da dolaylı olarak neden olabilir.
2- Patates ve havuç: Hem tatlı hem de normal patates türlerinde bulunan karbonhidratlar kızartma yerine haşlanma yöntemiyle pişirildikleri takdirde son derece faydalı olmaktadır. Göz ve beyin sağlığına çok iyi gelen havuç sebzelerinde de insan sağlığına son derece iyi gelen proteinler ve karbonhidratlar mevcuttur.
3- Çikolata ve şeker: Bitter de dahil olmak üzere her çeşit çikolata karbonhidrat içeren besinler listesinde yer almaktadır. Ancak bitterde daha çok kakao mevcut olduğundan sağlıklı tüketimler için idealdir. Bununla birlikte tüm sütlü ve şerbetli tatlılarda da bu madde yüksek oranda yer almaktadır. Kilo problemleriyle uğraşan, kalp ve damar hastalıkları bulunan kişiler özellikle şerbetli tatlılardan uzak durması gerekmektedir. Sütlü tatlılar çok daha az oranda karbonhidrat içerdiğinden beslenme uzmanları ve doktorlar tarafından öneriliyor. Ancak sütlü tatlılar da haftada en fazla iki gün tüketilmelidir.
4- Baklagiller: Başta kuru fasulye ve nohut olmak üzere baklagiller karbonhidrat besinler grubunda yer alan diğer gıdalardır. Patates ve nişastalı gıdalara oranla çok daha sağlıklı tüketimler için ideal kabul edilen besin çeşitleridir. Aynı zamanda börülce ve bakla da bu grupta yer alıyor.
5- Süt ve yoğurtlar: Sadece yağlı değil yağsız sütlerin tamamında da karbonhidrat maddesi bulunmaktadır. Bununla birlikte meyveli yoğurtlar normal yoğurtlara oranla üç kat daha fazla karbonhidrat içeriyor.
Karbonhidratların görevleri
1- Vücuttaki su kaybını önlemek: Suyun vücut içerisinde tutulmasını sağlamak karbonhidratların görevleri arasında yer alıyor. Aynı zamanda elektrolitlerin tutulmasını sağlayarak kişilerin çok daha sağlıklı ve enerjik olmalarını da sağlamaktadır. Yeteri kadar karbonhidrat tüketilmediği takdirde vücut su kaybına uğramakta, bu da birçok sağlık sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
2- Enerji ihtiyacını karşılamak: Diğer vitamin ve proteinlerle karşılandığında enerji sağlaması bakımından karbonhidratlar son derece kritik bir öneme sahiptir. Ortalama olarak bir gram oranındaki karbonhidrat dört kalori içermektedir.
3- Protein ihtiyacını azaltmak: Eğer yeteri kadar karbonhidrat alınmazsa proteinler enerji için kullanılmaya başlar. Bu sebeple doğru miktarda vücuda alınan karbonhidratlar proteinlerin enerji için harcamasına engel olur.
Bağırsak hareketlerini de olumlu olarak etkileyen karbonhidratlar vücudun düzenli olarak çalışmasını da sağlamaktadır.
nest...
Karbonhidrat nedir? Karbonhidratların g&#;revleri, &#;eşitleri nelerdir? Karbonhidrat i&#;eren besinler, yiyecekler
Beslenmemizde önemli bir yere sahip olan karbonhidrat günlük enerjimizin yüzde elliden fazlasını oluşturan besin gruplarıdır. Doğada genellikle büyük ve kütlesel moleküller halinde bulunan karbonhidratlar, vücudumuza giren çeşitli gıdaların enziminde de kullanılmaktadır. Kendi içerisinde seçeneklere ayrılan bu gıdalar az ya da çok değil kararında tüketildiği takdirde sağlıklı beslenmelerin ön koşulunu oluşturuyor.
Karbonhidratlar nelerdir?
Araştırmalar ve incelemeler sonucunda karbonhidratlar nelerdir sorusunun üç ana gruba ayrılmış çeşitleri bulunmaktadır. Her birinin yapısı ve görevleri farklı olup üçünün de eser miktarda insan sağlığına faydaları mevcuttur.
1- Monosakkaritler: Başta meyve şekeri olan fruktozlar olmak üzere birçok farklı bileşende yer alan karbonhidrat çeşitleri monosakkaritler adı ile biliniyor.
2- Disakkatitler: İki adet monosakkarit birbirine bağlanması sonucu meydana gelir. Süt ve çay şekerleri dışında maltoz adı verilen arpa şekerlerinde de yüksek oranda bulunur.
3- Polisakkaritler: İkiden fazla monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşan karbonhidrat çeşitleridir. Son derece büyük olan molekülleri yapılarında barındırır. Özellikle nişasta türü gıdalarda polisakkarit yapılarına rastlanmaktadır .
Karbonhidrat içeren besinler
1- Ekmek çeşitleri: En düşük kalorili ekmeklerde dahi eser miktarda bu maddeler bulunuyor. En çok ise buğday ekmeklerinde mevcuttur. Ekmekler az tüketildiği takdirde vücudun ihtiyaç duyduğu kadar karbonhidrat temin edilebilir. Ancak çok tüketildiği takdirde başta obezite olmak üzere birçok hastalığa doğrudan ya da dolaylı olarak neden olabilir.
2- Patates ve havuç: Hem tatlı hem de normal patates türlerinde bulunan karbonhidratlar kızartma yerine haşlanma yöntemiyle pişirildikleri takdirde son derece faydalı olmaktadır. Göz ve beyin sağlığına çok iyi gelen havuç sebzelerinde de insan sağlığına son derece iyi gelen proteinler ve karbonhidratlar mevcuttur.
3- Çikolata ve şeker: Bitter de dahil olmak üzere her çeşit çikolata karbonhidrat içeren besinler listesinde yer almaktadır. Ancak bitterde daha çok kakao mevcut olduğundan sağlıklı tüketimler için idealdir. Bununla birlikte tüm sütlü ve şerbetli tatlılarda da bu madde yüksek oranda yer almaktadır. Kilo problemleriyle uğraşan, kalp ve damar hastalıkları bulunan kişiler özellikle şerbetli tatlılardan uzak durması gerekmektedir. Sütlü tatlılar çok daha az oranda karbonhidrat içerdiğinden beslenme uzmanları ve doktorlar tarafından öneriliyor. Ancak sütlü tatlılar da haftada en fazla iki gün tüketilmelidir.
4- Baklagiller: Başta kuru fasulye ve nohut olmak üzere baklagiller karbonhidrat besinler grubunda yer alan diğer gıdalardır. Patates ve nişastalı gıdalara oranla çok daha sağlıklı tüketimler için ideal kabul edilen besin çeşitleridir. Aynı zamanda börülce ve bakla da bu grupta yer alıyor.
5- Süt ve yoğurtlar: Sadece yağlı değil yağsız sütlerin tamamında da karbonhidrat maddesi bulunmaktadır. Bununla birlikte meyveli yoğurtlar normal yoğurtlara oranla üç kat daha fazla karbonhidrat içeriyor.
Karbonhidratların görevleri
1- Vücuttaki su kaybını önlemek: Suyun vücut içerisinde tutulmasını sağlamak karbonhidratların görevleri arasında yer alıyor. Aynı zamanda elektrolitlerin tutulmasını sağlayarak kişilerin çok daha sağlıklı ve enerjik olmalarını da sağlamaktadır. Yeteri kadar karbonhidrat tüketilmediği takdirde vücut su kaybına uğramakta, bu da birçok sağlık sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
2- Enerji ihtiyacını karşılamak: Diğer vitamin ve proteinlerle karşılandığında enerji sağlaması bakımından karbonhidratlar son derece kritik bir öneme sahiptir. Ortalama olarak bir gram oranındaki karbonhidrat dört kalori içermektedir.
3- Protein ihtiyacını azaltmak: Eğer yeteri kadar karbonhidrat alınmazsa proteinler enerji için kullanılmaya başlar. Bu sebeple doğru miktarda vücuda alınan karbonhidratlar proteinlerin enerji için harcamasına engel olur.
Bağırsak hareketlerini de olumlu olarak etkileyen karbonhidratlar vücudun düzenli olarak çalışmasını da sağlamaktadır.