AVAR BOZLAI Muharrem ERTA Video Bombo Geldik Kaman'a
Avarlara oyun edip srdler Dneklere rtbe geldi duydun mu Trkmenleri top- tfek krdlar Ermeni'den casus oldu duydun mu
Bo kald yaylalar srsz dalar Ykld obalar analar alar Bozoklu denilen yerdeki beyler Gmenleri soyuyormu duydun mu
Cerit avar birleip de gelim Seyfe gln souk suyun ielim Kalm ise dost ve yaren seelim Her bir taraf dman olmu duydun mu
Aa aa iekda yol ettim Krehir'geip vadiye girdim Yeiller iinde bir belde grdm Muhaciri seviyorlar duydun mu
Dadalolu der ki daldk bittik Gurbet ellerinde perian olduk Atlar- sry syleyin nittik Bombo geldik u Kaman'a duydun mu Dadalolu
Kesik ayr
Kesik ayr biilirmi Sular souk iilirmi Bana yarden geti derler Seven yarden geilirmi Aman desinler desinler eker yesinler u olan u kza yanm desinler
Ankarann tiren yolu Gah doru gah eri Canm benim anadolu Gideyimmi senden gayri Aman ben yandm yandm yandm Ellerin memleketinde alendim kaldm
GRDM GVERCN DONUNDA OTURMU VDEO YAAYAN EFSANE SON OZAN NEET ERTA nl Halk Ozan Neet Erta
Hayat ve iirleri
Sesi ve saz ile babas Muharrem Erta'n yolunu srdren Neat Erta, ylnda Krehir'in Trtllar kynde dnyaya geldi. Keman ve saz almasn rendi. Ankarada TRT radyo evine girdi. Gl derlemeleri olan ozann kendisine ait ok sayda gfte ve besteleri vardr. Halen Almanyada yaamakta ve bir muzik evi altrmaktadr. Neet Erta babas Muharrem Erta ile adeta Anadoludaki en olgun seviyesine erien bu Trkmen/Abdal muzik birikiminin yeni bir yorumcusudur. Youn yresel zellikleri ve baskn mahallilik unsurlar i ile donanm bu muzii yresinin dna karm, lke genelinde ve hatta yurt dnda bilinmesini ve tannmasn salamtr.
BLEMEDM KIYMETN KADRN Bilemedim kymatn kadrini Hata benim gnah benim su benim Eliminen itim derdin zehrini Hata benim gnah benim su benim
Bir gnden bir gne sormadm seni Krm gzlerim grmedim seni Boa mecnun eylemiim ben beni Hata benim gnah benim su benim
Bilirim suluyum gendi zmde Gel desem gelirdin benim izimden Her ne ekti isen benim yzmden Hata benim gnah benim su benim
Sana kar benim bir szm yoktur Haklsn sevdiim kararn haktr Garibim derdimin derman yoktur Hata benim gnah benim su benim
ANAM ALAR Anam alar baucumda oturur Derdim elli iken yze yetirir Bu dert beni yiye yiye bitirir El ek tabip el ek benim yaramdan lrm kurtulmam ben bu yaradan
Anama babama yzm kalmad Bir su ver demeye yzm kalmad Doktora tabibe lzum kalmad El ek tabip el ek benim yaramdan lrm kurtulmam ben bu yaradan
YARE GDEM Yare gidem yare gidem Yareliyim nere gidem Bu derdimin dermann Almaya ben yare gidem
Salarn ben reyim Buna dayanmaz yreim Seni vermem Ezraile Ben leyim ben leyim
Yar elinde yar elinden Yareliyim yar elinden Dermansz bir derde dtm Derman var yar elinden
NEYLEDN DNYA Aydost deyince yeri g inleten Muharrem usta'yd bunu dinleten Gnl krmazd bilerekten,bilmeden nsan velisini neyledin dnya
Sazn alarken kendinden geen Gnlden gnle kaplar aan Akn dolusunu nefessiz ien Gnl delisini neyledin dnya
Garibim babamd muharrem usta Bilirim akt sevdii dosta Sazmn emaneti.." diyen en son nefeste Sazn ulusunu neyledin dnya
AHU GZLERN SEVDM Ahu gzlerini sevdiim dilber Sana bir szm var diyemiyorum Srrm ellere veremiyorum Derdimi ellere diyemiyorum Helal olsun al yanaktan aldm El uzatp gonca gln derdiim nce belini tatl dilini sevdiim Krlsn kollarm duramyorum Al yanaktan aldracam azktr Tarama zlfn gnlm bozuktur kszm garibim bana yazktr Destursuz yanna varamyorum
DOYULUR MU? Tatl dile gler yze Doyulur mu doyulur mu Aknan bakan gze Doyulur mu doyulur mu Doyulur mu doyulur mu Canana kylr m Cananna kyanlar Hakkn kulu saylr m Zlflerin dkse yze Yar badeyi sunsa bize Lebleri meyime meze Doyulur mu doyulur mu Hem bahara hemi yaza Yarn ettikleri naza Yar akna alan saza Doyulur mu doyulur mu Garibim geldik gitmeze Muhabbetimiz bitmeye Yar le sohbet etmeye Doyulur mu doyulur mu
AKIN BEN DEL EYLED
Akn beni deleyledi Yakt yakt kl eyledi El alemi kul eyledi Yar beni beni
Mecnunum sahra iinde Yunusum derya iinde Eybm yara iinde Sar beni beni
Asl'ysan Kerim'i bul Derde derman vereni bul Garip gibi viran bul Sar beni beni
K BYK NMETM VAR
ki byk nimetim var Biri anam biri yarim kisine de hrmetim var Biri anam biri yarim
Ana deyip de geilmez O yar anadan seilmez kisine de kymet biilmez Biri anam biri yarim
Birisi var etti beni Birisi yar etti beni kisinin de birdir yari Biri anam biri yarim
NEREDESN SEN
u garip halimden bilen iveli nazl Gnlm hep seni aryor neredesin sen Datl dillim gler yzlm ey ceylan gzlm Gnlm hep seni aryor neredesin sen
Ben alarsam alayp glersem glen Btn dertlerim anlayp gnlm bilen Sanki kalbimi bilerek yzme glen Gnlm hep seni aryor neredesin sen
Sinemde gizli yaram kimse bilmiyo Hi bir tabip bu yarama melhem olmuyo Boynu bkk bir Garibim yzm glmyo Gnlm hep seni aryor neredesin sen
KSTRDM GNLM Kstrdm gnlm gldremedim Baharm gz oldu yazm k oldu Gnle yarimi balduramadm Baharm gz oldu yazm k oldu u fani dnyada murad almadan Eller gibi ad olup da glmeden Ellerin banda gl solmadan Baharm gz oldu yazm k oldu
AYVA TURUN NARIM VAR Ayva turun narm var Benim ah zarm var Hep derdinden alarm Bir vefasz yarim var Al almay ver nar Alarm zar zar Tez gnlerde gnderin O ahu gzl yari Ayva turun nar bende Ald aklm yar bende Hi melhem kar eyleme Yar yaras var bende Ayva turun neyleyim Halimi arz eyleyim Zaten bende talih yok Ta kkten byleyim
MHR GZLM Mhr gzlm, seni elden, Sakinirim kiskanirim Uan kustan esen yelden Sakinirim kiskanirim..
Yagan kardan, esen yelden Sakinirim kiskanirim.. Havadaki turnalardan, Su itigim kurnalardan, Giyindigim urbalardan Sakinirim kiskanirim..
Besikte yatan kuzudan, Hem oglundan hem gznden, Ben seni, senin gznden, Sakinirim kiskanirim..
Al izzet'i oncalardan, Elindeki goncalardan, Yerdeki karincalardan Sakinirim kiskanirim
GNL DAI Gnl Da yamur yamur boran olunca Akar can zmde sel gizli gizli Bir tenhada can canan bulunca Sinemi yaralar dil gizli gizli
Dost elinden gel olmazsa varlmaz Rzasz bahann gl derilmez Kalpten kalbe bir yol vardr grlmez Gnlden gnle yol gizli gizli
Seher vakti garip garip blbl terken Kirpiklerin oku cana batarken Cmle alem uykusunda uyurken Kimseler grmeden gel gizli gizli
HAPSANELERE GNE DOMUYOR Hapisanelere gne domuyor Geiyo bu mrm de gnm dolmuyor Eim dostum hi yanma gelmiyor Yok mu hapisane beni arayan Bu zndanda lem can gardiyan
Birer birer yoklamay yaparlar Akam olur kaplar kaparlar Bitmiyo geceler, olmaz sabahlar Yok mu hapisane beni arayan Bu zndanda lem can gardiyan
Anamdan doal garip kalmm Ac hapisane aha gen yam Benim zndanlarda neydi iim Yok mu hapisane beni arayan Bu zndanda lem can gardiyan
YOLCU Bir anadan dnyaya gelen yolcu Grnce dnyay gnl verdin mi Kimi byk kimi bcek kimi kurt Merak edip hi birini sordun mu
nsan lr ama uruhu lmez Bunca mahlukat var hi biri glmez Cehennem azab zordur ekilmez Azap eken hayvanlar grdn m
nsandan doanlar insan olurlar Hayvandan doanlar hayvan olurlar Hepisi de bu dnyaya gelirler Ana haktr sen bu srra erdin mi
Vade tekmil olup mr dolmadan Emaneti emanetin almadan mrnn bann gl solmadan Varp bir canana ikrar verdin mi
Garip blbl gibi feryad ederiz Cehalet elinde ksm kederiz Hep yolcuyuz byle gelir gideriz Dnya senin vatann m yurdun mu
NE GZEL YARATMI Ne gzel yaratm seni yaradan Esmesin sevdiim yeller incidir Gzelsin sevdiim glden goncadan Uzanmasn sana yar yar eller incidir
Kipriklerin oktur kan yay kimi Gzlerin aklm etti zay gimi Cemalin gnee benzer yzn ay gimi Demesin zlfler yar yar teller incidir
KARANFL SUYU NEYLER Karanfil suyu neyler (glm) Gzel kokuyu neyler (glm) ki ba bir yastkta (glm) O gz uykuyu neyler (glm) Le le le le Leylam yar Hergn akam byle yar Kt isem syle yar Karanfil deste gider Kokusu dosta gider Sevipte alamayan Gurbete hasta gider
EK DAI
iekda derler de, var m sana zararm Yr yitirdim urun urun ararm gneydi benim kavli kararm Be gn oldu nazl yrim gelmedi Derdime bir derman ver iekda Yrim hey, yine mi ben yandm
Hana vardm han deil Penceresi cam deil Bugn ben yri grdm lrsem de gam deil
iekda derler garibin yurdu Hep orada artt efkr derdi Zlim felek beni yrden ayrd Yrden ayrlmas zor iekda Yrim hey, yine mi ben yandm
Nakarat
iekda derler methini etmek Kolaymdr seni terkedip gitmek of! Hele u gurbetin kahrn ekmek Gel onu da bana sor iekda hm hey, yine mi ben yandm
Nakarat
Al Yanak Allanyor
Al yanak allanyo Sevdike ballanyo O yar km karma Dal gimi sallanyo
Aman etme bana bu naz Aman gel bana baz baz Aman kz ben seni alrdm Aman baban olmad raz
Al yanak pembe pembe Sevdan uyand bende Sevdannan yanyom Hi insaf yok mu sende
Aman etme bana bu naz Aman gel bana baz baz Aman kz ben seni alrdm Aman baban olmad raz
Al yanak yamak ister Gze yakmak ister u benim garip gnlm Yare konumak ister
Aman etme bana bu naz Aman gel bana baz baz Aman kz ben seni alrdm Aman baban olmad raz
ACEM KIZI
rpnp da an Ovaya knca Elen an ovada Gal Acem Gz Urun Urun Ba altndan baknca Can Telef ediyor Gl Acem Gz
Seni Seven Olan neylesin mal Yumdukca gznden dker mercan Burun fndk az Gahve fincan ekermi,erbetmi bal Acem Gz
eki Ali*Osman zdenki
GEL SEVELM
Gel sevelim sevileni seveni Sevgisiz suratlar glmyor canm Nice grdm dizlerini dveni Giden mr geri gelmiyor canm
z glmeyenin yz gler mi Sevgisiz muhabbet Hakk'a deer mi Seven insan kalarn eer mi Zorunan gzellik olmuyor canm
Sevgi haktr seven alr bu hakk i gler dtan grnr fark Sevmeyene akmaz sevginin ark Bo lafla oluklar dolmuyor canm
Bir zaman akken sen de sevmitin O anda dnyay nasl grmtn Sanki cennetin bana girmitin oklar bu hakk bilmiyor canm
Akn ateine yandm altm Bu ate iinde akla tantm Doru mu yanl m deyi dantm Sevgisiz hakka kul olmuyor canm
Sevenin iinde yanar klar Kaybolur karanlk tm dolaklar Garibim sevenler bunca aklar Bo hayale boa yelmiyor cenm
seafoodplus.info Sz-Mzik Neet Erta
ATIM ARAPTIR
Atm araptr benim amman amman Haydi ykm araptr benim vay vay Bu yl blye giderse amman amman Haydi halim haraptr benim vay vay
Emiim gmm bir houm vay vay oka da imiim sarhoum vay vay
Atm kara ben kara amman amman Haydi kalk gidelim lgara vay vay Ilgar bize n'eylesin amman amman Haydi kalk gidelim kzlara vay vay
Emiim gmm bir houm vay vay oka da imiim sarhoum vay vay
iekda
iekda derler de, var m sana zararm Yr yitirdim urun urun ararm gneydi benim kavli kararm Be gn oldu nazl yrim gelmedi Derdime bir derman ver iekda Yrim hey, yine mi ben yandm
Hana vardm han deil Penceresi cam deil Bugn ben yri grdm lrsem de gam deil
iekda derler garibin yurdu Hep orada artt efkr derdi Zlim felek beni yrden ayrd Yrden ayrlmas zor iekda Yrim hey, yine mi ben yandm
Nakarat
iekda derler methini etmek Kolaymdr seni terkedip gitmek of! Hele u gurbetin kahrn ekmek Gel onu da bana sor iekda hm hey, yine mi ben yandm
Nakarat Ankara / ) Neet Erta
Niye attn Kalarn
Niye attn kalarn Bilmiyom yar sularm Ben lrsem salarn Yolma gayr yolma leyli leyli yar
Ben yandm akn narna Meyletmem dnya malna Ben lrsem mezarma Gelme gayr gelme leyli leyli yar
Bir garibim dtm dile Gereklerde olmaz hile Zalimler elinden bile Alma gayr alma leyli leyli yar
Neet Erta
BLEBLSEYD Sz/mzik:Neet Erta
nsanlar kendini bilebilseydi Dnyada hakszlk kavga olmazd nsan doan yine insan lseydi Belki de dnyada hayvan kalmazd
Hayvanlar yabanda srsynen Geinemez biri birisiyen nsan cennetinin hurisiyinen Seviseydi Hak yabana salmazd
Tm canlarn hak olduun bilmese Hakkn ak yreine dolmasa O gzel cemale ak olmasa Kul Garibim bu sazn almazd
HOYRATI ALEMDE Sz/mzik:Neet Erta
Hoyrat alemde kadere boyun Zulmeyledi felek bktrd bana Yokluun ykn sard srtma ekilmez ileler ektirdi bana
Zalim kader omuzumdan inmedi Talihimde istediim olmad Kahpe felek hi halimden bilmedi Alatt gz ya dktrd bana
Garibim dnyada glmedi yzm Kahretti alad her iki gzm Kadere, talihe, felee szm lmeden kefenim diktirdi bana
Sz-Mzik Neet Erta Erciyesten kar istersin Dost bandan nar istersin Gnl bilen yar istersin
Divane divane Divane gnlm
Austosta kar m olur Her bahede nar m olur Gnl bilmez yar m olur
Divane divane Divane gnlm
Sevgi hereyden ezeldir Sevgi hereyi dzeltir Sevince herey gzeldir
Divane divane Divane gnlm
Akln alan bir ift gzdr Bir tatl dil gler yzdr Garibe dost olan azdr
Divane divane Divane gnlm
OZAN EMS YASTIMAN
MEMLEKET HASRET
lmez, sa olursam bu yaz inallah Slay bir daha grmek istiyom Krehir'e varsam ya aam, zabah Topraklara. yzm srmek istiyom
Harmana denk gelse, dvene binsem yle dabaz olup, kansa ensem Ack ba bellesem, ack dinlensem ayra bir pala sermek istiyom.
Kaman', Mucur'u, iekda'n Kndam, Dinekba, hem zba'n Kyl, kentli, hastasn, san Grp bir muhabbet kurmak istiyom.
Ba bozumu zm haftna batsak Bekmez kazanna hayvalar atsak Boranynan damla iresi datsak Ar soksa, amr srmek istiyom.
Hac Bekta, Ahi Evran Sultan Ak Paa, Kaya eyhi canan marette neslim eyh Sleyman' Ak ile barma sarmak istiyom.
arkada yle bir baha bulsak alpdan hatlayp, bir zm yolsak Sabs dutsa da, bir rezil olsak O tatl gnlere ermek istiyom.
Ahievran, ar ii, hkmet Kmbetalt, Kayaba, maret. Akrabay, ei dostu ziyaret Urayp, hal-hatr sormak istiyom.
Seirdip, dolasak hep tarla dapan Keklik dutmak iin kursaydk kapan Da d olsa, vzlasa sapan Kafam, gzm yarmak istiyom.
Ne byktr zevki yurdu grmenin Ka senenin hasretine ermenin Drt bir yanda methedilen termenin ifal suyuna girmek istiyom.
Bilmem ki olur mu gine becerim ? ayrda oynasak zkka, acerim Terleyip, karakp, bir su ierim Dalam kabarp, brmek istiyom.
Halam sa olsa da, sesim duysayd Cebime devramel, ide koysayd (unda yi) diyerek alma soysayd Cevizi de dile krmak istiyom.
Enteremi giysem, smm aksa Koluma silerim, yalm yoksa (Baang) dr diye mahalle bksa Kesekle camlar krmak istiyom.
Bir de gitsem tezem beni grseydi i okelikli drm drseydi Hele azck da szgt verseydi O an pirzolay yermek istiyom.
Cesurluum dutsa, yle kaslsam Yayllarn arkasna aslsam Kmy yiyince yere yasslsam Yollarda alayp durmak istiyom.
Daym gilden ack ktr aldrsam Emmim gilden armt kak' buldursam Ceblerime ak leblebi doldursam Thmeleyip, ugur krmak istiyom.
Ceviz kaval etsem, sakam da toksa zgl oynarm, eneim oksa Koluma sylerken bir d ksa Sumsuk yimek, hem de crnak istiyom
Sgrmelik bir et ksa satrdan Hmerim, ullama gitmez hatrdan Kulukleyin hedik gelse tandrdan lmein iine girmek istiyom.
Tok, ik, opban, mirre bir ak atsam Sakann dmna kurun aktsam yz enek tp, cebe baktsam (Ne iiyon la) dedirmek istiyom.
Bir habe kemeyi yklesem srta ksam bir alama yapacak srta Be g suvan, kaynam ymrta Bazlama iine sarmak istiyom.
Grr m-ola bu fakirin gzleri Delice ay'n, berrak zleri Ksskkaya serinledir bizleri.. Neyleym denizi, rmak istiyom.
Bunlar her daim arzular zm Memleket mahsl vcuda lzum Tokalolu kays, dran zm Tek, yimeyim, yle dermek istiyom.
Kim sorarsa yazdn bunlar niye ? Gelecek nesile kalsn hediye Krehir'de dodum, Trkmen'im dye Her yerde gsm germek istiyom.
Bir dgn olsa da bir kayn gitsek Dokuz butlu tavuk lafn etsek Dam pilavu, gelse yisek tketsek Davullu zurnal dernek istiyom.
Ey emsi Yastman, mitli kulsun Ksmet ise gayen yerini bulsun Hemeriler buna vasta olsun Krehir'e selam vermek istiyom.
EMS YASTIMAN
Ankara;da Yedik Taze Meyvay
Kaynak: emsi Yastman Derleyen: TRT Mz. Dair. Bk.
Ankara;da Yedik Taze Meyvay Boa inemiim Yalan Dnyay Keskin;den De Sildirmeyin Knyeyi Syleyin Anama Anam Alasn Anamdan Bakas Yalan Alasn
Ankara;yla u Keskin;in Aras Arasna Kara Duma Duras ok Doktorlar Gezdim Yokmu aresi Syleyin Anama Anam Alasn Babamn Olu Var Beni Neylesin
Trene Bindim De Tren Sallad Zalim Doktor Cierimi Elledi yi-olursun Dedi Geri Yollad Syleyin Anama Anam Alasn Anamdan Bakas Yalan Alasn
Mezarm Banda Kular tr Benzim tim Cierlerim Tutuur Alama Hatice, Sefer Yetiir Syleyin Anneme alsn Nennimi Kim Alrsa Alsn Nazl Gelini
Binmi Taksiye De Sefer Geliyor Annesinin Cierini Deliyor Gelin Hatice;yi Eller Alyor Syleyin Anama Anam Alasn Gelin Hatice;yi Kimler Eylesin
Mezarm Derin Kazn Dar Olsun Edirafda Lale Smbl Ba Olsun Ben lyom Ahbaplarm Saolsun Sylen Kardama alsn Sazm Kadir Mevlam Byle Yazm Yazm
| OZANLAR:
IK MUSA ( veya )
nl halk ozan Krehir;e bal Savcl Azboz Ky;nde yaad anlalyor. Doum tarihi belli deildir. veya ;de ld syleniyor. Ar ve duru iirler yazd. Saz alarak dnlerde ve ky odalarnda, enliklerde syledii iirler hl halkn azndadr. Toklumenli k Said ile ayn yllarda yaamtr ve ona saz retmitir.
YAREDEN
Binbir ismin sahibine yalvardm, Yaradan halimden bilmedi gitti. Felek vurdu zel beline, bel verdim, Varyor dedim olmad gitti.
Sel dedi ykld gnl kprs, Ta sandm, kerpi imi yaps, rtlm almaz hacet kaps, Bir dileim kabul olmad gitti.
Mecnun, Leyla iin frkata dald, Delinmedi dalar, Ferhat;a kald. Saydm derdine yanmaz m Cihan, Musa bu dnyadan glmedi gitti.
IK SEYFULLAH ( ;) Toklumenli k Said;in drdnc oludur. ylnda Toklumen Kasabas;nda dodu. Kendi kendine okumay rendi. Doaya vurgundu, sla zlemiyle doluydu. Gzel ve gzelliklere tutkun olduu iin dizeleri ak tablolar ile doluydu. ok yer gezmi , alp syleyerek nn her tarafa yaymtr Aralk ;de ld.
DNYANIN Elvl-i alemi ettin tahkikat Krk temelinde dal dnyann. Arama kimsede asla hakikat Hayra almaz fal dnyann.
Sakn esrarn syleme ele Derdin oksa deme dertliye bile Kybet eder seni dnr dile i kalle ile dolu dnyann
Hocalar fetvay tersine verir Hkm eriat aksine yrr Kurun yarasna okur, frr Bozulmu dzeni teli dnyann,
Der Seyfullah samimi dost arama Aldanmaki merhem alar yarama Bir noksann grse ister cereme Bulank akyor seli dnyann
IK HASAN (Nebiolu) ()
Mucur;a bal Geycek Ky;nde dodu. Askerliini yaptktan sonra iirlerini sylemeye balamtr. Okumas yoktur. iirleri ve syleyii ile n kazanan ozan sevda, doa, yurt ve tanr sevgisi ile iir yazmtr. 10 ocuk babas olan Ak Hasan, iirlerini ;Ak Hasan;n Btn iirleri; adl kitapta toplamtr.
KAMAN DESTANI
Sabahleyin kalkm mendil elinde, Mor belii parldyor dalnda. Yeni kalm sandm Seyfe Gl;nde Irast geldim bir gzele Kaman;da..
Yeil rdek gibi kanat kak, Keklik gibi geri dnp bak, Ceylan gibi gerdannn nak, Irasa geldim bir gzel Kaman;da..
Sabahleyin kalkm dokunmu seher, Martn yedisinde tam evvel bahar, Dururu selamna Kaman, Krehir Irast eldim bir gzele Kaman;da ..
ADL.G. VAHAPOLU ( )
; te Ardanu Tosunlu;da doan air ve yazar Krehir;e yerleti. lk ve orta renimini kendi ilesinde grd. Adana Dzii retmenokulu;nu, Erzincan Lisesi;ni bitirdi, edebiyat-hukuk renimi grd. ;ten beri Krehir Kale Ortaokulu;nda Trke retmeni olarak almaktadr. Krehir Barosu;na bal avukat olarak da grev yapan Vahapolu, evli ve 3 ocuk babasdr. Balca eserleri: n Yamur(iir), Talandka Byyen(iir), iir ve zdeyilerle Atatrklk (inceleme), Hac Bekta Veli(deneme), Atatrk Dnce (aratrma).
KURTULUUN ARDINDA
Karl bir kr gecesi Mustafa Kemal
ben ve Kongre Caddesi Erzurum;da
23 Temmuz;u yayorum
bamszlk sevdasyla yeniden
tutumu yreimle
antlarn ne ycesiydi o:
;Ya bamszlk, ya lm;
fermansz imzalar, manda yok! Himaye yok!
G edilmez doduumuz topraklardan
Bamszlk olmaz, korkunun girdii yerde
Ne de savasz gelir mutlu gnler
Irmak boylarndan, ovalardan,
Yaylalardan toplanan burca insan
nanmlar gvenle bir pnar bulmular
Bir pnar ki uzar gider uzakta douya,
Ayakta bir ulus olmak, adam olmak, halk olmak
Yaamak sonsuzca
ASIM GNEN ( )
Artvin doumlu ,Krehirli bir ozandr. Gsteri Dergisi , Enver Gke iir
Baar dlleri ald.eitli dergilerde yazd.Evli ve 3 ocuk babas ozann ;Sen Ayrlaa
Eyerli arksn;()ve ;Acnn Volkan; ()adl iki iir kitap bulunuyur. Ozan,
halen Krehir 24 Aralk lkokulu;nda retmenlik yapyor.
DAMLA DAMLA
Bazen kar tanesiydi zerinde Bazen baharlar dolusu gneti ieklerin bazen karp gzlerini gzlerinde bazen arzular dolusu teslim ediin
zlemin en susam dalnda oulmu bir yaprakken gzlerim nefeslik bir an gibi brak gzlerimde kalsn en serin kuyusu gzlerinin
AIK BOYACI(Esat Hseyin Cantez) ( ;4 ubat ) ;Ak Boyacmahlasyla iir yaza halk ozan Esat Hseyin Cantez;in ;de fazla milli, dini ve mahalli iiri bulunmaktadr.Krehir;de doan Ak Boyac ilk ve orta okulu burda okudu. eitli mesleklerden sora ;boyaclk; (tabela) yapmaya balad iin evresinde ;Ak Boyac; diye alnr. nl ve gl ozan, ;Kalbimin klar; ;Bayrak ve Toprak;Trk Oluyum Trk Olu; adnda iir kitab yaynland .
KIREHRM
Adna tadna kurban olduun
Her yann bir cennet,gl pare pare
Bilmedim senin iin benden nolduun
Akar gzlerimden sel pare pare
Ne kadar gzelsen byle kadersiz
Ne kadar zayfsn gzlerin fersiz
Senin, benim gnm gemez kedersiz
stmz bulutlu yer pare pare
Dulmusun, yetim mi, sslenemezsin,
Hani evlatlarna seslenmesin,
Sen kendi bana beslenemezsin,
Tutamam elinde el pare pare.
Noldu sana byle anam krehir,
Edir bu ektiin ile ile kahr,
Tertemiz havan, suyu, panzehir,
Akar derelerden sel pare pare.
Meyven sebzen boldur alan bulunmaz,
Haritada adn gzeldir okunmaz
Uzanp bir el de sana dokunmaz,
ter blbllerin pare pare.
Kndam;n bir alem , Baba;n bir alem
Dinekban drr herkesi aka,
Ahi Evran ile ya Ak Paa,
Gece karnlk yol pare pare.
Tarihine baktm binleri yazar,
Barna kazlm bir ulu mezar,
Elibo yiitler kahvede gezer,
Aar iekleri gl pare pare.
Her hafta yazlr boyac ah,
Yarabbi nedir ki , yurdun gnah,
Perian yatyor ehitler ah,
Vaziyet byledir, hal pare pare.
EK AL ( )
Mahalli sanat yre trklerini itenlikle sylerdi 40 yanda vefat etti.
Karamanda benim yarim karama
Bekar olsamda askerliimi aramam
Sen orda be burada duramam
ekerim ayrl gider bir zaman
DURSUN KAYA ( - )
Krehir;e bal Kaman lesi;nin Hamit Ky;de (imdi kasaba oldu) dodu.9 kardein en k olan Hahitli Ak Dursun Kaya okumamtr. Dnya gr geni olan ak, ky yerinde pek ok ii denemi, bir zaman Krkkale;ye g ederek orada bakkallk yapmtr. Alm-satm ileriyle uram; bakkallk, ericilik, celepilik (mal alp satma),iftilik, avclk ve daha pek ok ile uramtr.7 ocuk babas olan an okumaya ve okutmaya kar ilgisi olduka fazladr. Halen Hamit Kasabasn da iftilikle uraan Ak Dursun Kaya, iir yazmaya devam ediyor. Ak Kaya;nn 4 iiri mahalli saatlar tarafndan plaklara okunmutur.
IK SAT ( - 18 Ocak
A Ellerin Sala Sala Gelen Yar Nasl Getireyim Seni Ele Ben Ya Bir ahin Olsam Sen Bir Balaban Taksam Kaynama Gitsem le Ben
Der Said'im Grr Zat Zad le Aldrdm Yarimi Bir spat le Gks Slenbetli, Tosun At le Yar Terkimde Hep Gideyim le Ben
Ak Said () ylnda Krehir iline bal Toklumen Kynde domutur. Deirmenci Oullar denen bir aileden gelmektedir.
Said, okuyup yazmay nce kyn hocasndan renmi, sonra 18 yalarnda Kayseri'ye giderek iki buuk yl medrese renimi grmtr.
kez evlenmi ve bir ok ocuklar olmutur. Bunlardan drdnn erkek, birinin kz olduu kesindir. Ayrca bir olu ile bir kznn olduu da sylenmektedir. Adil ve brahim adlarndaki iki olu ayn gnde lm. Nuri adndaki olu () deki byk ktlkta keme (domalan) toplamak zere Kzlrmak'n kar kysna geerken sandaln devrilmesi sonucu boularak lmtr. airin kendisinden sonra yaayan tek olu, O'nun gibi bir halk airi olan Ak Seyfullah'dr.
Haim adndaki bir kardei Silifke'de mutasarrflk yapmtr. Ak Said, Kzlrmak zerinde kayklk yapard. iftilikle de binicilik sevdii uralard. Emmileri de kayklk yapyormu, yleyse bu ura onlardan gelmi olmal kendisine. O, bir taraftan kayklk yaparken, bir taraftan da lkenin bir ok il ve ilelerini dolam ve sazna oralardan da teller balamtr. Drtlklerinde ok yerleri gezdiini, <<Yedi iklim drt keyi>> dolandn bildiriyorsa da, adlarn saymyor. Grmelerimizden ve iirlerinden karabildiimiz kadaryla Ankara, stanbul, Bursa, Eskiehir, Konya, Kayseri, Mara, Antep, Adana, Mersin, Silifke, Tarsus, zmir, Manisa, Haymana, ereflikohisar, Aksaray, Keskin bunlardan bazlardr. Ayrca Yemen'e de gitmitir. Gezdii yerlerde etkilenme derecesine gre iirler yazm, trkler, dzm.
Blgedeki yal ve konuya yaknlk duyan kiilerden Ak hakknda edindiimiz dier baz bilgilerin de buraya aktarlmas uygun der sanrz.
Bir gre gre drt, bir gre gre alt yl askerlik yapm Yemen'de. <<Yemen'e giderken>> balkl iirinde, asker olarak Yemen'e gittiini belirleyen bir aklk yoksa da, blgede askerlik hizmetini, Yemen'de yaptn savunanlar az deildir. Nitekim askerden sevgilisine yollad <<Mektup>> adl iirindeki:
Leylay yitirmi Mecnuna dndm Yana yana ssz l beklerim
msralar askerliini Yemen'de yapt eklindeki grleri olduka akla kavuturmakta, buna <<Yemen'e Giderken>> iirindeki :
Yemen'den karal haber geliyor Nice yiitler de hasret lyor
szleri de eklendiinde, askerilii Yemen'de yapt byk oranda doruluk kazanyor.
Trk sylemee gen yanda balam ve szlerini saznn tellerine ustaca dkmesini becermi. Balama almay kendi kendine rendiini, kk yata baladn syleyenler ounlukta ise de, ocukluunda komu kylerden birinde nl bir saz erinin yaadn ve bu usta kiiden renmi olabileceini ileri srenlerde kmtr. Bu kiilerin szleri tahminden te gemedii gibi, isim ve yer de bildirmediklerinden ve hayli aznlkta olduklarndan air'in balamay kendi kendine rendii daha ok kesinlik kazanyor.
Krk be yana kadar sazn ilhamlarnn dili haline getiren Ak, bu yatan sonra ok sevdii sazn brakmtr. Sazn erken brakmas iyi mi olmutur, kt m bilemeyiz. Gerek u ki, Ak Said bu gn balama tellerinden dklen trkleriyle yaayan ozanlardan biri. Trklerinin ou, memleketi olan Krehir ve evresinde hala yaamaktadr. Derlenemedii iin unutulanlar olsa bile. Ayriyeten incelemeler srasnda Krehir folklorundaki yerini ve nemli payn saptam bulunuyoruz. stelik yaad dnemde de trklerinin yaygn ve tutulur olduu tartmasz syleniyor.
Genel kan Ak Said'in yank ve ok gzel olduu, trklerini iinden geldiince okuduu baladn tamamlamadan gemedii, dinleyenlerin ona uyarak sessizce ve zevkle havasna girdikleri biimindedir. Grmelerimiz srasnda, balamay ender bir ustalkla aldn, bir syledii paray uzun bir sre gemeden bir daha sylemediini reniyoruz. Bize verilen bilgiye gre, u rnekler anlatlanlar dorular niteliktedir:
Bir dnde davetliler arasnda, zamann nde gelen eski bir balama erbab da bulunuyor. lkin bu sanat alyor tezeneyi ve yumuluyor sazn gsne ve tellerine. alyor ve sylyor. Dinleyenler mest oluyor, bir hayranlk rzgar esiyor orackta. Sonra sra gen Ak Said'e geliyor, hem alyor, hem sylyor. Sesi ve saz o kadar gzelmi ki, kendisini ilk kez dinleyen nl kii balamasn eline alarak ayaa kalkm, vgsn damgalar gibi ortasndan krvermi herkesin nnde.
Gene bir gn, drt gelin kz su dolduruyor bir pnardan. Oradan gemekte olan Said, bir sdn gvdesine yaslandktan sonra, <<Ay Dost!>> diye balyor alp rmaya, kzlar bu gzel, bu yank, bu iten konser karsnda testilerini yere alarak beenilerini aa vuruyorlar.
Btn bu zelliklerinin normal gerei ise, Said'i zamann aranan, beklenen kiisi yapmasdr. Her taraftan sk sk ziyaretine gelenler olurmu. ounluk ise avc arkadalar. Yal bir kyl hem kendi grdklerine, hem de duyduklarna dayanarak unlar aklyordu bu konuda: Said'in deden kalma bir odas varm. evre kylerden ve daha uzak yerlerden Said'i ziyarete gelenler eksik olmazm. Gelenler dedesinin ky odasnda arlanr, bazen sabahlara kadar yarenlik edilir, alnr, sylenirmi. Gelenler bu odada gecelerlermi. Bundan da. anlalyor ki Ak'n ad biliniyor ye sylyordu dillerde: <<Said Avc>> iirinde bunu kendisi de aa vuruyor: <<Sylenir nammz halkn dilinde.>>
Said'in bir tutkusu da ahan. Ava ktnda olduu gibi, kmad zamanlarda da elinde, omzunda ahanla dolarm. Aik'n ahana olan sevgi ve tutkusunu iirlerinde de gryor ve bize verilen bilginin gerek olduu sonucuna varyoruz:
Yavru bazm konmu kolun stne Dkm salarn belin stne ahinimi salm idim yabana Mail oldum ben bir ka kemana
n eyledim yce dalar salndan Gz kara bir balaban ku ile Elde bazm kalktm keklik avna Yol alanda Azboz'un dana
Bir iirinde de yle duyurur kolundaki ahini:
Davet olsam dost kyne okunsam Yavru ahinimi kolda gtrsem.
Bu rnekler dnda, ahan, ahin, balaban, baz gibi adlarla bu kulara dknln belli eden satrlarna oka rastlyoruz.
Ak Said'in, kadnlara olan eilimi ayr bir zellii olarak kyor karmza. Ne var ki bu noktadaki grler ehre ve kye gre deiiyor. Krehir'de kadnlara ar dknln kans yaarken, kendi kynde, <<vard, ar deildi>> eklinde syleyenlere rastlyorduk. Gel gelelim iirleri ve hayatna ait ksa bilgiler birinci gr daha bir hakl karr nitelik tayor.
Gene kynden edindiimiz bilgiye gre dindar, namazn karmayan, ok drst ve doru bir karakter adam imi. Zaten bu ve benzeri zelliklerinin sosyal yan olan btn iirlerinde, kukuya yer kalmayacak ekilde tam bir aklkla grebiliyoruz.
Evet ozann yaad dnemle ilgili bilgiler imdilik bu kadarla bitiyor. Bitiyor ama, bir perde eksiiyle ancak. Derken bir gn gelmi, balam Said'i hasta deine. Ne var ki, elinden ve dilinden alamam trksn, komasn, destann. Sylemi, yazm hasta yatanda bile yal Ozan. Hem de geleceini kestiren bir adamn ac gereklerini yayordu artk. Biraz yaknmal, tersine minnetsiz ve stelik korkusuz :
Yklettin bahran kaarm diye Kol kanat baladn uarm diye u yalan dnyadan, gerim diye Krdn kanadm kolumu felek
Gzmden akttm dem zarm Felek yaman aldn kolay yanm Vadem yetti ise gel al canm Sana minnet etmem bir can felek
u yalan dnyada yolumuz bke evirdim ynm yalvardm hakka Giydirdin gmlee istemez yaka Yolumu yolsuza drdn felek
Hasta deinde byle yazan Ak, ardndan minnet etmedii cann da veriyor ve Toklumen'e gmlyor. Yazk, frsat bulduka gittiimiz blgede, hele Ak'n kendi kynde yaptmz soruturmalarda mezarnn yerini bilen kimse kmamtr.
ldnde 75 yandadr. Yl 18 ikinci Kanun dr. (18 Ocak ) Yastnn altndan kendi el yazsyla yazlm <<Son Trks>> de kmtr:
Said bu ryaya aldanama boa Gt azk bir gn gelecek baa Senin gnahlarn gkleri aa Sana baki deil bu Toklueemen
Evet Toklumen ona da kalmamtr. Zaten o da herkes gibi bu dnyada konuk olduunu biliyor ve yle aklyordu nceden:
Anamn rahminden yere dmeden Dokuz ay yaslandm handa misafir Bu gn, geldim ise yarn giderim Ben bir ulu kervan hana misafir
Gayri Ak'n da misafirlii de bitiyordu. Misafirlii bitmeyen ise onun szleri, sazndan kalan seslerdi. Bu gn var olan, yaayan iki gerek.
Eserlerinden bazlar:
Yar in
Aman A Ellerin Sala Sala Gelen Yar Nasl Getireyim Seni Ele Ben Ya Bir ahin Olsam Sen Bir Balaban Taksam Kaynama Gitsem le Ben
ahinimi Salm dim Dumana Mail Oldum Ben Bir Ka Kemana Sevdim se Yarim Sevdim Kime Ne Ne Etmisim u Dolaan Ele Ben
Koyunlar Kuzu le Kark Yze Kskn Ama Kalbi Bark Siyah Peremi De Zlf Dolak Yeni Dtm Dzen Tutmaz Tele Ben
Der Said'im Grr Zat Zad le Aldrdm Yarimi Bir spat le Gks Slenbetli, Tosun At le Yar Terkimde Hep Gideyim le Ben
Emine
Tor ahin Misali Eydirip Bakma Artar Blbl Gibi Zar Gzlerin Cemalin evkine Cihan Yakma Yakt Bu Cihan Nara Gzlerin
Kalarn Katlime Ferman Yazdrr Aklar Diyar Diyar Gezdirir Lokman Bekim Gelse Yaram Azdrr Nedir Bu Derdime are Gzlerin
Dklm Ruyne Tel Gibi Salar Kiprikler Sineme Tel Gibi ler Mah Cemal stnde Ol Keman Kalar Yakyor Canm Kara Gzlerin
Cemalin Grenler Hep Mecnun Gider Seni Seven Yiit Dnyay Nider Azrail Misali Ban Harap Eder Kasdeyler Canma Kara Gzlerin
Pek Densiz Sallanma Sen De Bulursun Dnya Baki Deil Sen De lrsn Etme Bu Cefay Kanlm Olursun Deli Etti Beni Kara Gzlerin
Said'im Dmsn Ah le Zare Beni Mecnun Eden Bir Gz Kare Aradm Derdime Bulunmaz are Anca Bu Derdime are Gzlerin
Kerem Eyle
Eylen Gzel Eylen Haber Alaym Bir Suvalim Vardr Dur Kerem Eyle Seni Dertlerime Derman Dediler Bu Kadar Hizmetim Gr Kerem Eyle
Bir Yenilmez Sevda Var di Bende Cier Yarasdr Onmaz Teninde Dediler Derdimin; Derman Sende Etme Bu Cefay Yar Kerem Eyle
Suna Boylum <<Heye>> Demez Szme Kaldrp Ban Bakmaz Yzme Muhabette Oturuncu Dizime Kollarn Boynuma Sar Kerem Eyle
Kara Gzlm Gel Alatma Bouna Merhamet Kl Gzlerimin Yana Ben lnce Mezarmn Bana Alay Alay Var Kerem Eyle
Said'im ekersin Daima Elem, Mmkn M Yar le Murada Erem Gitmeyem Hasretlik Yzn Grem Gelipte Halimden Sor Kerem Eyle
Ei in
Nasl Vasfedeyim Bir Danem Seni Rumeli Bosnay Deer Gzlerin Emsalin Yok Senin Yalan Dnyada Kars Akskay Deer Gzlerin
Unutmu Kalmm Erzurum Van Koca Sivas le Tekirdan Ne Var Ankara Da Kayseri Seni Samsunu Yozgad Deer Gzlerin
Kimsede Grmedim Sendeki Naz Tunusu Trablusu Msr Hicaz Yemeni San'ay Acem iraz Belhi Buharay Deer Gzlerin
Evvelden Bilirim Ben Seni Mara Selamna Dursun Hint le Habe Badad Basray Versem Baaba Halebi Antebi Deer Gzlerin
Ak Sait Seni Eyledi Meti Yanaktan Bir Puse Kula Himmeti Yz Bin Sarraf Gelse Bilmez Kymeti Bsbtn Dnyaya Deer Gzlerin
Ne Gzel Uymu
u Kendi Kendime Bir Fikreyledim Mor Dalara Duman Ne Gzel Uymu Sndm Mevlama ok Skreyledim Mslmana man Ne Gzel Uymu
Dnde Bayramda Ederler Zinet slamn Boynuna Farz le Snnet Kafire Cehennem Mmine Cennet Kr eytana Nalet En Gzel Uymu
Mminler Camiye Sererler Hal Ben Deli Deilim Sen Ettin Deli Allahn Arslan Hazreti Ali Eline Zlfikar Ne Gzel Uymu
Said'im Der Kffar Tapar saya Amel Getirirler Eri Asaya ncil sa in Tevrat Musaya Kur'an Muhammed'e Ne Gzel Uymu
Krehir Trks
ktm Ykseine Seyran Eyledim, Al Yeil Baheli Kaman Grnr. Firkat Geldi, Ah Eyledim, Aladm. Klz ayr imen Grnr.
Biter Krehir'in Glleri Biter, rpnr Dalnda Blbller ter, ok Olur Gzeli Hep Yeni Biter, Kann stnde Keman Grnr,
Gn Be Gn Artrdm Ah le Zar, Elinden Alrdm Gl Yzl Yar, Arzum Sende Kald Koca Kayseri, Erciyas Banda Duman Grnr.
Said'im ekersin Her Zaman Keder Gurbetlik Daima Benimle Gider, Bu Akn Elinden ektiim Yeter, Sevdiim Yllarn Yaman Grnr.
Ye mi
Kulak Verdim Drt Keyi Dinledim Ardm Sra Gybet Eden oumu ok Yaayp Kt Gn Grmeden Az Yaayp Bir Dem Srmek Ye mi
adr Kurup Sahralara Konardm Hnkar Sofrasnda Elim Sunardm Karg Alp Tosun Ata Binerdim Ann Dahi, Bir Faydas Youmu
Nazar Kldm Her Tarafa Keye ltimas ok Aa le Paaya Var M Bu Dnyada Ebed Yaayan Yolu kmaz Bir Ycecik Da mi
Der Ak Said'im flr Surler Halla Mansur Gibi Atlr Yerler Yer Yznde Kalmaz Bir Tane Erler Diyen Olmaz Adam Sa mi
Srmeli Deil
Ilgt Ilgt Esen Seher Yelleri Yar Gelip Getike Demeli Deil Ak Elleri Boum Boum Knal Ah Neyleyim Gzler Srmeli Deil
Doldurmu Helkeyi Ben Deyip Gider Am Ak Gksn Yel Dvp Gider Ela Gze Srme ekmi evreder Mahellenden Bir Yar Sevmeli Deil
Ben Bu Derelerde Konup Gmedim Akn Badesinden Dolup medim Frsat Elde ken Alp Kamadm ldrmeli Beni Dvmeli Deil
Bizim lde Ak Sayay, Giymezler Giyip Giyip Ak Topuu Dvmezler Sen Gzelsin Ben Said'e Vermezler Dp Kz Sevdana Yelmeli Deil
Dnya Bo mi
Feryad Edip Hi Bir Dala Konmadan Gnl Havadaki Dnen Ku mi Gam le Mihneti Mesken Edindim Bir Bakarsan Yalan Dnya Bo mi
Seher Vakti Blbllerim tmedi ok Rica Eyledim Szm Tutmad Bir Vakit Ho Gnm Devran Etmedi Kahpe Felek Kara Barm Ta mi
All Turnam Ayrlmazd Katerden Bahanam Yok Ayrlamam Kaderden Dnyaya Bakmadan Gam Kederden Benim Bam Ne Belal Ba mi
Seher Vakti Blbl Balar Figana Hele Bir Nazar Kl Fani Cihana Nice Canlar Geldi Geti Bu Hana Gvenmeyin Dostlar Dnya D mi
Said'im ekiyor Gam le Keder Hakka Ak Olan Dnyay Nider Misafirhanedir Gelenler Gider Yeni Bildim Yalan Dnya Bo mi
Hasta Deinde
Glmedim Dnyaya Geldim Geleli Akttn Gzmn Yan Felek Evvelden Onmayan imdi Onar M Attn Tnden Tne Am Felek
Yklettim Barhcan Gerim Diye Kol Kanat Baladn, Uarm Diye u Yalan Dnyadan Gerim Diye Krdn Kanadm Kolumu Felek
Gzmden Akttn Dem Zarm Felek Yaman Aldn Kolay Yanm Vadem Yetti se Gel Al Canm Sana Minnet, Etmem Bir Can Felek
u Yalan Dnyada Yolumuz Bke evirdim Ynm Yalvardm Hak'ka Giydirdin Gmlei stemez Yaka Yolumu Yolsuza Drdn Felek
Der Ak Said'im Okuyan Yazar Yazdm Yazy Yaradan Bozar Ellerin Sevdii Salnp Gezer Hemen Bana Mdr Bu Zulmn Felek
Son Trks
Tter Cehennemin Duman Tter Acep Mevla Bana Gazap M Eder Cmle Halk Yzleri stne Yatar Haykrr n Verir Atei Suzan
Mevlam Kullarna nsin Rahmetin ektirmesin Cehennemin Zahmetin Hep Balar Habibine mmetin Eder Kullarna Bin Trl hsan
Said Bu Ryaya Aldanma Boa Gtr Azk Bir Gn Gelecek Baa Senin Gnahlarn Gkleri Aa Sana Baki Deil Bu Tokluemen
Cahit OBRUK Ak Hseyin
Gnl arzeyliyor dostu slay Engel brakmyor buna ne dersin Eller beenmezken bal hurmay Evdeki tkenen una ne dersin.
Kimi doru gider kimi arm Kimi kansn dada arm Hseyin yolunu sarpa drm Devresi bilinmez yola ne dersin.
yzyln gl ozanlarndan olan Ak Slk Hseyin'in doum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, ktlna syledii bir destan, onun yllarnda domu olabilecei ihtimalini kuvvetlendirmektedir.
Elli drt senesi bahar aylar Hep kurudu dereleri aylar Alk sard ehir ile kyleri Aman Allah ne olacak halimiz.
Ak Slk Hseyin'in doum tarihi gibi lm tarihi de btn aratrmalarmza ramen imdilik bilinmezliini korumaktadr.
Etem Paa ordularn banda Erzel Paa gezer dman peinde Gndz hayalimde gece dmde
Yatn dalar geeceim ardna Evelallah gveniyom orduma.
Tarihi Ylmaz ztuna'nn bildirdiine gre, Mir Edhem Paa komutasndaki orduda grev yapan Krm ve 93 Harblerine katlan ve An dizelerinde ad geen Erzel Paa, 18 Nisan Trk Yunan savanda ehit dmtr. Bu savaa bir destan syleyen, dolaysyla 'de hayatta olan Ak Hseyin'in 'lerin banda, tahminen 85 yalarnda vefat ettiini syleyebiliriz.
Turnam giderseniz bizim yaylaya Bir ak Urumda yasta di n'olur Engizekte yeriirsen obaya Stmaya tutuldu hasta di n'olur.
Yukardaki drtlnde ve muhtelif iirlerinde de dile getirdii gibi, kn Anadolu'da, yazn Toroslardaki yaylalarda yaayan, doum yeri ise kesin olarak bilinmeyen ozann son ikamet ettii yer; Krehir, Mucur, Kk Kavak ky, Cilt. 37, Hane 22, numarada Bozbykolu Hseyin olarak, Mucur Nfus Mdrlnde kaytldr. Yine ayn nfus kaytlarnda hanmnn ad m olan Ak, bir iiriyle de bunu dorulamaktadr:
Hseyin'im nettik Kadir Mevlaya Bizi hasret koydu baa harmana Kaderimiz buymu m alama Baharmz kara geldi bu sene.
Bozbykoullar namyla anldklarn bir iirinin son drtlnde Ak Slk Hseyin yle dile getirmektedir:
Devran dnsn poyraznan eseyim Ferman padiahn kime kseyim Yurt tuttu Acz' Slk Hseyin Dedem Bozbyk Trkmen deil mi?
Bu dizelerden de belirtildii gibi, nfus kaytlarnda Bozbykoul1ar namyla anlan ozan, o blge halk tarafndan Ak Slkoullar veya Ak Slkler olarak bilinmektedir.
Mezarm yol stne kazsnlar Ba tama Ak Slk yazsnlar Gelen geen ldm duysunlar Gelin dostlar helallamak gnmdr.
diyen Ak Slk Hseyin, bu drtlyle de o yrede kendilerine Ak Slkler denildiini kantlamaktadr.
Zorladlar yesir gittik Uruma skan olduk Ac suyun kyna Almadk ivezine oruna Sinekte stmada yatlmaz oldu.
Drtlnde belirttii zere, Ak Hseyin ve ailesi de dier Trkmen airetleri gibi devlet tarafndan zor kullanlarak Toroslar dan Orta Anadolu'ya iskan edilmilerdir. Bir Trkmen aileye mensup olan ozann, ilk nce Mucur'a bal Aydomu ile Karacal kyleri arasnda kalan Slkl Bel denilen bir yerde oturduunu, fakat Krkl kynden veli adl bir ekyann zoruyla, yaknlardaki Aflak (Altnyaz) kyne g ettiklerini ozann kendisinden dinleyelim:
Bizim meskenimiz Slkl Beli Eser sam yelleri soldurur gl Bize kan kusturdu Krkl Veli Istmal sracal maal.
Hseyin'im gene kalkt gmz Gurbet elde kald Haa bacmz Baa bela haramzede piiniz Istmal sracal maal.
Yukarda da belirtildii gibi. Ak Slk Hseyin'in iskan olayndan sonra, bir zamanlar Mucur'a bal Aflak (Altnyaz) kynde oturduu, yakn zamana kadar evlerinin yerinin dahi belli 61duu sylenmektedir. Yine o kydeki bir ine (maara) Ak Slk Hseyin'in ini dendiini, otuz yl nce o blgede imamlk yaptm dnemler, ahbabm ve bym Hac Sadk'tan ve o kyde yaayan dier yal insanlardan defalarca dinlemiimdir. Aflakl Hac Sadk'tan, Ak Slk Hseyin'in birka iirini dinlemi olmama ramen, bu iirleri bir tarafa not etmediim iin u anda belleimde hibirisi kalmamtr . Yine ozann u msralar bu kyde oturduunun bir ka nt olsa gerektir:
Bunca emeimiz bouna zayil Kader byle imi Allah'a kayil Dayrn Necip ile emmim smayil Arz mekan etti Aflak'ta kald.
Ak Hseyin'in Aflak kynden g etme nedenlerini imdilik bilemiyoruz. Bir mddet sonra Aflak'tan g eden Ozan, Mucur, Kk Kavak kyne bal melek, Cavlak (Yeniky) genindeki Acsu'yun kenarna gelip yerlemitir. Ozan'n u iiri bu g olayn bize yle aklamaktadr:
Acsu'dur obamzn ota Eksilmez yourdu bal kayma Ulu yoldur ekerkuyu sapa Elenip orada kaln turnalar.
Ak Slk Hseyin'in, kapsnda birka srs yaylan ve geni arazilere sahip, varlkl hanesi ve sofras ak cmert bir kimse olduunu aratrmalarmz srasnda o blge halkndan renmi bulunuyoruz. Aada bir drtln verdiimiz vasiyet adl iiri de halkn anlatt bu bilgileri dorulamaktadr.
Ta Konan kapsn rtmeyin Uluyol' un rzgn kesmeyin Emmiye dayya kirtip ksmeyin Gelin dostlar helallamak gnmdr.
Ak Hseyin tarafndan sylenen u dizeler de onun medrese grm, okumu bilgili bir kimse olduunu kantlamaktadr:
Biz de gittik bir zamanlar hocaya Ainayz elif ile heceye Seni smarladm Gani yceye Huzuru maherde dilin lal olsun.
Dier yandan, Ak Hseyin'in Mehmet, Sleyman ve Osman adl olu ile Hatice adl bir kz olduu Mucur nfus kaytlarnda yazldr.
Halk arasnda (kel kz Haa) olarak bilinen An kz Hatice () o yrede cmertliiyle ve hayrseverliiyle tannmaktadr. Acz'deki evlerinin nnde geen Uluyol'un kenarna babas tarafndan kazlan su kuyusunun bana yolcularn yemesi imesi iin her gn helkelerle yourt ve ayran kartan bu kadn, babasnn balatt gelenei lnceye kadar devam ettirmitir.
Eserlerinden bazlar:
NE DERSN
Gnl arzeyliyor dostu slay Engel brakmyor buna ne dersin Eller beenmezken bal hurmay Evdeki tkenen una ne dersin.
Kimi sevdasn ummana salar Kimi de dnyann hrsna dalar Kimi bakasnn aybn arar Bandaki bin bir hala ne dersin.
Kimisi dnyada murazn alm Kimi de dnyann zevkine dalm Kimi derde dm aresiz kalm aresiz dolar buna ne dersin.
Kimi yaptna nr durur Kimi piman olmu dnr durur Kimi bar yanm gnr durur Kerem gibi yanan kula ne dersin.
Kimi tatl dilli gler yzldr Kimi batman batman aar szldr Amayn sinemi yaram gizlidir u bendeki derde ora ne dersin.
Kimi doru gider kimi arm Kimi kansn dada arm Hseyin yolunu sarpa drm Devresi bilinmez yola ne dersin.
YEMEN 1
Yemen nere sla nere Dalar girdi ara yere Yitirmedim umudumu Gzlyorum Memet gele.
Yemen bizim neyimize Figan dt evimize ocuklarn yetim kalr Sen gvenme beyinize.
Yemen yolu ukur olur Karavanam bakr olur Zenginimiz bedel verir Fakirimiz asker olur.
Kalmad anayn sabr Ta kesti babayn bar nsafa gel padiahm Gnder Memet'imi gayr.
Bata kalpak soldu mola Gn vurdu da ld mola Memed'imin gzlerine Karncalar doldu mola.
Gvenme Arap hayna Ate atar ocana Yemen'e gittin gideli Oul gelmez kucama.
Yavrularn zarleniyor Bu hasretlik klleniyor Kk krpe Hseyin'in Babam diye dilleniyor.
YEMEN 2
Bir alay askerdik bindik gemiye O gemi gtrr bizi Yemen'e kr o Yemen'de geri dnene
Yemen'e de benim aam Yemen'e Ate dt yeri yakar kime ne.
Susmu konumuyor aznda dili Yirmisinde solmu tomurcuk gl Ne yaman yer imi Yemen'in l
Yemen'e de ko yiidim Yemen'e Kendim alar kendim syler kime ne.
Kalkmyor srt antam, cephanem ar Kimimiz kr olduk kimimiz sar Her yana oynuyor ngiliz gavur
Aman padiahm imdat Yemen'e u Yemen'in gailesi bize ne.
Yemen'de de kara haber geliyor Nice ko yiitler telef oluyor Hain Arap arkamzda vuruyor
Trk uann kan akar Yemen'e Analar baclar alar kime ne.
Hseyin aktr kanl yan Bit pire m yiyor dn Akbabalar konar oyar ban
Gitti gelmez aam emmim Yemene len lr kalan salar kime ne
EFENDM
Glyzl sevdiim neden incindin Araya sz katan eldir efendim Bana bergzar ver kapna geldim Bu ak kapnda kuldur efendim.
Ak maukuna cefa yapar m Bir szn stne bin sz katar m El alem iinde taa tutar m ster azat ister ldr efendim.
Ne dedim de kstn canmn ii Koynumda saklyom verdiin sa Vallahi Hseyin'in bunda yok suu Arada rakibi kaldr efendim.
NE BLSN Sevda bahesinin gonca glnde Deren bilir dermeyenler ne bilsin Can ba ol canann yolunda Veren bilir vermeyenler ne bilsin.
Al yeil soyunup kara giyenler Ak okunda yaralym yarenler Sen lme de ben leyim diyenler len bilir lmeyenler ne bilsin.
Ar sr ileyip yapar baln Ak ifa etmez nazl yarini Dostun ayana olan maln Seren bilir sermeyenler ne bilsin.
Hseyin'im dalma gama firkate lmden bir elik yol yoktur te Yar akyla dp zalim gurbete Kalan bilir kalmayanlar ne bilsin.
AY DOST
Turnam nerden gelin am'dan Mara'tan Kanadn kalkmyor borandan ktan Tatl can sakn alc kutan Yoldurma tellerin yadlara aydost.
Bahar selleriyle skn eyleyin Seher yelleriyle selam syleyin Hallarm vefasza demeyin Yoldurma tellerin yadlara aydost.
Hseyin serini sald llere Bir yar iin dt dilden dillere Srrn fa etme hoyrat ellere Yoldurma tellerin yadlara aydost.
KULUN DT SYANA
u yalan dnyada osandm doydum Elveda eyledim gayri cihana Aldanp eytana nefsime uydum mdat sende kulun dt isyana.
u fani dnyada divane gezdim Tersine okudum aksine yazdm Kendi ellerimle kuyumu kazdm Yarabbi sen frsat verme eytana.
Hep seni zikreder dallar aalar Akan ulu sular havada kular Kul kusur ilerse sultan balar Yz srdm kapna geldim dermana.
Gnahm ok gzm dola yama Gece gndz sinemi dem tana Yarabbi sen Hseyin'i bala Rahim'sin, Rahman'sn bakma noksana
|
| KONSER seafoodplus.infoet Erta Video
GRDM TNELE DAYALI KREK EK AL VDEO Sz-Mzik Neet Erta
HELE BAKIN
Hele bakn u felein iine Ne ileler vermi kulun bana Mecnunu Leyla'ya hasiret etmi Kerem yanm Aslhan'n akna
Eyp dert elinden ne hale gelmi Hseyn akna ban vermi Ferhat irin iin dalar delmi Nesimi yzlm yarin akna
ite geldim ite gittim gz iei gibi bittim yalan dnyada ne i tuttum mrceim geti gitti
el ettiler kabrime sndm gani kerim'e toprak attlar serime gzm ya tat gitti
sorgucu melekler geldiler solumdan defteri verdiler komu hakkn sordular tebdilciim at gitti
Karanfil suyu neyler glm Gzel kokuyu neyler glm ki ba bir yastkta glm o gz uykuyu neyler glm
Le le le le Leylam yar Hergn akam byle yar Kt isem syle yar
Karanfil deste gider glm Kokusu dosta gider glm Sevip de alamayan glm gurbete hasta gider glm
Le le le le Leylam yar Hergn akam byle yar Kt isem syle yar
Eil Dalar
Gzel zmir duman gitmez banda Ahdim kald topranda tanda Gndz hayalimde gece dmde
Eil dalar geeceim yurduma Gel cevap ver u kahraman orduma
Kara taa benzer senin yatn Virane kuuna benzer tn Dman girdi yurdumuza
Yassl dalar geeceim yurduma Evelallah kolaylk ver orduma
Aslan yatana tilki giremez Girse bile gonca gln deremez Alak dman muradna eremez
Geme derler, geeceim zmir'e Yunanlar dkeceim denize
Muharrem ERTA M U H A R R E M . E R T A Muharrem Erta, ylnda Yamurlubykoba Ky'ndedodu. Annesi Aye Hanm, babas zurnac Kara Ahmet'tir. Anadolu'nun bir ok yerinde profesyonel mzisyen olarak karmza kan Abdal Airetlerinin Orta Anadolu'daki en byk koluna bal olan Muharrem Erta'n atalar Ala Kilise'lidir. Abdallarn ger bir airet olmalarndan tr daha sonralar Krehir havalisine yerlemilerdir.
Erta'n ilk ustalar days Bulduk Usta ve Yusuf Ustadr. Kk yalardan itibaren eline ald saz ile ky ky dolar Muharrem Erta. Bazen snnetilerle, "dn almaya" gider; bazen ky odasndaki muhabbetlere katlr sazyla ve sesiyleHer ne kadar "bozlak ustas" diye n yaptysa da, Orta Anadolu'nun yresel melodilerini de repertuarnda bulundurur. zellikle alp syledii halaylar aheser niteliindedir.
"Ustalarn Ustas" Muharrem Erta, Bozlak geleneinin en gl temsilcilerindendir. Ses genilii, rengi ve tnsnn yansra, grtlak nameleri, arpma, titretme ve trilleri, kendine has ses kullanma teknikleri ve btn bunlarn yansra iyi bir Bozlak icras iin olmazsa olmaz artlardan biri olan "yiite edas" ile Muharrem Erta, gelmi gemi en byk Bozlak okuyucusu olarak kabul edilir. Onun iin Bozlak, gkkubbeye salnan bir lktr adeta. Repertuarnda oyun ve halay trkleri bata olmak zere Karacaolan'dan, Kerem'den, Ak Garip'den, Pir Sultan Abdal'dan ve Ak Sait'ten pekok trk okuduu her eseri, o anki ruh halinin bir gerei olarak, her seferinde yeniden yorumlar.
71 ylda biriktirdiklerini olu Neet Erta'a aktaran Muharrem Erta, yedi-sekiz yalarnda iken days Bulduk Usta'dan balama dersleri almaya balam: "alp syleme merakm kk yalarda balad. Bulduk daymn ok gzel sesi vard. Bir kyde trk syledi mi dier kyde dinlenirdi. Hatta seferberlikte asker kaaklarn yakalamak iin subaylar daym yanlarna alr ky ky dolarlarm. Dayma trk sylettirip kendileri de pusuya yatarlar ve daymn sesine dalardan inen kaaklar yakalarlarm. Derken, Bulduk Usta beni ok severdi, merakm grnce beni yanna ald. Her gittii yere gtrd. Dnlerde, bayramlarda, elencelerde yanndan ayrmayarak ustalarndan rendiini bana da retirdi. Yedi yl boyunca onunla altktan sonra artk tek bama alp sylemeye baladm."
Bu dnyada 71 yl yoksul, kendi halinde ve sessizce yaayan Muharrem Erta, ylnn 3 Aralk gn yine sessiz bir ekilde vefat etti. Son szleri, gerisini tamamlayamad; "Sazmn emaneti" oldu.
Bugn olu Neet Erta, babasnn btn duygularnn kendisine intikal ettiini ve ald havalardaki etkilerin byk bir ksmnn babasna ait olduunu sylyor. Ne mutlu
cubuguna luleyim
ubuuna lleyim yar yzne gleyim sen kapdan geerken ben bana belaym (le le ibram oy)
oy lele lele ibram oy hey lele lele ibram oy sarlda yazma kirazdan bakma kurban ben olam gelirim ben birazdan le le le ibram oy
karda herk otlanr bu derde kim katlanr ikimizin derdinden havalar bulutlanr
oy lele lele ibram oy hey lele lele ibram oy sarlda yazma kirazdan bakma kurban ben olam gelirim ben birazdan le le le ibram oy Kalkt g eyledi Avar elleri Ar ar giden eller bizimdir Arap atlar yakn eyler ra Yce dadan aan yollar bizimdir
Belimizde klcmz kirmani Ta deler mzramn temreni Hakkmzda devlet etmi ferman Ferman padiahn dalar bizimdir
Dadalolum yarn kavga kurulur ter tfek davlumbazlar vurulur Nice ko yiitler yere serilir len lr kalan salar bizimdir ad olup glmedim de eller iinde Soldu benim glm gller iinde Bir baht karalym oy kullar iinde Gitti yarim gurbet elden gelmedi
Gurbete gideni de gelmez diyorlar Akar gzyalar dinmez diyorlar kszler murada ermez diyorlar te benim nazl yarim gelmedi
ORABIN ENNE BAK
ORABIN ENNE BAK DNDER DE ALINA BAK BEN AKLINA DTKE DE AVUUN DAINA BAK
YLE BYLE U YDE YANMAYIM MI BN BEYZE TOPRAKLIDA KALMAYIM MI
ORAP MLNEN OLUR SEVDA SIRINAN OLUR A KAPIYI NAZLI YAR GNL BRNEN OLUR
YLE BYLE U YDE YANMAYIM MI BN BEYZE TOPRAKLI'DA KALMAYIM MI
eki AL ACEM KIZI
rpnp da an Ovaya knca Elen an ovada Gal Acem Gz Urun Urun Ba altndan baknca Can Telef ediyor Gl Acem Gz
Seni Seven Olan neylesin mal Yumdukca gznden dker mercan Burun fndk az Gahve fincan ekermi,erbetmi bal Acem Gz
eki Ali*Osman zdenki VDEO NEET ERTA
eki Ali (Mahalli Sanat ve Kaynak Kii)
Krehir yresi trk ve bozlaklarnn isim yapm usta icraclarndan biridir eki Ali Hemen hemen tm plak ve kasetlerinde "Krehir'li eki Ali namyla anlan sanatmz, aslen Kaman'n Mee kynden ve asl soyad da Ersan'dr. ylnda doan eki Ali'ye, "eki" lakab; eviklii ve ataklnn yan sra, saz alndaki canllk, dinamizm ve aciliteden dolay verilmi. Henz ocuk yalarnda iken ky odalarnda saz almaya balayan sanatya bykleri tarafndan taklan bu lakap o kadar yaygnlam ki, asl ad olan Ali'nin nne geerek, adeta asl ismi olmu.
O yllarda stanbul'da faaliyet gsteren bir plak irketi, eki Ali'ye ait bir pla izinsiz basp oaltarak piyasaya srer. eki Ali'nin hakl itirazna ise, tam bir "ark kurnazl" slubu ile "senin adn eki Ali deil ki, sen Ali Ersan'sn" diyerek gya kendince sahtekarlna bir klf uydurur. Bunun zerine Ali Ersan da, halk arasnda maruf ve mehur olan eki Ali ismini hukuki yolla resmiletirerek eki soyadn alr ve yeni ad "Ali eki" olur. Evet, Kaman'n Mee kynden Ali Ersan'n "Krehirli eki Ali" olmasnn ksa hikayesi byle
Tabi hikayenin z, "Krehirli eki Ali'yi Krehir trk ve bozlaklarnn usta sanats" haline getiren o uzun, ileli ve yorucu hayatn ayrntlarnda gizli. yle yrek szlatan bir saza sahip olmann henz hayal olduu gnlerde "toka" saz yaparak kendince trkler alp sylemeye balad yllardan itibaren bu hayat gerekten o kadar yorucu ve skntlarla doludur ki, eki Ali'nin o hassas ve ince kalbi btn bunlara yle ok uzun bir sre dayanamayacak ve henz otuz be yanda ilk ciddi uyarn yapacaktr.
Hac Taan'dan drt yl sonra, Neet Erta'tan ise drt yl nce dnyaya gelen eki Ali, ylnn yaznda Ankara Yksek htisas Hastanesi'nde kalbinden ameliyat olur ve bu ameliyattan iki yl sonra geirdii beyin felci onu aramzdan ayrr. Bir sanat iin henz olgunluk dneminin balar saylabilecek krk bir yanda 13 Eyll 'de hayata gzlerini yuman eki Ali, kvrak, atak saz; ili ve yank sesi ile syledii trklerle elbette gnlmzde yaamaya devam edecektir. Bu kadar ksa bir hayata bunca trky, bozla sdrmak bir tarafa, ancak ayda ylda bir, bir ka trksnn yaynland devlet radyosu ve belli sayda baslm 45'likler dnda hi bir imkann olmad yllarda "mehur ve usta sanat eki Ali" olarak isim yapmak pek de kolay olmasa gerek.
eki Ali, bu seriden daha nce yaynlanan Muharrem Erta ve Hac Taan ustalarn albm metinlerinde de sylediimiz gibi, ekmeini yre dnlerinde saz alp trk syleyerek kazanan abdal airetine mensup bir sanat olarak, Orta Anadolu abdal mzii geleneinin nemli halkalarndan birini tekil eder. Bu, Muharrem Erta Okulu'nun Hac Taan'la birlikte en yetkin temsilcisi sfatyla eki Ali'ye hakl bir n kazandrr.
Geri eki Ali'nin, bir Hac Taan gibi Muharrem Usta'nn dizinin dibine oturarak birlikte bozlaklar, trkler mek etmilii, birlikte dn dernek kurmuluu yok ama, 'li yllara kadar, "yaayan en byk Abdal"sfatyla Muharrem Usta'nn manen tesirinde kalmam, onun alp sylediinden etkilenmemi airet mensubu sanat bulmak hemen hemen imkansz. Ayrca bir akrabalk da sz konusu ve Muharrem Erta, eki Ali'nin ei Fatma Hanmn days. Muharrem Erta, "ustalarn ustas" diyebileceimiz Yusuf Usta ve days Bulduk Usta'dan tevars ettii gelenein o kadar gl bir temsilcisidir ki gah bir silah gibi patlayan, gah bir gk grlemesi gibi uuldayan o parlak ve tiz sesini dinleyip de etkisinde kalmamak elbette mmkn deil
eki Ali de, her gerek sanatda grdmz gibi, bu etkiyi kendi i dnyasnda yourarak kiisel zevk ve slup szgecinden geirmi ve ustasn taklit etmeyen, ama ondan ald ilhamla yeni bir zevk ve gzellik peinde olan bir sanat portresi ortaya koymutur. Bu portre olduka baarl ve pek ok ynden de orijinal bir sentezdir ayn zamanda.
eki Ali'nin sanatnn, bata Muharrem Usta olmak zere, Hac Taan ve Neet Erta'la olan benzerlik ve farkllklarnn neler olduuna da ksaca deinmekte fayda var. Zira uzaktan ve genel bir bakla birbirlerine ok benzer gibi grnen bu sanatlarn bu sanatlarn birbirleriyle olan benzerlikleri ve farkllklar aslnda olduka nemli ve/ fakat uzun bir bahistir. nemlidir; nk bizde mzik, zellikle halk mzii alannda, bu anlamda bir slup tahlili bugne kadar yaplmad iin, farkllklar, nanslar ve incelikler zerine kurulu bir sanat olan mzii gerek boyutlar ile kavramakta zorlanyoruz.
Muharrem Erta, Hac Taan ve Neet Erta'ta ayr ayr karmza kan baz zelliklerin belli llerde eki Ali'de bir arada bulunduunu gryoruz. Onda bir Muharrem Ustadaki heybeti, Hac Taan'daki sanatsal derinlii ve Neet Erta'daki yaratc yetenei bekli bulamayabiliriz, fakat eki Ali'yi farkl ve kendine has klan zelliklerine baktmzda unlar grrz : Onun sesi, kelimenin tam anlamyla lirik, duygulu ve yank bir sestir. ok yumuak bir grtla vardr ve yre mzisyenlerinin hepsinde karmza kan ses arpmalar, orijinal grtlak nameleri, titretme ve triller, kelimenin telaffuz ve vurgularndaki hususilik eki Ali'de en rafine ekliyle karmz kar.
Fakat onun asl orijinal yn, saz alma teknik ve slubunda kendini gsterir. eki Ali'nin sazndan bazen uda, bazen cmbe benzer sesler duyarz ve teller zerindeki parmaklarn ve tezenenin kelebekler gibi uutuunu hissederiz. eki Ali'nin 'l yllarda, Bayram Arac ile birlikte son derece seri ve hzl balama almay yaygnlatran sanatlardan biri olduunu da syleyelim. Bu tavr ve edann zellikle olu Aydn eki'te devam ettiini gryoruz. Aydn eki, sesi ve balamas ile Krehir yresi trk ve havalarnn gnmzdeki baarl icraclarndan biri olarak sanatn srdrmektedir.
eki Ali de, ustas Muharrem Erta, arkada merhum Hac Taan ve stad Neet Erta gibi ok kk yalarda yre dnlerine "algc" olarak giderek meslekte kendini yetitirmitir. Neet Erta, babas olmadan tek bana dn almaya ilk olarak eki Ali'nin yannda gittiini sylyor. Yresel tabirle dnlerde "algclk" yapmann; alp rmak dnda ellerinden fazla bir i gelmeyen bu insanlar iin yegane meslek, meguliyet ve ayn zamanda da iyi bir rzk kaps olduunu syleyelim.
Dn almann dnda, yre folklorik oyunlar ve mzikleriyle de ilgilenen eki Ali'nin ylnda stanbul'da dzenlenen ulusal bir yarmada ekibine kazandrd bir de birincilik var. zel bir bankann dzenledii seafoodplus.info Oyunlar Festivali'ne katlan Krehir halk oyunlar ekibinin banda elinde saz ile eki Ali vardr ve birincilii Krehir ekibi kazanr. Bu baarda phesiz Krehir halay ve oyunlarnn gzellii yannda, bu halay ve oyunlar ustaca alan ve trklerini baaryla icra eden eki Ali'nin bireysel katksn gz ard etmemek gerek.
eki Ali, mektep medrese grmemi, doutan getirdii Allah vergisi sanatlk yeteneini uygun artlarda ve ortamlarda gelitirerek kendi kendini yetitirmi "alayl sanatlar" kuana mensup bir sanatdr. Bu gelenein dier ustalar gibi o da iinde doup byd toplumu ve bu toplumun neesini, hznn, adn, oyununu, elencesini dile getirmitir. Bunu da sanat yapmak iin deil, alp okumay tabii bir hayat tarz olarak benimsedii iin yapmtr. Tabiilik (doallk) ve kendiliindenlik (spontane), eki Ali'nin slubunun en belirgin iki zellii saylabilir.
eki Ali'nin hem sesinde, hem saznda ylesine kendine has bir renkle karlarz ki, bu daha ilk mzik cmlesinde kendini hemen belli eder. Bata Muharrem Usta olmak zere Hac Taan'n, Neet Erta'n da okuduu baz trkleri ve havalar (Biter Krehir'in Glleri Biter, Acem Kz vb.) tamamen kendine has bir tavrla yorumlayarak, adeta okuduu her eserin altna kolay kolay silinemeyecek gl bir imza atar.
Sazn sesine, sesini de sazna ylesine yaknlatrr ki, sazla sesin birliktelii ve i ielii olduka etkileyici bir mzik dili ortaya karr. Syler gibi alan, alar gibi syleyen bir slup eki Ali balamay Muharrem Erta ve Hac Taan'dan biraz farkl bir stilde ve karar sesini klavyedeki ikinci oktav "re perdesi" ne tayarak alar. Muharrem Erta'n srekli, Hac Taan'n ise zaman zaman yapt bo alt teli (la perdesi) karar sesi kabul eden icra ekli yerine " re zeri" icray tercih etmitir. Neet Erta'n da -daha ok Bayram Arac'dan hareketle- bu tarz benimsemesi ile, "bozuk dzen balama" da (la-re-sol) "re zeri" icra byk bir yaygnlk kazanr. Yre tavrnn icrasna ve acilite gstermeye daha uygun gelebilecek bu tarz, aslnda sanatya sunduu ses alan itibariyle brne gre daha snrl imkanlara sahip olmasna ramen, bugn yre sanatlarnn bu tarz icray benimsemi durumdalar.
eki Ali'nin repertuarnn nemli lde anonim trk ve atlardan olutuunu gryoruz. Szleri kendisine ait hemen hemen hibir trks olmad gibi, kendisinin "havalandrd / mziklendirdii" bir eseri de yoktur bilindii kadar ile. Bu tesbitin Muharrem Erta ve Hac Taan iin de geerli olduunu syleyelim. Aslnda Neet Erta bu alanda da bir r aarak klasik trk ve bozlak formunda saysz eserin sz ve mziklerine imza atm bir sanatdr.
eki Ali'nin okuduu trklerin bazlar (Acem Kz, Aziziye gibi) yre mzik kltrnn arlkl karakteristik ezgileri olmakla beraber, ou da oyun trkleri ve oyun havalarndan olumakta. Atlar ise, yrede yaanm acl, trajik olaylar zerine sylenmi anonim sz ve ezgilerin yan sra, en ok da Toklumenli Ak Said'in () ve Ak Said'in olu Ak Seyfullah'n () iirleri zerine sylenmi at / bozlaklardan ibaret. Kzlrmak, Doar Yaz Aylar, Sar Yazma Yakmaz m Gzele vb. bozlaklar bunlardan bazlar.
Muharrem Erta Okulu'nun nemli isimlerinden biri olan rahmetli eki Ali'yi de bylesine derli toplu bir ekilde ilk defa mzik kamuoyuna takdim eden elinizdeki bu albm ile, elbette bata byk usta Muharrem Erta olmak zere, "bozlak" geleneinin amzdaki byk ustasn ( Hac Taan, eki Ali ve Neet Erta) tm Trk ve dnya mzikoloji ve etnomzikoloji evrelerine tantm bulunuyoruz. Yalnz bir noktay nemle vurgulamak isterim: Geleneksel kapal toplum yaplarn mmkn olduunca korumaya alarak herkesle dost ve kardece yaamay srdren lkemizin eitli yrelerindeki abdal airetleri, mzik itibariyle yle zengin bir potansiyele sahipler ki bu zenginliin lke mzik ve kltr birikimine mutlaka dahil edilmesi gerekiyor.
Bu sanatlar, Orta Asya kkenli ozanlk / bahlk geleneinin -Anadolu topraklarndaki tarihi, sosyal ve kltrel ilikilerin ekillendirdii yeni tarz ve sluplaryla- amzdaki en zgn temsilcisidir ayn zamanda.
Bu ekol gnmzde amatr ya da profesyonel olarak srdren o kadar ok sanat var ki, isimlerini altalta sralamak bile sayfalar tutabilir. Tabi bu sanatlardan yarnlara kimler kalacaktr, imdiden sylemek mmkn deil. Ancak u kadarn syleyelim ; bu ylesine gr ve gmrah bir damar ki, her geen gn biraz daha geliip serpilerek Anadolu Trk Mzik Kltr iindeki arlkl yerini korumaya devam etmektedir. Elbette deien ve artan dozlarda yozlamay, dejenerasyonu ve bakalamay da bnyesinde tayarak.
-rafa goydum nar
rafa goydum nar alarm zar zar kstrdm de yolladm ireyhan boylu yari
yar yandan,yandan,yandan,yandan severim seni candan iki can bir sevilmez ya ondan ge ya benden
raftaki siniler hasta olan iniler yari gurbett'olann kulaklar iniler
yar yandan,yandan,yandan,yandan severim seni candan iki can bir sevilmez ya ondan ge ya benden
DERV YUNUS DEL DEVRE SYLERSN YARIN BR MOLLA KASIM GELR SGAYA EKER. nl Mutasavvf YUNUS EMRE
Hayat ve iirleri
13'nc yzyln ortalarna doru Mool istilas ve Seluklu Devleti'nin ykld dnemde yaad sanlyor. Bu dnemin sarsnt ve aclar Yunus'un eserlerinde derin izler brakt. Babasnn ad smail. Medrese eitimi grd. Arapa ve Farsa rendi. ran ve Yunan mitolojisiyle, tasavvuf tarihini inceledi. Hac Bekta ya da Sinan Ata'nn halifesi Taptuk Emre'nin dergahnda hizmet etti. Taptuk Emre'nin dncelerini yaymak iin Anadolu'yu dolat. Krehir Aksaray aras sarkyde dodu ve yaad . Tasavvuf yorumunu benimseyen Yunus Emre'nin keskin bir gzlem gc, derin bir hogr anlay var. iirlerini hece lyle yazd. Ama aruz denemelerine de yer verdi. Hece lseyle yazd drtlklerin yansra yine hece ile beyitler ve gazeller de yazd. Dili ar Trke deil. Yer yer Arapa ve Farsa tamlamalar kulland. Salnda dzenledii divan bulunamad. Gnmzdeki divanlar derlemedir.
AH NDEYM MRM SEN
Yok yere geirdim gn
Ah nideyim mrm seni
Seninle olmadm gani
Ah nideyim mrm seni
Geldim ve getim bilmedim
Alayp gssa yemedim
Senden ayrlam demedim
Ah nideyim mrm seni
Hayrm erim yazlacak
mrm ipi zlecek
Suret benden bozulacak
Ah nideyim mrm seni
Gidip geri gelmiyesin
Gelip beni bulmayasn
Bu benlie sermayesin
Ah nideyim mrm seni
Hani sana gvendiim
Guveniben yuvandm
Kald klli kazandm
Ah nideyim mrm seni
Miskin Yunus gideceksin
Acep sefer edeceksin
Hasret ile kalacaksn
Ah nideyim mrm seni
OL CENNETN IRMAKLARI
ol cennetin rmaklar
Akar Allah deyu deyu
km islam blblleri
ter Allah deyu deyu
Aydan aydndr yzleri
ekerden tatl sozleri
Cennette huri kzlar
Gezer Allah deyu deyu
Yunus Emre var yarna
Koma bugn yarna
Yarin Hakk'n divanna
kam Allah deyu deyu
LM KENDN BLMEKTR
lim ilim bilmektir
lim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin
Ya nice okumaktr
Okumaktan murat ne
Kii Hak'k bilmektir
n okudun bilmezsin
Ha bir kuru emektir
Okudum bildim deme
ok taat kldm deme
Eer Hak bilmez isen
Abes yere yelmektir
Drt kitabn ma'nisi
Bellidir bir elifte
Sen elifi bilmezsin
Bu nice okumaktr
Yiirmi dokuz hece
Okursun utan uca
Sen elif dersin hoca
Ma'nisi ne demektir
Yunus Emre der hoca
Gerekse bin var hacca
Hepisinden iyice
Bir gnle girmektir
NN ALARSIN BLBL HEY
Sen burda garip mi geldin
Niin alarsn blbl hey
Yorulup iz mi yanldn
Niin alarsn blbl hey
Karl dalardan m atn
Derin rmaklar m getin
Yrinden ayr m dtn
Niin alarsn blbl hey
Hey, ne yavuz inilersin
Benim derdim yenilersin
Dostu grmek mi dilersin
Niin alarsn blbl hey
Kal'al ehir mi ykld
Ya nam-u arn mi kald
Gurbette yrin mi kald
Niin alarsn blbl hey
Gulistanlarda yaylarsn
Taze glleri yelersin
Yavlak zarlk eylersin
Niin alarsn blbl hey
Uykudan gzm uyand
Uyand kana boyand
Yand sol yreim yand
Niin alarsn blbl hey
N'oldu u Yunus'a n'oldu
Akn deryasna dald
Yine baharistan oldu
Niin alarsn blbl hey
GELN EY KARDELER
Gelin ey kardeler gelin
Bu menzil uzaa benzer
Nazar kldm u dnyaya
Kurulmu tuzaa benzer
Bir pirin etein tuttum
"Ana beni" deyip gittim
Nice yzbin gnah ettim
Her biri de bir daa benzer
ala Dervi Yunus ala
Sen zn Hakk'a bala
Alar isen haline ala
Erdem vefa yoa benzer
YLE GARP BENCLEYN
Acep u yerde varm'ola
yle garip bencileyin
Bar bal gz yal
yle garip bencileyin
Gezdim urum ile am
Yukar illeri kamu
ok istedim bulamadm
yle garip bencileyin
Kimseler garip olmasn
Hasret oduna yanmasn
Hocam kimseler duymasn
yle garip bencileyin
Syler dilim alar gzm
Gariplere gynr zm
Meer ki gkte yldzm
yle garip bencileyin
Nice bu dert ile yanam
Ecel ere bir gn lem
Meer ki sinimde bulam
yle garip bencileyin
Bir garip lm diyeler
gnden sonra duyalar
Souk su ile yuyalar
yle garip bencileyin
Hey Emre'm Yunus biare
Bulunmaz derdine are
Var imdi gez ardan ara
yle garip bencileyin
GNL ARZULAR SEN
Aray aray bulsam izini
zinin tozuna srsem yzm
Hakk nasip eylese grsem yzn
Ey sevdiim gnl arzular seni
Yitirdim o dostu bilmem ne yanda
Sevgisi gnlde muhabbet canda
Yarn maher gn ulu divanda
Ey sevdiim gnl arzular seni
Yunus senin methin eder dillerde
Sevilirsin btn bu gnllerde
Alay alay gurbet ellerde
Ey sevdiim gnl arzular seni
GEL GR BEN AK NEYLED
Ben yrrm yana yana
Ak boyad beni kana
Ne deliyem ne divane
Gel gr beni ak neyledi
Gah eserim yeller gibi
Gah tozarm yollar gibi
Gah akarm seller gibi
Gel gr beni ak neyledi
Akar sularn alarm
Dertli cierim dalarm
eyhim anuban alarm
Gel gr beni ak neyledi
Ya elim al kaldr beni
Ya vaslna erdir beni
ok alattn gldr beni
Gel gr beni ak neyledi
Ben yrrm ilden ile
eyh anarm dilden dile
Gurbette halm kim bile
Gel gr beni ak neyledi
Mecnun oluban yrrm
O yri dte grrm
Uyanp mell olurum
Gel gr beni ak neyledi
Miskin Yunus biareyim
Batan ayaa yareyim
Dost elinde avareyim
Gel gr beni ak neyledi
EKE GELD EKE GDER
Akn odu cierimi
Yaka geldi yaka gider
Garip bam bu sevday
eke geldi eke gider
Kr etti firak canma
Ak oldum cananma
As zencirin dost boynuma
Taka geldi taka gider
Sadklar durur szne
Gayri grnmez gzne
Bu gzlerim dost yzne
Baka geldi baka gider
Blbl eder ah- figan
Hasret ile yand bu can
Benim gnlcm ey can
Hakk'a geldi Hakk'a gider
Arada olmasn asi
Onulmaz barmn ba
Gzlerimin kanl ya
Aka geldi aka gider
Miskin Yunus'un szleri
Efgan eder blblleri
Dost bahesinin glleri
Koka geldi koka gider
GEL GDELM DOSTA GNL
Bir karardan durmayalm
Gel gidelim dosta gnl
Hasretinden yanmayalm
Gel gidelim dosta gnl
Klavuz ol gnl bana
Gel gidelim yrdan yana
Canm kurbandr canana
Gel gidelim dosta gnl
Kara haberin almadan
Can bedenden ayrlmadan
Azrail bizi bulmadan
Gel gidelim dosta gnl
Gerek murada varalm
Yrin hatrn soralm
Yunus Emre'yi alalm
Gel gidelim dosta gnl
KALANLARA SELAM OLSUN
Bu dnyadan gider olduk
Kalanlara selam olsun
Bizim iin hayr dua
Klanlara selam olsun
Ecel bke belimizi
Syletmeye dilimizi
Hasta iken halimizi
Soranlara selam olsun
Tenim ortaya ala
Yakasz gmlek biile
Bizi bir aan vech-ile
Yunanlara selam olsun
Azrail alr canmz
Kurur damarda kanmz
Yuyacan kefenimiz
Saranlara selam olsun
Sala verile kasdimize
Gider olduk dostumuza
Namaz iin stmze
Duranlara selam olsun
Dnyaya gelenler gider
Hergiz gelmez yola gider
Bizim halimizden haber
Soranlara selam olsun
Miskin Yunus syler szn
Ya doldurmu iki gzn
Bizi bilmeyen ne bilsin
Bilenlere selam olsun
DURUN DURUN AKA SELA
Divaneler divaneler
Durun durun aka sela
Ak esrii mestaneler
Durun durun aka sela
Mest-i elestler kandaksz
Mestane mestler kanatsz
Saki duruptur anaksz
Durun durun aka sela
Merdaneler merdaneler
Erlik demi bu gndrr
Ba verben can terkini
Vurun vurun aka sela
Ey nice hamle idelim
bu fenadan gidelim
Binin binin evk atalm
Srn srn aka sela
Muhabbet yoluna girip
Aktan dava klan kii
Tan eylemi aklara
Grn grn aka sela
Akl ne bilir ak kim
Marur oluptur aklna
Ak bu gn bu Yunus'a
Sorun sorun aka sela
AKIN ALDI BENDEN BEN
Akn ald benden beni bana seni gerek seni
Ben yanarm dn gn bana seni gerek seni
Ne varla sevinirim ne yoklua yerinirim
Akn ile avunurum bana seni gerek seni
Akn aklar ldrr ak denizine daldrr
Tecelli ile doldurur bana seni gerek seni
Akn arabndan iem Mecnun olup yola dem
Sensin dn gn endiem bana seni gerek seni
Sufilere sohbet gerek Ahilere ahret gerek
Mecnunlara Leyla gerek bana seni gerek seni
Eer beni ldreler kulum ge savuralar
Topram anda arr bana seni gerek seni
Cennet dedikleri ne ki bir ka kkle birka huri
steyene ver onlar bana seni gerek seni
Yunus-durur benim adm gn getikce artar dm
ki cihanda maksudum bana seni gerek seni
ELHAMDLLLAH
Haktan gelen erbeti itik elhamdulillah
ol kudret denizini getik elhamdulillah
ol karki dalar meeleri balar
Salk safalk ile atk elhamdulillah
Kuru idik ya olduk kanatlandk ku olduk
Birbirmize e olduk utuk elhamdulillah
Vardmz illere ol safa gnllere
Halka tapduk manisin satk elhamdulillah
Beri gel baralm yad isen bilielim
Atmz eerlendi estik elhamdulillah
ndik Rum'u kladk ok hayr er iledik
U bahar geldi geri gtk elhamdulillah
Dirildik pnar olduk irkildik rmak olduk
Artk denize dolduk tatk elhamdulillah
Taptuun tapusuna kul olduk kapusuna
Yunus miskin i idik pitik elhamdulillah
DOLAP NN NLERSN
Dolap niin inilersin
Derdim vardr inilerim
Ben Mevlaya ak oldum
Ann iin inilerim
Benim adm dertli dolap
Suyum akar yalap yalap
Byle emreylemi alap
Derdim vardr inilerim
Beni bir dada buldular
Kolum kanadm yoldular
Dolaba layk grdler
Derdim var inilerim
Ben bir dan aacym
Ne tatlym ne acym
Ben mevlaya duacym
Derdim vardr inilerim
Dadan kestiler hezenim
Bozuldu trl dzenim
Ben bir usanmaz ozanm
Derdim var inilerim
Dlgerler her yanm yondu
Her azam yerine kondu
Bu iniltim Haktan geldi
Derdim vardr inilerim
Suyum alaktan ekerim
Dnp yksee dkerim
Grn ben neler ekerim
Derdim vardr inilerim
Yunus bunda gelen glmez
Kii muradna ermez
Bu fanide kimse kalmaz
Derdim var inilerim
| BUGNAYIN III VDEO MAVLLM MAVELM
Mavillim Mavielim Tenhada bulualm Kurban olduum Allah Tez Gnder Kavualm
Mavillim Herg Ediyo Hergini Terk ediyo Hergin Ban yesin Yarim elden gidiyor
Mavillim Kalk Gidelim Feneri Yak gidelim Bizimle gelen olmaz Slay terk edelim
Keskinli Hac Taan
BUGN AYIN III
Bugn ayn Elinde bal ka Yine nerden geliyon Mahlenin yak
Vay nerdesin nerdesin Kaldr yzn perdesin Diyeceim ok amma Pek kalaba yerdesin
Kara pouna kurban atk kana kurban Yalnz sana deil Arkadana kurban
Vay vay vay pambuum Edasna yandm Seni hasta dediler Ey oldun mu sevdiim
Kardan geti gelin Elinde testi gelin Gitme bir yol greyim Genliim geti gelin
Vay ne olur ne olur Sevda srnan olur Gz alemi gezer de Gnl birinen olur
Hac TAAN
HACI TAAN "Trk Yozgat'da doar, Krehir'de oyun havas olur, Keskin'de elenir."
Keskin'deki folklorik oluum ve Keskin trklerinin anonimleme srecindeki farkl ve arlkl yerini vurgulayan bu sz, bir bakma birbiriyle komu bu yrenin karekteristik zelliklerine de iaret eder. Gerekten de merhum Nida Tfeki ile en gl temsilcisine kavuan "Srmeliler" diyar Yozgat'n kltrel kaynak zenginliine, Neet Erta'la en rafine yorumcusuna kavuan Krehir trklerinin canl ve dinamik yapsna biraz yakndan baktmzda, Keskin trklerindeki durulmu lirizmi hemen farkederiz. cra tavr ve slubu ynnden Yozgat trklerine, mzikal yap ve form itibariyle Krehir trklerine yakn duran Keskin havalarnn, her iki yre trklerinin elekten geirilerek adeta yeni bir senteze tabi tutulduu arbal, klasik ezgiler olduunu sylemek mmkn. te Hac Taan bu sekin trkleri, halaylar alp okuyan bir sanat olarak Keskin folklor musikisinde byk arla sahip hemen hemen tek sanatdr. Tabii Keskin havalar zerine yaplacak tm estetik ve yapsal aklamalar, bir anlamda Hac Taan'n sanatn tahlil anlamna da gelecektir. nk Keskin trkleri onunla gelmi gemi en usta yorumcusuna kavutuu gibi, Hac Taan'n ismi, sanat yeteneklerini sonunda kadar kulland o gzelim Keskin trkleriyle adeta zdelemitir.
Evet "Keskinli mahalli sanat Hac Taan" lke genelinde tannan bir sanat yapan kltrel ve mzikal ortama imdi biraz yakndan bakalm.
'da doan Taan, aslen Krtllar kynden. Krtllar o yllarda "abdal" airetinin en youn olarak yaad kylerden biri. Byk bozlak ustas Muharrem Erta da bural ve Neet Erta'n da doum yeri Krtllar. Bu yoksul kyn topraklar hibir zaman insanlarn varlkl klmaz, fakat dnyann en zengin namelerini ieren, en ili, en yank trklere can verir. Bozkrn ortasndaki bu fukara ky, Anadolu halk mzikleri ierisinde en orjinal renk ve anlatma sahip bir tr "Anadolu blues"u olarak nitelendirilebilecek bir mzie, abdal/airet mziine kaynaklk eder.
Bugn artk terkedilmi metruk bir ky grnmndeki Krtllar', bata ekmek paras derdi olmak zere, eitli sebeplerle zaman iinde herkes terk eder. Hac Taan'n babas Abdullah avu'da o yllarda Hacelobas'ndan evlendii iin oraya ger. Balamay ok seven bir ana ile, yrenin nl davulcularndan olan Abdullah avu'un drt ocuundan biri olan Hac Taan, oniki yalarnda balar saz almaya. Babas, o zamanlar yrenin en naml ustalarndan olan Yusuf Usta'ya iyi bir saz yaptrr ve tutar elinden kk Hac'nn, o gnlerde Seyfeli(daha sonra Barak) kynde oturan stad Muharrem Erta'a rak verir. Ve bylece Hac Taan, bu mziin tek ve en etkili eitim/retim ekli olan bir ustann yannda rakla balar.
Muharrem Erta'n ra
Muharrem Erta, Hac Taan' yanna alarak bugn hala bu mziin hem renildii hem de en ok icra edildii mekanlar olan dnlere gtrr. "Dn algcl" onlar iin ou zaman tek ve en nemli meslektir. Yeri gelmiken nemli bir konuyu bir cmleye vurgulamakta yarar var: ou zaman bu dnlerdeki ar iki ve sefahat ortam bu insanlarn ruhen ve bedenen hzla ypranmalarna ve dolaysyla gen yalarda lme sebep olmakta. Merhum Hac Taan 'te vefat ettiinde 53 yanda idi. Bu gelenein bir baka usta sanats merhum eki Ali 39 yanda vefat etti. Bunun zellikle "ustalar" arasnda adeta bir kader gibi benimsendiini tesbit ettiimizi belirtelim. (Abdal aireti ve bozlaklar konusunda daha geni iin Kalan Mzik'in "Ariv Serisi"nde yaynlanan "Kalkt g eyledi"adl Muharrem Erta albmnn kitapna baklabilir.)
'lerden sonra nce radyo ve plak, daha sonra da televizyon ve kaset gibi kitle iletiim aralarn kullanarak daha geni bir pazara seslenme imkanna kavuan yre sanatlar, yine de dnlerde almay hibir zaman brakmamlardr. Bu, phesiz ayn zamanda arz -talep konusu.
Ve bylece zaman iinde kendiliinden oluan o ok byk mahalli hretin dar kalplarn krarak geni kitlelere ulaan, hatta tm Trkiye'ye seslenen, o yreye mensup ilk mahalli sanat merhum Hac Taan olmutur. Bunun hikayesini kendisinden dinleyelim: "Askerliimi 'de stanbul Maka'da yaptm. Askere gitmeden nce alp sylemede bir hayli ustalamtm. O sralar rahmetli Muzaffer Sarszen yurdun her tarafn gezip trk derliyordu. Bir gn kp Keskin'e geldi. Bizi Halkevi binasnda toplad, o gnlerde yaynlad Folklor Saati'nde yer vermek zere seme yapacan syledi. Keskin'de bir hafta kalarak birok mahalli sanatdan derlemeler yapt. Daha sonra seslerimizi radyoda yaynlad. Radyo ile ilikim ilk byle balad. Sarszen bizi daha sonra zaman zaman Ankara'ya radyoya davet ederek alp syletti. Sarszen'den sonra Nida Tfeki, Mustaf Geceyatmaz ve Ali Can'larla tantm ve radyoda programlar yaptm."
Neet Erta'n elinde saz ile "radyoevine kmak" iin ilk defa Ankara'ya gelii de bu olaydan sonradr: "Baktm bir gn radyoda Hac emmim trk sylyor. Babam Muharrem ustadan belledii bir bozlak bu: 'Aman aadan Yusuf Paam gelirken gelirken / Dmanna kar koyan merd olur' yle bir heyecanlandm ki, yerimde duramadm. 'Ben de gidip radyoya kacam' dedim. 'Madem Hac emmimin syledikleri radyoda alnacak kadar kymetli, o zaman benim okuyacaklarm da yaynlarlar' diyerek elimde saz, Ankara'ya, Sarszen'in yanna geldim"tabii Neet Erta daha sonra, Hac Taan'la birlikte, radyoda en sk program yapan mahalli sanatlardan biridir artk.
Eserleri :
Hac Taan'n repertuar itibaryla yresinin dna pek kmadn gryoruz. Bata Keskin olmak zere, Yozgat, Krkkale, Krehir, Kaman ve ereflikohisar gibi yerlerde dolam, buralarn bozlak ve halay havalarn, trklerini kendine has bir slupla alp sylemitir.
Son yllarnda, Pir Sultan Abdal, Deli Boran, Seyit Sleyman, Dervi Ali ve Dertli gibi halk airlerinin iirlerini eitli formlarda ezgilendiini gryoruz. Gerek szleri bu nl halk airlerinin iirlerine ait eserler, gerekse anonim karakterdeki dier eserlerine baktmz zaman Hac Taan'n repertuarn form ve ierik ynnden ana grupta toplamak mmkn:
Btn ahbaplar ansn adn Anlayan alrd onun tadn Emmisi, days, garip kadn Deyin evleri Hac geliyor Bir garip lm ac geliyor
Hizmet iin nice dalar aan Keskin'li bilirler Hac Taan' Bunca hizmetleri hani, boa m Alsn meydanlar Taan geliyor nsan hizmetine koan geliyor
Var mdr insandan daha stn Bir bilirdi dmann dostunu Diksinler Keskin'e onun bstn Alsn meydanlar Hac geliyor Bir garip lm ac geliyor
Anam Keskinlidir, babam Krehir Gnlden geldi de eyledim kahr Saygm var insana evveli ahir Alsn meydanlar taan geliyor nsan hizmetine koan geliyor
DADALOLU
Grnr (Koma)
ktm ycesine seyran eyledim Cebel n ayr imen grnr Bir firkat geldi de cotum aladm Al yeil baheli Kaman grnr.
atm hey Allah'm ben de atm Devrettim Akda' Bozok'a dtm Yozgat'n stnde bir ate setim Yanar oylum oylum duman grnr.
Biter Krehir'in glleri biter rr dalnda blbller ter Ufack gzeller hep yeni yeter Gzelin kandan keman grnr.
Gnl arzulad Nide'yi Bor'u Gn gnden artmakta yiidin zar ifte bedestanl koca Kayseri Erciyes karsnda yaman grnr.
Dadalolu;m da der ztndan zt ekin eyerleyin gke kr at Gmek deil bizim ilin murad Ak yare gitmemiz gman grnr
Dadalolu
-
Dadalolu, Osmanl Devleti'nin Anadolu Trkmenlerini iskan politikasna tepki olarak domu isyanlarda yer ald anlalan tannm bir halk ozandr. Doum ve lm tarihleri hakknda kesin bir bilgi olmamakla beraber eldeki kaynaklardan olarak belirlenmitir. Baka bir deyile, Dadalolu&#;nun yy&#;n son eyreinde doup yy&#;n ortalarnda ld bilinmektedir. Gney illerinde dolaan Trkmen topluluklarndan Avar boyundandr.
Yaam hakknda yeterli bilgiye sahip olmadmz Dadalolu&#;nun iirleri yazl kaynaklar araclyla deil szl gelenek sayesinde bugne ulamtseafoodplus.infolu Anadolu'nun halk iiri geleneine damgasn vurmu bir sanatdr ayn zamanda.
Osmanl Devleti'nin gebe Trkmen airetlerini topraa yerletirmek iin verdii ura, yer yer ba kaldrlara ve kk apl savalara neden olmutur. Dadalolu'nun iirleri yerleik yaama gemek isteyen Trkmen airetlerinin bir l szl bir tarihi saylr.
Asl ad Veli. Trkmen-Avar aklarnn nde gelenlerinden. Kul Mustafa mahlasn da kullanan Ak Musa&#;nn olu. Toros dalarnda Kozan, Erzin, Payas yrelerinde yaayan gebe Trkmenlerin Avar boyundan. Az da olsa eitim ald. Avar beylerinden Kk Aliolu ile Kozanolu&#;nun yannda imamlk, katiplik yapt anlatlr ama bu konuda yeterli bilgi yok. Daha ok Gavurda ve Ahr Da yrelerinde yaad. ukurova'y, Toroslar', Orta Anadolu'yu dolat. iirlerinde gerlik koullarn, dneminde orta Anadolu&#;da hkm sren airet kavgalar ve airetlerin Osmanl Devleti ile savalarn duru ve yaln bir dille yanstt. Dili Anadolu Trkmen boylarnn kulland halk Trkesi.
Asl nn kavga trkleri ile yapt ama duygu ve ak konularn da ayn baaryla iledi. Yz kadar iiri szl kaynaklardan derlenerek gnmze ulat. Bu derlemeleri Cahit ztelli, Taha Toros, Haim Nezihi Okay, Ahmet Z. zdemir ile Saim Sakaolu yaynlad. Dier 19'uncu Yzyl halk ozanlarndan iki noktada ayrlr. Kent yaamndan uzak kald iin iirlerinde hep gerlik ortamn yanstt. Dier yandan yine kentte bulunmay nedeniyle ada halk ozanlarnda sk rastlanan divan iirine yaknlk onda hi grlmez. Karacaolan'n ak ve doa iirlerindeki stn yetenei ile, Krolu'nun yiit ve kavgac anlatmn birleseafoodplus.info gnlerinde iekdana gelmi oradan Krehir'in Kaman ilesinde gelerek hayatn burada tamamlamtseafoodplus.info Kaman ilesindedir.iirlerinde Kaman,iekda,krehir ve Bozok dan sk bahseder.
Yr Yiit Yr Yol len Yr
Yr yiit yr yol ilen yr Austosta erir dalarn kar Gayet gzel olsa yiidin yr O yiit yanna naznan gelir
Yr yiit yr yolundan kalma Her yze gleni dost olur sanma lmden korkup da sen geri durma Yiidin alnna yazlan gelir
Sana derim sana ey knal ta zmden akttm kanlar ile ya Gllerde oynayan iki yeil ba Gllerin safas kaznan gelir
Misis kprsnde kollarm bal Ayrlk elinden cierim dal Gksun'a varnca Bayaztolu Sana gelen beyler szinen gelir
Dadalolu'm der kollarm bazl Atm gk kr attr yanm tazl Gelir koyunlar yan kuzulu Karm samal yozunan gelir
Dadalolu
Yce Da Banda Kamber Tay Olur
Yce Da Banda Kamber Tay Olur Korkarm Ki Emeklerim Zay'olur Sevda Sevda Derler Be Ay Olur Bizim Sevda Senesini Doldurur
Arkn Yaptm Da Suyu Akmyor Kahpe Felek Hi Yzme Bakmyor ok Yuva Bekledim Cck kmyor Bo Yuva Bekleyen Yoz Kua Dndm
u Felekle Bir Oyuncak Oynadm Oynadm Da Oyunumda Yenildim Farzn Kldm Snnetinde Yanldm Be Vakit Namaz Klma Dndm
Der Dadalolum Da Nedip N'etmeli Szlerimi Birem Birem Tutmal Mirasya Kalacak Mal N'etmeli Be Olan Olmadktan Geru
Dadalolu
SEVERM KIR ATI BR DE GZEL
u yalan dnyaya geldim geleli Severim kr at bir de gzeli Deip onbeime kendim bileli Severim kr at bir de gzeli
Atn beli ksa boynu uzunu Kuru suratls elma czn Kzn iplik iplik st beyazn Severim kr at bir de gzeli
Atn hyk sar kalkan dls Kalem kulakls eki bals Gzelin dal boylu samur sals Severim kr at bir de gzeli
At kou tutmal kt zaman Yal kavak gibi ykt zaman At drt kz onbee yettii zaman Severim kr at bir de gzeli
Dadalolum hile yoktur iimde Yiit olan yiit grr dnde At drdnde gzel onbe yanda Severim kr at bir de gzeli
Dadaloglu
Aadan Yusuf Paam Geliyor
Aadan Yusuf Paa'm geliyor Dmanna kar koyan merdolur ahin kocasa da vermez avn Asl kurt yavrusu yine kurdolur
Arap atlar yama oldu arada Fitiller iliyor azgn yarada Bana derler ne gezersin burada lenece yreimde derdolur
Kheylnm yedim yedim yederler Olanca malm talan ederler Heves gves yaptrdm odalar Korkarm ki dman konar yurdolur
Dadalolu der ki grnd dalar Airet kavgasn grenler alar Ben ldme kayrmam beler Zalim dman stmze merdolur
Dadalolu
DADALOLU
iekda
Alaydm da cura saz'm dizime ekseydim srmeler ala gzne Cihan gzel olsa girmez gzme Sende bir gmanm var iek Da.
Bu karki dada yanar bir k Aldrm sevdiim alar bir ak Bir ceren bakl zlf dolak Sende gmanm kald iek Da.
Dadalolu grlmyor borandan Yklsn u dalar kalksn aradan Elbeyli'den geldim koru Yaradan Sende bir gmanm var iek Da.
Dadalolu
Bir Yiit De Anasndan Dounca
Bir yiit de anasndan dounca Kur'aata bir dal bitmi gib'olur Ya varp on beine deince Ykn kumatan tutmu gib'olur
Aklar sazn eline alsa Gzeller perdesin yzne vursa Bir yiit sevdiin sesini duysa Glde gvel rdek tm gib'olur
Elene bire de gnlm elene Ay gele de orta yeri dolana Yiidin sevdii yannd'olana Gnde dn bayram etmi gib'olur
Dadalolu'm der ki szm kayran ekip yrtp bir yakadan ayran Diyom muhanetten karn doyuran Eliyle au yutmu gib'olur
Dadalolu
Kaman' Yurt Edelim
Bozoklu;dan dtk yola Malya sanki ukurova iekda sarp bir kale Hep birlikte dze geldik
u Kaman;n dalarna Selam verdim alarna Civan bir gen buyur etti ardaklca balarna
zzet-ikram -toylar oldu Kavim-Karde sze geldi All gelin erbet sundu Ballar katm anana
Srleri otlatalm Sinsin- cirit oynatalm Atlarmz kolu ksa Hendek-ukur atlatalm
Avaroludur dadalm Trkmen soyuna gidelim Hamurumuz hep bir yerden Gel buray yurt edelim.
BOMBO GELDK KAMAN;A
Avarlara oyun edip srdler Dneklere rtbe geldi duydun mu Trkmenleri top- tfek krdlar Ermeni;den casus oldu duydun mu
Bo kald yaylalar, srsz dalar Ykld obalar, analar alar Bozoklu denilen yerdeki beyler Gmenleri soyuyormu duydun mu
Cerit avar birleip de gelim Seyfe gln souk suyun ielim Kalm ise dost ve yaren seelim Her bir taraf dman olmu duydun mu
Aa aa iekda yol ettim Krehir;e geip vadiye girdim Yeiller iinde bir belde grdm. Muhaciri seviyorlar duydun mu
Dadalolu der ki daldk bittik. Gurbet ellerinde perian olduk Atlar- sry syleyin nittik Bombo geldik, u Kaman;a duydun mu
Dadalolu
AIK HSEYN DEVAMI
BLEN OLMADI
Ne syleyim yalan dnya haln Srrna eripte bilen olmad Belks yele verdi olan maln Sleyman mrn sren olmad.
Yakub'u alatt Yusufum diye smail'e ko kurban indi hediye sa ge ad sebebi niye Eyyb'un yarasn saran olmad
Hakkn sevgilisi Habibi yari Bunca nebilerin serveri piri Ebu Bekir, mer, Osman'la Ali Onlar gayrlara yaran olmad
Gkten Cebraille iki don geldi Fatma alad karalar giydi Hseyin akna ban verdi Dnyada bu denli figan olmad
Kur'an-a zulmetti ol Mervan drz Eba-Mslm kt titretti arz Battal sallar idi on batman grz kp annacna duran olmad
Hak klc Horasan'dan yasld Nesimi yzld Mansur asld Yunus'un gnlnde cennet nasld Mecnun'a Leyla'sn veren olmad.
Ak elinde yaraland u sinem Asl'ya tututu kl oldu Kerem Maukunu buldu ad oldu Senem Ak Garip gibi glen olmad.
Hseyin'im at kald arada Gayp erenleri Mehdi nerede Yedi derya ile arz karada Hzr' lyas' gren olmad. OLMAYINCA
Gnl ne gezersin seyran yerinde Alemde her eyin var olmaynca Kurtulmazsn elalemin dilinde Bir kiide namus ar olmaynca,
Varp bir kimsenin kuyusun kazma ine dersin yolunda azma Olura olmaza srrn zme Ahdine vefal er olmaynca.
Grdn yad ellere syleme Bir kimseyi kou kybet dilleme Her gzele kanp gnl balama Sadk muhabbetli yar olmaynca.
Mecliste arif ol her sze dalma limliyim deyip alimim sanma Elin saklsn arayp bulma Sana alacak hal olmaynca.
Hseyin'im derki dost szn tut Kem sz terkeyle gnlde unut Kaldr kervann afakta yrt Sdknan elenip kal olmaynca.
GZLERN YUMARAK
Kardan karya sral dalar Boranl psenli sular alar Elleri koynunda bir gzel alar Ka kaldrp gzlerini yumarak.
Yel eser ranr zlfnn teli Bahar ii gibi kirpii nemi Bana sokunmu nergis idemi Kara saa al knalar yakarak.
Merdine de Hseyin'im merdine Aylar yllar hasret kalm yurduna Aar gider karl dalar ardna Dnp dnp arkasna bakarak.
GLE EVRLR
Bir ift suna geldi dost ellerinde ter dertli dertli gle evrilir Sorup sual ettim yar hallerinde ter dertli dertli gle evrilir.
Bu gn efkarlym yasl gnlerim Gam elinde sylemiyor dillerim Hani teleklerin hani tellerin ter dertli dertli gle evrilir.
Konup gm Anavarza eline Hasret kalm nergisine glne Yad avclar pusu kurmu yoluna ter dertli dertli gle evrilir .
Yeter gayr Hseyin'i syletme Haner vurup yaralarm elletme Ben de bir garibim terkedip gitme ter dertli dertli gle evrilir.
SEHER YELLER
Ilgt lgt esen seher yelleri Nazl yardan koku gelir mi dersin Hele sorun ne sylyor dilleri Evvelki sznde durur mu dersin.
Giderim gelirim yolum dz gelmez Gzlerim yollarda yardan sz gelmez Ben vazgeldim amma gnl vazgelmez Deli gnl t alr m dersin.
briim satlmaz byle dkkanda Meyli muhabbeti sevgisi canda Yarn maher gn ulu divanda Sualime cevap verir mi dersin.
Diken arasnda krmz gller Yarin bahesinde ter blbller Bre yavrum sana sarlan kollar Bin yl yerde yatsa rr m dersin.
Hseyin'im derki derdi sr olan Daim civan gezer akta pir olan Ta ezelden ahd peyman bir olan Yad ellere meyil verir mi dersin
GZLER SRMEL
Sunam Elbeyli'den ekmi gn Aar gelir br gzleri srmeli Zorkun yaylasnda alm bacn Aar gelir bir gzleri srmeli.
Yorulmu dayanm bir kara taa Yavrusun aldrm alc kua Kaldrm ban alar Mara'a Aar gelir bir gzleri srmeli.
Kular sazlnda tavlas bal Dum dum yaylasnda sinesi dal Alada Bakrda krc boranl Aar gelir bir gzleri srmeli.
Terkeylemi obasn elini Erciyes'te teziktirmi yolunu Kzlrmak salnda all belini Aar gelir bir gzleri srmeli.
Gelip konmu u Seyfe'nin glne Kekikli yavanl Malya lne Kaman diyarna Keskin eline Aar gelir bir gzleri srmeli.
Hseyin'im dertli syler dilleri Mihrican dedi de soldu glleri Krehir na'tan Susuz'dan beri Aar gelir bir gzleri srmeli
GL ELNDEN
Blbl oldum baa dtm Gl elinden gl elinden Ferhat oldum dalar etim Zor elinden zor elinden.
Has baheye yadlar girmi Girmi dallarn krm Mor meneke boyun emi Har elinden har elinden.
Hem ksz hemi yetimim Suyu kurumu ekinim Ara ykseldi ttnm Nar elinden nar elinden.
Hak diyenler kalmaz naar Yar akyla serden geer Ar iek iek uar . Bal elinden bal elinden.
Hseyin'im geti demler Gzmde akttm nemler Benim ektiim sitemler Yar elinden yar elinden.
NE DEYM Yarin hasretiyle u gurbet elde Gzlerimden akan yaa ne deyim Garibim biare kalmm yolda u bama gelen ie ne deyim.
Yarimin hayali karmda gitmez Viran olan yerde blbller tmez Gn vurup gnlmn karn eritmez u gnl danda ka ne deyim.
Varm gurbet elde ad olup glm Yollar balanm aresiz kalm Gl yzl yarini yad eller sarm u bama den taa ne deyim.
Baland yollarm gurbet elinde Uzak dtm aretimde elimde Her ne bulsa kader alr elimde Hseyin emein boa ne deyim.
|
|