Karnabahar nasıl yetiştirilir? Karnabahar nerede yetişir? Karnabaharın faydaları nelerdir? gibi sorular, başta tarım ile uğraşanlar tarafından sorgulanıyor. Karnabahar hangi bölgede yetişir? Karnabahar nasıl yetiştirilir? İşte merak edilen tüm bilgiler
Açık tarlada ticari karnabahar yetiştiriciliği – rasyonel ve ölçekli bir biçimde yapılırsa – iyi bir gelir kaynağı olabilir. Uzun lafın kısası, çoğu ticari karnabahar yetiştiricisi iç ve korumalı alana tohum (melez) ekerek karnabahar yetiştirmeye başlar. Genç fidelerin büyümesini ve dikim işlemine hazır olmalarını beklerken (normalde otuz gün sürer), toprak hazırlığı yaparlar. Toprağı sürerler, bir önceki mahsulden geri kalanları ve yabancı otları çıkarırlar ve iyi yanmış gübre ile beraber bazal gübreyi toprağa entegre ederler. Ayrıca damlama sulama sistemini de kurarlar.
Fideler dikim için hazır olduklarında, fideleri dikmek için toprağa çukurlar açılır. Çoğu durumda gübreleme, damlama sulama ve yabancı ot mücadelesi gibi uygulamalar uygulanır. Ticari karnabahar çeşitlerinin çoğu, dikim işleminden gün sonra hasat edilebilirler. Dikim işleminden hasada kadar süren zaman çeşide, iklim koşullarına ve dikilen fidelerin yaşına bağlıdır. Hasat yalnızca elle, makas ya da bıçak kullanılarak yapılır ve aynı alanda birkaç el hasat yapılabilir. Bunun sebebi, çiftçilerin piyasa talebini karşılayabilmeleri için sık ve devamlı ekim işlemi yapmalarıdır.
Hasattan sonra karnabahar yetiştiricileri, mahsulden geri kalanını sürerek bitkileri imha ederler. Ayrıca, hastalıklarla mücadele etmek ya da toprağın besin değerlerinin tükenmesini engellemek için mahsul değişimi yaparlar (Brassicaceae familyasına ait olmayan bitkiler kullanırlar).
Karnabahar yetiştiriciliğinde sınırlayıcı faktör daima iklimdir. Bitki, karnabahar yetiştiriciliğinin hedefi olan çiçekli başı geliştirebilmesi için ılıman hava sıcaklığını tercih eder. Dona karşı bir hayli hassastır ve 0 ° C’nin altındaki hava sıcaklıkları bitkide sorun yaratır. Aynı zamanda, yüksek hava sıcaklıkları da, özellikle çiçeklenme döneminde, başlarda renk değişimine ve çiçeklenmeye neden olur. Ortalama olarak optimum hava sıcaklıkları ° C’dir; buna rağmen, bazı hibrit çeşitler kısa bir zaman 30 ° C ve üzeri olan hava sıcaklıklarını tolere edebilirler.
Öncelikle, uygulayacağımız yetiştirme yöntemini ve bölgemizde yetişen karnabahar çeşitlerini seçmek bir hayli önemlidir. Karnabahar yetiştirmek için iki yöntem vardır, bunlar: ilki direk olarak açık alana ekim işlemi, ikincisi ise özel tohum yataklarına ekim ve daha sonra başka yere dikim işlemi yapmaktır.
Karnabahar doğal olarak soğuk mevsim sebzesidir. Hatta, kimi zaman 4 ° C’nin altındaki hava sıcaklıklarını bile problemsiz bir biçimde tolere edebilir. Buna rağmen, karnabaharın yetişmesi için ortalama olarak optimum hava sıcaklıkları °C’dir. Karnabahar bitkisi ilk yetişme aşamalarında daha yüksek hava sıcaklığına maruz kalırsa, büyük olasılıkla kalın gövde geliştirecektir ve çiçek başın gelişimi gecikecektir. 20 ° C’nin üstündeki hava sıcaklıklarında, bitki yapraklı baş oluşturmaya başlar. Bu, kaçınmamız gerekli olan bir durumdur. 26 ° C’nin üstündeki hava sıcaklıkları muhtemelen taçlarda renk değişikliğine ve başların çiçek açmasına sebep olacaktır, dolayısı ile karnabaharın kalitesi ve ticari değeri düşecektir. Buna rağmen, çağımızda kısa bir zaman 37 °C ve üstünde olan hava sıcaklıklarına dayanıklı ve genetik olarak ayarlanmış hibrit karnabahar çeşitleri de bulunur.
Karnabahar çeşitli topraklarda yetişebilir. En iyi şekilde hafif asidik (pH değeri yaklaşık olarak ) topraklarda yetişir. Bitkilerin yüksek toprak ve su tuzluluğu oranına toleransı orta derecedir. Karnabaharın güneşi sevmesine rağmen, çoğu zaman alıcılar hafif sarı başların yerine beyaz başları satın almayı seçmektedirler. Bu sebeple, pek çok çiftçi başlarda sararmayı engellemek için başların etrafındaki dış yaprakları başları saracak şekilde bağlarlar.
Karnabahar çeşitlerinin çoğu dikim işleminden gün sonra hasat için hazırdır. Buna rağmen, hasat zamanı karnabahar çeşidine ve çevre şartlarına bağlıdır. Çiçek başlar, karnabahar çeşidine bağlı şekilde belirli ve uygun boyuta ulaştığı andan itibaren hasat yapılır. Başlar sıkı ve düzgün bir renge sahip olmalıdır.
Hasat akşam saatlerinde elle, makas ya da bıçak kullanarak yapılır. Aksi takdirde, güneş ışığı taçlarda sararmaya ve yapraklarda solmaya neden olabilir. Üreticiler, taçların etraflarında iç yaprak bırakacak şekilde taçları keserler. Hasatta gecikme olursa, bu başlarda gevşek yapıya ve sararmaya neden olur, bu sebeple karnabaharın kalitesi büyük oranda azalır.
#
K geldiinde sofralarda sk sk yer alan karnabahar, salkl bir bedene sahip olmak için tüketilmesi önerilen sebzelerden biridir. Karnabahar kullanarak birbirinden lezzetli ve salkl tarifler hazrlanmaktadr. Üstelik halanmas ksa sürede gerçekletii için zahmetsiz ve lezzetli yemekler elde edilebilir. Zayflamak isteyenler, hafif ve doyurucu bir öün hazrlamay düünenler sonbahar ve k aylarnda karnabahar çok sk kullanr.
Vitamin bakmndan zengin bir sebze olan karnabahar, geni ve büyük yeil yapraklar arasnda yetimektedir. Turpgiller familyasndan bir türdür ve vücudun ihtiyaç duyduu fosforu belirli bir oranda karlar. Fosforun hem çocukluk hem de yetikinlik dönemindeki önemini duyanlar karnabahar tüketmenin yollar ararlar.
Tarmla uraanlar karnabahar hangi mevsimde yetiir sorusunu çok merak ederler. Çünkü verimli bir hasat dönemi için karnabahar mevsimi iyi ayarlanmaldr. Tohumun ekilmesi, bakm süreçleri ve hasat zaman hakknda detayl bilgilere sahip olmak isterseniz; karnabahar yetitiricilii için rehber olacak bilgileri bu satrlarda bulabilirsiniz.
lginizi çekebilir: Karnabaharn Yanna Çok Yakacak 12 Tarif
Ekim dikim zaman iklime ve corafyaya göre deiebilir; ancak yaygn olarak karnabahar tohum ekimi nisan, mays, haziran ve temmuz aylarnda yaplr.
Sonbaharn sonlarna doru market ve pazar tezgahlarnda kendini gösteren karnabahar, ilkbahar ayndan sonbahar ayna kadar büyümesini tamamlar. Sonbaharn son zamanlarna geldiinizde, karnabaharlarn olgunlatn görebilirsiniz.
Büyüme ve olgunlama döneminde hem günei hem de serinlii sevdii için ancak k bana doru yetimesini tamamlar. Karnabaharn büyüme mevsimi ilkbahar – sonbahar; tüketim mevsimi k olarak ifade edilir.
K sebzesi olarak bilinse de karnabahar don olaylarna kar dayankszdr. Çok düük scaklkta ve güne eksikliinde kalitesi düer. Ayn oranda yüksek scaklk ve kuraklk da bu sebzenin verimini etkiler. Karnabahar yetitiricilii için en uygun scaklk derece arasdr.
lginizi çekebilir: Karnabahar Faydalar ve Besin Deerleri, Zayflatr M?
Üretime geçmeden önce karnabahar ne zaman ekilir, nasl toplanr hangi topraa uyum salar gibi konularda bilgi sahibi olmanz gerekir. Sizlere soru iaretlerini gideren bilgileri bu balk altnda vereceiz. Karnabaharn yetimesi için gerekli olan koullar öyle anlatlr:
Karnabahar tohumdan filizlendirip fide halinde topraa aktarmanz önemlidir. Bunun için fide haline gelen tohum, ancak ortalama 7 hafta sonra topraa ekilmeye uygundur. Tek ya da ikili sral masuralar üzerinde dikim yapabilirsiniz. Dikim zamannda bölgenin ortalama 15 derece scaklkta olmasna dikkat edebilirsiniz. Fidelerin canl kalmas için lk hava art olacaktr.
Karnabahar fidelerinin ekilecei topran 1 ay öncesinden sürülmesine ve havalandrlmasna dikkat edilmelidir. Toprak seçimi konusunda üreticiyi yormayan bir sebzedir. Çünkü karnabahar her türlü toprakta kolayca yetiebilir. Geni arazi ya da bahçede kolayca karnabahar yetitirmek için topran mineral orannn yüksek olmasna dikkat edebilirsiniz. Çok ya alan bölgelerde drenajn yüksek olmas, karnabaharn salkl ekilde büyümesine yardm edecektir.
Karnabahar yetime döneminde gübre alrsa daha fazla ürün verebilir. Gübrenin toprak analizine en uygun ekilde verilmesine dikkat edilmesi gerekir. Ekimden sonra ve hasattan önce gübreleme yaplrsa daha yüksek verim alnabilir. Bunun için topran yapsna uygun gübre türü seçilir ve 2 defa olacak ekilde gübreleme yaplabilir.
Karnabahar topraa aktarlmadan önce fideleme yöntemiyle büyütülür. Fideleme teknii için tohumlarn lk ve souk yastklarda bekletilmesi önerilir. Nisan ile temmuz ay aralnda tohumlar yastklara serpme ya da sral ekilde bekletilir. Büyüyen fidelerin ortalama 10 cm aralklarla araziye ekilmesi önemli bir detaydr.
Karnabaharn ekildii bölgenin iklimine göre hasat zaman ve süresi deiecektir. Eer toprakta olgunlaan karnabaharlar çoaldysa; etli taç yapraklarn çürümeden hasat edilmesi gerekir. Olgunlaan karnabaharlar yaklak 4 hafta içinde hasat edilip depolara gönderilmesi gerekir. Olgunlaan karnabahar, hasat zamann geçirdii takdirde çürüme ve kararma oluturabilir.
Karnabahar suyu seven bir sebzedir. Nerede olursa olsun düzenli sulama ister. Topran çürümesine izin vermeden nemli kalacak ekilde sulama yaplmas önerilir. Sulama yaparken dikkat edilmesi gerekir çünkü 3 gün su altnda kalan ürünler ksa sürede çürümeye balar.
Dünya genelinde karnabahar tarm yapan ülkelerin says epey fazla. Ancak baz ülkeler vardr ki üretimde ilk sralarda dikkat çeker. Çin, Hindistan ve Amerika; karnabahar tarmnda öncü ülkelerdendir. Karnabaharn anavatan Akdeniz ülkeleridir. klimden ötürü Akdeniz ülkelerinde kolayca yetimektedir.
Karnabahar tarmnda öncü isimlerden biri de Türkiye’dir. Listede 7. srada olan ülkemiz, toprak ve iklim uygunluu sayesinde karnabahar tarmn büyük bir oranda sahiplenir. Türkiye’de Amasya, Samsun, Adana, Mersin, Bursa, Konya ve Tekirda verimli arazilerinde karnabahar tarmna yer vermitir.
lginizi çekebilir: Resimli Videolu: Karnabahar Nasl Temizlenir, Kesilir?
Karnabaharn çeitleri, yapsndaki pigmentlerden dolay farkldr. Renk ve yapsal farkllk gösteren karnabaharlar, mutfakta birçok yemekte kullanlr.
Ilman iklimlerde kolayca yetiebilen karnabahar, günei kurak olmayacak ekilde sever. Güneli ancak serin esen havalarda daha yüksek verim alnabilir.
Zaman zaman karnabaharn üzerinde oluan sararma, oksidasyondan dolay oluur. Bu duruma neden olan yüksek k, yüksek scaklk ve fazla nemdir.
lginizi çekebilir: Karnabahar Yemekleri: Salkl ve Leziz 26 Tarif
Türkiye’de En Çok Fndk Nerede Yetiir?
Türkiye’de Pamuk En Çok Nerede Yetiir?
Armut Hangi Mevsimde Yetiir, Ne Zaman Çkar?
Türkiye’de Üzüm En Çok Nerede Yetiir, Nasl Üretilir?
Ayva Hangi Mevsimde Yetiir? Ne Zaman Toplanr, Yenir?
Turpgiller familyasına ait bir bitki olan karnabahar, etli çiçeklere ve tanecikli bir görünüme sahiptir. Yaprakları lahanaya benzeyen bu sebze, yemeklerin içerisinde sık sık kullanılır. Anavatanı Doğu Akdeniz olan karnabaharın yaprakları koyu yeşil, çiçekleri ise beyaz ve sarımsı bir renktedir. Fosfor ve vitamin bakımından zengindir. Yenen kısımları ise iç kısımda kalan beyaz çiçeklerdir. Haşlama, kızartma ve fırınlama usulüyle pişirilebilir.
Dünyada karnabahar üretiminde ilk sırayı Çin alır. Hindistan ve Amerika onu takip eder. Anavatanı Akdeniz ülkeleri olduğu için, geniş bir üretim alanına sahiptir. Türkiye, karnabahar üretiminde 7. sırada yer almaktadır. Ülkemizde en çok Akdeniz ve Orta Karadeniz'de karnabahar yetiştiriciliği yapılır. Karnabaharın en yoğun yetiştirildiği yerler ise Samsun, Adana, Amasya, Tekirdağ, Bursa ve Konya'dır.
Karnabahar, soğuk mevsim sebzesi olsa da ılıman hava sıcaklığını sever. Dona karşı çok hassas olan bu sebze, 0 derecenin altında sorun yaratmaya başlar. Ayrıca yüksek hava sıcaklıkları da bitki çiçeklerinin renk değiştirmesine ve kalitesinin düşmesine neden olur. Karnabahar yetiştiriciliği ile ideal hava sıcaklığı derece arasıdır. Kısa süreliğine de olsa 30 derece üzeri sıcaklıklara dayanan bazı hibrit çeşitler de mevcuttur.
Karnabahar her çeşit toprakta yetiştirilebilir ancak ekim işleminden bir ay önce toprağın sürülmesi ve havalandırılması gerekir. Ağır toprağa ekilecekse ve bol yağış alan bir bölgeyse topraktaki drenajın çok iyi olması gerekir. Organik madde bakımından zengin olan topraklar karnabahar yetiştiriciliği için idealdir. Ayrıca bitki yüksek toprak asitliğine karşı hassastır.
Karnabahar, kış mevsimi sebzesi olarak bilinse de, ilkbahar ve sonbahar aylarında da hasat edilir. Güneşli havaları sevse de, serin bir ortamda yetişir. Karnabaharda erkenci çeşitler ekimden 90 gün sonra, geç çeşitler ise ekimden gün sonra hasat edilir.
Karnabahar çeşitlerinin bir çoğu dikimden gün sonra hasat edilir. Ancak hasat dönemi karnabahar çeşidine ve iklim koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Karnabahar uygun boyuta ulaştığında hasat edilir.
Şunlara da göz atın;