Her yaş grubunda meydana gelen, inguinal herni olarak da ifade edilen, karın içi organlarının cilt altında belirgin hale gelmesi ile karakterize olan bir hastalıktır. Karın duvarının zayıf olması durumunda karın içi yapıların cilt altına çıkması ile fıtık adını almaktadır. Kasık fıtığı hapşırma, öksürme, ıkınma ve zorlanma anlarında kasık bölgesinde kendini belli ederken kişinin yatar pozisyonda olduğu durumlarda kendini belli etmez. Üç farklı kasık fıtığı vardır ve bunlardan ilki direkt inguinal herni, daha çok ileri yaşlarda ortaya çıkar ve direkt olarak kendini karın duvarından belli etmektedir. İkinci olarak indirekt inguinal herni, erkeklerde daha sık görülmekle beraber doğumla birlikte gelen bir sorundur. Çoğunlukla tek taraflıdır ve inguinal adı verilen kanaldan ortaya çıkmaktadır. Bir diğer fıtık çeşidi olan femoral herni ise kadınlarda daha sık rastlanılan bir sorundur ve gebelik, fiziksel zorlanma sonucunda meydana gelmektedir. Kasık fıtığı, kadınlardan çok erkeklerde daha sık rastlanılan bir durumdur çünkü erkek bebekler anne karnında iken testisleri inguinal adı verilen kanaldan geçerek doğuma yakın zamanda torbalarına inmektedir. İnguinal adı verilen bu kanalın sağlıklı bebeklerde doğumdan belirli bir süre sonra kapanması beklenir. Fakat bazı nedenlerden dolayı kanallardan biri ya da her ikisi birlikte kapanmayabilir ve böylelikle kasık fıtığı sorununa zemin hazırlanmış olur. Kronik öksürük, idrar güçlüğü, ağır kaldırma, aşırı zayıflık, karın içinde tümör varlığı kasık fıtığı oluşum nedenleri arasındadır. Bunlara ek olarak kronik akciğer hastalığı, genetik faktörler, aşırı egzersiz, prematüre doğmuş olmak ve prostat hastalığı gibi durumlar da kasık fıtığı oluşumuna sebebiyet vermektedir.
Bu yazımızda kasık fıtığı nedir, kasık fıtığı nerede olur, kasık fıtığı nasıl anlaşılır? Belirtileri nelerdir, kasık fıtığı neden olur? Sebepleri nelerdir, kasık fıtığı tedavisi nasıl yapılır ve kasık fıtığına hangi bölüm bakar sorularına cevaplar vereceğiz.
Kasık fıtığı adından da anlaşılmak üzere kasıkta oluşan şişlikle kendini göstermektedir. Kasık fıtığı karın duvarının zayıf olduğu bölgelerden karın içi yapıların çıkıntı oluşturması ile meydana gelmektedir. Ayakta iken şişlik belli olurken yatar durumda görünmemektedir. Kasık fıtığı olan her hastada şişlik meydana gelmezken sadece ağrı ile belirti vermektedir ve buna nokta fıtığı denir, sporcu ve atletik yapılı kişilerde görülmektedir.
Kasık fıtığı, kasık bölgesinde şişlik ve çıkıntı gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır ve bu oluşan şişlikler yumuşak yapılıdır ve içe bastırılır durumdadır. Kasık fıtığı; kasıkta gevşeme, sonrasında ağrı, ağır kaldırma esnasında basınç hissi ve acı, şişlik üzerinde yanma ve yemeklerden sonra ağrı gibi belirtileri göstermektedir.
Kasık fıtığına; yaşlılık, aşırı zayıflık, ağır kaldırma, kronik öksürük, gebelik, travmalar, karın içi tümörü, kronik kabızlık ve ıkınma gibi durumlar sebebiyet verebilmektedir.
Kasık fıtığı tedavi yöntemi sadece cerrahi yollarla yapılmakta olup ilaçlı tedavisi mümkün değildir. Kasık fıtığı tedavisinde amaç; fıtığın karın içine yerleştirilmesi ve kese oluşumunun engellenmesi olup çıkış gösteren alanın kapatılmasıdır. Kasık fıtığı ameliyatı fıtığın boyutuna bağlı olarak lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir, fıtık küçük ise lokal anestezi, fıtık büyük ise genel anestezi tercih edilir. Açık veya kapalı olarak yani laparoskopik operasyonla gerçekleştirilir ve açık ameliyat olarak yapılan kasık fıtığında kasık bölgesine cm kadar bir kesi açılır, laparoskopik operasyonlarda ise 3 adet küçük kesiler açılmaktadır, kamera yöntemi ile işlem sürdürülmektedir. Her iki yöntemde de mesh adı verilen yama, kas ve karın zarına yerleştirilerek fıtığın nüksetmesi önlenir. Her iki yöntemde amaç aynı olmasına rağmen kapalı ameliyat daha az ağrılıdır. İlerlemiş ve büyük fıtık varlığında açık ameliyat uygulanmakta olup işlem için daha uygundur. Her iki yöntem sonrası hastalar doktor tarafından önerilenlere uymalı ve iyileşme sürecine katkıda bulunmalıdır.
Kasık fıtığı sorunu yaşayan kişiler hangi bölüme gidileceği konusunda bir bilgi sahibi değildir. Kasık fıtığı sorunu yaşayan kişiler genel cerrahi servisine gitmelidir.
Vücut anatomisi doku ve organların fonksiyonlarını azami derece yerine getirerek vücut sağlığının korunarak sürdürülmesi üzerine tasarlanmış bir yapıya sahiptir. Çeşitli nedenlerle vücut anatomisinin olumsuz etkilenmesi halinde doku ve organların fonksiyonlarında da bozulmalar gelişerek bazı sağlık problemleri meydana gelebilir. Doku ve organların yer değiştirmesi halinde dolaşım bozuklukları ortaya çıkar, doku hasarı ve doku kaybı yaşanabilir. Bu şekilde gelişen ve sık görülen sağlık sorunlarından biri kasık fıtığıdır.
Kasık fıtığı veya inguinal herni, karın içinde yer alan dokuların karın içinden kasık bölgesindeki vücut boşluklarına yer değiştirmesi durumudur. Sağlıklı kişilerde karın içi boşluk çeşitli dokular yardımıyla karın cildi ve kasları ile kasık bölgesindeki dokulardan ayrılır. Bahsedilen dokularda meydana gelen zayıflıklar sonucunda karın içi cidarı ve bunun içinde yer alan bağırsak dokusu gibi iç organlar, zayıf bölgelerden geçerek kasık bölgesine geçiş yapabilir; dokularda dolaşım bozuklukları veya fonksiyon kaybı ortaya çıkabilir.
Kasık fıtığı etkilenen dokular ve anatomik bozukluğun şiddetine bağlı olarak herhangi bir klinik vermeyebileceği gibi yaşamı tehdit edebilecek bir hal de alabilir. Gelişen kasık fıtığı zamanla ciddi sağlık problemleri oluşacak şekilde ilerleyebilir, kasık fıtığının erken dönemde teşhis edilmesi ve gerekli tedavinin uygulanması önemlidir.
Kasık fıtığının gelişmesinde genellikle karın iç cidarı ile kasık bölgesi arasında yer alan dokularda ortaya çıkan zayıflıklar etkilidir. Buna bağlı olarak sağlıklı kişilerde de belirli bir neden olmadan kasık fıtığı gelişebilir. Aşağıdaki durumların varlığında kasık fıtığı gelişme riski artar:
Kasık fıtığı erkeklerde kadınlara göre daha sık izlenir. Bunun yanında erkeklerde inguinal kanal adı verilen kasıkta sperm tüplerinin (spermatik kord) geçiş yaptığı anatomik bölgede kasık fıtığı görülürken; kadınlarda anatomik olarak bu kanal bağ dokularıyla kapalı olduğundan farklı bir alanda gerçekleşir. Kadınlarda rahmin leğen kemiği (pubis) duvarına tutunduğu bölgeler anatomik olarak fıtık gelişimine daha müsaittir.
Kasık fıtığı gelişen hastalarda fıtık kesesinin içinde bulunan dokular ve fıtığın şiddetine bağlı olarak farklı klinik belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda fıtık hiçbir belirti vermeyebilir. Fıtığın oluştuğu karın duvarındaki zayıflığa bağlı olarak fıtık kesesi aynı şekilde kalabilir, karın içine geri dönebilir veya daha da şiddetlenebilir.
Kasık fıtığı durumunda fıtık kesesi içinde bağırsak dokularının varlığı halinde, fıtık kesesinin geçiş yaptığı bölgenin darlığına bağlı olarak bağırsaklarda dolaşım bozukluğu veya tıkanıklıklar yaşanabilir. Bağırsakla ilgili problemlerin şiddetli seyrettiği hastalarda hayatı tehdit edici seviyelere varabilen ciddi klinik tablolar yaşanabildiğinden, hastaların erken teşhis edilerek tedaviye alınması gerekebilir. Aşağıdaki belirtiler kasık fıtığı gelişmesi halinde izlenebilir:
Bağırsakların fıtık kesesinde etkilenmesi halinde;
Kasık fıtığı tanısı genellikle fizik muayene sonrası konabilir. Karın grafisi, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri fıtık bölgesinin detaylı incelemesinde faydalı olabilir. Kasık fıtığında tedavi planı hastadaki fıtığın şiddeti, etkilenen anatomik yapılar ve klinik belirtilere göre karar verilir. Herhangi bir belirtiye yol açmayan ve hafif düzeyde olan kasık fıtıkları tedavisiz şekilde izlenebilir. Ancak ciddi komplikasyonların gelişme riski bulunan ya da bağırsak dokularının zarar gördüğü fıtıklarda, fıtık kesesinin cerrahi olarak giderilmesi ve zayıflayan karın duvarının onarılması gerekir.
Fıtık cerrahileri hastanın durumuna ve fıtığın şiddetine göre açık ameliyatla yapılabileceği gibi laparoskopik olarak kapalı teknikle de gerçekleştirilebilir. Fıtık ameliyatı ile iç organlar karın içine geri çekilirken fıtık kesesi giderilir ve özel ekipmanlar kullanılarak fıtık gelişen karın duvarı fıtığın tekrarlamaması için onarılır. Dolaşım bozukluğu yaşanan bağırsak bölgelerinin varlığında etkilenen bağırsak dokularının cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekebilir.
Femoral herni adı ile bütünleşen femoral fıtık; kadınlarda daha sık rastlanılan, kasık alt bölgesinde bacaktaki ana atardamar bölgesinin iç kısmında şişlik ile karakterize olan bir hastalık türüdür. Femoral fıtıkların boğulma riski olduğu gibi tekrarlama riski de mevcuttur. Fıtık çeşitlerinden olan femoral fıtık; temel olarak fiziki muayene ile anlaşılmaktadır. Fiziki muayenede femoral fıtık oluşumunu gösteren tek belirti hedef bölgede meydana gelen şişliktir. Femoral fıtık olan hastada şişlik ile beraber şiddetli ağrılar da gözlenmektedir. Femoral fıtık tanısında fiziki muayeneye ek olarak ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi da gerekli görülmektedir. Diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi femoral fıtıklar da zamanında tedavi edilmelidir. Femoral fıtık oluşumunda fıtık olan bölgede şiddetli ağrı, şişlik, ödem, kızarıklık ve hassasiyet semptomları görülmektedir. Femoral fıtıklar kasık fıtığı çeşitleri arasında yer almaktadır ve diğer kasık fıtığı çeşitleri ile aynı bölgeden çıktıkları için teşhisi kolay olmamaktadır. Fıtık ameliyatı kapalı ameliyat ile gerçekleştiriliyorsa yani yama işlemi uygulanıyorsa femoral fıtık oluşumu gözlenmemektedir fakat açık ameliyat ile yapılıyorsa femoral fıtık oluşumu gözlenebilir.
Bu yazımızda femoral fıtık nedir, femoral fıtık nerede olur, femoral fıtık nasıl anlaşılır? Belirtileri nelerdir, Femoral fıtık neden olur? Femoral fıtığın sebepleri nelerdir, femoral fıtık tedavisi nasıl yapılır ve femoral fıtığa hangi bölüm bakar sorularına cevaplar vereceğiz.
Femoral fıtık; kasık bölgesinin en alt kısmında görülen bacaklara kan götürüp getiren damarların geçtiği deliklerde meydana gelen bir hastalıktır. Femoral fıtıklar diğer tüm kasık fıtıkları arasında nadir olarak görülen fıtık çeşididir.
Fıtıkların en belirgin belirtileri hedef bölgede oluşan şişliklerdir. Femoral fıtık; hedef bölgede şişlik, hassasiyet, şiddetli ağrı ve ödem gibi semptomları öne sürmektedir. Femoral fıtık teşhisi öncelikle doktor tarafından yapılan fiziki muayenede belirlenmektedir. Yapılan muayenede şüphe duyulan bir durum varsa emin olunması adına ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografiye de gerek duyulabilir.
Femoral fıtık oluşumuna çeşitli durumlar sebebiyet verebilmektedir fakat çoğunlukla neden olan durumlar gebelik ve fiziksel zorlanmadır.
Femoral fıtık tedavisi açık ameliyat ve laparoskopik ameliyat olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Cerrahi işlem uygulanan fıtıklar genel anestezi kullanılarak gerçekleştirilir. Fıtık tedavisinde açık ameliyat yapılması kesi yerinin geç iyileşmesi ve kesinin daha büyük olması anlamına gelmektedir. Laparoskopik işlem ise operasyon bölgesinde küçük delikler oluşturularak kan kaybının ve iyileşme sürecinin az olmasını da beraberinde getirmektedir. Femoral fıtık tedavisi kadınlar açısından daha önemli bir operasyondur çünkü kadınlarda daha sık ortaya çıkmaktadır. Femoral fıtık tedavisi kadınlarda laparoskopik operasyonla yapılması daha çok uygun görülmektedir yani yama yöntemi denilen işlem gerçekleştirilmelidir. Her iki ameliyat çeşidinde de kesi yapılarak herni oluşan bölgedeki organlar karın içine alınır, kas ve karın zarı üzerine konularak yama işlemi denilen operasyon uygulanmış olmaktadır. Uygulanmış olan yama işlemi sayesinde fıtığın nüksetme olasılığının önüne geçilmiş olur.
Femoral fıtık sorunu yaşayan kişiler hangi bölüme başvuracakları konusunda önceden bir takım araştırmalar yapmaktadır. Femoral fıtık oluşumunu inceleyen bölüm genel cerrahi servisleridir. Femoral fıtık teşhis ve tedavisi alanında tecrübeli ve uzman doktorlar eşliğinde yapılmakta ve hastalar operasyon sonuçlarından son derece memnun kalmaktadır.