Katılım Bankaları Caiz Mi Nureddin Yıldız
Diyanet'ten katılım bankalarına tavsiye
Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Akar, "Katılım bankalarının temsilcilerine, malı satan, müşteriye karşı nasıl sorumluysa katılım bankalarının da satıcı gibi sorumlu olmasını ve bu şekildeki yöntemlerin caiz olacağını söyledik. Eğer, katılım bankası doğrudan para verirse faizli yöntemden farkı kalmıyor" dedi.
23.10.2017 - 14:59
Haberler - Anadolu Ajansı
Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Dr. Muhlis Akar, "Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı"nda katılım bankalarının temsilcileriyle görüştüklerini belirterek, "Malı satan, müşteriye karşı nasıl sorumluysa katılım bankalarının da satıcı gibi sorumlu olmasının, müşteri mağdur olduğu zaman onun hakkını aramasının ve bu şekildeki yöntemlerin caiz olacağını söyledik." dedi.
Akar, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı tarafından bu yıl yedincisi düzenlenen "Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı"nda konunun uzmanları ve temsilcileri ile TOKİ, tasarrufa dayalı faizsiz finansman sistemleri (elbirliği sistemi) gibi uygulamaları ele aldıklarını, Din İşleri Yüksek Kurulunun bu uygulamalara bakışının genelde müspet olduğunu anlattı.
"KATILIM BANKASI EVİ ALACAK, MALIN SAHİBİ GİBİ SATACAK"
Faizsiz yöntemler ve katılım bankalarının önemli bir işlev gördüğünü aktaran Akar, "Genelde bakışımız müspet olmakla beraber uygulamadaki bazı farklı durumlar, bizim de kendileriyle konuyu istişare etmemizi gerektirdiği için kamu ve özel katılım bankaları temsilcileri de bizimle beraberdiler." diye konuştu.
İslam hukukunda bir satış türü olan "murabaha" yöntemini kullanan katılım bankalarının, vatandaşların alacağı ev ya da arabayı alarak kendilerine sattığını belirten Akar, şunları kaydetti:
"Bizim üzerinde durduğumuz konu katılım bankalarının, satıcı gibi sorumlu olması. Siz, müteahhitten ev alabilirsiniz ama burada paraya ihtiyacınız var. Para ihtiyacınızı katılım bankası karşılıyor. Eğer, katılım bankası doğrudan para verirse faizli yöntemden farkı kalmıyor. Biz diyoruz ki; katılım bankası bu evi alacak ve size malın sahibi gibi satacak. Biz bunu öneriyoruz. Burada bazı sıkıntılar var. Bunları karşılıklı tartıştık. Malı satan, müşteriye karşı nasıl sorumluysa katılım bankalarının da satıcı gibi sorumlu olmasının, müşteri mağdur olduğu zaman onun hakkını aramasının ve bu şekildeki yöntemlerin caiz olacağını söyledik."
"FAİZSİZ FİNANS STANDARTLAR KURULU'NDA DİYANET DE OLACAK"
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) faizsiz finans sistemleriyle ilgili hazırladığı yasa tasarısına da değinen Akar, "Bu yasa tasarısı hazırlanırken, katılım bankalarıyla ilgili bir üst kurul oluşturuldu. Faizsiz Finans Standartlar Kurulu, müstakil bir kurul olacak. Burada katılım bankalarının bütün işlemleri dini açıdan denetlenecek. Söz konusu kurulda Diyanet İşleri Başkanlığımız da yer alacak." dedi.
Toplumu yönlendirmede, ekonomik davranışlarının oluşmasında kurulun fetvalarının önem taşıdığını vurgulayan Akar, "Faizsiz Finans Standartlar Kurulunun Din İşleri Yüksek Kurulu ve Diyanet İşleri Başkanlığımız ile istişareli olarak çalışması, bu alanda önemli gelişmelere katkı yapacak." diye konuştu.
TÜRKİYE HABERLERİ
fazla oku
Parasını dolar yerine bankaların faizli mevduat hesaplarına geçirenlerin yükselen dolar kurundan herhangi bir zarar görmemesi için getirilen "kur korumalı TL vadeli mevduat" düzenlemesinden faizsiz katılım bankaları da yararlanmaya başladı.
Faizsiz bankacılık hizmeti verdiklerini belirten ve "kar payı" dağıtan bu bankalarda katılım hesabı açanlar da devletin bu teşviğinden yararlanabiliyor.
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Banka müşterisi bu katılım hesaplarından "vadesinden" önce paralarını çekmezse yükselen kur kadar hesaplarına Hazine tarafından para yatırılacak.
Bunun "gizli faiz" olup olmadığına ilişkin tartışmalar ise bitmiş değil.
Katılım bankaları, uygulamalarından önce bünyelerindeki ilahiyatçıların oluşturduğu "fıkhı danışma kurullarından" fetva alıyor.
"Kamu yararı dikkate alınarak maslahat ilkesi çerçevesinde değerlendirildiğinden..."
"Kur korumalı TL katılım hesabı" uygulamasına başlayan Ziraat Katılım da danışma komitesinden icazet belgesi aldı.
Mehmet Odabaşı, Prof. Dr. Süleyman Kaya ve Prof. Dr. Necmettin Kızılkaya'dan oluşan Ziraat Katılım Danışma Komitesi, konuyla ilgili şu sonuca vardı:
"Kur korumalı TL katılma hesapları", karşılaşılan olağanüstü durum sebebiyle kamu yararı dikkate alınarak maslahat ilkesi çerçevesinde değerlendirildiğinden İslami Finans İlke ve Esasları'na uygun görülmüştür."
Ziraat Katılım'ın aldığı fetvanın belgesi / Görsel: Independent Türkçe
"Fıkıhta büyük zararlara karşı küçük zararlar kabul edilebilir"
Fıkıhta, toplumun bütününün büyük zararlar görmemesi için küçük zararların kabul edilebileceği noktasında bir yaklaşım olduğunu dile getiren Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır, "Bu konuda herhangi bir ayet ya da hadis bulunmuyor ama fıkıh kitaplarında kabul edilebilir bir durum olduğu ifade ediliyor" dedi.
"Ebu Hanife, 'Sultanın sofrasında oturan alimin fetvasına itibar edilmez' der"
Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu ise söz konusu "icazete" sert tepki gösterdi.
Benzer fetvaları veren ilahiyatçılar için "abdestli kapitalizmin hocaları" diyen Kırbaşoğlu, "O fetvadaki 'kamu yararı' dedikleri fakirin değil parası olanın yararıdır. Kamu zararını, kamu yararı diye yutturmaya çalışıyorlar. Milyarlarca doları arka kapıdan satarak oluşturdukları kamu zararını kapatmaya çalışıyorlar. Güya faizden 50-100 milyar dolar tasarruf edeceğiz diye kur farkından dolayı 5 trilyon zarar etmenin adı kamu yararı değil kamu zararıdır, daha doğrusu milletin parasının bilgisiz, beceriksiz, ehliyetsiz ve liyakatsiz bir zihniyet yüzünden heba edilmesidir. Din üzerinden bir aldatmaca izliyoruz. 'İcazet' denilen şey medreselerde verilir. Üzerine de besmele de yazılmış. Bunlar, dini istismar amaçlı şovlar. Tüyü bitmemiş yetimin vergileriyle oluşan hazineyi tam takır haline getirdiler. En büyük kamu yararı, saray ulemasının sözlerine itibar etmemektir. Bir insan bir yerden para alıyorsa onun fetvasının geçerliliği yoktur. Ebu Hanife, 'Sultanın sofrasına oturan alimin sözüne itibar edilmez' der" diye konuştu.
20 yıl boyunca iktidar tarafından 1 trilyon 180 milyarlar lira faiz ödendiğini hatırlatan Kırbaşoğlu, "Bu ödenen faiz insanlara nakit olarak dağıtılsaydı insanlar zaten kolay bir şekilde geçinecekti. Baştan aşağı bir kandırmacanın içindeyiz" ifadelerini kullandı.
"Karaman'a göre faiz değil hibe"
Fıkıh profesörü Hayrettin Karaman, Hazine tarafından ödenecek kur farkının faiz olmadığı görüşünde.
Bir katılım bankasının fıkhı danışma kurulunda görev alan Karaman, Yeni Şafak gazetesindeki yazısında şöyle demişti:
"Bazı hocalar, devletin ödemesinin faiz olduğu kanaatindeler. Ben bu kanaatte değilim, 'devletin ödemesi hibedir' diyorum. Aynı kanaatte olan hocalardan bir kısmının yazdıklarını aşağıda kısmen vereceğim."
Kamuoyunda "Cübbeli Ahmet" olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü ise mevduattan elde edilen faizin haram olduğunu, katılım bankalarının dağıttığı kar payının zaruri ihtiyaçlar dışında kullanılmaması ve fakirlere verilmesi gerektiğini ancak devlet tarafından verilen kur farkının kullanılabileceğini söylemişti.
İslam ve İhsan
Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.
“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.
İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)
Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.
Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)
Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.
Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)
Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.
İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.
İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.