Patili dostlarımız günlük hayatlarındaki birçok unsurda olduğu gibi sağlıkları konusunda da bizlere oldukça bağımlı durumdadırlar. Sahipleri olarak özellikle sağlıkları konusunda çok dikkat etmeye çalıştığımız hayvan dostlarımızın yaşadıkları en ufak problem bile doğru şekilde anlaşılmalı ve tedavi ettirilmelidir. Kedi hastalıkları arasında yer alan ve sık görülebilen kedilerde ishal birçok evcil hayvan sahibini oldukça endişelendirmektedir.
Tıpkı insanlarda olduğu gibi kedilerde ishal oldukça sık görülebilen bir sağlık durumudur. Bu tarz bir sağlık problemi ile karşılaşıldığında panik yapmamak ve nedenlerini ve sebebini öğrendikten sonra hayvan dostunuza tedavi sunmak en etkili yöntemdir.
Ankara'nın en iyi veteriner kliniği Çayyolu Vetrium Veteriner Kliniği olarak hazırladığımız yazımızda kedilerde ishal tedavisi nasıl yapılır, belirtileri nelerdir sorularının yanıtını verirken, öğrenmeniz gereken tüm bilgileri sizler için listeleyeceğiz.
Aynı zamanda patili dostlarımızın sahip olabileceği hastalıkları anlamak ve onlara nasıl daha güzel bir yuva sunabileceğinizi öğrenmek için Kedilerde Ateş Belirtileri ve Tedavisi başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
İshal, bilindiği üzere dışkının olması gerekenden daha yumuşak, gevşek ve sulu olması olarak tanımlanır. Tıpkı insanlar gibi kedilerde de olabilen ishal, kedilerin tuvaletlerini normalden daha sık yapmalarına neden olur. Neredeyse tamamı tuvalet eğitimine sahip olan patili dostlarımız, ishal olduklarında aniden evde içerisinde kazara tuvalet yapmaya başlayabilir, evin farklı yerlerini pisletebilirler.
Bazen kediler ishal de olsalar sizlerin bunu fark etmesine fırsat vermeden tuvaletini kullanmaya devam edebilir. Bu yüzden hayvan dostlarımızın sağlığında en ufak şekilde bile olsa şüphe uyandıracak bir durum görüldüğünde tüm noktalara dikkat etmek gerekmektedir.
Çoğu ishal durumu müdahale gerektirmeden birkaç saat ya da bir gün gibi kısa süre içerisinde geçse de bazen bu durum uzayabilir, hayvan dostunuz ishalin yanı sıra iştahsızlık, kusma ve yorgunluk gibi başka belirtiler de gösterebilir. Özellikle yavru kedilerde ishal dehidrasyona yol açarak evcil hayvanınızın sağlığında büyük bir problem yaratabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında patili dostlarımız hızlı bir şekilde uzman veteriner hekimlere tedavi için götürülmelidir.
Birçok faktörden etkilenerek gerçekleşen ishalin farklı nedenleri olabilir. Kedilerin bulaşıcı hastalıklara yatkınlığı, steril ortamda yaşamalarından dolayı eve giren en hafif bakterilerin bile güçlü etki yaratabilmesi, mevsim geçişleri gibi birçok farklı nedenden dolayı kedilerde ishal görülebilir. Gelin bu nedenler arasında neler yer alıyor bakalım:
● Bozuk ve son kullanma tarihi geçmiş süt ve süt ürünleri, kuru ve yaş mamaların tüketilmesi.
● Mama rutininin aniden değişmesi.
● Çiğ et tüketimi.
● Bağırsak parazitleri
● Pankreas hastalığı
● Karaciğer hastalığı
● Bakteriyel enfeksiyonlar
● Hormon yapan ve hormon salgılayan organların hastalanması (Hipotiroidizm)
● Organ yetmezliği
● Kanser
● Strese girme
Yukarıda listelediğimiz nedenlerden anlaşılacağı üzere kedilerde ishal görülmesinin, evde tedavi edilerek hızlı bir şekilde geçebilecek sorunlardan, ciddi sağlık sorunu yaratabilen ve veteriner hekim müdahalesi gerektiren hastalıklara kadar birçok farklı sebebi vardır.
Örneğin patili dostunuzda mamasını değiştirdikten sonra ishal başladıysa her gün biraz daha fazla yeni mamadan ve biraz daha az eski mamadan ekleyerek, bir hafta içinde yavaş bir geçiş yaparak bu süreci tamamlamak evcil hayvanınızın ishal olmamasını sağlayacaktır. Fakat dostunuzun dışkısında ishal olmasının yanı sıra kan görüyorsanız bu, ishalin hastalık kaynaklı olduğunun göstergesidir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında hayvan dostunuzu hızlı bir şekilde uzman veteriner hekimlere göstermeniz gerekmektedir.
Hayvan dostunuzun ishal olduğunu fark etmenin en kolay yolu dışkısını görmek olsa da birçok farklı belirti patili dostunuzun ishal olduğunu anlamanızı sağlar. Davranışları ile de hastalık sahibi olup olmadıklarını anlayabileceğiniz evcil hayvanınızı bu sayede hızlı şekilde tedavi ettirebilirsiniz.
Kedilerin ishal olduklarını anlamanızı sağlayacak olan belirtiler şunlardır:
● Dışkıda mukus veya kan
● Dışkıyı tutamama
● Dışkılamak için kendini zorlama
● Kilo kaybı
● Karın ağrısı
● Kusma
● Şişkinlik
● Ateş
● Halsizlik ve iştahsızlık
● Tuvalet alışkanlığını bırakarak başka yerlere dışkısını yapması
Yukarıda listelediğimiz belirtileri hayvan dostunuzda gözlemlediğinizde ishal ile karşılaşma ihtimaliniz artabilir. Peki kedilerde ishal nasıl geçer, tedavisi için neler yapılmalı?
Yazımızda da belirttiğimiz gibi birçok farklı nedeni olabilen ishal, saatler içerisinde de bitebilir, uzun zamanlar sürerek patili dostunuzun daha büyük bir sağlık sorunu olduğu anlamına da gelebilir. Bu noktada evcil hayvanınızın hareketlerini ve ishal dışında sahip olduğu belirtileri iyice incelemelisiniz. Bu doğrultuda kedinizin ishal problemini tedavi etmek için izlemeniz gereken yollar şunlardır:
Gıda ile alakalı alerji, intolerans ve mama değişimi gibi durumların yarattığı ishal için izlenebilecek en etkili tedavi yolu, lifli gıdaları dostunuzun diyetine uygulamanızdır. Daha kolay sindirilebilir mamalar sayesinde kediniz ishali atlatabilir ve böylelikle evcil hayvanınızın ishal olmasının sebebinin beslenme şekli ile alakalı olduğunu anlayabilirsiniz.
Kediniz ishal olduğunda dikkat etmeniz gereken bir diğer unsur dehidrasyon kaynaklı problemler yaşamayacağından emin olmanız gerektiğidir. Su içtiğinden mutlaka emin olmanız gereken kedinizi su içmek için zorlayabilirsiniz. Hastalık biraz azaldığında kedinizin yiyeceğine ishal tedavisi için kullanılan mamalardan katabilir, aşamalı bir şekilde tamamen iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Eğer tüm bu uygulamalarınıza karşın ishal devam ediyorsa uzman veteriner hekimler tarafından muayene edilmek üzere patili dostunuzu veterinere götürmeli, orada yapılacak muayene ve tetkikler sonucunda evcil hayvanınızın sağlık durumunu en doğru şekilde öğrenerek tedaviye başlamalısınız.
Kedilerde ishal konusunda en doğru bilgileri almak, tedavi için en doğru tercihi yapmak için her zaman veteriner hekimler tercih edilmelidir. Uzman veteriner hekimler hayvan dostunuzu en ince ayrıntısıyla muayene ederek, sağlık problemlerinin tedavi için izlenmesi gereken yolun ne olduğunu belirterek evcil hayvanınızın sağlığına kavuşması için ihtiyacınız olan her noktada size yardımcı olacaktır.
Sizler için bugünkü yazımızda kedilerde ishal konusunu tüm yönleri ile ele aldık. Umuyoruz ki yazımızda anlattığımız bilgiler ışığında sizler de hayvan dostlarınızın sağlığı için öğrenmeniz gereken bilgilere sahip olacaksınız. Siz değerli evcil hayvan sahiplerinin hayvan dünyası hakkında daha fazla bilgiye sahip olması için hazırlamış olduğumuz diğer yazılarımızı okumak için blog sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!
Kedim kusuyor, Ne yapmalıyım?
Kendinizin ishal olması onun Mide – Bağırsak kaynaklı bir enfeksiyon yaşadığının belirtisi olabilir.
Olası nedenler nelerdir? (Kedim neden ishal oldu?)
Yapılması gerekenler? (Kedim ishal oldu ne yapmalıyım?)
Yukarıda yazılı bilgilerin hiçbiri medikal anlamda herhangi bir tedavi bilgisi içermemektedir. İshal ve kusma ciddi hastalıkların belirtisi olabilir, en kısa zamanda veteriner kliniği’ne göstermelisiniz.
Şimdiden geçmiş olsun.
Kediler neden ishal olur? Kedinizin kakasının yani dışkısının yapısı, sağlığı hakkında çok önemli ipuçları verir. Evinizde kedi besliyorsanız, kedinizin tuvaletini yaptığı kum kabını temizlerken birkaç önemli işarete dikkat etmelisiniz.
Çoğu kedi zaman zaman kısa bir ishal atağı geçirir ve bunun nedeni genellikle bir gıda markasından diğerine çok ani bir değişiklik gibi normal ve anlaşılabilir şeylerle açıklanabilir. Ancak ishalin olası nedenleri arasında tehlikeli, hatta ölümcül sağlık sorunları da vardır.
Bu nedenle hangi ipuçlarının aranacağını ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini bilmek fazlasıyla önemlidir. Kedide sürekli devam eden ishal, altta yatan bir kronik hastalığı işaret ediyor olabilir.
Peki, kediler neden ishal olur? İshal nasıl tedavi edilir? Veterinerinizi ne zaman görmelisiniz? Kedinizin daha iyi hissetmesine nasıl yardımcı olabilirsiniz? Bu gibi soruların her birinin cevabı aşağıda sizleri bekliyor!
İçindekiler
İshal -normalden daha yumuşak ve ıslak dışkı anlamına gelir- aslında nemli şekillerden sıvıya kadar çeşitli kıvamlar içerir. İshal, artan bağırsak hareketlerine bağlı olarak, genellikle artan miktar ve sıklıkta yapılan şekillenmemiş dışkıya verilen isimdir.
Su, besin ve elektrolitlerin emiliminin azalmasıyla birlikte dışkı maddesinin bağırsakta daha hızlı hareket etmesinin bir sonucu olarak meydana gelir. İshal bir hastalık değildir, aksine birçok farklı hastalığın belirtisidir. İshalin birçok nedeni vardır. Özellikle kedilerde dizanteri hastalığında ishal en sık görülen belirtilerin başında gelmektedir.
İshal tek belirti olarak, daha genel bir hastalık sorununun birkaç belirtisinden biri olarak veya uzun süreli veya şiddetli ishalden kaynaklanan belirtilerle ortaya çıkabilir.
Aniden başlayıp iki haftadan az sürdüğünde ishal akut olarak tanımlanır. İshal, üç hafta veya daha uzun bir süre boyunca devam ederse veya tekrar ederse kronik olarak kabul edilir.
Çoğu kedi günde en az bir kez kaka yapar. Normal bir kedi kakasının şekli ve yapısı ise şöyledir.
Kedinizin kakası, bir veya iki günden uzun süredir çok yumuşak veya sıvı şeklindeyse, altta yatan nedeni belirlemek önemlidir. Çünkü kedilerde ishal, bazen ciddi, hatta potansiyel olarak ölümcül sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Kediler için ishal normal bir durum olmakla birlikte; kedinizin ishal olmasının pek çok nedeni vardır. İshal çoğu zaman kısa sürede kendiliğinden geçer. Fakat bazen günler, haftalar ve hatta aylar sürebilir veya düzenli olarak geri gelebilir.
24 ila 48 saat süren ishal, yavru veya yaşlı kediler haricinde, muhtemelen bir soruna neden olmaz. Ancak daha uzun sürerse, kediniz vücudu susuz kalabilir ve bu da tehlikeli sonuçlar doğurabilir. İshal, kedilerin sıklıkla karşılaştıkları bir sorundur ve uzun sürmesi halinde veteriner hekim kontrolü gereklidir.
Sindirim bozukluğu çok çeşitli faktörler tarafından tetiklenebilir, bu nedenle kedinizin ishalinin gerçek nedenini bulmak zorlaşabilir. Ancak kedi ishalinin bazı yaygın nedenleri şunlardır:
İshal siyah veya kanlıysa ya da ateş, kusma, halsizlik ve iştahsızlık ile birlikte devam ediyorsa hemen veteriner hekiminize başvurun.
Kediler zorunlu etoburdur, yani ihtiyaç duydukları tüm besinleri bitki kaynaklarından alamazlar. Bu nedenle kediler, protein açısından yüksek ve karbonhidrat açısından çok düşük bir besinle beslenmelidir. Ancak birçok ticari kedi maması, düşük proteinli, yüksek karbonhidratlı ortamlarda gelişen Prevotella gibi belirli bağırsak bakterilerinin büyümesini teşvik edebilen yüksek düzeyde karbonhidrat içerir.
Bu bakteriler çok fazla çoğaldıklarında, sağlıksız düzeyde iltihaplanma oluşturarak ishale ve hatta iltihaplı bağırsak hastalığına (IBD) yol açabilirler. Kedinizin besin rutininde ani bir değişiklik ishali tetikleyebilir.
Kedinizin hassas bir mide yapısı olmasa bile herhangi bir yeni yiyecek (mama) ilk başta sindirim sistemini bozabilir. Kedinizi bir mama markasından veya çeşidinden diğerine geçirmek istiyorsanız sindirim semptomlarından kaçınmak için 7 10 gün içinde kademeli olarak eski mamadan yeni mamaya geçmek en doğrusu olacaktır.
Gıdaya aşırı duyarlılık olarak da bilinen gıda intoleransı (vücudun belirli bir gıdayı uygun şekilde sindirememesi), ishalin yaygın nedenlerinden biridir. Kediniz yeni mamasını gerektiği gibi sindiremezse, bu durum ishale neden olabilir.
Diğer durumlarda, kediler, yıllardır yedikleri bir protein kaynağına sorunsuz bir şekilde aşırı duyarlılık geliştirebilirler. Çözüm genellikle kedinin beslendiği mamanın kaynağına dikkat ederek örneğin, kedinin daha önce hiç beslenmediği “yeni” bir protein kaynağına geçiş yaparak sağlanabilir.
Bazen kedinize, kendi yemeğinizden küçük parçalar vermek isteyebilirsiniz, ancak bu hiç de iyi bir fikir olmayabilir. Birkaç istisna dışında, insan gıdaları, kediler için iyi değildir ve bazıları zehirlidir. Kediler için zehirli olan yiyecekler arasında çikolata, avokado, üzüm/kuru üzüm, soğan, sarımsak, tatlandırıcı Xylitol (bazı sakızlarda bulunur) ve alkol bulunur.
Süt ürünleri de kediler için çok da faydalı değildir. Çünkü birçok yetişkin kedi sütü severken, sütte bulunan laktozu parçalamak için gereken enzimden yoksundurlar. Laktoz intoleransı olarak bilinen laktozu sindirememe, kedilerde sık görülen bir ishal nedenidir.
Toksik (zehirli) maddelere maruz kalan kedilerde, ishal, kusma, salya akması, nöbetler, uyuşukluk ve dengesiz yürüyüş gibi semptomlar gelişebilir. Evinizin içinde bulunan böcek ilaçları, kemirgenleri zehirlemek için kullanılan ilaçlar, temizlik maddeleri ve antifriz gibi çok sayıda madde, kedinizin midesine girdiği an onu hasta edebilir ve hatta öldürebilir.
Kedilerin herhangi bir bitkiyi yemesi de yine ishal veya kusmaya neden olabilir. Pek çok iç ve dış mekan bitkisi özelikle de zambak, lale, yüksük otu ve filodendron kediler için toksik, yani zehirlidir. Ve küçük bir miktarı bile yenilirse ölümcül hastalıklara neden olabilir. İnsan ilaçları da kedi zehirlenmesinin yaygın nedenlerinden biridir.
Okumanızı tavsiye ediyoruz:Kedilerde zambak zehirlenmesi
Birçok kedi, karton veya oyuncak gibi nesneleri çiğnemekten hoşlanır, ancak bu tür maddeler yutulursa, sindirim sistemini tahriş edebilir ve hatta bağırsaklara yerleşerek tehlikeli bir tıkanıklık oluşturabilirler. Bu tıkanıklık ishale neden olabilir; çünkü tıkanıklık katı dışkıların bağırsaklardan geçmesini engellerken, sıvı onun etrafına sızabilir.
İp, iplik, kurdeleler, lastikler ve bunlar gibi yabancı nesneler, kedinin dilinde bulunan ve yiyeceği boğaza doğru çekmeye yarayan küçük dikenler nedeniyle özellikle tehlikelidir. Bu dikenlere bir parça iplik veya kumaş takıldığında, çıkarılması çok zordur ve kedinizin onu yutmaması çoğu zaman kaçınılmazdır.
İpin ya da iplik benzeri bir şeyin ucu ağza takılıp sabitlenirse, sindirim sistemine uzanan uzunluk ciddi iç yaralanmalara neden olabilir. İple oynamak kediniz için harika bir egzersizdir, ancak oyun esnasında veya etrafta ip benzeri bir şey olduğunda kedinizin ip yutması ihtimaline karşı sık sık denetleyip, kontrol edin.
Parazitler, girdikleri ve tutundukları vücutları enfekte eden ve onlara zarar veren ökaryotik organizmalardır. Bazı parazitler kedileri de enfekte edebilir. Flatworms (parazitler ve tenya), yuvarlak solucan, Toxascaris ve toksokar, hookworms (Ankilostom ve Unsinarya) gibi…
Diğer parazitler, Giardia, Tritrichomonas ve coccidia, Cystoisospora, Cryptosporidium ve Toxoplasma gibi tek hücreli protozoalardır. Bu parazitlerden herhangi biri gastrointestinal sistemi tahriş edebilir ve ishal, kusma, donuk tüy ve dehidrasyon gibi diğer semptomlara neden olabilir.
Birçok kedi, ortamlarındaki veya rutinlerindeki değişikliklere karşı aşırı derecede hassastır. Örneğin havai fişekler, arabada yolculukları veya evde yeni bir kişi veya yeni bir evcil hayvan gibi durumlar, bazı kediler için stres kaynağı olabilir.
Hem kedilerde hem de insanlarda vücut, bağırsak mikrobiyomunu (Mikrobiyota) bozan hormonları ve diğer kimyasalları salgılayarak strese tepki verir ve genellikle kısa süreli ishale neden olur.
Steroidler, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAIDler), kalp ilaçları, bronkodilatörler (astım için) ve anti-anksiyete ilaçları dahil olmak üzere veterinerler tarafından verilen reçeteli pek çok ilaç, yan etki olarak ishale neden olabilir. Ancak ishale neden olan en yaygın ilaçlar, hedef aldıkları patojenlerle birlikte birçok faydalı bakteriyi öldürerek bağırsak mikrobiyomunu bozan antibiyotiklerdir.
Metronidazol (Flagyl), örneğin periodontal hastalığı, bakteriyel enfeksiyonu ve hatta açıklanamayan ishali tedavi etmek için kediler için sıklıkla reçete edilen bir antibiyotik ve antiprotozoal ilaçtır. Ancak bu özel ilacın, bağırsak mikrobiyomunda uzun vadeli hasara neden olduğu ve birçok GI durumu için önceden düşünülenden daha az etkili olduğu bilinmektedir.
Bir dizi sağlık sorunu ve hastalık, kedilerde kronik ishale neden olabilir. Bunlar, belirli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları içerir:
Viral enfeksiyonlar:
Yaygın olarak ishale neden olan diğer durumlar:
İshal genellikle bağırsak mikrobiyomunun dengesinin bozulduğunun bir işaretidir. Bu, sağlıklı sindirim ve bağışıklık işlevleri için gerekli olan bazı yararlı bağırsak bakterilerinin eksik olduğu veya doğru oranlarda bulunmadığı anlamına gelir.
Bu tür dengesizlikler çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Karbonhidrat değeri çok yüksek bir besin, Firmicutes gibi belirli bakteri gruplarının, diğer önemli grupları dışarıda bırakacak kadar çok büyümesine neden olabilir.
Antibiyotikler, tedavi etmesi gereken zararlı bakterilere ek olarak birçok yararlı bağırsak bakterisini öldürebilir. Bazı kanserler de dahil olmak üzere belirli kronik hastalıklar, bağırsaktaki bakteri popülasyonlarını sürekli olarak bozarak devam eden dengesizliklere yol açar.
Kediler, zorunlu etoburlar olarak, köpekler ve insanlar gibi omnivorların veya bitki yiyen inekler ve tavşanlar gibi otoburların ihtiyaç duyduğu daha uzun gastrointestinal (GI) yollara ihtiyaç duymazlar. Bir kedinin sindirim sistemi nispeten kısadır ve yüksek proteinli bir yemeği hızla sindirir.
Kedilerde, yemeğin tüm GI yolundan geçmesi tipik olarak yaklaşık 20 saat sürer. Buna karşın bir insanda sindirim 72 saat kadar sürebilir. Yiyeceklerin kedinin GI yolundan hızlı geçişi, onun avlanma yaşam tarzına adaptasyonunu yansıtır ve kediyi bir sonraki av öğesinin üzerine atlamaya hazır hale getirir.
Bağırsak yolunun farklı bölümlerinde farklı hastalıklar ortaya çıkar, bu nedenle kedinizin sorununun nedenini bulmak için ishalin ince bağırsaktan mı yoksa kalın bağırsaktan mı (kolon) kaynaklandığını belirlemek önemlidir.
Örneğin, çoğu besinin emildiği yer ince bağırsak olduğundan, buradaki problemler, vücudun kedinizin mamasındaki besin maddelerinin çoğunu kaçırdığı anlamına gelebilir. Ve bu da kilo kaybı ve besin eksiklikleri gibi ek sorunlara neden olabilir. Bu açıdan kedinizin kakası ve kakasının rengi önemli ipuçları verir.
Mesela siyah, katranlı ve akıntılı kaka, mide veya bağırsak kanamasını işaret ediyor olabilir ve kedinin hemen veterinere götürülmesi gerekir. Kaka rengi ve yapısının işaret edebileceği durumlar aşağıda listelenmiştir.
İshal, yavru kedilerde yetişkin kedilere göre daha yaygın görülen bir sorundur. Bir yavru kedinin sindirim sistemi katı yiyeceklere uyum sağlama sürecinde, küçük mama değişikliklerinin bile bağırsak rahatsızlığına neden olması muhtemel.
Yavru kediler, bağışıklık sistemleri hala gelişmekte olduğu için bağırsak parazitlerine ve patojenlere karşı daha savunmasızdır. Ayrıca toksik olabilecek veya bağırsak tıkanıklıkları oluşturabilecek şeyleri yeme olasılıkları yetişkin kedilere göre çok daha yüksektir.
Kedi enterik koronavirüsü (FeCV) ve FIP gibi ishale neden olan bazı hastalıklar yavru kedilerde daha yaygındır. Yavru kediler küçük olduğu için ishal hızla ciddi dehidrasyona ve halsizliğe yol açabilir. Bu nedenle, yavru kedinizin iki günden fazla süren ishali varsa veya başka semptomlar da bu duruma eşlik ediyorsa hemen veterinerinize başvurun.
Yetişkin bir kedide, zaman zaman gevşek bir dışkı, endişelenecek bir şey değildir. Bunun yanı sıra eğer kediniz normal davranıyorsa ve iyi hissediyorsa, ishalin kendi kendine çözülüp çözülmeyeceğini görmek için bir veya iki gün beklemeniz mantıklıdır.
Ancak kedinizin ishali, iki günden uzun sürerse ve kusma, iştahsızlık veya uyuşukluk gibi ek klinik belirtiler de görülürse, bu ciddi bir sağlık sorununa işaret edebilir. Kedinizin zehirli bir şey yemiş ve de yutmuş olabileceğini veya yabancı bir cismi yutmuş olabileceğini düşünüyorsanız, hemen veterinerinize başvurmalısınız.
Veteriner hekiminiz, kedinizin ishalinin nedenini araştırmak için fizik muayene, dışkı parazit testi, kan tahlili, idrar tahlili ve röntgen veya ultrason gibi bir dizi test ve çalışmayla doğru teşhisi koyacaktır. Veteriner muayenesine gitmeden evvel işinize yarayabilecek birtakım ipuçlarını öğrenmek için mutlaka okuyun:
Kedinizdeki ishalin nedeni tespit edilmiş veya halen araştırılıyor olsun her iki durumda da onun kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olabilirsiniz.
Kedinize asla ishal önleyici ilaçlar vermeyin, çünkü bunların çoğu kediler için zehirli veya ölümcüldür. Bazı antibiyotikler, ishali kötüleştirebileceğinden veya ishale neden olabileceğinden, gerekli olmadıkça kedilere asla verilmemelidir.
Kedinizin bakteriyel bir enfeksiyonu varsa ve veteriner hekiminiz antibiyotiklerin gerekli olduğunu belirlerse, ilaç tedavisi sırasında ve sonrasında kedinizin bağırsak sağlığını düzenlemek adına ona yardımcı olabilirsiniz.
Kedinizin besin ve mamasında herhangi bir değişiklik yapmadan önce veterinerinize danışın. Kedinizin halihazırda kullandığı maması karbonhidrat bakımından yüksekse, yavaş yavaş daha fazla protein almasını sağlayın.
Kedinizin yüksek kaliteli bir mamayla beslendiğinden emin olun. İshal sorunu bitene kadar kedinize ödül maması vermemek ve diğer yiyecek ekstralarını ortadan kaldırmak en doğrusu olacaktır. Ve kedinize her zaman bol miktarda taze su verin.
Kedileri birkaç saat aç bırakmak, genellikle kusma sorunu için önerilen bir şeydir. Fakat bunun ishale yardımcı olması pek olası değildir. Bir kediyi mamasından hiçbir nedenden ötürü 24 saatten fazla ayırmayın; yalnızca birkaç gün süren yetersiz beslenme bile kedilerde potansiyel olarak ölümcül bir karaciğer rahatsızlığına yol açabilir.
Kedinizin mamasına, özellikle probiyotik lifler olan inülin ve psilyum gibi belirli lif kaynakları eklemek, hem bağırsaklardaki fazla suyu emerek hem de bağırsak yolunda yaşayan faydalı bakterilere besin sağlayarak ishali iyileştirebilir. Dilediğiniz her an, çok az miktarda herhangi bir lif kaynağını kedinizin mamasına ekleyebilirsiniz.
Özellikle kedinizin ishali bir antibiyotik tedavisinin sonucunda oluşmuşsa, AnimalBiomes Gut Maintenance Plus (hem kediler hem de köpekler için) işinize yarayabilir. Antibiyotiklerin neden olduğu ishali gidermek için özel olarak formüle edilmiş olan pek çok ürün bulunmaktadır.
Mikrobiyom testi, kedinizin sindirim sisteminde neler olup bittiği ve hatta bazı sorunları nasıl düzelteceğiniz hakkında size çok şey söyleyebilir. Bağırsak Sağlığı Testi, kedinizin bağırsağında bulunan tüm farklı bakteri türlerini tanımlayarak, bu bakteri popülasyonlarının sağlıklı kedilerin bağırsak mikrobiyomlarına kıyasla dengeli miktarlarda bulunup bulunmadığını belirleyecektir.
İnsanlar gibi, kediler de yiyeceklerini sindirmek ve vücutlarından atmak için GI kanalında yaşayan bakterileri kullanır. İyi dengelenmiş bir bağırsak mikrobiyomu bağışıklık sistemini destekleyeceği gibi kedinizin tüylerini sağlıklı tutar ve hatta ruh halini iyileştirir.
Ancak bazı yararlı bakteri popülasyonları eksik olduğunda, mikrobiyom dengesiz hale gelir ve bununla birlikte önemli sindirim ve bağışıklık işlevleri artık düzgün çalışmayabilir. Kedinizin yerleşik bağırsak bakteri grupları arasındaki dengesini ayarlamak için mama değişiklikleri yeterli olabilir.
Örneğin, daha yüksek proteinli ve daha düşük karbonhidratlı bir mamaya geçiş, yüksek proteinli bir ortamda gelişen önemli Fusobacteria grubunun büyümesini teşvik ederek kedinizin bağırsak sağlığını iyileştirebilir.
Daha ciddi mikrobiyom dengesizliklerinin veya IBDnin neden olduğu kronik ishali olan kediler için Gut Restore Takviyeleri, bağırsakların içerisindeki bakteri gruplarının sayısını dengelemeye ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Gut Restore takviyeleri, eksik sayıdaki yararlı bakterileri arttırır ve kediye özgü sağlıklı bağırsak mikroplarından oluşan bir topluluk sağlar. Böylece zararlı bakterileri ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Yavru veya yetişkin fark etmeksizin tüm kedilerde kusma ve ishale pek çok etken neden olabilir, lakin bunların çok az bir bölümü gıda ile ilgilidir. Yavru kedilerde kusma ve ishalin olası nedenleri aşağıda verilmiştir:
Kedinizin sık aralıklarda tuvaletini yapması, ishalin en yaygın belirtisidir. Diğer önemli belirtiler ise şu şekilde sıralandırılabilir; dışkılama zorlukları, dışkı içinde görülen kan, sık sık dışkılama şişkinlik, sürekli uyku hali, su kaybı, kusma, ateş, iştahsızlık ve kilo kaybı vs.
Yavru kedinizin ishali ve kusması iki üç günlük zaman diliminde geçip, kendiliğinden kayboluyorsa bu durumda endişelenecek bir şey yoktur. Kusmanın önüne geçebilmek için yavru kedinize mama vermeyi kısa bir süre kesebilirsiniz.
Lakin aynı şey ishale iyi gelmeyebilir. İshal için kedinizin sık sık taze su içtiğinden emin olun. 24 saatlik bir bekleyişin ardından kedinizin ishali ve kusması geçmediyse, hemen veteriner hekiminize başvurun. Kırmızı alarm niteliğindeki diğer belirtiler:
Kediler ishal olduğunda su kaybederler. Bu nedenle erişebilecekleri noktalara sık sık temiz ve taze su koymalısınız. Veterinere danışarak 1 litre suya, 1 yemek kaşığı şeker ve 1 çay kaşığı tuz ekleyip karıştırdıktan sonra kedinize içirebilirsiniz.
Midesini rahatlatıp, bağırsak sistemine iyi gelecektir. Fakat bunu veterinerinize danıştıktan ve onay aldıktan sonra yapmalısınız. Buna ek olarak probiyotik tozlar da kedilerde görülen ishal ve kusma sorununu ortadan kaldırmak için idealdir.
Probiyotik tozlar, kedilerde ishal sorunun giderilmesi adına önemli bir işleve sahiptir. Probiyotik tozlar, kedinizin günlük tüketebileceği miktardaki mama ve/veya suyuna 1 veya 2 saşe şeklinde katılmalıdır.
Kediler neden ishal olur ve nasıl tedavi edilir, hep birlikte tüm ayrıntısına varana dek öğrendik. Kedilerin sağlığı ile ilgili ilginizi çekebilecek diğer içerikler:
Kedilerde ishalin ilk ve en çok görülen nedeni beslenmeye bağlı nedenlerdir. Kedi maması değişimi, çiğ et, bozuk gıda, süt ve süt ürünleri, sofra gıdaları kedilerde ishalin en büyük nedenleri arasındadır. 2. Strese girmek de kedilerde ishale neden olmaktadır.
Haşlanmış, yağsız tavuk, beyaz pirinç ve patates gibi gıdalar verilebilir. Vücut susuz kalacağı için bol su içirilmesi çok önemlidir. Pediatrik oral elektrolit çözeltiler kullanılabilir. Ya da 1lt suya 1 çay kaşığı tuz ve 1 çorba kaşığı şeker ilave edilerek hazırlanan içecek kediye verilebilir.
Kedinizin kumunu temizlerken, yakın zaman ishal olduklarını fark ettiniz ve biraz endişeli misiniz? Milyonlarca kedi sahibi, her yıl kedileriyle bu sıkıntıyı yaşıyorlar. Kedinizin dışkısı yumuşak ve sulu, bulanık ve kanlı ya da ne yazık ki sulu olması fark etmeksizin, kumda gözlemlediğiniz bu gibi durumlarda yalnız olmadığınızdan emin olabilirsiniz.
İshal, olması gerekenden daha yumuşak, gevşek ve sulu olan dışkı olarak tanımlanır. İshal olan kediler, tuvaletini normalden daha sık yapabilir, evin farklı yerlerini pisletebilir veya dışkılarında kan, mukus ve hatta parazitler bile görülebilir.
Kedi ishali vakalarının çoğu müdahale olmaksızın saatler veya günler içinde düzelse de, birkaç günden uzun süredir ishal olan veya daha şiddetli belirtiler gösteren kedilerde (kusma, iştahsızlık, kanlı dışkı, sulu dışkı veya yorgunluk gibi) ), hemen bir veteriner hekim tarafından görülmelidir.
Daha küçük veya yavru kedilerde, ishalin özellikle dehidrasyona yol açabileceğini unutmamak önemlidir. Bu yüzden derhal veteriner hekim tarafından müdahale edilmelidir.
Sağlıksız görünen dışkıların (genelde gevşek veya sulu görünen) yanı sıra ishal olan kediler aşağıdaki belirtileri gösterebilir:
İshalin birçok nedeni olabilir. Genelde, normalde yemediği bir şey yiyen veya mama rutini aniden değişen kedilerde görülür. Kedilerin mamasını değiştirirken en iyisi, her gün biraz daha fazla yeni mamadan ve biraz daha az eski mamadan ekleyerek, bir hafta içinde yavaş bir geçiş yapmaktır. Bu geçiş, evcil hayvanın sindirim sisteminin alışmasına olanak sağlar ve ishal ihtimalini azaltır.
PDSA'ya göre, diğer olası kedi ishali nedenlerinden bazıları şunlardır:
Kedinizin davranışlarını kontrol edin. İyi hissediyor gibi mi yoksa normalden daha yorgun mu görünüyor? İştahı azaldı mı veya normalden farklı diğer belirtiler gösteriyor mu? Ayrıca kusuyor mu? Kedilerde ishalin birkaç saatten kısa sürede geçmesi veya başka hiçbir belirti görülmemesi durumunda bu genelde bir acil durum değildir. Ancak kediniz sık sık ishal oluyorsa veteriner hekiminizi ziyaret etmeyi göz önünde bulundurun.
Uzun süren (bir günden fazla) ishal ve davranışlarda önemli değişiklik ile başka işaretlerin eşlik ettiği ishal durumları, acilen tedavi edilmelidir ve kediniz hemen veteriner hekimine veya veteriner polikliniğine götürülmelidir. Parlak kırmızı kanlı veya daha koyu renkli dışkılar da acil durum olarak görülmelidir.
Son olarak, sonraki ziyaretinizde veteriner hekiminize söyleyebilmeniz için ishalin sıklığını ve durumunu not edin.
Veteriner hekimler, kedinizin ishal olma nedenini belirlemek için birkaç teknik kullanabilir:
İshalin tedavi edilmesi altında yatan nedene bağlıdır. Çeşitli etkenlere bağlı olarak veteriner hekiminizin önerebileceği birçok ishal tedavisi vardır. Ancak bu durumun yönetilmesinde beslenme önemli bir rol oynar.
Sağlıklı kedi dışkısında, beslenmenin önemli bir yeri vardır. Yetersiz beslenme, kronik (devam eden) ishale yol açabilir. Bu nedenle veteriner hekiminiz, kedinizin beslenmesini de değerlendirecektir. Tedavi olarak, farklı kedi mamaları arasında geçiş yapılmasını önerebilir. Düşük yağ içeren veya lif ilaveli kompleks karbonhidrat ya da sindirilebilir kompleks karbonhidratlar açısından daha zengin olan mamalar önerilebilir.
Kronik ishal durumları, çoğunlukla ilaçların yanında özel diyetetik mamalara da yanıt verir. Bu GI hastalığı kategorisine, "mamaya yanıt veren enteropati" adı verilir. Birçok durumda veteriner hekiminiz, doğru sindirime yardımcı olmak ve iyi bir dışkı kalitesi sağlamak için kedinizin hayatı boyunca diyetetik mama tüketmesini önerir. Gıda intoleransı olan durumlarda, bu kediler için beslenme denemesinin bir parçası olarak, hidrolize veya yeni protein mamaları önerilebilir. Bu süre boyunca kediler yalnızca önerilen mamayı tüketebilir; ödül maması veya başka atıştırmalıklar verilmez. Bu denemeler, ishal olan evcil hayvanlar için genelde hafta sürer ancak kaşıntı veya derilerinde ya da kürklerinde herhangi bir sorun varsa, 12 haftaya kadar da sürebilir.
Kedi ishali talihsiz bir durum olsa da doğru tedavi ve veteriner hekiminizin yardımıyla, kediniz, mutlu ve sağlıklı haline tekrar geri dönebilir.
Dr. Patty Khuly
Dr. Patty Khuly, Wellesley College ve Pensilvanya Üniversitesi Veteriner Fakültesi diplomalarına sahiptir. Prestijli VMD/MBA çift dal programının bir parçası olarak Wharton School of Business'tan MBA diploması almıştır. Miami, Florida'daki Sunset Animal Clinic'in sahibi olmaktan gurur duymaktadır. Ancak hepsi bu kadar değil. Dr. K okumayı, örgü örmeyi, yoga yapmayı, müzik dinlemeyi çok sevmesinin yanı sıra koşu yapmaya ve yemek yemeye bayılıyor. Üç köpek, sayısız kedi, kurtardığı iki keçi ve eğlenceli bir tavuk sürüsüyle birlikte South Miami'de yaşıyor.
Yazılarını seafoodplus.info ve seafoodplus.info adreslerinden takip edebilirsiniz.