Kediler insanlar gibi yavrularını doğum yaparak dünyaya getirirler. Sahiplerinin tanık olacağı özel anlardan biri tüylü dostunun bir aileye sahip olmasıdır. Bu nedenle dişi kedi sahibi olan kedi sever okurlarımız bir yuva inşa etmek için kedilerinin çiftleşmesine destek verirler. Ancak bu konu hakkında birçok soru kafalarını karıştırabilir. Örneğin; kediler çiftleştikten kaç gün sonra hamile kalır? sorusunun yanıtı çok önemlidir. Çünkü kedilerin hamilelik dönemi kısadır. Bu dönemin en iyi şekilde geçmesi için hamile kediye çok iyi bir şekilde bakılmalıdır.
Diğer sorular ise; dişi kedi çiftleştikten sonra ne yapar, neden yuvarlanır ve kızgınlığı geçer mi gibi cevaplanması için sabırsızlanılan ancak yanıtları her yerde bulunmayan önemli detaylardır. Cevapları öğrenmek için makalemizin derinliklerine doğru ilerleyebilirsiniz.
İçindekiler
Kedilerin hamile kalması için birden fazla kez çiftleşmesi gerekebilir. Kediler çok eşli canlılardır. Bu yüzden dişi kedi sahipleri bahçede kedi bakıyorsa, kızgınlık döneminde olan dişi kedinin etrafında birçok erkek kedi görebilir. Bu durum, tecrübe sahibi kedi severler için olağandır. İlk defa kedi bakanlar ise olayı tuhaf karşılayabilir. Ancak sokak kedilerinin neden farklı renk ve desenlerde yavruları olduğunu daha net bir şekilde anlamamıza yardımcı olur.
Kedilerde ovulasyon (yumurtanın yumurta kanalına atılması) çiftleşmeden sonra gerçekleşir. Çiftleşme esnasında dişi genital kanalına bırakılan spermler fertilizasyonun gerçekleşeceği bölgeye doğru ilerlerler. Fertilizasyonun gerçekleşmesi kedinizin hamile kaldığını gösterir ancak bunu dışarıdan gözlemlemek tam olarak mümkün değildir. Bazı kedi sahipleri kedilerinin çiftleştiğini göremez ya da fark edemezler. Kedileri bahçede kalıyorsa ya da evde çift olarak yaşıyorsa, kendilerine gizli bir saklanma alanı bulmuş olabilirler. Yine de küçük sırları sahipleri tarafından kısa sürede öğrenilir. Çünkü şüphelenmenize neden olacak davranışlar sergilerler.
Kediniz çiftleştikten sonra hamile kaldıysa yaklaşık 3 hafta içinde karnında belirgin bir büyüme görebilirsiniz. Ancak bu yöntem kedinizin hamile kaldığını kesinleştirmek için yeterli değildir. Kedinizin hamile olup olmadığını teşhis etmenin en iyi yolu uzman bir hekimin yapacağı ultrasonografik muayenedir. Uzman hekimler hamileliğin gününden itibaren kedinizin hamile olduğu teyit edebilir. Ancak her zaman bu kadar erken teşhisin olamayacağını da göz önünde bulundurmalısınız. Net teşhisin yapılabilmesi için birkaç gün daha beklemek gerekebilir.
Kedilerin hamile olup olmadığının teşhisi için röntgen çekiminin kullanılmadığını bilmelisiniz. Ayrıca kedinizin hamile olma ihtimali varsa ilk 45 gün yarvuların zarar görmemesi için röntgen çekilmesinin zararlı olduğunu bilmeli ve herhangi bir hastalık durumunda kedinize röntgen çekilmesi gerekiyorsa hekiminize hamilelik ihtimalini söylemelisiniz. Röntgen, genellikle gebeliğin sonuna doğru yavru sayısının belirlenmesi için kullanılabilmektedir. Gebeliğin son birkaç gününde röntgen çekilmesinin yavrulara herhangi bir zararı yoktur.
Kediler kokulara karşı hassastır ve kendilerini temizlemeden duramazlar. Bu nedenle dişi kedi çiftleştikten sonra olağan dışı olan birçok şey yapar. Her kedide aynı hareketler olmayabilir. Ancak genel olarak baktığımızda kedinizin aşağıdaki eylemlerden en azından birkaçını yaptığına eminiz. Bu eylemler arasında yer alanlar ise;
Bu davranışlar çoğunlukla dişi kedi çiftleştikten sonra ortaya çıkar. Dişi kediler birçok değişik eylemde bulunsa da erkek kediler genellikle bulunduğu ortamı terk ederler. Eğer aynı evde yaşayan iki kedi var ise erkek kedi, dişi kedinin yanında durabilir. Çok az sayıda erkek kedi yavru bakımını üstlenir.
Bu sorunun net bir cevabı bulunmuyor. Fakat tahmin olarak birkaç şey söyleyebiliriz. Bunlar;
Dişi kedinin kızgınlığı çiftleşme ile sona ermeyebilir. Yapılan çalışmalar tek bir çiftleşme ile kedilerin hamile kalma oranının sadece %50 olduğunu gösteriyor. Bu sebeple kediler seçici davranmadan birçok çiftleşme (bu sayı 30a kadar çıkabilir) gerçekleştirirler. Kızgınlığın geçmesi için hormonlarla ilişkilidir. Eğer döllenme gerçekleşir ve kediniz hamile kalırsa kızgınlık belirtileri geçecektir. Ancak döllenme gerçekleşmez ise kediniz kızgınlık dönemi boyunca kızgınlık göstermeye devam edebilir.
Kedilerin kızgınlık dönemleri aylık yaş itibari ile gerçekleşebilir. Bu süre kedinizin hangi dönemde doğduğuna, ırkına ve yaşam şekline bağlı olarak değişebilmektedir. Burada önemli olan nokta kedinizin ergenliğe ne zaman eriştiğidir. Kızgınlığa giren bir kedi çiftleşmek isteyecektir. Eğer kedinize bir yuva kurmak için sabırsızlanıyorsanız, kediler en erken ne zaman hamile kalır ve kediler çiftleştikten kaç gün sonra doğurur sorularına yanıtlar aradığınıza eminiz. Aklınızda yer edinmiş olan kedi bakımı, sağlığı ve beslenmesi gibi konular için makalelerimize göz atabilirsiniz.
Dişi kedinin hamile kalması için birkaç kez çiftleşmesi gerekir. Bu çiftleşmeler aynı gün içerisinde olmalıdır. Aksi takdirde kedi hamile kalmayabilir. Bu da olası bir durumdur.
Kedilerin hamile olduğunu anlamak için yirmi gün kadar beklemek gerekir. Bu süreç daha da uzayabilir. Ancak hamile kedilerin psikolojik ve fiziksel değişimleri sahipleri tarafından fark edilebilir niteliktedir.
Erkek kediler çiftleştikten sonra bulunduğu ortamı terk ederken dişi kedilerde çiftleşme belirtileri fark edilebilir. Dişi kediler çiftleştikten sonra yerde yuvarlanır, kendilerini temizlemeye çalışır ve bulunduğu yerden başka bir yere giderek yatabilir. Bu erkek kedinin kokusunu yok etmek içindir.
Bu içerikler ilginizi çekebilir
Dişi kedilerde kızgınlık döneminde asla kısırlaştırma operasyonu yapmıyoruz ve genel olarak tavsiye etmiyoruz. (Bu isteğiniz durumunda veteriner hekiminize belirtin. Acil vakalar ve bazı hastalıklar halinde alınabilse de normal bir operasyon süreci değildir tüm bunlara bir veteriner hekim tarafından karar verilmelidir.)
Kızgınlık döneminde neden kısırlaştırma operasyonu yapmıyoruz?
Tüm bu sebeplerden dolayı dişi kedi kısırlaştırma operasyonunu kızgınlık bitiminden 3 gün sonra yapıyoruz. (3 gün sonra dememizin sebebi gün sonra diğer kızgınlık döngüsüne girmesi gibi bir ihtimal vardır tam aralıkta yakalayabilmek için 3 gün bekliyoruz ve geciktirmeden operasyona alıyoruz.)
Sağlıcakla kalın..
TÜM SORULAR
Anasayfa › Makaleler › Kediler › Kedilerde aile planlaması hap mı? Kısırlaştırma mı?
Kedilerde aile planlaması hap mı? Kısırlaştırma mı?
10 haftalık bir kedi yavrusu edindiğinizde, aile planlaması konusunu düşünmezsiniz. Ama en geç 5 ila 7 ay sonra o küçük masum hayvancığın yetişkin bir dişi ya da erkek kedi haline dönüştüğünü görürsünüz.
Dişi kedi ilk kızgınlığını yaşarken, ağlayarak ve miyavlayarak bir erkek kedi istediğini belirtir, hiç olmadığı kadar sokulganlaşır, sırtüstü yuvarlanır ve onu artık evin içinde tutmak çok zordur.
Erkek kediler ise koku dolu erkekliklerini keşfederler. Bölgelerinin ve hatta yaşadıkları evin içinde stratejik olarak önem taşıyan köşeleri işaretler ve bizim de tepkimizi çekerler.
Yetişkin olmuş bir kedi ile birlikte yaşamak insandan büyük hoşgörü ister. Bu da pek çok kedi sahibinin önemli bir karar vermesine yol açar : kısırlaştırma. Oysa aile içindeki uyumsuzluklar aslında sorunun çok küçük bir parçası. Esas kedinin dışarıya çıkmasına ve istediği gibi yaşamasına izin verildiğinde sorunlar ciddileşir. Aile planlaması artık kesinkes ele alınması gereken bir konudur. Aksi takdirde yaklaşık 60 gün sonra yeni yavru kedileriniz olur. Erkek kedi sahiplerinin işi bu bakımdan biraz daha kolay, çünkü randevuların sonuçlarını düşünmek zorunda değiller. İstenilmeyen yeni minikler konusundaki sorunlarla dişi kedi sahipleri uğraşmak zorunda.
İlk kızgınlık başladığında bunu fark etmemek mümkün değil. Bu durumun ne zaman meydana geleceği ise kedinin ırkına, doğduğu aya ve yaşam koşullarına bağlı. Siyamlar gibi doğulu kediler daha erken gelişirken, İranlı gibi uzun tüylülerde durum tam aksidir. Onların cinsel olgunluğa erişmesi bazen 12, hatta 18 ay sürebilir. Kedinin burcu bile gelişimi üzerinde etki eder: Sonbaharın son aylarında doğmuş olan kediler aylık olduklarında ilk kızgınlıklarını yaşayabildikleri halde, henüz tam olarak yetişkin sayılamazlar. Bunun nedeni, ilk baharda artan ışığın uyarıcı etkisidir. Kış kediciklerinde ise kızgınlık ancak ayda görülebilir, yani bir ilkbahar sonra.
Köpekten farklı olarak dişi kedide çok sayıda kızgınlık dönemi () peş peşe gelir. Dişi kedi üst üste birkaç defa çiftleşmeye hazır olur. Kedilerin aşk yaşamında en önemli sezon Şubat'tan Nisan ortasına kadardır. Ama yazın ve sonbahar başlarında da yeni dönemler oluşabilir.
Ev içinde yaşayan kediler mevsimsel ışık değişikliklerine çok maruz kalmazlar, ancak yapay ışık bile hormon dengesini etkileyebilir. Bu yüzden onlar tüm yıl boyunca kızgınlık dönemleri yaşayabilirler.
Kedilerde kızgınlık dönemi
Kızgınlık dönemi hafta sürer, bu da dişinin bir erkeği bulup bulmamasına bağlıdır. ilk gün kediler daha çok idrar yapar, sonra davranış değişiklikleri başlar . Kafasını insanın avucuna koyması , ve sırt üstü yuvarlanmak gibi , gün sonra kedi çiftleşmeye hazırdır. Kızgınlık döneminin ilk günlerinde kedi çok farklı davranış, ama henüz erkeğin yaklaşmasına izin vermez. Kur yapar davetkar bir şekilde kuyruğunu yana kaldırır, ama erkeğin en ufak bir yaklaşımında tokat atar ve kaçar. Kızgınlık ancak en üst düzeye ulaştığında bir ya da daha çok sayıda erkek ona sokulabilir. Çiftleşme ile yumurtlama oluşur ve bu şekilde kızgınlık noktalanır. Tek başına yaşayan bir ev kedisinde yumurtlama oluşmaz, onun yerine yumurta baloncuğu geri gider.
hafta sonra dönem yeniden başlar. Kedi bu durumdan ötürü sıkıntı çekiyorsa ya da sahibinin sinirleri geriliyorsa – veteriner hekim yumurtlamayı ilaçlarla da sağlayabilir. Bu şekilde çoğu zaman, yeni bir kızgınlık dönemi başlayıncaya kadar birkaç haftalık bir süre geçer. Ancak bu her zaman başvurulacak bir çare olmamalıdır.
İsteniyorsa, çiftleşme mevsiminin bitiminde kedi kısırlaştırılabilir. Kızgınlığı hormon tedavileri ile de önlemek mümkündür.
Doğum kontrol hapı
Bir başka çare olarak hayvana doğum kontrol hapı verilebilir. Hormon ilaçları ile kızgınlık dönemi tümüyle önlenebildiği gibi ertelenebilir de örneğin, kedi bir yarışmaya katılacak ise.
İlk kızgınlıkta bu ilaçlar kullanılmamalıdır. İlaç tedavisi ikinci kızgınlık döneminde başlayabilir, veteriner hekiminiz bu konuda sizi seafoodplus.info yavruladıysa doğumdan bir hafta sonra ilaçlara başseafoodplus.info hafta ilaç vermek istemiyorsanız bir veteriner hekime iğne yaptırabilirsiniz. Ama yıllar süren bir hormon tedavisi de önerilmez. Çünkü hormonlar kemik iliğine ve bağışıklık sistemine ciddi zararlar verirler. Kesinlikle yeni yavru kedicikler istemediğinizden eminseniz, kısırlaştırmayı düşünmelisiniz.
Kısırlaştırma operasyonu
Kısırlaştırma operasyonu dişilerde rahim ve her iki yumurtalığın alınması ile yapılmaktadır. Erkeklerde aynı işlem her iki testisin alınması ile yapılmaktadır. Dişilerde tek yumurtalığın bırakılması artık terk edilmiştir. Tek yumurtalığı kalan kediler kızgınlık göstermekte ve çiftleşebilmektedirler. Tek yumurtalığın kalması bırakılan bu yumurtalığın kistleşmesine hatta tümörleşmesine eden olabilmektedir. En sağlıklı yöntem her iki yumurtalığın ve rahmin alınması işlemidir.
Kısırlaştırma için doğru zaman
Çoğu veteriner hekim, bu ameliyat için dişi ve erkek kedinin yetişkin olması gerektiği kanısındadırlar. Bu nedenle de özellikle ırk kedilerde doğru bir zaman vermek mümkün değildir. Siyam kedisi 5 aylıkken bile tam olarak yetişkin olabilir, bazı başka ırk kediler ise ancak 2 yaşına geldiklerinde tam erginliğe erişirler. En iyisi kediciğiniz 12 haftalık olup ilk aşıları yapılırken bunu veteriner hekiminizle konuşmaktır.
Ameliyat edilmeden önce bir dişi kedinin yavrulamış olması şart değildir. Yapılmış araştırmalarda ergenlikten önce kısırlaştırılmış dişi kedilerde ergenlikte kısırlaştırılmış olanlara göre ne fiziksel nede psikolojik bir fark gözlenmemiştir. Ergenlikten önce kısırlaştırılmış erkek kedilerde ise alt üriner sistem sendromunda artış gözlenmiştir. Bunun sebebi ise erkek cinsel organının yeterince gelişmemiş olmasıdır. Amerika'da yılında kısırlaştırılmış kedi üzerinde yapılmış üç ayrı araştırmanın sonuçları yayınlandı. Bu araştırmalara göre, ergenlik öncesi ve ergenlik sonrası kısırlaştırılmış, kedilerde ne bedensel ne de davranışsal farklılıklar gözlenmedi. Araştırma sonucuna göre kısırlaştırılmış kediler daha uzun yaşıyor. 14 yaşındaki kısırlaştırılmış bir ev kedisi, 7 yaşındaki bir sokak kedisi kadar diridir.
Çiftleşmenin tehlikeli sonuçları
İstenilmeyen yavrular, sorunun sadece bir tanesi. İkincisi, enfeksiyon tehlikesi. Çünkü evlilik pazarı aynı zamanda pek çok enfeksiyon hastalığının da ana alışveriş bölgesi, özellikle FIV ve FeLV. Üstelik çapkın erkek kediler sık sık kavgalara bulaştıklarından enfeksiyon kapma ve taşıma riskleri de daha fazladır. FeLV etkenine karşı aşı vardır ama FIV'e karşı ise yoktur.
Kedisini ev içinde tutulanlarda bu sorun yok. Ama bahar duygularının uyanması ile birlikte, erkek ve dişi kedi dışarıya çıkmak isterler. Dolayısıyla bu dönemlerde özellikle dikkatli olmak gerekir.
Katkılarından dolayı Prof. Dr. Kürşat ÖZER’e teşekkür ederiz.