Kedilerde Sistit Hastalığı

İdrar yolu tıkanıklığı, çoğunlukla erkek kedileri etkileyen, acı verici ve hayati risk içeren bir durumdur. Erkek kedinizde idrar yolu tıkanıklığı varsa üretrası, yani idrarı mesaneden alarak penise iletip vücuttan atan tüp, minerallerden ve hücrelerden oluşan bir tıpayla tıkanmıştır. Üretra tıkandığında ve idrar vücuttan atılamadığında mesane aşırı dolar ve "aşırı genişler". Tıkanıklık çok uzun süre devam ederse böbrekler, şişmeye ve hasar görmeye başlayabilir, nihayetinde mesane yırtılır ve idrarın, kedinin karın boşluğuna sızmasına yol açar.

Erkek kedilerde, özellikle de kısırlaştırılmış erkek kedilerde idrar yolu tıkanıklığı oldukça yaygındır. Bu nedenle, evcil hayvan sahiplerinin bu durumun tüm belirtilerine dikkat etmesi çok önemlidir. Kedi doğru tedaviye ne kadar erken başlatılırsa sağlıklı bir iyileşme süreci geçirme olasılığı o kadar yüksek olur.

Erkek Kedilerde İdrar Yolu Tıkanıklığının Nedenleri

Kısırlaştırılmış erkek kediler; üretraları, istemsiz idrar yolu kas spazmlarının idrar akışını engelleyebileceği kadar dar olabileceği için özellikle idrar yolu tıkanıklığına yatkın olurlar. Bir erkek kedinin üretrası, küçük idrar yolu taşları veya üretral tıpalardan da tıkanabilir. Bu tıpalar, mesaneyi oluşturmak için kullanılan hücreler, mukoza ve idrardaki minerallerden oluşan kristallerin bir karışımıdır. İdrar yolu tıkanıklığının diğer nedenleri, magnezyum oranı yüksek yiyeceklerle beslenmek ve felin idiyopatik sistis (FIC) adında altta yatan bir hastalığın olmasıdır.

Erkek Kedilerde İdrar Yolu Tıkanıklığının İşaretleri ve Teşhisi

"İdrar yolu tıkalı" kedilerde görülen en yaygın işaret, kedinin tuvaletini yapmak için kum kabına gitmesi, tuvalet pozisyonunu alması ancak hiçbir şeyin çıkmamasıdır. Kediniz, tuvaletini yapmaya çalışırken rahatsız görünebilir veya bağırabilir. Tıkanıklık devam ederse kedinizde, veteriner hekimler "üremi" dediği durum oluşur. Bunun nedeni, normalde idrarda toplanan tüm toksinlerin vücutta birikmesidir ve bu da, depresif veya farklı zihinsel bir duruma, kusmaya ya da düşük kalp ritmine yol açabilir. Ayrıca insanlardan gizlenebilir veya temastan kaçınabilir.

Veteriner hekim, kedinizin tıbbi geçmişine, fiziksel muayeneye, kan ve idrar testlerine ve muhtemelen karın röntgeni veya ultrasona dayanarak bir teşhis koyar. Veteriner hekim, kedinizde mesane enfeksiyonu olduğundan şüphelenirse kültür için bir idrar örneği gönderebilir.

İdrar Yolu Tıkanıklığı Tedavisi

Kedinizin idrar yolu tıkanırsa acil tedavi için derhal hastaneye götürülmelidir. Veteriner hekim personeli, kedinize sıvı ve ilaç vermek için damar içi kateter takabilir. Sonrasında kedinize sakinleştirici verilir ve tıkanıklığı azaltma ve mesanesini boşaltmak için bir idrar yolu kateteri takılır. Kateter, üretranın iyileşmesini ve kedinizin düzelmesini sağlamak için birkaç gün takılı kalır. İdrar yolu tıkalı kedilerin çoğu, birkaç gün hastanede kalır.

Kediniz idrarını normal şekilde yapmaya başladığında onu evinize getirebilirsiniz. Veteriner hekim muhtemelen antibiyotik, ağrı kesici ve/veya üretrayı rahatlatıcı ilaç reçete edecek ve üriner sağlık, kateter takılması nedeniyle oluşan rahatsızlık ve FIC ile üriner taşların yeniden oluşmasını önlemeye yardımcı olmak amacıyla formüle edilen, sağlığa yararlı bir mama önerecektir.

Erkek Kedilerde İdrar Yolu Tıkanıklığını Önleme

Ne yazık ki bir erkek kedide idrar yolu tıkanıklığı olduğunda, bunun yeniden olma ihtimali yüksektir. Üriner sorunlar ilk görüldüğünde, yeniden oluşma olasılıklarını azaltmak amacıyla kedinizin üriner sağlığını daha iyi desteklemek için doğru besinleri seçme konusunda veteriner hekiminizle konuşmalısınız. Tekrarlama ihtimali yüksek durumlarda veteriner hekiminiz bir kedi üretrostomisi önerebilir. Bu, normal idrar boşaltımını sağlamak için üretrada, tıkanıklığın üst kısmında bir açıklık oluşturan cerrahi operasyondur.

Su tüketimi, atıkların kedinizin sisteminden atılması ve tıkanıklığı önleme konusunda önemlidir. Kase yerine su çeşmesinden su vermeyi, ikinci bir kaseyi ton balığı suyuyla aromalandırmayı ve şu anda kuru mama yiyorsa konserve mamaya geçirmeyi düşünebilirsiniz.

Beslenme de tıkanıklığı engellemede önemli bir rol oynar. Kediniz zaten üriner sağlık sorunları yaşıyorsa sağlığa yararlı kedi maması, kedinizin kristallerini çözmenize yardımcı olabilir veya yeni kristallerin oluşma olasılığını azaltır. Ayrıca genel üriner sağlığa katkı sağlayan sağlıklı bir idrar pH değerinin korunmasını sağlar. Bu mamayı veteriner hekiminizden temin edebilirsiniz ve kedinize, veteriner hekim denetiminde verilmelidir. Veteriner hekiminize, Prescription Diet kedi mamasının kedinize uygun olup olmadığını sorun.

Stresin Rolü

Felin alt idrar yolu hastalığı (FLUTD) ile ilgili durumlardaki diğer bir önemli faktör de strestir. Üriner sorunları değerlendirirken kedinizin stres düzeyini de göz önünde bulundurmak önemlidir. Kediler, Felin İdiyopatik Sistit (FIC) olarak da bilinen stresle bağlantılı alt idrar yolu hastalıklarına karşı hassastır ve bunlar tıkanıklığa yol açabilir. Kedinin stresini azaltmak, üretral tıkanıklık da dahil olmak üzere alt idrar yolu hastalıkları yaşama olasılıklarını azaltabilir.

Kediniz aşağıdaki durumlarda stresli olabilir:

• Canı sıkıldığında
• Evde çok fazla kedi varsa ve kaynaklar için (ör. kum kabında yalnız zaman veya mama ve su için rekabet etme) mücadele etmek zorundaysa
• Diğer kediler ona zorbalık yapıyorsa
• Kum kabı kirliyse

Bazen şehir dışından gelen misafirler, mobilyaların yerlerinin değişmesi ve yenileme de kedileri strese sokabilir. Kediniz idrar yolu tıkanıklığı sorunları yaşarsa onun stres olmasına yol açabilecek bir etken olup olmadığını düşünün ve sonrasında bu stres kaynaklarını ortadan kaldırmaya çalışın. Kediniz için stresi ortadan kaldırmaya yönelik birkaç ipucu:

• Kedinizi meşgul tutmak için ona birçok oyuncak sağlayın.
• Evde, sahip olduğunuz kedi sayısından en az bir adet daha fazla kum kabı olmasını sağlayın; böylece tuvaletlerini yaparken biraz mahremiyete sahip olabilirler. Bu kum kaplarını evin farklı kısımlarına yerleştirerek ayrı tutun. Ayrıca kum kaplarının her gün temizlendiğinden emin olun.
• Her kedinin ayrı bir kasesinin olmasını sağlayın. Şöyle düşünün: Tabağınızı başkasıyla paylaşmak ister miydiniz?
• Kedinize bir kedi salıncağı veya kulübesi ayırın. Kediler, her şeyi görebildikleri yüksek yerlerde olmayı severler ve bu, onlara istedikleri mahremiyeti sağlar.
• Son olarak, kedilerdeki stres tepkisini yönetmek için formüle edilmiş belirli sağlığa yararlı mamalar hakkında veteriner hekiminizle görüşün.

Üretral tıkanıklık, kısırlaştırılmış erkek kedilerde yaygın olsa da sizin minik kediniz için bir sorun haline gelmek zorunda değil. Kedinizin en iyi tedaviyi alabilmesi için veteriner hekiminizle görüşün.

Yazarın Biyografisi

Dr. Sarah Wooten

Dr. Sarah Wooten, yılında UC Davis Veterinerlik Fakültesinden mezun olmuştur. Amerika Veteriner Hekim Gazeteciler Topluluğu üyesi olan Dr. Wooten, mesai saatlerini Greeley, Colorado'daki küçük bir veteriner kliniğinde ve mesleğiyle ilgili kamu konuşmalarına, liderlik yapmaya ve müşterilerle iletişim kurup yazışmaya ayırıyor. Ailesiyle kamp yapmak, kayak, dalış ve triatlona katılmak boş zamanlarında yapmayı sevdiği aktivitelerdendir.

FLUTD'un nedenleri

Kedinizin idrara çıkma konusunda bazı farklı sebepleri vardır. Bunlar şunları içerir:

İdiopatik sistit: Mesanenin ağrılı iltihaplanmasına neden olan yaygın bir durumdur. Bu, erkek kedilerde üretrayı bloke edebilen, idrarın içine protein ve kan sızmasına yol açar. Bu yaşamı tehdit eden bir komplikasyondur.

Mesane taşları: daha az yaygın bir problemdir. Kediler, tüm erkek kedilerde üretral tıkanıklığa yol açabilen çeşitli tipte mesane taşlarından (en yaygın olarak struvit ve kalsiyum oksalat) etkilenebilir.

Anatomik anormallikler: Kediler anormal alt üriner sistem anatomisi ile doğarlar veya travmadan sonra gelişebilir. Semptomlar anormalliğin yeri ve tipine bağlıdır.

Bakteriyel idrar yolu enfeksiyonu: diyabet veya böbrek hastalığı gibi diğer sağlık problemleri olmayan kedilerde çok nadir görülür.

Yaş, kilo ve stres: Aşırı kilolu veya daha yaşlı kediler stresli bir yaşam tarzına sahip kediler gibi idrar komplikasyonlarından muzdarip olabilirler. İdiopatik sistitin, eve taşınmak, evde yeni evcil hayvanların olması ve hatta kötü hava koşulları gibi stresli olaylarla daha da kötüleştiği bilinmektedir!

Kedilerin sıkça yaşadığı sağlık sorunlarının başında gelen sistit, yaştan bağımsız olsa da özellikle yetişkin ve yaşlı kedilerde çok daha yaygın olarak görülüyor. Kedinizin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bu hastalık tedavi edilmediği takdirde kronik hale gelerek, kedinizin hayatını tehdit edecek seviyelere ilerleyebiliyor.

Kedilerde sistit hastalığının belirtileri, hastalığın türüne göre değişkenlik göstermekte. Bu belirtiler arasında en yaygınları aşağıdaki gibi;

• Kedinin idrar yaparken zorlanması
• İdrar sırasında ağlama ve acı
• Kedinizin sık sık genital bölgesini yalaması
• İdrarda kan
• Kedinizin idrar alışkanlıklarının değişmesi, kumunu kullanmaması veya idrarını tutamaması

Bu gibi belirtilerle karşılaşmanız durumunda veterinerinize danışmanız ve destek almanız tavsiye ediliyor. Feline alt idrar yolu hastalığı (FLUTD) olarak da bilinen bu hastalığın mutlaka veteriner gözetiminde tedavi edilmesi gerekiyor.

Kedilerde Sistit Neden Oluşur?

Kedilerde sistit hastalığı birden fazla sebebe bağlı olarak ortaya çıkabiliyor.

• İdiopatik sistit: Kedilerde en yaygın sistit türlerinden olan idiopatik sistit, iltihaplanma nedeniyle ortaya çıkmakta. Özellikle erkek kedilerin yaşamını tehdit edebilecek kadar ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor.
• Böbrek ve mesane taşı: Kedilerde kimi zaman böbrek ve mesane taşları nedeniyle sistit oluşumu görülebiliyor. Bu hastalığın temel sebebi dengesiz beslenme ve az sıvı tüketimi olarak gösteriliyor.
• Bakteriyel idrar yolu enfeksiyonu: Diğer sebeplere kıyasla daha nadir görülen bir hastalık olsa da böbrek hastalıkları, diyabet gibi problemler yaşayan kedilerde bakteriyel sistitle karşılaşılabiliyor.

Bunun dışında, kedinizin yaş, kilo, stres durumuna ve anatomik bozukluklarına bağlı olarak sistit ortaya çıktığını görmek de mümkün.

Sistit Sorunu Yaşayan Kedilerin Beslenmesi Çok Önemli

Sistit tedavisi gören kedilerde beslenmenin oldukça önemli bir rol oynadığı bilinmekte. Doğru mamayı seçmek, kedinizin böbrek ve sindirim sisteminin doğru şekilde çalışmasını sağlayarak kedinizin iyileşmesine yardımcı olmakta.

Avrupa’nın önde gelen kedi maması markalarından olan PRO-VET, Struviteürünü ile kedinizin ihtiyacı olan besini en dengeli şekilde almasını sağlıyor. Hollandalı veterinerlerin gözetiminde geliştirilen, özel pH oranı, kolay sindirilebilir içeriği ve yüksek kaliteli hammaddeleriyle Avrupa’nın en iyi kedi mamalarından biri olarak gösterilen PRO-VET Struvite, Profpetmama güvencesi ile dostunuzun beslenme ihtiyaçlarını karşılamaya hazır.