Katip Çelebi ’da İstanbul’da doğmuş ve ’da orada vefat etmiştir. Asıl adı Abdullah’tır, Hacı Halife olarak da anılır. İyi bir eğitim gördü ve babası gibi devlet memuru oldu. Ordu ile birlikte çeşitli seferlere katıldı, bu arada hacca gitti. Gezdiği yerlerde karşılaştığı olaylar bilgi ve tecrübesini artırdı, bir akrabasından kalan yüklü bir mirası kitap satın almak için harcadı. Hayatının son yıllarını öğrenmeye, öğretmeye ve yazmaya adadı. Araştırıcıydı ve döneminde az rastlanır derecede dışa açık bir kişi idi. Bir çok bilim dalında öğrenci yetiştirecek düzeyde bilgi sahibiydi. Tarih konusundaki Cihannüma, deniz seferleri konusundaki Tuhfetü’l-Kibar, güncel tartışma konuları hakkındaki Mizanü’l-Hakk başta olmak üzere yirmiden fazla eser yazmıştır.
Küşfü’z-Zunun Katip Çelebi’nin en önemli eseridir. Bu eser bir bibliyografyadır. Baş tarafına bilim felsefesi hakkındaki bir başlangıç kısmı ilave edilmiştir. Katip Çelebi bu eserde ’den fazla yazar ve civarındaki bilim dalı hakkında bilgi vermiştir.
Keşfü’z-Zunun yılları arasında Gustav Flugel tarafından latinceye çevrilerek Leipzig’de basılmıştır. Petis de la Croix tarafından fransızcaya çevrildiği söylenmişse de de bu güne kadar bu çeviri ele geçmemiştir. Milli Eğitim Bakanlığı Prof. Dr. Şerefeddin Yaltkaya ve Rifat Bilge tarafından eserin yayına hazırlanan arapça metnini ilk olarak yıllarında, ikinci olarak yıllarında İstanbul’da yayımlamıştır.
Kaynak: İslam Ansiklopedisi ( Cilt)
İçindekiler
Küşfü'z-Zunûn Kâtip Çelebi'nin en önemli eseridir. Bu eser bir bibliyografyadır. Baş tarafına bilim felsefesi hakkındaki bir başlangıç kısmı ilave edilmiştir. Kâtip Çelebi bu eserde 'den fazla yazar ve civarındaki bilim dalı hakkında bilgi vermiştir.
tam anlamı, "kitapların ve fenlerin isimlerinden, şüpheli şeylerin keşfi"dir. tam bir bibliyografya eseridir. eserde 10 bin müellif ve 15 bin eser hakkında bilgi yer almaktadır.
Katib Çelebi'nin Arapça yazdığı ve yılında tamamladığı bibliyografya (kaynakça) eseridir. Bilimler hakkında ansiklopedik bilgiler de içerir. İlk adı Kitâbü İcmâli'l-fuśûl ve'l-ebvâb fî tertîbi'l-'ulûm ve esmâ'i'l-kitâb'dır.
Edebiyatımızın ilk bibliyografya (kitaplar hakkında bilgi verilen eser) Katip Çelebi'nin bu eseri her ne kadar bibliyografik bir eser olarak bilinse de kadar bilim dalı hakkında genel bilgilerin verildiği ve bu bilimlerin sınıflandırıldığı daha kapsamlı bir eserdir.
Keşfu'z-Zunün (5 Cilt Takım)
Zan ve şüphelerden beri, uzak.
Zan ve şüphelerden beri, uzak.
Türkiye'de, bibliyografya sahasında yapılmış en zengin ve büyük çalışma; Katib Çelebi'nin yüzyılda meydana getirdiği Keşfü'z-Zunûn adlı eseridir.