Kenger Nerede Yetişir

Kenger otu özellikle dünyanın pek çok yerinde yetişmesi ile bilinen bir bitkidir. Şifalı bitkilerden biri olan kenger otu sakızı ve dikenleri ile tam bir şifa bitkisidir. Değişik kullanma yöntemleri ile pek çok hastalığa karşı önemli katkı sağlamaktadır.

Kenger Otu Nedir?

Kenger otu papatyagiller familyasında yer alan bitkidir. Yaklaşık olarak 70 veya 80 santimetreye kadar uzamaktadır. Süslü ve otsu bir bitki olan kenger otu çok yıllık bir bitki olup dikenli ve sütlüdür. Mor ve kırmızı renklerde çiçeği bulunmaktadır. Olgunlaşma dönemi geldiğinde ise çiçekleri sarımsı bir yeşil olmaktadır.

Kenger otu ülkemizde pek çok yerde yetişmektedir. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgesinde yetişen kenger otu Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde de yetişmektedir. Kenger otu bu bölgelerde genellikle yüksek yerlerde yetişmektedir. Dağların sarp kayalık kısımlarında kendiliğinden yetişmektedir.

Dikenli ve şifalı bir bitki olan kenger otu kurak iklimi sever. Bu nedenle yaz mevsiminde sıcağın yoğun olduğu yerlerde çok fazla yetişir.

Kenger Otunun Faydaları Nelerdir?

Kenger otunun sağlık açısından çok şifalı bir bitki olduğunu söyleyebiliriz. Son yıllarda oldukça araştırılan kenger otunu pek çok farklı yöntemlerle de kullanmak mümkündür. Kenger otunun faydaları ise şunlardır:

- Diş sağlığı için çok önemli bir bitkidir.
- Dişlerin beyazlaması ve diş eti rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Patlayan kulak zarına karşı tedavi yöntemidir.
- Safra kesesinde bulunan taşların düşmesine yardımcı olur.
- Midede olan şişkinliğe ve rahatsızlıkların giderilmesine yardımcı olur.
- İştahı açar.
- Şeker ve tansiyon hastalarına oldukça yarar sağlar.
- Yüz felcine iyi gelir.
- Halsizliğe ve kansızlığa karşı yarar sağlar.

Kenger otunun birçok yararlı etkisinin yanında ülkemiz dışında Avrupa başta olmak üzere pek çok ülkede de yetişmektedir. Bu bitkinin Orta Doğu ve Avrupa pazarında ihraç edildiği de bilinmektedir. Kenger otunun sakızı oldukça pahalıdır. Bu nedenle oldukça kıymetli bir ottur.

Kenger Otu Ne İşe Yarar?

Kenger otu sağladığı pek çok yararın dışında özellikle tansiyon ve şeker hastalarına karşı büyük katkı sağlaması nedeniyle sıklıkla tüketilir. Bunun dışında en önemli özelliklerinden birisi de diş sağlığına çok iyi gelmesidir. Diş ağrılarında, diş eti rahatsızlıklarında ve diş beyazlatma da oldukça önemli bir rol oynar.

Kenger otunun bilinen en büyük faydalarından birisi de vücutta antikor üretim noktasında hücrelerin yenilenmesine imkan sağlamasıdır. İçerisinde bulunan antioksidan sayesinde zararlı toksinlerin insan vücudundan atılmasına katkı sağlamaktadır.

Kenger Otu Bitkisi Nerelerde Kullanılır?

Kenger otu bitkisini tüketmek isteyen kişilerin nasıl kullanacağı merak konusudur. Kenger otu kabukların soyulması ile tüketilir. Gövdesinin kesilmesi ile ortaya süt çıkar ve üzerinden sakız imalatı gerçekleşir. Kenger otu sakızının çiğnenmesi sonrasında uzun bir süre de saklayabilirsiniz.

Ayrıca kenger otu ile haşlanarak salata yapılabilir. Bu şekilde tüketilmesi oldukça lezzetli olmaktadır. Ayrıca sağlık açısından da doğal şekilde tüketilmesi çok faydalıdır.

Terkotilin halk arasında kullanılan adı "kenger"dir. Bu bitki doğanın uyanışıyla kendiliğinden yetişmeye başlamaktadır ve şifa kaynağı olduğuna inanılmaktadır. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde yetişmektedir ve bölge halkı tarafından toplanan kenger bitkisini tüketiciyle buluşturmaktadır. Peki terkotil yani kenger nerelerde yetiştirilmektedir?

Türkiye'de genel olarak Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu (özellikle Malatya- Şanlıurfa)'da yetiştiği bilinen bu bitkinin kullanım alanı ise oldukça fazladır. Örneğin otları yemek olarak tüketilmektedir ayrıca tohumundan kahve üretilmektedir. Ancak bunların yanı sıra daha çok kökündeki sıvıdan çıkarılan sakız ön plandadır. Çünkü birçok rahatsızlığa iyi geldiğine inanılmaktadır. Peki daha çok tüketilen sakız kısmı yani "kenger sakızı" nedir ve faydaları nelerdir…

KENGER SAKIZININ FAYDALARI NELERDİR?

Güneydoğu’da yaşayan birçok kişinin yüzyıllardır sofrasından eksik etmediği kenger otu, Diyarbakırlı kadınların hem geçim kapısı hem de yemek malzemesi. Yılın sadece bir ayı rakımlı Karacadağ’ın zirvesinde yetişen kenger otunun toplanması bir hayli zor.

Şehir merkezinde havalar ısınsa da rakımlı Karacadağ’ın zirvesinde hala dondurucu soğuklar var. Bu soğuklara rağmen köylü kadınlar sabahın ilk ışıklarıyla yollara düşüyor. Ellerinde demir çubuk ve kovalarla evden ayrılan kadınlar, zirveye doğru tırmanıyor. Her yıl bu zamanlar bu yolculuk tekrarlanıyor. Kadınların bu zor yolcuğu, dağın zirvelerinde doğal olarak yetişen kenger otu toplamak için.

VOA Türkçe zirvenin yakınındaki Dağsu köyünde yaşayanların kenger toplama yolculuğuna eşlik etti. Sabah saat 6’da uyanan kadınlar, kenger toplamak için hazırlık yapıyor. Malzemeleri toprağı kazmak için kullandıkları demir çubuk ve bir kovadan oluşuyor. Yol olmadığı için taşlık arazide yürümek zorundalar. Yaklaşık bir saat süren yolculuğun ardından, kenger toplayacakları alana ulaşıyorlar. Yürürken de çevrelerine bakarak kenger arıyorlar.

Buldukları kengeri, toprağı kazıp çıkarıyorlar ve temizledikten sonra kovaya atıyorlar. Kenger arama ve çıkarma, güneş tepeye çıkana kadar devam ediyor. Ramazan ayı olmasına rağmen kadınlar kenger toplamaktan vazgeçmiyor.

Dedelerden kalan miras

Dağsu köyünde yaşayan Miyase Kuş, 40 yıldan uzun süredir kenger topluyor. Kengerin nerede bulunabileceğini ezbere biliyor. VOA Türkçe’ye konuşan Kuş, kenger toplama macerasını şöyle dile getirdi: “Sabah 6'da uyanıyoruz, 7'ye kadar hazırlıklarımızı tamamlayıp yola çıkıyoruz. 8'e kadar kenger çıkaracağımız yere ulaşıyoruz ve orada kazmaya başlıyoruz. 12'ye kadar topluyoruz. Öğle namazı zamanı eve dönüyoruz. Bir torba getiriyoruz çok olursa çok getiriyoruz az olursa az getiriyoruz. Bazen yiyoruz, bazen satıyoruz, çocuklarımıza bir şeyler alıyoruz. Parayı harcıyoruz çocuklarımız parayı harcıyor, kızlarımız bir şeyler alıyor. Kenger çok da bir para etmiyor. Diyarbakır'da satıyoruz. Bu yıl kilosu 25 lira, bizden 25'e alıyorlar.”

Kenger de birçok tarım ürünü gibi kuraklığın kurbanı oldu. Çocukken günde kiloya yakın topladıklarını vurgulayan Kuş, “Bu sene biraz azdır, yağış olmadığı için kuraklık olduğu ve toprak kuru olmasından dolayı çok fazla çıkmıyor. Ben 40 yaşından büyüğüm. Kendimi bildim bileli bunu yapıyorum, atalardan dedelerden beri yapıyoruz. Her yıl daha pahalı oluyor ve azalıyor miktarı. Biz çocukken çok topluyorduk. Eşeklere yükleyip getiriyorduk. Kişi başı 2 torba 3 torba hatta 4 torba topluyorduk. kilodan fazla topluyorduk. Şimdi ise çok az. 3 kişi gidiyoruz 50 60 kilo ancak topluyoruz” dedi.

“Eskiden geçim kaynağımızdı”

Aysel Kırıcı da yıllardır kenger toplayan kadınlardan biri. Köyde kenger uzmanı olarak tanınıyor. Hangi taşın altında kengerin olabileceğini en iyi bilenlerden. O da sabahın ilk ışıklarıyla yola çıkıyor. Elinde demir çubuğuyla kenger arıyor. Bulduklarını topraktan çıkararak kovasına atıyor. VOA Türkçe’ye konuşan Kırıcı, eskiden evlerinin bahçesinde bile kenger yetiştiğini söyledi. Geçmiş yıllarda kengerin en önemli gelir kaynakları olduğuna vurgu yapan Kırıcı, “Artık kenger bulunmuyor. Eskiden çok topluyorduk şimdi yok. Eskiden bunlar geçimimizi sağlıyordu. Un alıyorduk, yağ alıyorduk, her şeyimizi alıyorduk. Şimdi yok. Gelip buradan da alıyorlar, biz de şehre götürüp satıyoruz. Ufak tefek ihtiyaçlarımızı alıyoruz. Kalanını kendi ihtiyacımız için kaynatıp dolapta saklıyoruz. Bazen insanlar gelip evin önünden bizden alıyor. Bunla geçimimizi sağlıyoruz. Şimdi elimize geçen küçük bir harçlıktır, geçim sağlanmıyor. Birkaç yıldır kuraklık yaşıyoruz toprak kurudur, bulunmuyor” diye konuştu.

Daha önce insanların kamyonetle gelip kenger aldığını dile getiren Kırıcı, “Bazen yedide, yedi buçukta çıkıyoruz toplama yerine ulaşana kadar zor ve meşakkatli bir yolculuk yapıyoruz. Yürüyerek gidiyoruz, dönüşte eşek yoksa kendimiz taşıyoruz. Çok zor bir iş yolculuk. köy birleşip birlikte gidip topluyoruz. Erken olursa tek başıma 50 kilo falan topluyorum, olmasa da evin ihtiyacı kadar topluyorum. Şimdi hiç yok neredeyse. Eskiden çok vardı bahçemizin içine kadar doluydu. Şimdi yok maalesef. Kulaklık çok, yağış yok, ondan dolayı kenger de yok. Eskiden kamyonetlerle gelip buradan alırlardı. 3- 4 torba doldurup götürürlerdi. Hemen her gün gelip götürürlerdi” şeklinde konuştu.

Kovalarını dolduran kadınlar, evin yolunu tutuyor. Bu sefer ancak kendi ihtiyaçları kadar toplayabiliyorlar.

Kenger nedir?

Latince adı Gundelia tournefortii olan kenger, papatyagiller familyasına mensup tüylü, sütlü ve dikenli bir otsu bitki türüdür. Gövdeleri basit veya az dallı, kısa ve kalındır. Yapraklar derimsi, damarlı beyazımsı tüylü, gövdedekiler sapsızdır. Türkiye'de Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgelerinde sıklıkla görülür. Doğada kendiliğinden yetişen kenger, Mart ortasından Nisan ortasına kadar bulunur. Bölgede kenger otundan birçok yemek yapılıyor.

Elazığ’da baharın gelmesiyle birlikte dağların yüksek kesimlerinde yetişen ve şifa kaynağı olarak bilinen 'Çiriş' ile 'Kenger' otu, tezgahlardaki yerini aldı.
Elazığ’da dağların yüksek kesimlerinde yetişen çiriş ve kenger otu, uzun süren kış mevsiminin ardından baharın gelmesiyle köylüler tarafından toplanmaya başlandı. Toplanan otlar, kent merkezindeki manav ve seyyar satıcılarda satışa sunuldu. Çiriş ve kenger otları, birçok yemekte kullanılmasının yanı sıra, şeker, tansiyon ve kansere de iyi geliyor. Birçok pazarcının geçim kaynağı olan çiriş oto kilosu 20 TL’den, kenger ise 35 TL’den satışa sunuluyor.

"Kenger, tansiyona ve şekere çok iyi geliyor"
Havaların ısınmasıyla birlikte işlerinin başladığını belirten seyyar satıcı Zülfü Güngör, “Çiriş ve kenger otlarının çıkması Nisan ayında başlıyor. Tunceli’den tezgahlara geldi satmaya başladık bizde. Bu otların toplanması çok zahmetli öyle kolay toplanmaz, herkeste toplayamaz. Dağların yüksek kesimlerinde çıkıyor bu aşağıda olmaz bu çiriş otu. Toplayanlar araba ile dağa gidiyor. En az 4 saat yol gidiyorlar. Sabah saat 5’te ancak sabah saat 8’de burada oluyorlar. Tezgahlara gelmeye başladı. Daha yeni başladı. Günde 2 3 torba geliyor. Otlar faydalı olduğu için herkes alıyor. Bu çiriş otu bağırsaklara çok iyi geliyor ve bağırsakları temizliyor. Kenger tansiyona ve şekere çok iyi geliyor. Kenger geçen yıl 20 TL’den satılıyordu bu yıl 35 TL’den satılıyor. Çiriş otu geçen yıl 10 TL’den satılıyordu bu yıl 20 TL’den satılıyor” dedi.
Otların birçok hastalığa iyi geldiğini ifade eden vatandaş İbrahim Kılıç, “Kengeri şeker ve tansiyon için alıyorum. Şifalı olduğunu biliyoruz. Dağlarda toplanıyor, ışkınlar olsun çiriş otu olsun hepsi sağlıklı. Fiyatları vatandaşların ve köylülerin emeklerine göre dağlara çıkıp bunları toplaması noktasında hiç bir şey değil” diye konuştu.

Anadolu Ajansı, DHA, İHA tarafından geçilen tüm Elazığ haberleri, bu bölümde seafoodplus.info editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi olmadan otomatik olarak ajans kanallarından geldiği şekliyle yer almaktadır. Elazığ Haberleri alanında yer alan haberlerin hepsinin hukuki muhatabı haberi geçen ajanslardır.