sayılı Kentsel Dönüşüm yasasının uygulama yönetmeliğinde değişiklik yapıldı.
21 Haziran Cuma günü yapılan değişikliğe ilişkin değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Yaklaşık yedi yıl önce çıkarılan sayılı kanun sonrasında Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan bina sayısı bin oldu. Yeni yönetmelik ile sınıflara ayrılan müteâhhitlerden teminat ya da tamamlanma sigortası talep edilecek. Rezerv alanlarda maliye görüşü alınmayacak. Üçte iki çoğunluk sonrasında kabul etmeyen hissedarların yerleri Bakanlıkça tespit edilecek veya ettirilecek rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan diğer paydaşlara hatta üçüncü şahıslara açık artırma usulü ile satılabilecek. Riskli ve rezerv yapı alanlarında kira yardımı süresi ise 36 aya kadar uzatılabilecek” dedi.
“Tamamlanma oranına göre satış izni verilecek”
Yeni düzenlemeye göre maketten istenildiği gibi satış yapılamayacağını da belirten Özelmacıklı “Müteahhitlerin payına düşen bağımsız birimlerin satışı, inşaatın ilerleme seviyesine göre ve idarenin iznine göre belirlenecek. İnşaatın tamamlanma oranını belirlendikten sonra, bu oranın yüzde 10’u altındaki oranda satış yapılabilecek. Bu düzenleme ile mağduriyetler de azalmış olacak” dedi.
“Belediyeler sürece destek olmalı”
Vatandaşlar tarafından şikâyet edilen yapılara ilişkin tespitlerde Belediyelerin sürece daha çok destek olmaları gerektiğini de belirten Altın Emlak Genel Müdürü “Riskli yapılara ilişkin tespitler maliklerden isteniyor lakin verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Bakanlıkça veya Belediye tarafından yapılır veya yaptırılır. Masrafları ise maliklerden tahsil edilir. Lakin belediyeler riskli yapı tespitleri için maliklere tebligat gönderiyor ve eğer bu incelemeyi yaptırmazsanız can ve mal güvenliği açısından meydana gelebilecek tüm olumsuzlukların bina maliklerine ait olduğu belirtiliyor. Bu doğru bir yaklaşım değil” diye konuştu.
“Balyoz değil ada bazlı dönüşüm modeline geçilmeli”
Avrupa’daki ilk örneklerdeki balyoz (yık-yap) anlayışı yerine ada bazlı dönüşüme daha çok ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Özelmacıklı “Ülkemizde ilk kentsel dönüşüm örnekleri riskli yapılarda genel olarak az katlı olup, daha çok kat yapılabilir (imar hakkı olan) binalarda gerçekleştirildi. Bu nedenle asıl risk taşıyan ve çok katlı olan binalar yenilenmedi. Yeni dönemde ada bazlı yaşanabilir alanlara ihtiyaç duyuluyor. Özellikle riskli alanlarda yapılacak dönüşümlerin uzlaşma ile yapılıyor olması gerekiyor. Kentsel dönüşüm bakanlık, belediye, müteâhhit ve banka kontrolünde teminat ve sigorta kontrolleri ile sürdürülmeli. Değer tespitleri m2 bazlı yapılmalı. Kentsel dönüşümde imar hakkı transferi, TOKİ ve gayrimenkul sertifikaları ile takas imkânları getirilmeli” dedi.
Kentsel dönüşüm yasası yönetmeliğinde yapılan değişiklikler Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kentsel dönüşüm yasasında büyük değişim uyanık müteahhitlere Yönetmelikle kentsel dönüşüm sürecinin seyrini değiştirecek düzenlemeler yapıldı, inşaat şirketleri ve riskli bina tespiti yapan kuruluşlar disiplin altına alınırken, binasını yıkmak istemeyen vatandaşa güçlendirme imkânı verilecek. Kentsel dönüşüm yasası kapsamında inşaat şirketlerine vergi muafiyeti sağlanıyor. Yeni projeye başlayacak bir firma, söz konusu alanda riskli yapı tespiti yapınca noter masrafını, tapu harcını, belediyelere ödenen harçları ödemiyor ve konutları yüzde 1 KDV ile satıyor. Dönüşüm kapsamında yeni proje yapacak 'uyanık müteahhitlerin' alandaki metruk bir bina için rapor alarak tüm projede vergi ödemediği iddia ediliyordu. Yeni düzenleme ile bu uygulamaların önüne geçildi. Yeni yönetmeliğe göre riskli yapı tespiti; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve
DUVAR- Kentsel dönüümde, yatrmcnn önünde engel kalmad. Artk tek tek binalarla uralmayacak. Her bir binadan ayr karot (beton kalitesini ölçen numune alm) olmayacak. Bakanlar Kurulu devreye girerek, belli bir bölgeyi ‘riskli alan’ ilan edebilecek. Böylece müteahhitlerin tasarlanan büyüklükte alanlar için proje gelitirmeleri kolaylaacak. Bir bölgenin yüzde 65’i riskli ise ’ü kapsama alnm olacak. Bu sayede tek tek bina sahiplerinin itiraznn önüne geçilecek.
Leyla lhan’n Dünya gazetesindeki haberine göre, konut faizlerinde indirim ve taksit saylarnda artla canlandrlmak istenen konut sektörüne bir destek de kentsel dönüüm yönetmelii ile geldi. Yönetmelikle hali hazrda bin binann dönüüme girdii Türkiye’de kentsel dönüümü hzlandrc admlar atld. Afet Riski Altndaki Alanlarn Dönütürülmesi Hakkndaki sayl Kanun’un Uygulama Yönetmelii’nde yaplan deiiklikler 27 Ekim’de Resmi Gazete’de yaynlanarak yürürlüe girdi ve Bakanlar Kurulu kentsel dönüümde söz sahibi oldu. Bakanlar Kurulu, yap stokunun yüzde 65’i depreme dayanksz ve ruhsatsz olan bölgeleri “riskli alan” olarak belirleyecek. Böylece ada ve bölge bazl dönüümlerin önü açld. Bu deiikliin özellikle binalarn yüzde 60’ ruhsatsz olduu belirtilen stanbul gibi metropollerde dönüümü hzlandrmas bekleniyor.
“Riskli alan” ilannda 15 bin metrekareden az olmamasn öngören snr kaldrld. Böylece daha büyük alanlar için proje gelitirilebilecek. Riskli alanlardaki binalarn kentsel dönüüme açlmasnda maliklerin aralarnda anlamalar beklenmeyecek. 2 aylk denetimlerden sonra yktrlmayan binalar kolluk kuvveti nezaretinde yktrlacak. Daha önce apartman ve sitelerde üçte iki çounluun anlamasn beklemek gerekiyordu. Bu da anlamazlk halinde süreçleri uzatyordu. Üçte iki çounlua imdi alan bazl baklacak. Bir bölgedeki binalarn yüzde 65’i riskli ise yüzde ’ü için Riskli Bölge ilan yaplacak. Bu takdirde arsa payn satarak çkmak isteyenlerde sat için binann yklmas art kaldrld. Bu kiilere 15 günlük uyar ihtarnamesi gönderilecek.
mpo mar Yönetim Kurulu Bakan Hüseyin Oflaz, Bakanlar Kurulu’nun devre girmesinin dönüümü hzlandrc etki yapacan söyledi. Eski sistemde binalardan tek tek karot alnarak riskli bina tespitinin yapldn anlatan Oflaz, “Bu da süreleri uzatp maliyetleri yükselten bir uygulamayd. Zaten bina ruhsatszsa, iskanszsa ve kaçak yapldysa numuneler de binann riskli olduunu ortaya koyuyordu. imdi adadaki ya da bölgedeki binalarn yüzde 65’inin yap denetimine tabi tutulmad, standartlara uygun malzeme ile yaplmad anlaldnda Bakanlar Kurulu karar ile riskli alan ilan edilecek. stanbul’un yüzde 60’ kaçak. Bakanlar Kurulu kararyla istenirse stanbul’un yüzde 60’ direkt riskli alan edilebilecek” dedi.
Deiiklik neler getirdi?
• TOK veya dare de riskli alan tespiti bavurusu yapabilecek.
• Riskli alan tespiti için 15 bin metrekare büyüklük snr kalkt.
• Kamu düzeni ve güvenlii, altyap hizmetlerinin yetersizlii, toplam yap saysnn en az yüzde 65’inin mevzuata aykrl halinde riskli alan ilan yaplabilecek.
• Kültür ve Tabiat Varlklar Kanunu kapsamna giren tanmazlarda da kentsel dönüüm yaplabilecek.
• Riskli yap tespiti yapan personelde sertifikalarn sadece Çevre Bakanl deil belirleyecei kurum ve kurulular da verebilecek.
• Lisanslandrmada inaat mühendislerinin taahhütname vermesi kaldrld.
• Malikin vefat etmi olmas halinde mirasçlk belgesi çkarma, kayyum atama veya ilem yapma yetkisi Bakanlk’ta olacak. Bu yüzden mahkemelerde yaanan sorun çözülecek.
Prof. Dr. Gürsel Öngören yapılan değişikliklerle, uygulamadan kaynaklanan aksaklık ve duraksamaların giderildiğini, “kervan yolda düzelir” ilkesi doğrultusunda kentsel dönüşümde küçük ayarlamaların bundan sonra da süreceğini belirtti. Öngören Uygulama Yönetmeliği ile getirilen değişiklikleri şöyle özetledi:
Değişiklikler kapsamında, öncelikle riskli yapı tespiti yapan lisanslı kuruluşlarda çalışacak personel ile ilgili yeterlilik ve eğitim şartları arttırıldı. Artık daha nitelikli ve özel eğitim almış mühendisler bu tespitleri yapabilecek.
Riskli yapı tespiti yapan kuruluşlar; eğer gerçeğe aykırı olarak, risksiz bir yapının riskli veya riskli bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi veyahut mevcut olmayan bir yapı hakkında riskli yapı tespit raporu hazırlanması yada yapıya ilişkin verilerin eksik ve yanlış alınarak hesaplama yapılması sebebiyle daha önce yazılı olarak uyarılmış iseler lisansları iptal edilecek. Böylece riskli yapı tespiti yapan lisanslı kuruluşlara çeki düzen verildi.
Artık inşaat halinde olup ikamet edilmeyen, metruk, yıkık ve yapı bütünlüğü bozulmuş binalara risk raporu düzenlenmeyecek. Bu yapılar %17 KDV muafiyeti ve tapu ve inşaat harcı muafiyeti şeklindeki toplamda yaklaşık %23’e varan kentsel dönüşüm teşviklerinden yararlanamayacak. Bazı kişiler kentsel dönüşüm fırsatçılığı yapıp, yeni inşaatlarda devleti %23 gelir kaybına uğratıyordu. Bu kaçak önlendi.
Kiracıların risk tespit raporlarından haberdar edilmesi sistemi getirildi. Yönetmelik değişikliği ile mal sahiplerine risk tespit raporu ile ilgili durumu kiracılarına da bildirmek yükümlülüğü getirildi. Böylece kiracılar da 60 ve 30 günlük yapıyı boşaltma sürelerinden haberdar olduğundan hazırlıklarını yapabilecek.
Riskli alanlarda yapılacak kentsel dönüşümde birden fazla konut ve işyeri alacak olanlar, katkı payı ödenmesi halinde bu bedeli devlete taksit ile ödeyebilecek. Eski düzenlemede vatandaşın alacağı mülke katkı payı peşin olarak devlete ödeniyordu.
Apartman ve sitelerde çoğunluk 2/3 ile yıkıp yapmaya veya müteahhide karar alınması aşamasındaki noter tebligatıyla diğer mülk sahiplerini toplantıya davet etme zorunluluğu kaldırıldı. Bu tip toplantılar iadeli taahhütlüposta ile çağrı gönderilerek veya elden imza ile davet yazısı verilerek yapılabilecek. Böylece halkımız gereksiz masraftan ve zaman kaybından kurtuldu.
Tapunun elinde olan, kentsel dönüşümde ifraz, terk ve tevhid işlemleri yapma yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının il müdürlüklerine verildi.
Zemini riskli alanlarda inşaat yasağı sebebiyle, buradaki arsalarda bulunan imar haklarının başka arsalara transferine olanak tanındı. Arsa sahibi buradaki imar hakkını başka bir yerdeki arsada kullanabilecek.
Daha önce vatandaşlarla tapu idarelerini karşı karşıya bırakan, kentsel dönüşüm kapsamında yapılan yeni dairelerin ve işyerlerinin ilgililere tapudan devri esnasında tapu harçlarının ödenip ödenmeyeceği tartışması çözüldü. Kentsel dönüşüm kapsamında yeniden yapılan daire ve dükkanların, sahiplerine veya müteahhide devri esnasında tapu harcı ve belediyedeki diğer harçlar alınmayacak.
seafoodplus.infoGürsel Öngören yapılan bu değişikliklerle, uygulamadan kaynaklanan aksaklık ve duraksamaların giderildiğini, “Kervan Yolda Düzelir” ilkesi doğrultusunda kentsel dönüşümde küçük ayarlamaların bundan sonra da süreceğini belirtti.