Nasl ki biz vücudumuzun ihtiyac olan vitamin, mineral ve elementleri tükettiimiz besinlerden alyorsak, bitkiler de salkl bir ekilde büyüyebilmek için ihtiyaç duyduklar besinleri topraktan alyorlar.
“Doa ile Buluun: Bitki ve Çiçek Bakm çin Püf Noktalar” yazmzda da bahsettiimiz gibi, bitkilerinizin ihtiyaçlarna cevap verecek bir toprak seçimi bitki bakmnn olmazsa olmaz. Gelin imdi, bitki topra türlerini yakndan inceleyerek “Bitki topra nasl olmal?” sorusunun cevabn verelim ve hangi bitki hangi toprakta yetiir anlatalm.
“Turba toprak” olarak da bilinen torf toprak, saks ve bahçe bitkileri yetitiricilii konusunda en bilindik toprak çeitlerinden biri. Koyu renkli ve suyu tutan bir yapya sahip olan bu topraa bitki ekecekseniz saksnzn drenaj kanallarna sahip olmas ya da topran altna çakl ta koymak gibi drenaj yapmanza yardmc olacak çözümlerden yararlanmak faydal olabilir.
Asidik yaps bulunan ve bitkilerin yetitirilmesi için uygun olan torf topraa kompost yaparak bitkilerinizin daha hzl büyümesini salayabilirsiniz. Torf, pek çok bitki, ayrca domates ve biberler dnda pek çok sebze ve besin için uygun bir seçim olabilir. Bu arada bahçenizde ya da balkonunuzda sebze yetitirmek istiyorsanz “Kendi Yiyeceinizi Üretmek Güzel Fikir: Hangi Sebze ve Meyve Ne Zaman Ekilir?” yazmz okumanz tavsiye ederiz.
Görsel Kaynak
Kil, kum ve silt karmndan oluan toprak çeidine verilen isimdir. Asidik olma eiliminde olan tnl toprak, drenaj açsndan baarl ve nemi tutabilen bir topraktr. Düzenli olarak kompost yapldnda daha verimli olabilecek bu topran bitkileri de sk bir ekilde tutabileceini not düelim.
Bahçelerde sebze yetitiricilii yapmak isteyenler tarafndan tercih edilen tnl toprak, özellikle kök bitkileri ve çilek yetitirmek için gayet uygun olsa da lahana, yeil fasulye, kaktüs çeitlerinin ekimi için önerilmeyen bir tür.
Görsel Kaynak
“Tebeirli toprak” olarak da bilinen bu toprak çeidi dier türlere göre daha iri tanelidir ve içerisinde talar bulunur. Asidik bir yaps bulunan kireçli topraa uygun bitkiler ekilmediinde, bitkilerin yapraklarnda sararma, büyümelerinde ciddi bir yavalama görülebilir. Ayrca kireçli toprak, su tutma ve ilenebilirlik konusunda da humus eklenerek iyiletirilebilir.
Ispanak, lahana, msr, lahana gibi sebzeleri ekmek için elverili bir toprak olan kireçli toprakta leylak, weigela, filbahri, zambak gibi bitkiler de yetitirilebilir.
Görsel Kaynak
Yumuak yapda olan, suyu iyi tutan killi toprak, “siltli toprak” olarak da bilinir. Besin deeri açsndan zengin olarak kabul edilen bu toprak çeidinin yumuak yaps, bitkileri ve sebzeleri kolaylkla ekmeye imkân verir. Fakat bu noktada, siltli topran sklama durumu olduunu da unutmamak gerekir. Kuruduunda çok sert, slandnda ise vcklaan killi topran pütürlü bir yaps bulunur. te, tam da bu nedenle siltli toprak, havuç gibi köklü bitkileri ekmek için uygun olmayabilir.
Isnmas zaman ald için çok su tutan killi toprak, drenaj uyguland takdirde fazla suyu daha kolay bir ekilde atabilir ve bitkiler için iyi bir besin kayna olabilir.
Süs aaçlarnn, meyve aaçlarnn, yldz çiçeinin, yaz sebzelerinin,hatta sarboya aac, söüt, selvi gibi uzun ömürlü bitkilerin, çimenlerin ekilebilecei bu toprak, havuç ve yumuak meyvelerin ekimi için pek ideal deildir.
Görsel Kaynak
Adndan da anlald gibi içerisinde kum bulunan ve dokunulduunda da kumlarn hissedilebildii toprak çeididir. Kumlu toprak çabuk kurur ve suyu çabuk emer. Topran bu denli kurumasn engellemek için kumlu topran içerisine maç eklemek gerekebilir. Ayrca organik gübre karmlar, topraktaki besin deerini artrmaya yardmc olur.
Kazlmas kolay toprak türlerinden biri olan kumlu toprak lale, ebegümeci ve baz gül çeitlerinin ekilmesi için ideal olabilir. Ayrca lahana, bezelye ve brokoli dnda, bata kök sebzeleri olmak üzere pek çok sebze ve meyve kumlu topraa ekilebilir.
Görsel Kaynak
Bitki topra çeitleri hakknda bilgi verdik. imdi srada bitkilerinize uygun topra satn almak var! htiyacnz olan toprak ve bitki bakm ürünleri ise Koçta’ta sizi bekliyor!
Bu arada bitkinizin salkl bir ekilde büyümesi için farkl toprak çeitlerini ya da malzemeleri kartrmanz gerekebileceini de not düelim. Bu konuda en salkl bilgiyi çiçekçinizden ya da peyzaj uzmanlarndan alabilirsiniz.
Feldispat denilen taşların ufalanmasıyla meydana gelen bir sulu alüminyum silikattır. Kil zerreleri birbirlerine çok kuvvetle tutundukları için yapışkan bir durumda bulunurlar. Hiç bir zaman arı bir durumda bulunmayan kilin içinde demir, sodyum; kalsiyum gibi maddeler değişik oranda vardır. Kilin suyu emme derecesi % 70 oranındadır. Bu yüzden su ile karşılaşır karşılaşmaz hızla içine çeker ve çektiği suyu kolay kolay bırakmaz. Kilin rengi içindeki yabancı maddelere göre değişir. Sanayide tuğla, kiremit, porselen, seramik ve içine kireçtaşı karıştırılarak çimento yapımında kullanılır.
Kil, yumuşak ve çok ince tanecikli (kumdan ince) bir materyaldir. Kil mineralindeki atomlar ya bir kafes veyahut bir zincir dizilişi şeklindedir. Kilin esas maddesi alüminyum silikat hidratı olup, türüne göre yanında sodyum, potasyum, kalsiyum, mağnezyum ve demir gibi diğer elementlerin bileşikleri de mevcut olabilir. Kilin ticari kıymeti, plastik özelliğinden ileri gelmektedir. Çünkü nemli kil, istenilen şekil verildikten sonra kurutularak veya fırında pişirilerek, şeklini muhafaza edecek biçimde sertleştirilebilir. Kil, ihtiva ettiği materyale göre, dayanıklılık ve şekil verilebilirlik kazandırmak üzere bir dolgu maddesi olarak birçok üründe plastik, kauçuk, kağıt ve boya üretiminde kullanılır.
Kilin kimyevi inertliği ve yüksek sıcaklığa dayanıklılığı uygulama alanını oldukça genişletmiştir. Kil çeşitleri: Killer, saflık derecelerine ve fiziki durumlarına göre, çeşitli tipler arz eder. Kaolen, smektik kiler, plastik killer, refrakter killer vs. Kaolen, kilin en saf şeklidir. Rengi beyazdır ve piştikten sonra gene beyaz kalır. Su ile temizlendikten sonra, genellikle % 90 safiyetindedir. Memleketimizde önemli kaolen yatakları mevcuttur (Kütahya). Smektik killer, bazı yabancı maddeler, özellikle kireç, magnezyum ihtiva eder ve renk veyahut yağ giderici olarak kullanılır. Plastik killer, yani tuğla killeri, bilhassa tuğla ve çanak, çömlek imaline yarar ve en çok kullanılan kil nev’ini teşkil eder. Bu tip killerin bileşiminde, silis ve alüminden başka, daima demir oksit ve bazen da kireç bulunur ve bu komponentlerin oranları, geniş limitler arasında değişir.
Haloysit, kaolinite benzer bir kil minerali olup özgül ağırlığı kaolinitten düşüktür. Yapıları genellikle litlidir. bazen borumsu prizma biçiminde de bulunurlar. Marn adı verilen topraklar, az veya çok kil ihtiva eden kalkerlerden ibarettir. Renkleri çok defa beyaz olan bu karışımlar bazı çinilerin imalinde ve gübre olarak, toprağın ıslahında kullanılıseafoodplus.info adı altında tanınan, demirce zengin killi kumlar da bir nevi madeni boya olarak oldukça önemli uygulanma alanları bulmuştur. Sarı renkte olan bu killi kumlar, kavruldukları zaman gene boya olarak kullanılan kırmızı okr’ları verir. Refrakter killer de ayrı bir sınıf teşkil ederler. Tabiatı ile yüksek sıcaklıklara dayanması icab eden bu özel karışımların, demir ve kireç ihtiva etmesi tehlikelidir.
Bentonitler, montmorillonit tipinde, kompleks bir alüminyum, demir ve kalsiyum, bazen da sodyum silikattan meydana gelmiş olup, su içinde, bir jel meydana getirerek şişme-özelliğine sahiptirler ve birçok alanlarda kullanılırlar. Kilin kullanma sahaları: Kilin en mühim kullanılma sahası seramik endüstrisidir. Kil, su ile yumuşatılıp istenilen şekil verildikten sonra dayanıklılığını arttırmak için önce yavaş ısıtılarak kurutulur.
Daha sonra °C’de fırında pişirilir. Sağlam, sabit bağlanmış porselen nesnesi teşekkül eder. Yüksek saflıktaki kaolen, Amerika’nın güney batısında, Corwall’de, İngiltere’de ve Çekoslavakya’da çıkarılır. Fırın duvarlarını yapmada kullanılan refrakter tuğlaların esas yapısı kaolen olup yanında kromit, mağnezit vs. gibi tabii materyaller de bulunur.
Kaolenin en mühim kullanma sahalarından biri de kağıt endüstrisidir. Bir dolgu maddesi olarak kullanılan kilin saflık derecesi ve tane büyüklüğü mühim olup, dikkatlice kontrol edilmelidir. Kilin mühim bir kullanılma alanı da petrol kuyularıdır. Keza petrolün rafinasyonunda bir katalizör olarak kullanılır. Ayrıca kil, su geçirmeme özelliğine sahip olduğundan baraj ve göllerin dolgularında da kullanılır.