KIZ BEBEK ve ÇOCUKLARDA VÜCUT BOY, KİLO,
GELİŞİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Kitaplarımdan alıntı yapılmıştır.
ERKEK BEBEK ve ÇOCUK BOY, KİLO PERSENTİLLERİ
KIZ BEBEK ve ÇOCUK VÜCUT BOY, KİLO PERSENTİLLERİ
ERKEK VE KIZLARDA BOYA GÖRE KİLO PERSENTİLLERİ (KG)
ERKEK VE KIZ ÇOCUKLARDA BODY MASS İNDEX VÜCUT KİTLE İNDEKSİ, VÜCUT KİTLE İNDEKSİ
KIZ VE ERKEK BEBEK VE ÇOCUK BAŞ ÇEVRESİ PERSENTİLLERİ
** Aşağıda tüm gelişim tablolarını bulabilirsiniz.
*** Çocuklarda vücut gelişimini değerlendirirken yaşa göre boy, kilo, boy/kilo oranı BMİ gibi persentil tabloları kullanılır.
Persentil ne demek?: Persentil örneğin kişilik bir sınıftaki kızın boyunu ölçüp bunları boya göre sıraya dizerseniz. En kısa kişi 1 persentil (p), en kısa 3 Kişi 3 persentil (p) altı, en ortadaki kişi 50 persentil (p), en uzun 3 kişi 97 persentil (p) üstü olur.
Peki kilo, boy, baş çevresi gibi persentiller nasıl değerlendirilir?
1 persentil (p) : Gelişimi çok çok kötüdür mutlaka araştırılmalıdır.
persentil (p) : Gelişimi çok kötüdür mutlaka araştırılmalıdır.
persentil (p) : Gelişimi hafif kötüdür araştırılabilir.
persentil (p) : Gelişimleri normal kabul edilir.
persentil (p) : Gelişimi fazla iyidir mutlaka araştırılmalıdır.
TABLOLARI KULLANMAK İÇİN LÜTFEN AŞAĞIDAKİ ÜÇ ÖRNEĞİ DİKKATLİCE İNCELEYİN
Örnek 1: 5 aylık 59 cm boya sahip kız çocuğu boya göre persentildir. Anormal boy kısalığı vardır mutlaka araştırılması gerekir. (alttaki tabloya bakınız)
KIZ BOY PERSENTİLLERİ (cm) | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
0: 0 | |||||||||||
0: 1 | |||||||||||
0: 2 | |||||||||||
0: 3 | |||||||||||
0: 4 | |||||||||||
0: 5 | |||||||||||
0: 6 | |||||||||||
Örnek 2: 4 aylık 62 cm boya sahip kız çocuğu boya göre 50 persentildir. Normal boyu vardır. Araştırmaya gerek yoktur.(alttaki tabloya bakınız)
KIZ BOY PERSENTİLLERİ (cm) | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
0: 0 | |||||||||||
0: 1 | |||||||||||
0: 2 | |||||||||||
0: 3 | |||||||||||
0: 4 | |||||||||||
0: 5 | |||||||||||
0: 6 |
Örnek 3: 6 aylık cm boya sahip kız çocuğu boya göre 97 persentil üstüdür. Boyu aşırı uzundur mutlaka araştırılması gerekir. (alttaki tabloya bakınız)
KIZ BOY PERSENTİLLERİ (cm) | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
0: 0 | |||||||||||
0: 1 | |||||||||||
0: 2 | |||||||||||
0: 3 | |||||||||||
0: 4 | |||||||||||
0: 5 | |||||||||||
0: 6 |
ÇOK önemli not
Dünya sağlık örgütü standart bir büyüme persantil cetveli oluşturmuştu. Bunu hazırlarken tüm bölgeleri ve ırkları dikkate almıştır. Ve çocukların gelişim takiplerinde sadece bu persentillerin kullanılmasını önermektedir.
** Kesinlikle bölgesel yapılan persentil değerlerini kabul etmemektedir. Çünkü yapılan araştırmada Amerika’da yaşayan Japonlarla Japonyada yaşayan Japonlar arasında cm bir boy farkı bulunmuştur. Yani bireyler bölgeye, beslenme şekline, iklime ve sosyoekonomik düzeylerine bağlı olarak gelişimlerinde farklılık görülebilmektedir. Dolayısıyla standart bir persentil olmalıdır.
ÇOCUKLAR İÇİN TÜM VÜCUT PERSENTİLLERİ
Aşağıdaki tüm persentiller DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNÜN (WHO) persentil değerleridir.
not:
Yeşil alanlar persentillerin (boy, kilo, bmi vb persentillerin ) normal kabul edildiği alanlardır.
Kırmızı alanlar persentillerin (boy, kilo, bmi vb persentillerin ) anormal kabul edildiği alanlardır.
KIZLARDA VÜCUT PERSENTİLLERİ
KIZ BOY PERSENTİLLERİ (cm) yeşil alanlar normal, sarı alanlar anormal aralıklarıdaır. | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
0: 0 | |||||||||||
0: 1 | |||||||||||
0: 2 | |||||||||||
0: 3 | |||||||||||
0: 4 | |||||||||||
0: 5 | |||||||||||
0: 6 | |||||||||||
0: 7 | |||||||||||
0: 8 | |||||||||||
0: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
1: 0 | |||||||||||
1: 1 | |||||||||||
1: 2 | |||||||||||
1: 3 | |||||||||||
1: 4 | |||||||||||
1: 5 | |||||||||||
1: 6 | |||||||||||
1: 7 | |||||||||||
1: 8 | |||||||||||
1: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
2: 0 | |||||||||||
2: 1 | |||||||||||
2: 2 | |||||||||||
2: 3 | |||||||||||
2: 4 | |||||||||||
2: 5 | |||||||||||
2: 6 | |||||||||||
2: 7 | |||||||||||
2: 8 | |||||||||||
2: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
3: 0 | |||||||||||
3: 1 | |||||||||||
3: 2 | |||||||||||
3: 3 | |||||||||||
3: 4 | |||||||||||
3: 5 | |||||||||||
3: 6 | |||||||||||
3: 7 | |||||||||||
3: 8 | |||||||||||
3: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
4: 0 | |||||||||||
4: 1 | |||||||||||
4: 2 | |||||||||||
4: 3 | |||||||||||
4: 4 | |||||||||||
4: 5 | |||||||||||
4: 6 | |||||||||||
4: 7 | |||||||||||
4: 8 | |||||||||||
4: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
5: 0 | |||||||||||
5: 1 | |||||||||||
5: 2 | |||||||||||
5: 3 | |||||||||||
5: 4 | |||||||||||
5: 5 | |||||||||||
5: 6 | |||||||||||
5: 7 | |||||||||||
5: 8 | |||||||||||
5: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
6: 0 | |||||||||||
6: 1 | |||||||||||
6: 2 | |||||||||||
6: 3 | |||||||||||
6: 4 | |||||||||||
6: 5 | |||||||||||
6: 6 | |||||||||||
6: 7 | |||||||||||
6: 8 | |||||||||||
6: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
7: 0 | |||||||||||
7: 1 | |||||||||||
7: 2 | |||||||||||
7: 3 | |||||||||||
7: 4 | |||||||||||
7: 5 | |||||||||||
7: 6 | |||||||||||
7: 7 | |||||||||||
7: 8 | |||||||||||
7: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
8: 0 | |||||||||||
8: 1 | |||||||||||
8: 2 | |||||||||||
8: 3 | |||||||||||
8: 4 | |||||||||||
8: 5 | |||||||||||
8: 6 | |||||||||||
8: 7 | |||||||||||
8: 8 | |||||||||||
8: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
9: 0 | |||||||||||
9: 1 | |||||||||||
9: 2 | |||||||||||
9: 3 | |||||||||||
9: 4 | |||||||||||
9: 5 | |||||||||||
9: 6 | |||||||||||
9: 7 | |||||||||||
9: 8 | |||||||||||
9: 9 | |||||||||||
Yıl: Ay | 1p | 3p | 5p | 15p | 25p | 50p | 75p | 85p | 95p | 97p | 99p |
0 | |||||||||||
1 |
Persentil bebeklerin gelişim dönemleri boyunca sahip olması gereken fiziksel ögeleri gösteren bir büyüme eğrisidir. Persentil hesaplaması, bebeklerin fiziksel gelişimlerinin en önemli öğesi kabul edilen boy, kilo ve baş çevresi değerleri göz önüne alınarak yapılır.
Persentil hesaplaması sayesinde, bebeğin sağlıklı bir gelişim gösterip göstermediği tespit edilebilir. Çocuğun persentil değerlerinin çok düşük ya da yüksek olması durumunda, altta yatan bir hastalık olup olmadığı araştırılır.
Persentil hesaplaması bebeklerin boy, kilo ve baş çevresi değerleri için ayrı ayrı yapılır. Persentil hesaplama, bebeğin mevcut değerlerinin persentil tablosundaki değerler ile karşılaştırılması temeline dayanan bir işlemdir. Bebeğin değerlerinin %50 civarında olması durumunda 3 ayda 1, %25’ten az ya da %75’ten fazla olması durumunda ise ayda 1 kere tekrarlanması gereken bir ölçümdür. Bu sayede, bebeğin gelişimi takip edilebilir ve olası gelişim sorunları tespit edilir.
Persentil tablosu ya da hesaplayıcısındaki tüm değerler, belirli yüzdelik dilimlere ayrılmıştır ve her yüzdelik dilim bebeğin fiziksel gelişimi hakkında farklı bilgiler vermektedir. Persentil tablosundaki yüzdelik değerler ve anlamları;
Yeni anne ve baba olanlar için bebek persentil hesaplama, ilgilenilmesi gereken mühim bir konudur. Büyüme eğrisi olarak da bilinir ve bir bebeğin sahip olduğu yaşa ve cinsiyete göre göstermesi gereken gelişim hakkında bilgi verir. Aynı yaştaki kız ve erkek çocukların, aynı boy ve kiloya sahip olması beklenilmemelidir. Kız çocuk ve erkek çocuk persentil tablosu farklı özellikler taşır. Sağlık Bakanlığı persentil hesaplama, bu konu hakkında bilgi almaya yardımcı olur. İşte persentil ne demek ve persentil eğrisi ile ilgili detaylar…
Persentil eğrisi, belirli bir popülasyondaki verileri karşılaştırmak için kullanılan istatistiksel bir ölçüdür. Bebeklerin, baş çevresi, uzunluğu ve ağırlığının ölçülmesinin karşılaştırılmasından elde edilen sonuçtur.
Çocukların büyüme sürecinde meydana gelen anormallikleri tespit etmeye yarar. Örneğin, yetersiz beslenme, obezite, bel ve iskelet problemleri bunlardan bazılarıdır. Bu gibi sağlık sorunları, persentil hesaplama sayesinde bir çocuk doktoru tarafından kolayca analiz edilebilir. Söz konusu problemin tanısı konduktan sonra, gerekli olan tedbirler alınabilir ve tedaviler gerçekleştirilebilir.
Bu ölçümler, en yeni verileri eskileri ile kıyaslamak için periyodik olarak yapılır. Daha sonra, sonuçlar aynı yaş ve cinsiyetteki bir başka bebek örneği ile karşılaştırılır. Çocuğun gelişiminde bir anormallik olup olmadığı bu sayede anlaşılır.
Kız ve erkek fark etmeksizin, genel olarak yeni doğan bebeklerin ağırlığı ortalama 2,6kg ile 4,5 kg arasındadır. Boy uzunlukları ise ortalama olarak 45 ila 54 cm arasında değişir. Bebeklerin kilosu, daha anne karnında 32 ila 34 haftalık iken üçüncü trimester ultrasonunda tahmin edilir. Doktorlar bebeğin ağırlığını, femuru, karın çevresini, bi-parietal çapı, kranial çevresini ölçerek belirler. Persentil hesaplama araçları bu anlamda çok faydalıdır. 3 yaşını doldurmuş olan çocukları ilgilendirir. Daha küçük olan çocuklar için persentil hesaplama yapılması zorunlu değildir. Aynı yaş ve cinsiyetteki, ila çocuk baz alınarak bir kıyaslama yapılır. Sağlık Bakanlığı'nın çocuk persentil hesaplama tablosundaki kriterler arasında aşağıdakiler bulunur.
Persentil hesaplama yapılırken, ağırlık metrekare cinsinden yüksekliğe bölünür. Örnek vermek gerekirse, üç yaşındaki bir erkek çocuğu 16 kg ve 92 cm boyunda ise sonuç 'dur. Bu obeziteyi işaret eder ve derhal önlem alınması gerekir. Bu hesaplamayı yapmak çocuğun gerekenden daha ağır olup olmadığını bilmek için yeterlidir. Önemli olan tüm verilerin eksiksiz bir biçimde girilmesidir.
Persentil hesaplama yapıldıktan sonra, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) sunduğu persentil eğrisine mutlaka bakılmalıdır. Hesaplama sonucu, çocuğun akran grubuna göre durumunu anlamaya yardımcı olur. Ortalama bir yüzdelik, sağlıklı ve normal bir kiloyu gösterir. Yüzdelik ne kadar düşük ise zayıf ve sağlıksız, ne kadar yüksek ise obezite olma ihtimalinin yüksek olduğunu gösterir.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre çocukların sınıflandırılması:
5'in altındaki yüzdelik = düşük kilolu
5 İle 85 arasındaki yüzdelik =normal ağırlık
85 İle 95 arasındaki yüzdelik = aşırı kilolu
95'in üzerindeki yüzdelik = obezite