Kivi Ne Zaman Budanır

8- BUDAMA ÇESİTLERİ
Kivi bitkisi kuvvetli büyüme ve gelisme göstermesi nedeni ile düzenli budamaya ihtiyaç
gösterir. Budama üç sekilde uygulanır: Sekil budaması, kıs budaması, yaz budaması
a) Sekil budaması : Bu budama sekli yeni dikilmis ve asılanmıs genç bitkilerde düzgün
ve dik büyüyen bir gövde olusturulması ile, taçlandırmanın sekillendirilmesidir. Dikimi yapılan
fidanın birinci yıl; sarılmadan sadece düzgün, dik bir gövde olusturması sağlanır. Yıl sonunda
gövde yüksekliği istenilen taçlandırma seviyesine ( m) ulasmıssa, sürgünün tepesi
kesilerek, kesim yerinin hemen altındaki gözlerden sürecek olan kollardan iki tanesi, sağa ve sola
büyütülmek üzere bırakılır ve taçlandırma yapılır. Dkinci yıl, kolları olusturacak sürgünler iyi bir
sekilde takip edilerek, yıl sonunda m uzunluğa ulasınca kesilir. Bu zaman aralığında
gövdeden çıkan sürgünler koparılır. Daha sonraki yıllarda, olusan bu yan kollardan ürün
çubukları dengeli bir sekilde bırakılır.

Sekil Birinci yıl yapılan sekil budaması 

Sekil Dkinci yıl yapılan sekil budaması

Sekil Üçüncü yıl yapılan sekil budaması Sekil Hatalı yetistirme

b) Kış budaması (Ürün budaması): Kış budaması her yıl düzenli olarak bitki yasına ve
fizyolojisine uyacak sekilde yapılmalıdır. Aksi taktirde bir sonraki yıl düzgün ve verimli sürgün
bulmak zorlasacaktır. Kış budaması, bitkinin aktif olmayan dönemi olarak adlandırılan uyku
döneminde yapılmalıdır. Bu dönem dısında yapılacak budamalardan bitki olumsuz yönde
etkilenir. Özellikle, su yürüme zamanına yakın dönemlerde yapılan budamalarda, budama yarası
geç kapandığından öz su akısı fazla olmakta, bitki güç kaybetmekte ve çesitli hastalık ve
zararlılara karsı dayanıksız hale gelmektedir.

Kış budamasındaki amaç; bitki üzerinde yeterli sayı ve uygun nitelikteki meyve
çubuklarını dengeli olarak (bitki fizyolojik dengesini bozmayacak sekilde) dağıtarak, bu ürün
çubuklarından sürecek olan sürgün ve yapraklara rahat bir gelisme ortamı sağlamaktır. Bunun
yanında kış budamasında verimden düsmüş olan kütükler ( yıllık dal) uygun sekilde
yenilenmelidir Kış budaması, meyve çubuklarını, sürgünün dip kısmındaki gözlerin
belirginlestiği gözden itibaren, en az 1 m (10 göz), genel olarak 1,5 m, (15 göz) üzerinden,
sürgününün inceldiği noktadan kesmektir.

Sekil Tam verim çağında verim budaması 

SekilGenç kivi bitkisinde verim budaması

c) Yaz budaması: Genel bir kaide olarak yaz budamasındaki amaç; kivi bitkisinde,
kökler, yapraklar ve meyve arasında fizyolojik dengeyi olusturmaktır. Yaz budaması bu
dengenin sağlanması için yapılmalıdır. Bu amaçla öncelikle, asırı gelisme gösteren obur ve sık
sürgünler, sürgün uçlarındaki sarılmalar ortadan kaldırılarak bitkinin iyi bir sekilde havalanması,
güneslenmesi ve gelismesi sağlanmalıdır. Daha sonraki asamalarda üçlü çiçek tomurcukları ve
standart dısı (yapısık, ikiz,üçüz, yamuk) meyveler seyreltilmelidir. Meyve bağlayan sürgünlerde
ise son meyveden sonra 5 ve 6. gözden itibaren kesilmelidir. Meyveli sürgünlerde bitkinin
tasıyabileceği kadar ( meyve) meyve bırakılmalıdır.

BUDAMA

Kivi bitkisi, gelişmesi ve verimlilik fizyolojisi nedeniyle sert budamaya uygun ve verimini göstermesi için düzenli budamaya ihtiyaç gösteren bir meyve türüdüseafoodplus.info budama; kış budaması, yaz budaması ve şekil budaması olmak üzere üç başlık altında incelenir.

Şekil Budaması:

Genç bitkilere şekil vermek amacıyla uygulanıseafoodplus.info;bitkiye terbiye şekli, şekil budaması ile seafoodplus.info asıl gaye dik ve sağlam büyüyen bir gövde elde seafoodplus.infoe şekli ne olursa olsun bitkiler, ana tele kadar tek gövdeli olarak terbiye seafoodplus.infoın taçlandırılması,sabit kordonların oluşturulması, dal ve sürgünlere şekil verilmesi ana gövde oluşturulduktan sonra yapılacak işlemlerdir.Gövdenin düzgün ve dik olması için bir yıl içinde oluşturulması gereklidir. Asmaya şekil vermede, ana sürgünün gelişme gücüne göre farklı işlemler uygulanır.

a)Kuvvetli gelişen sürgünler yaz başında ( Haziran ) yaklaşık 2 m ye ulaşıseafoodplus.info tip gelişen sürgünlerde sürgünün yerden 1,,6 m yüksekliğine kader olan gözler olgunlaşmış olup, gelişebilirler. İşte bu gözlerin gelişmesi ve sürgün elde etmek için ana telin cm altından sürgünün tepesi kesilir. Daha sonra taşlandırma seviyesine kadar olan yan sürgünler sürekli kesilirler. Telin hemen altından sağ ve sola büyüyen birer yan sürgün varsa bunlara dokunulmaz; eğer bunlar yoksa tepe alımından sonra bunlar hızla oluşarak büyüseafoodplus.infoğa ve sola gelişen uç yan sürgünler orta tele yatırılarak düzgün büyümeleri için yine orta tele bağlanırlar. Bağlanan bu sürgünler yaklaşık 1m’ye kadar olunca uçları kesilerek odunlaşmaya teşvik edilirler. Yaprak dökümünden sonra (Ocak- Şubat) yapılacak kış budamasında; yine bu sürgünler odunlaşıp piştikleri yerden (yaklaşık cm uzunlukta ) birer uç göz üzerinden kesilirler uç gözlerden ilk baharda sıkan sürgünler, cm ulaştıklarında orta tele yatırılarak bağlanırlar.Çıkan diğer sürgünler ise ürün dalı olarak kullanılırlar. İkinci kış budamasında uç gözlerden çıkıp orta tele yatırılan sürgünler, tekrar odunlaştıkları yerden kesilerek sabit kordanlar oluşturulur ve böylece terbiye şekli tamamlanmış olur.

b) Yeni dikilmiş fidanlarda eğer ana sürgün orta kuvvette gelişiyorsa sürgün (yaz başında) tepesi kesilmeden büyütülerek,orta tele sağa ve sola yatırılarak düzgün büyümesi için tele bağlanıseafoodplus.info ortasında sürgün ucu kesilerek odunlaşmaya teşvik edilir.Kış budamasında tele yatırılan sürgün uygun uzunlukta kesilerek kordonlardan birisi oluşseafoodplus.info baharda telin hemen altından oluşan sürgünlerden en uygunu seçilerek diğer tarafa yatırılır ve böylece ikinci kordon oluşturularak şekil verilir.

c) Zayıf, ana gövde oluşturmayacak şekilde gelişen sürgünler ancak tele kadar ulaşabilirler. Bu tip sürgünler çok zayıf oldukları için gövdeyi oluşturamazlar.kış budamasında bu sürgünler dipten göz üzerinden kesilirler.böylece 2. yıl daha kuvvetli büyüyen bir sürgün elde edilir. Bu sürgüne, gelişme gücüne göre kuvvetli veya orta kuvvette gelişen sürgünlerde yapılan şekil budaması yapılır.

Şekil budaması genç fidanlar dışında, değişik nedenlerle şekli bozulmuş veya kurumuş bitkilerin yenilenmesinde de uygulanır. Özellikle kış donlarından zarar görmüş ve üst aksamı kurumuş yaşlı gövdelerin yeniden şekillendirilmesinde kullanılır. Donmuş asma gövdesi toprağa yakın kısımdan kesilerek uyur gözlerin büyümesi sağlanır. Uyur gözlerden gelişen sürgünlerin amaca uygun bir tanesi seçilerek diğerleri temizlenir ve bırakılan bu sürgüne istenilen şekil budaması ile şekil verilebilir.

kış budaması;

Dişi bitkilerde:

Kış budaması daha çok şekil verilmiş kivi fidanlarında ürün almadaki verimi sağlamak amacıyla yapılan  bir budama şseafoodplus.info ürün yaşlı dallarda çıkan o yılın sürgünleri üzerinde oluşur. Bu verimli dalların genellikle ilk altı gözünde verim alındı bilinmektedir. Bu sebeple kivide her yıl düzenli olarak budama yapılmaktadır.Kış budamasında yaşlı sürgünlerin yaklaşık 1/3 ile 2/3 budanır. Geriye kalan yıllık ürün çubukları yeterli miktarda ürün verirler.

Budamanın amaçlarını sıralamak gerekirse;

1. Kivi fidanı üzerindeki ürün çubuklarını, asmanın fizyolojik dengesini gözeterek, yeterli sayı ve uzunlukta dengeli olarak dağıtmak,

2. Sıkışmış ve üst üste binmiş çubukları yaprak yüzeyi dengelemek,

   Bitkide yeterli güneşlenme ve havalanmayı sağlamak,

3. Çiçeklenme döneminde arı çalışmasını kolaylaştırmak,

4. ilaçlamaların etkinliğini sağlamak

Kivi bitkisinde iki ve daha yaşlı dallardan çıkan sürgünler verimsizdir.Söz konusu bu sürgünler daha çok şekil verme veya yenileme için kullanılırlar. Gözleri şişkin boğum araları kısa olan sürgünler diğerlerine göre daha verimlidir.Ürün dalları genel olarak sabit kordanlar üzerinden cm arlıklarla ve cm ( gözlü) uzunluğunda olacak şekilde bırakılırlar. Bununla beraber bırakılacak çubuk sayısı, asma gelişmesi ve terbiye şekline bağlıdır. T Direk terbiye şeklinde 1m kordon uzunluğuna m uzunlunda 8 adet ürün çubuğunu bırakılması yeterli olduğu bildirilmektedir. Budamada sabit kordanlar üzerinde bırakılan ürün çubukları uçlarında meyilli olarak dıştaki tellere bağlanırlar. Bu ürün çubuklarından çıkan sürgünler ise serbest olarak büyütürler.
Kış budaması yaprak dökümü ile gözlerin uyanması arsındaki zamanda yapılabilmektedir. Ancak budama zamanındaki asıl kural, bitkinin yoğun dinlenme döneminde olmasıdır. Kivi, çok genel olarak Kasım ayı sonundan itibaren yapak dökmeye başlar. Uyanma ise özellikle ılık bölgelerde Mart ayı içinde başlar. Uyanmadan sonra yapılacak budamalarda bitkinin öz suyu akışı fazla seafoodplus.infonın uyanmadan önce yapılmasında son derece fayda vardır. Hava ve toprak durumuna göre budamanın Aralık ayı sonu Şubat başına kadar yapılması uygundur. Bölgemizde Ocak ayının ikici yarısı en uygun budama zamanıdır.

Erkek bitkilerde:

Erkek çeşitler diş çeşitler gibi şekillendirildikten sonra teller üzerinde sert kış budamasına tabi tutulmazlar. Bunlar serbest gelişmeye bırakılarak çok sayıda dal ve sürgün vermeleri sağlanır. Ancak ileri yaşlarda çok sıkışıklık olursa, kış budamasında hafif aralama yapılabilir.

Yaz Budaması:

Kivi hızlı ve kuvvetli gelişme gücüne sahip bir seafoodplus.info hızlı gelişme gücünün bazı durumlarda kontrol altına alınması gerekir. Aksi durumlarda yapılacak kültürel işlemlerde zorluk doğmakta ve aşırı gelişmeden ötürü yeterli güneşlenme ve havalanma olmayacağından verimlilik ve meyve kalitesinde düşüşlere sebebiyet seafoodplus.info durumda yapılacak işlem yaz budamasıdıseafoodplus.info budaması bitki yeşilken yapılmaktadır.

Dişi kivi bitkisi özellikle yaşından sonra aşırı sürgün seafoodplus.info gibi durumlarda kivi bitkisi yeteri kadar güneşlenmediğinden iç bölümde kalan sürgünlerin gözleri  iyi olgunlaşamaz ve verim düşseafoodplus.info önlemek için yaz içinde bitkinin üst kısmında ve yanlarındaki sürgünlerin uçları alınarak koridorlar açılıseafoodplus.info budamasında kışın ürün dalı olarak bırakılacak sürgünlerin yeterli uzunlukta bırakılmalarına dikkat seafoodplus.info yenileme için kullanılacak olan obur sürgünlere dokunulmaz.

Yaz budaması genel olarak Nisan-Mayıs aylarında ürün çubuklarındaki meyvesiz sürgünlerle iki ve daha yaşlı kısımlardan çıkan oburların alınmasıyla başlar.Böylece bırakılan sürgünler Yaz boyu daha iyi gelişseafoodplus.infon ve Temmuz aylarında ise meyveli sürgünler son meyvenin üzerinde yaprak kalacak şekilde kısaltılırlar.

BAĞDAN TOPTAN KİVİ SATIŞI YAPILMAKTADIR: 
                  50 29

Ülkemizde kivi üretimi ağırlıklı olarak Marmara ve Karadeniz bölgesinde yapılmaktadır. Marmara Bölgesinin bu konuda birinci olmasının nedeni tüketiminin bu bölgede yoğunlaşmasıdır. Kivi yetiştirme işlemleri ekim ve dikim olmak üzere iki farklı yolla başlamaktadır. Dileyen tohum olarak aldığınız kivileri toprağa ekerek yetiştirmeye başlayabilir, diğer bir seçenek olarak fide şeklinde alınan kiviler toprağa dikilerek yapılabilir. Bundan sonraki süreç hasat zamanıdır. Kivi ne zaman toplanır? Detayları inceleyelim.

KİVİ HANGİ MEVSİMDE DİKİLİR?

Kivi yetiştiriciliği yapılırken iklim ve toprak etkenleri çok önemlidir. Toprak doğru bir şekilde hazırlanmış olsa bile iklimin istenen özelliklerde olmaması yüzünden kivi üretimi olumsuz etkilenebilir. Kiviler sert rüzgârlardan ciddi seviyede zarar görecekleri için rüzgarın az olduğu bölgeler seçilmelidir. Kış meyvesi olarak da bilindiği için soğuğu sevmektedir. Ancak düşük sıcaklıklara karşı dayanımını yüksek sıcaklıklara karşı da görmek mümkün olmamaktadır. Açık kök kivi fidanları yaprak dökümüyle beraber genelde Kasım ayı 1 ile 2. Haftasından itibaren, bölgelere ve rakıma göre Nisan ayının son haftasına kadar dikilebilmektedir.

KİVİ NE ZAMAN MEYVE VERİR?

Kivi bitkisi Mayıs ayında çiçek açmaya başlar. Daha sonra çiçek açan kivi Ekim ayı ortası ile Kasım aylarında hasat edilir. Karadeniz bölgesinde yağış fazlalığı nedeniyle sıcaklık düşük olur. Bu nedenle olgunlaşma aralık ayına da uzayabilir.

KİVİ NE ZAMAN TOPLANIR?

Kivinin toplama zamanı çok önemlidir. O yılki iklim şartlarına göre hasat zamanı değişebileceği için çiftçiler erken hasat yapmamaya dikkat etmelidirler. Hasat zamanının belirlenmesinin en garantili metodu meyvedeki Suda Çözünen Kuru Madde (SÇKM) miktarıdır. Son haftalara girildiğinde SÇKM miktarına sık sık bakılarak (en az haftada 3 defa) hasat zamanı belirlenmelidir. Kivi meyvesi her yıl Kasım ayı başı ile ortası arasında toplanmaktadır.

TÜRKİYE'DE KİVİ HASADI NE ZAMAN?

Türkiye'de kivi hasadı bölgelere göre farklılık göstermektedir. Genel olarak Ekim ve Kasım aylarında hasadı yapılmaktadır. Yağışın yoğun olduğu yerlerde hasat zamanı uzayabilmektedir.