Kılcallık Olayı Günlük Hayattan Örnekler

Adezyon farklı cins maddeler arasında gerçekleşmektedir. Katı ve sıvılar arasında meydana gelen kuvvetlere adezyon kuvveti denilmektedir. Adezyon kuvveti büyük olduğu zaman bir kap içerisinde bulunan su, kap tabanına doğru ovallik oluşturacaktır. Ayrıca kılcallık etkisi denilen, küçük çaplı borularda sıvının yukarı doğru hareket etmesini adezyon kuvvetleri sağlamaktadır.

Kohezyon ise aynı cins maddeler arasında gerçekleşmektedir. Sıvı moleküller arasında meydana gelen kuvvetlere kohezyon kuvvetleri denilmektedir. Kohezyon kuvveti büyük olduğu zaman kap içerisindeki su bir miktar dışa doğru ovallik oluşturacaktıseafoodplus.info durum sıvı molekülleri arasında meydana gelen birbiri ile beraber bulunma isteğinden kaynaklanmaktadır. Tabi ki bu durumlar her zaman gözle görülebilecek kadar açık şekilde meydana gelmemektedir.

Kohezyon Örnekleri

1. Yüzeye damlayan suyun dağılmadan bir arada durması.

2. Bardaktan serpilen suyun sprey şeklinde değil farklı gelişigüzel olması.

3. Denizde oluşan dalgalarda su kütlesinin bir arada durması.

4. Musluktan damlamak üzere olan suyun aldığı şekil.

5. Bardaktaki su ve çay gibi sıvıları karıştırırken meydana gelen toplu hareket.

6. Hortumdan çıkan suyun yere düşmeden belirli bir süre hortumdan çıkan formunu koruması.

7. Yağmur damlasının dağılmadan yeryüzüne ulaşması.
8. Suyun yüzeyinde oluşan yüzey gerilimi.

Adezyon Örnekleri

1. Muslukta damlamakta olan suyun belirli bir ağırlığa ulaşmadan musluktan ayrılmaması.

2. Pencere camına çarpan yağmur damlalarının yavaşça aşağıya inmesi.

3. Tamamen bitirilen su şişesinin iç yüzeyinde su damlalarının kalması.

4. İnce borulardaki sıvının adezyon kuvvetleri nedeniyle kılcallık etkisi oluşturması.

5. Dolaylı olarak da olsa kış aylarında çatılarda oluşan sarkıtlar.
6. Duş aldıktan sonra vücudun ıslak kalması

Share:

 Kılcallık Nedir, Nelere Bağlıdır?

 Kılcallık, bir fizik terimi olarak kullanılmaktadır. Kılcallık özellikle deneyler ve testler sırasında karşılaşılmakta olan bir kavram olma özelliğine sahiptir. Kılcallık ifadesinin temel olarak sıvıların çap ölçüsüne göre alçalması ve yükselmesi olarak ifade edilebileceğini söylemek mümkün olmaktadır. Genel olarak ise yapılan deneylerde deney tüplerinin içine eklenen sıvıların seviyelerinin farklılık gösterdiği gözlemlenebilmektedir. Aynı zamanda yapılan deneylerde deney tüplerinin çapının da değişiklik gösterdiği ifade edilebilir.

 Oluşan bu durumların ise kılcallıkla ilgili olarak meydana geldiğini söylemek mümkün olmaktadır. Çap değeri farklı olduğu bilinen değişik ebatlardaki kapların içerisine dökülen sıvıların, kabın çapına göre azalması veya yükselmesi bize kılcallık değerini vermektedir. Kılcallık değerinin yapılan birçok deneyde gözlemlenebilmesi de mümkün olabilmektedir.

 Kılcallık olayının görülmesinin nedeni ise kullanılan kabın ve sıvının moleküler yapısı ve moleküller arasındaki kuvvetten kaynaklanabilmektedir. Bu durumda kılcallığın nedeni hem kabın ve sıvının moleküler yapısıyla ilgili olurken hem de kabın şekline bağlı olarak oluşabilmektedir.

 Kılcallık Örnekleri Nelerdir?

 Günlük hayat içerisinde de kılcallık örnekleri ile karşılaşılması mümkün olabilmektedir. Süngerin veya peçetenin suyu emmesi durumu bir kılcallık örneği olarak verilebilmektedir. Sıvının öncelikli olarak maddenin bir bölümüne değmesi ve sonrasında bütününe yayılması durumu kılcallık nedeniyle gerçekleşmektedir. Bir diğer kılcallık örneğinin ise bitkilerin köklerindeki suyu yapraklarına ulaştırması olarak verebiliriz. Bitkiler köklerinden sulanmalarına rağmen kılcallık sonucunda bitkinin yapraklarına da suyun taşınması gerçekleşebilmektedir.

 Çay içerken içerisine şeker atılması durumunda da şekerin eriyerek tüm çaya karıştığını gözlemlemek mümkün olmaktadır. Çayın içerisine atılan şekerin de bu durumda bir kılcallık örneği oluşturduğunu söylemek doğru olacaktır. Dolma kalemin çalışması da kılcallık örneği olarak bilinmektedir. Fizik dersinde karşımıza çıkan kılcallık teriminin günlük hayatta daha birçok örneğinin görülmesi de söz konusu olabilmektedir.

Kumun ıslanması, kılcallık örneği olarak verilebilmektedir.

Gözyaşı kanallarının çalışması da kılcallık sonucunda mümkün olmaktadır.

Mumun fitilinin parafini çekmesi de kılcallığa bağlı olarak meydana gelmektedir.

Süngerin veya peçetenin suyu çekmesi de kılcallık sonucu oluşan bir durumdur.

Canlı çiçeklerin boyanması da kılcallık sonucunda meydana gelen durumlardan birisidir.

---

Kategoriler:9. sınıf Fizik, Adezyon ve Kohezyon

---

• Bir sıvı içine batırılan kılcal (çok ince) borularda sıvıların yükseldiği veya tam tersi olarak sıvı seviyesinin azaldığı görülür. Bu olay kohezyon ve adezyon kuvvetlerinin etkisi ile gerçekleşir.
• Cam ile su arasındaki adezyon kuvveti, suyun kohezyon kuvvetinden büyüktür.

• Yeteri kadar ince bir cam boru, su içine batırıldığında cam boru içindeki su yükselir.
• Bitkilerin en uç noktalarına topraktan su taşınması bu şekilde gerçekleşir.
• Cam ile cıva arasındaki adezyon kuvveti, cıvanın kohezyon kuvvetinden küçüktür.

• Bir cam boru, cıva içine batırıldığında boru içindeki cıva alçalır.
• Sıvıların bu şekilde ince borular içinde yükselmesi ya da alçalması olayına kılcallık denir.

Kılcallık Etkisine Örnekler

• Kılcallık sayesinde; bitki ve ağaçlar topraktan su çeker, peçete ve havlular suyu emer.
• Topraktan emilen su, ağaçların çok i ce taşıma borularında en yüksekteki yaprağa kadar yükselir.
• Kılcallık olayı, suyun nemli bölgelerden kuru bölgelere toprak tarafından taşınmasında da görev alır.
• Gözyaşının, gözyaşı kanalları ile uzaklaştırılması, kılcallık olayı ile sağlanır.
• Eriyen mumun iplikte yükselmesi kılcallık ile gerçekleşir.

Kılcallık Olayını Etkileyen Faktörler

Sıvının kılcal borulardaki yükselme ya da alçalma miktarını etkileyen bazı değişkenler vardır. Bunlar;

• Sıvının yüzey gerilim katsayısı,
• Sıvının özkütlesi,
• Yer çekimi ivmesi,
• Kılcal borunun cinsi,
• Kılcal borunun kesit alanı şeklinde sıralanabilir.
• Kılcal borunun kesit alanı azaldıkça kılcallık etkisi (sıvının kılcal borudaki yükselme miktarı) artar.
• Cıva gibi yüzey gerilimi büyük olan sıvılar kılcal borularda alçalır. Buna ters kılcallık denir. Ters kılcallıkta da boru kesit alanı azaldıkça sıvının alçalma miktarı artar.
• Yüzey gerilim katsayısı büyük olan sıvılara ıslatmayan sıvı denir. Islatmayan sıvılarda ters kılcallık oluşur.

• Kılcal borunun kesit alanı azaldıkça kılcallık etkisi (sıvının kılcal borudaki yükselme miktarı) artar.
• Cıva gibi yüzey gerilimi büyük olan sıvılar kılcal borularda alçalır. Buna ters kılcallıkda denir. Ters kılcallıkta da borunun kesit alanı azaldıkça sıvının alçalma miktarı artar.
• Yüzey gerilim katsayısı büyük olan sıvılara ıslatmayan sıvı denir.
• Islatmayan sıvılarda ters kılcallık oluşur.

Kılcallık etkisine Örnekler 9. sınıf fizikKılcallık nedir 9. sınıf fizikKılcallık olayını etkileyen faktörler 9. sınıf fizik

] }