Işkın Otu Kullananlar

Uçkun; çok sık tüketilmese de çok önemli faydaları bulunmaktadır. Bilimsel olarak her derde deva olduğu kanıtlanmıştır. Halk dilinde uçkun ya da ışkın olarak adlandırılan bitki, doğal ilaç olarak nitelendirilmektedir. Bilimsel adı ise "Reun Ribes" '?dir. Özellikle kanser ile mücadelede kullanılan bu şifa kaynağı bitki, hücrelerin yenilenmesinde ve gelişmesinde önem teşkil eder. İçeriğinde kimyasal maddeler barındırdığı tespit edilen bitki, birçok ciddi hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Doğuda bu bitki, yayla muzu olarak adlandırılmaktadır. C vitamini açısından zengin olan besin, A, B1, B2, E ve K vitaminlerini bünyesinde barındırmaktadır.


Reun Ribes, kuzukulağıgiller familyasından gelmektedir. Mayıs ve haziran aylarında yetiştirilen bu bitki, ülkemizin doğu kesimlerinde daha çok üretilmektedir. Özellikle Erzurum yöresi, bu bitkinin yetişme alanlarını kapsamaktadır. metre yükseklikte yetiştirilen ve boyu cm civarına erişen uçkun, Türkiye?de ilk yabani olarak yetişen ravent türü olmaktadır. Rüzgar tarafında tozlaşan ve kendi türleri ile melezleşebilen ışgın, genellikle taze olarak tüketilmektedir. Kivi tadını anımsatan bitki, yetiştirilen yöreler de meyve olarak tüketilmektedir. Geniş ve kaba yapraklarının arasından çıkan çiçekler, yöre insanları tarafından kesilmektedir. Genellikle bu bitki, karların erimesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Sert yapıya sahip olan uçkun, otsu bir bitkidir. Filkulağına benzeyen yapraklar ve sarımsı, beyaz çiçeklerden oluşmaktadır. Meyvesi ise geniş kırmızımsı ve kahverengi kanatlı olup, üç köşeli bir yapıya sahiptir.


Özellikle lösemi kanserinin önlenmesinde ve tedavisinde faydalı olan Reun Ribes, polifenol açısından zengin olması ile de büyük önem taşımaktadır. Mideyi rahatlatan ve sindirimi kolaylaştıran bitki, aynı zamanda kusmayı da önlemektedir. Şeker, tansiyon hastalıklarına da deve olan uçkun, afrodizyak özelliğine de sahiptir. Kabız gidermekte başarılı olmasının yanı sıra, astım, nefes darlığı, soğuk algınlığı, ishal, hemoroid, ülser gibi vakalara da iyi gelmektedir. Grip, ateşli hastalıklar, böbrek rahatsızlığı, yorgunluk, uykusuzluk, stres gibi etmenlere de büyük yararı dokunmaktadır. Ve özellikle kan şekerini düzene sokmakta başarılıdır. İştah açma özelliğine sahip olan bitki, kişinin kendini zinde ve dinç hissetmesini sağlamaktadır. Özellikle hamilelik esnasında oluşan lekeler için fayda sağlar. Kabuklarının iç kısmını, lekeli bölgeye sürerek, vücudunuzdaki lekelerden kurtulabilirsiniz. Kolesterolü düşürme de fayda sağlayan ışgın, kalp rahatsızlarının oluşmasını engellemektedir. Kırışıklıkları gideren ve cildi yenileyen bitki, yaşlanmanın da önüne geçmektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirerek, daha sağlıklı bir bünyeye sahip olmanızı sağlar.


Salata olarak ya da yemeklerden sonra meyve olarak tüketebilinir. Ayrıca kaynatılarak birçok hastalığın tedavisinde kullanabilinir. Çiğ olarak tüketildiği gibi pişirilerek de yenebilmektedir. Bu doğa harikası bitki, çok ucuz meblağlarda satışa sunulmaktadır. Tıbbi ilaç yapımında da kullanılan bitkinin saymakla bitmeyen birçok yararı bulunmaktadır.


Uçkun Nedir? Uçkun Nerede Yetişir?

Reun Ribes yani uçkun otu kuzukulağıgiller familyasına ait bir bitkidir. Nisan sonu ve mayıs haziran aylarında toplanan bu bitki genel olarak metreden metreye kadar yüksek dağlık alanlarda yetiştirilir. Dağılım alanı; Erzurum, Muş, Bingöl, Malatya, Sivas yörelerinden Afyona kadar uzanmaktadır. Özellikle Erzurum yöresi, bu bitkinin yetişme ve toplama alanları olarak bilinmektedir. Rüzgar tarafında tozlaşabilen ve sadece kendi türleri ile melezleşebilen ışgın yada ışkın bitkisi taze olarak tüketilmektedir. Ekşimsi olan tadı kivi tadını anımsatmaktadır. Fil kulağına benzeyen yapraklarının zehirli olduğu söylenmektedir. Kullanılan kısımları gövdesi ve köküdür. Çiçekleri hoş kokuludur ve bazı özel alkollü yada alkolsüz içeceklerin yapımında kullanılır.


Halk tıbbında kullanımı

Yetiştiği yörelerde halk tıbbında kullanımı oldukça yaygındır. Ekşi ve biraz da mayhoş lezzette olup mideyi kuvvetlendirir. Kusmayı önler. Tanen bakımından zengin (%) olan kökleri (Rhizoma Rhei ribi) müshil (iç sürdürücü) değil ishal önleyici (bir başka deyişle kabız etkili ya da peklik verici) özelliğe sahiptir. Tanenler, proteinleri çökerten, kanı aglutine eden kabız etkili bileşiklerdir. Taze iken dış kabuğu soyularak sebze gibi yenen gövde kısmı Bitlis civarında sindirimi kolaylaştırıcı olarak yemeklerden sonra alınmaktadır. Van, Bitlis, Erzurum gibi illerde kökleri basur tedavisinde ve diyabetli kişilerde hipoglisemik etki oluşturması amacıyla kullanılmaktadır. Erzurum'da ayrıca boşaltım sistemi enfeksiyonlarında kullanılmaktadır. Kars'ta çiçek sapı taze olarak yendiği gibi kökü de diyabet için kullanılmaktadır. Yine Kars'ta diyabet, kolesterol ve mide hastalıkları için kullanılır. Kökü Tunceli'de diyabet tedavisinde kullanılır. Şırnak Cizre'de kökleri şeker hastalığına karşı kaynatılarak içilir ve gövdesi de yüksek tansiyonu indirmek ve mide rahatsızlıklarını gidermek için yenilir. Kökü Ürdün'de halk tıbbında hipertansiyon, diyabet, böbrek taşı ve obezite için kullanılır. İran'da Horasan eyaletinin Zengilanlu yöresinde meyve ile yaprak sapı (petiole) diüretik (idrar söktürücü), kan temizleyici ve sarılık giderici olarak kullanılır.

Bingöl'de ışkın kökü kurutulup öğütüldükten sonra yoğurtla karıştırılıp yüzdeki sivilce ve lekelere karşı kullanılır.

Elazığ yöresinde şap hastalığına karşı ışgın kökü kaynatılarak hayvana içirilir.


Tıbbi sakıncaları

Akut böbrek yetmezliklerinin önemli sebeplerinden biri olan rabdomiyoliz vakalarında etyoloji genellikle travmalar olmasına rağmen çeşitli toksinler de sebep olmaktadır. Etanol, mantar zehirlenmesi ve karbonmonoksite bağı olgular bildirilmesine rağmen bitki kökenli toksinlerin sebep olduğu rabdomiyoliz olguları nadirdir. Bunlardan biri de etanol ihtiva eden ışgının (Rheum ribes) aşırı yenmesiyle oluşan rabdomiyolizdir.

Amerikan Pediatri Akademisi (AAP, American Academy of Pediatrics) tarafından açıklanan ve özellikle çocuklar için tehlikeli olabilecek 30 yiyecek arasında yer alan «ışgın» ya da «uşgun» adıyla kastedilen Rheum ribesdeğil ravent olarak da bilinen Rheum rhabarbarum türüdür. Aynı cinsten olsalar da çiçek sapı çiğ olarak da yenen yabani Rheum ribes ile yaprak sapı ancak pişirilerek yenen kültür bitkisi Rheum rhabarbarum bazen "ışgın" adı altında birbiriyle karıştırılabiliyor.

Kansere Kar&#;&#; Do&#;al Etki I&#;g&#;n Otu

Bilimsel ismi “Reun Ribes” olan &#;&#;k&#;n otu ayr&#;ca “&#;&#;k&#;n”, “uçkun”, “rebez”, “ohçun” isimleriyle de an&#;l&#;r. Anadolu’da ise “yayla muzu” olarak bilinir. Bu isim &#;&#;k&#;n&#;n muz gibi soyularak yenme özelli&#;inden ileri gelir. Kuzukula&#;&#; familyas&#;na mensup olan bu bitki son derece ek&#;imsi tad&#;yla kiviyi an&#;msat&#;r. Türkiye’de yeti&#;en ilk yabani ravent türüdür.

Sar&#;ms&#; ve beyaz çiçekler ile fil kula&#;&#;n&#; and&#;ran yapraklardan meydana gelir. Üç kö&#;eli, k&#;rm&#;z&#;ya çalan kahverengi kanatl&#; meyveleri vard&#;r. I&#;k&#;n otu yapraklar&#;n&#;n zehirli oldu&#;u söylenir. Bu nedenle sadece gövdesi ile kökü tüketilir. Bitkinin çiçekleri ayn&#; zamanda güzel kokuludur. Her ne kadar evlerimizde henüz lay&#;k oldu&#;u yeri alamasa da &#;&#;g&#;n otu asl&#;nda içinde bar&#;nd&#;rd&#;&#;&#; ola&#;anüstü faydalar&#; ile tam bir &#;ifa kayna&#;&#;d&#;r.

Bugün gördü&#;ü ilginin çok daha fazlas&#;n&#; hak eder. Ba&#;ta kanser olmak üzere pek çok rahats&#;zl&#;&#;a iyi gelen bu sebze do&#;al bir ilaç niteli&#;i ta&#;&#;r.

I&#;g&#;n Otunun Faydalar&#; Nelerdir?

• Pek çok farkl&#; k&#;rm&#;z&#; sebzede bulunan polifenol isimli madde &#;&#;g&#;n otunda yüksek miktarda bulunur. Bitkinin kansere kar&#;&#; önleyici etkisi bu özelli&#;inden ileri gelir. Polifenol maddesi &#;&#;k&#;n otunun pi&#;irilmesi ile ortaya ç&#;kar, dolay&#;s&#;yla bu otun kaynat&#;ld&#;ktan sonra tüketilmesi önerilir. Hücre yenileyici etkisi sayesinde &#;&#;k&#;n otu kanser hastalar&#; için umut kayna&#;&#; haline gelmi&#;tir. Üzerinde hala çal&#;&#;&#;lan bu bitkinin kanserli hücrelerin geli&#;imini durdu&#;u sonucu Amerika ve &#;ngiltere’de yap&#;lan deneyler sonucunda ortaya ç&#;km&#;&#;t&#;r. Bu türden mucizevi etkilere sahip olan &#;&#;k&#;n otu kanser tedavisi ilaçlar&#;n&#;n içeri&#;inde kullan&#;lmas&#; gereken maddeler aras&#;ndaki yerini alm&#;&#;t&#;r. I&#;k&#;n otu özellikle lösemi ile mücadelede kullan&#;lmaktad&#;r.
• A, B1, B2, C, E ve K vitaminleri yönünden zengin bir içeri&#;e sahip olan bitki hayati tehlikenin ihtimaller dahilinde oldu&#;u pek çok hastal&#;&#;a iyi gelir.
• &#;&#;tah aç&#;c&#; bir etkiye de sahiptir ve zay&#;fl&#;ktan mustarip ki&#;ilerin kilo almas&#;na yard&#;mc&#; olur.
• I&#;g&#;n otu faydalar&#; aras&#;nda vücudu daha dirençli k&#;lmak, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirmek gibi etkiler yer al&#;r.
• Sar&#;l&#;k ve havale s&#;ras&#;nda ki&#;ide ortaya ç&#;kan ate&#;i dü&#;ürmek amac&#;yla kullan&#;l&#;r.
• I&#;k&#;n otu kökü kaynat&#;larak elde edilen su tansiyon ve &#;eker düzenleyici etkiye sahiptir.
• Sindirimi düzenler, midenin rahatlamas&#;na yard&#;mc&#; olur, bulant&#; gibi &#;ikayetlerin giderilmesini sa&#;lar.
• Afrodizyak özelli&#;ine sahiptir.
• K&#;r&#;&#;&#;kl&#;k giderici, cilt yenileyici, tazeleyici özellikleri vard&#;r. Ba&#;ar&#;l&#; bir ya&#;lanma kar&#;&#;t&#; ürünü olarak kullan&#;labilir.
  I&#;k&#;n otunun asetilkolin mekanizmas&#;na etki etti&#;i bilinir ve buna ba&#;l&#; olarak Alzheimer hastal&#;&#;&#; için önleyici kabul edilir.

I&#;g&#;n Otu Ne Zaman Ç&#;kar?

Türkiye’nin pek çok &#;ehrinde yeti&#;ebildi&#;i gibi yo&#;unluklu olarak Do&#;u Anadolu bölgesinde görülür. Bunun sebebi bitkinin, yüksekli&#;i metre ile metreyi bulan yüksek da&#;l&#;k alanlarda yeti&#;mesidir. Karlar&#;n erimesiyle beraber yüksek yaylalarda ortaya ç&#;kan gövdesi köylüler taraf&#;ndan kesilerek &#;ehirlere getirilir.

I&#;g&#;n otu tohumu topra&#;a b&#;rak&#;ld&#;ktan sonra may&#;s ay&#;n&#;n ortalar&#;na do&#;ru ye&#;ermeye ba&#;lar. Haziran ay&#;n&#;n ba&#;lar&#;na kadar büyümeye devam eder ve toplan&#;r. Boyu ortalama 50 santimetreye ç&#;kabilen bu bitkinin özellikle Erzurum ve Van çevresinde üretimi yayg&#;nd&#;r.

I&#;g&#;n Otu Nerede Sat&#;l&#;r?

Peki, tüm bu &#;ifal&#; etkileri ile ortaya ç&#;kan &#;&#;k&#;n otu nerede bulunur? Söz konusu &#;ifal&#; bitkiyi bulmak ne yaz&#;k ki o kadar da kolay de&#;ildir. Zira örne&#;in &#;stanbul pazarlar&#;nda bu ürün sat&#;lmamaktad&#;r.

Baharla birlikte özellikle Van’da pazarlara dü&#;en bu faydal&#; bitkiyi o bölgede özellikle çocuklar çok severek tüketmektedir.

&#;stanbul’da bu ürünün en kolay bulunabilece&#;i yer di&#;er pek çok bitkisel ürün gibi aktarlar ve baz&#; marketlerdir.

Bunun için ya&#;ad&#;&#;&#;n&#;z bölgede taze ürünleri ile bildi&#;iniz ve güvendi&#;iniz aktariye malzemeleri satan bir dükkandan ihtiyaç duydu&#;unuz miktarda alabilir, kuru ve serin bir ortamda uzun süre saklayabilirsiniz. Ayr&#;ca ürüne yine baz&#; büyük marketlerde paketli olarak da ula&#;abilirsiniz. &#;nternet üzerinden güvenilir adreslerden de bitkiyi sipari&#; verebilirsiniz.

I&#;g&#;n Otu Fiyat&#; Nedir?

Her ne kadar ülkemizde henüz pek bilinen ve kullan&#;lan bir bitki olmasa da &#;&#;k&#;n otu özellikle &#;ngiltere ve Almanya gibi Avrupa ülkelerinde bilinen ve kullan&#;lan bir bitkidir. Bitkisel ürünler aras&#;nda &#;&#;g&#;n otunun özellikle baz&#; türleri pahal&#; say&#;labilecek fiyatlara sat&#;l&#;r. Avrupa’da kimi &#;&#;k&#;n otu türleri 30 Euro’ya kadar al&#;c&#; bulur. Ülkemizde ise kilo ba&#;&#;na ortalama sat&#;&#; fiyat&#; 10 – 20 TL aras&#;nda de&#;i&#;mektedir.

I&#;g&#;n Otu Nas&#;l Kullan&#;l&#;r?

En çok taze olarak tüketilmesi tavsiye edilen &#;&#;k&#;n otu çi&#; olarak yenebilme özelli&#;ine de sahiptir. Bu bitkiyi en kolay tüketme biçimi onu kaynatarak suyunu içmekten geçer.

Bunun yan&#;nda &#;&#;k&#;n otu kurusu yo&#;urt ile kar&#;&#;t&#;r&#;larak etkili bir krem elde edilebilir. Söz konusu krem cilt yüzeyine sürülerek sivilce, cilt lekeleri gibi problemlerin giderilmesinde kullan&#;l&#;r.

Özellikle gebelikte meydana gelen birtak&#;m lekelerin yok edilmesi bu &#;ifal&#; ot sayesinde kolayla&#;&#;r. Yo&#;urtla kar&#;&#;t&#;r&#;larak krem haline getirilip tüketilebilmesinin yan&#;nda kabuklar&#;n&#;n iç taraf&#;n&#;n leke olu&#;an bölgelere sürülmesi ile de kullan&#;lmas&#; mümkündür.

I&#;g&#;n otu ayr&#;ca t&#;bbi ilaç yap&#;m&#;nda da kullan&#;lan bir bitkidir.

I&#;g&#;n Otu Nas&#;l Yenir?

I&#;g&#;n otunun en çok yeti&#;tirildi&#;i bölge olarak öne ç&#;kan Do&#;u Anadolu ayn&#; zamanda bitkinin en çok tüketildi&#;i bölgedir. Burada &#;&#;k&#;n otu ile &#;&#;k&#;n yumurta ve &#;&#;k&#;n kapuska gibi çe&#;itli zeytinya&#;l&#; yemekler yap&#;ld&#;&#;&#; gibi reçel olarak da yenilir. Ayr&#;ca bu ot salatalara da kat&#;larak lezzet verir. Tad&#; kiviye benzedi&#;i için ürün meyve olarak da tüketilir.

I&#;k&#;n otundan domates, pirinç, so&#;an ve zeytinya&#;&#; eklenerek haz&#;rlanan &#;&#;k&#;n kavurma gibi baz&#; yemekler &#;stanbul gibi büyük kentlerde hizmet veren restoranlarda mü&#;terilere sunulmaktad&#;r.

Asl&#;nda &#;&#;k&#;n mutfaklar&#;n&#;z&#;n ba&#; sebzelerinden biri olmay&#; hak eder ve onu yemenin pek çok farkl&#; yolu bulunabilir. Örne&#;in sabahlar&#; uyand&#;&#;&#;n&#;zda güne &#;&#;k&#;nl&#; omletle ba&#;layabilir ve böylece tüm gün kendinizi daha sa&#;l&#;kl&#; ve zinde hissedebilirsiniz. Bunun yan&#;nda bu mucizevi bitkiyi çorba ya da &#;urup olarak da kolayl&#;kla tüketmeniz mümkün. Yeter ki isteyin!

Gelelim &#;&#;g&#;n otu çay&#; nas&#;l haz&#;rlan&#;r sorusuna. Bu çay&#; haz&#;rlamak son derece kolayd&#;r. gram kadar temizlenip ay&#;klanm&#;&#; &#;&#;k&#;n otu kökü iki bardak suyun içine b&#;rak&#;l&#;r ve 12 saat bekletilir. Bu sürenin sonunda çay süzgeçten geçirilir. &#;çine damak tad&#;na göre bir – iki tatl&#; ka&#;&#;&#;&#; kadar &#;eker ilave edildikten sonra kaynat&#;l&#;r. Kaynatma i&#;leminin ard&#;ndan &#;i&#;elere doldurularak buzdolab&#;nda muhafaza edilir ve günlük olarak tüketilmesi önerilir. &#;çecek hafif mayho&#; bir tada sahiptir. Bugüne kadar ortaya ç&#;kan herhangi bir yan etkisi bulunmayan bu çay afiyetle içilir.

Son olarak &#;&#;k&#;n otunun sahip oldu&#;u beyaz ve güzel kokulu çiçekleri alkollü ve alkolsüz içecek yap&#;m&#;nda da kullan&#;labilir. Ayr&#;ca &#;ngiliz mutfa&#;&#;n&#;n birbirinden leziz tatl&#; çe&#;itlerinin muhteviyat&#;nda s&#;kl&#;kla boy gösterir. &#;ster dondurma olsun, ister turta ya da crumble! Sahip oldu&#;u mayho&#; tat &#;&#;k&#;n&#; tatl&#;lar için ideal bir yard&#;mc&#; ürün konumuna yükseltir. Belki de &#;ngilizlerin me&#;hur tatl&#;lar&#;n&#;n s&#;rr&#; &#;&#;k&#;n otunda yatar.

Ne dersiniz, sizce de bu bitkiye gerçek de&#;erini en k&#;sa sürede vermeye ba&#;lamak ve her türlü &#;ifas&#;n&#; sonuna kadar kullanmak gerekmez mi?