Köri Tozu Nedir

Hint mutfağından tüm dünyaya yayılan ve severek tüketilen köri baharatının ülkemizde kullanımı giderek artıyor. Özellikle et yemeklerine müthiş lezzet veren bu sihirli baharat, kendi tarihine bakıldığında geç bile keşfedilmiş diyebiliriz. Köri baharatının tarihteki yolculuğunu merak edenler, faydalarını ve kullanım alanlarını öğrenmek isteyenler için bu yazımızı hazırladık.

Körinin Geçmişine Kısa bir Yolculuk

Köri baharatı, Hindistan mutfağı ile ünlenmiştir ancak ana vatanı Güney Doğu Asya’dır. Türkiye’de de kullanımı son yıllarda yaygınlaşan köri, yalnızca bir baharat çeşidi değildir; içeriğinde oldukça zengin birçok baharatların karışımı vardır. Körü baharatının içinde; zerdeçal, zencefil, kimyon, karanfil, kişniş, hint cevizi, sumak, acı kırmızı biber ve demirhindi bulunur. Türkçe’ye Portekiz dilinden geçmiş olan ‘köri’ kelimesi Batı dillerine yüzyılda Hint dilinden ‘sos anlamına gelen’ kari isminin dönüşmesiyle geçmiştir.

Köri baharatının tarihi, tahmin edildiğinden daha gerilere uzanmaktadır. Mezopotamya’da milattan önce ’lü yıllarda kullanıldığına dair bilgiler mevcuttur. Hatta daha da gerilere gidilirse İngiltere’de ’lerde kullanıldığı da söylenir. İlk körili yemek tarifi ise yılında Hannah Glasse tarafından yayınlanmıştır.

İnsanbilim uzmanları bundan 4 bin yıl öncesine ait insan izlerinde; yemek pişirdikleri kaplarda ve hatta diş iskeletlerinde bir çeşit köri tüketildiğine dair kanıtlar bile bulmuşlardır. Araştırmalar, milattan önce ve yıllarını kapsamaktadır. Körinin Avrupa’da pirinçle tüketilmesine benzer şekilde, eski çağlara ait yoğun baharatlar ve nişastalı artıklar bulunmuştur. Araştırmacılar aynı çalışmada; mercimek, buğday, arpa, mısır, muz ve maş fasülyesi izlerine de rastladılar. Araştırmalar, körinin tarihte bilinen en eski yemek kültürünün bir parçası olduğunu ve hala incelemeye açık bir konu olduğunu gösteriyor.

Köri baharatı hemen hemen tüm mutfaklarda; bazen bir yemek tarifinde, bazen ise bir içkinin içerisinde, kısacası birbirinden farklı kullanımlarla yerini almıştır. Bu altın renkli toz baharat, Hint mutfağının en eski ve önemli mutfak değerlerinden biridir.

İlginçtir ki körinin dünyanın genelinde kullanılan anlamı ile Hindistan’da kullanılan anlamı birbirinden farklıdır. Hindistan’da köri, bir çeşit sos veya güveç tabağı anlamına gelmektedir. Hindistan’da yaygın bir kültür olarak pişen köri yemekleri içeriğinde bol baharatlar (zerdeçal, zencefil, kimyon), sarımsak ve soğan barındırır. Hatta daha farklı köri tarifleri de mevcuttur. Fakat Batı ülkelerine bakacak olursak, köri yemekleri denildiğinde akla köri baharatı (ya da tozu) hazırlanmış yemekler gelmektedir.

Köri dünyaya yayılırken, tek başına baharat olarak çok rağbet görmemişti. Birlikte eşlik ettiği yemeklerle, her kültürün kendi damak tadına uygun olarak uyarlanmıştı.

Bizler genelde köri soslu yemekleri tüketirken içeriğindeki acı aromasından haz alırız ancak orijinalinde Hindistan’da körilerin içinde acı tatlar yoktu. Christoph Colombus’un Amerika’yı keşfi ve acı biber tohumlarının Amerika’dan Hindistan’a ticaretinin başlamasıyla köri hepimizin bugün bildiği halini almıştır.

Günümüzde körili mutfak kültürü hala gelişmekte ve büyümektedir.

Kısacası körinin uzun yıllara dayanan geçmişinde farklı kültürlere uyarlanmış, değişik tatlarda, renklerde ve kokularda halleri olmuştur. Biz, Türk mutfağı kültüründe her ne kadar altın renkli, hardal sarısı ve bol baharatlı bir köri baharatına alışkın olsak da körinin her halinin denemeye değer olduğunu söyleyebiliriz.

Körili Tarifler

Ülkemizde en çok tavuk yemekleri ile tüketilen köri baharatını çeşitli gıdalarla kullanarak eşsiz lezzetler yaratabilirsiniz.

Öncelikle klasik bir tarif olan körili tavukla başlayalım.

Körili Tavuk

• Malzemeler: adet tavuk göğsü, 2 yemek kaşığı sıvı yağ, 1 kaşık un, tereyağ, 1 bardak soğuk süt, su, 1 tatlı kaşığı köri, karabiber, tuz ve maydonoz.

• Yapılışı: Kuşbaşı doğranan tavuk göğüslerini, tencereye alıp kavurmaya başlayınız. Tavuklar önce suyunu salana ve tekrar suyunu çekene kadar, pişiriniz. Başka bir tencerede tereyağda unu kokusu çıkana kadar kavurunuz. Daha sonra tencereyi ateşten alarak, içine yavaş yavaş soğuk sütü ekleyiniz. Topaklanmaması için karışımı sürekli karıştırınız. En son aşamada su, tuz ve karabiberi de koyduktan sonra pişirmeye devam ediniz. Piştikten sonra, sosu tavuğun üzerine dökerek, ince kıyılmış maydanozla servis ediniz.

Körili Pilav

• Malzemeler: 1 su bardağı pirinç, 2 yemek kaşığı tereyağ, 1 yemek kaşığı sıvıyağ, 2 tatlı kaşığı köri, 1 buçuk su bardağı su ve tuz.

• Yapılışı: Pirinci yıkayıp temizledikten sonra, sıcak suda yirmi dakika bekletiniz. Tereyağını tencerede eritip, kavurun. Ardından sıvı yağ ekleyin ve suyu tencereye dökün. Su kaynadıktan sonra pirinci ve köriyi de ekleyin. İstediğiniz miktarda tuz koyabilirsiniz. Tencerenin kapağını kapatarak, kısık ateşte pişirin. Pilavınızı demlendikten sonra yiyebilirsiniz.

Körili Makarna

• Malzemeler: 1 paket makarna, 1 paket krema, 1 yemek kaşığı köri, 1 yemek kaşığı un, tuz ve sıvı yağ.

• Yapılışı: Makarnaları haşlayın. Suyu süzülürken, kenara 1 su bardağını ayırın. Unu sıvı yağda kavururken, kremayı ekleyin. Köri baharatını ise kenara ayırdığınız su ile karıştırın ve kremalı karışımın üzerine dökün. Hazırlanan sosu makarnayla servis edin.

Körili Sebze

• Malzemeler: Havuç, patates, kabak, karnabahar, biber, sıvıyağ, tuz ve köri.

• Yapılışı: Tüm sebzeleri sıvıyağda soteleyin. En sonunda tuz ve köri ile karıştırıp, servis edin.

Körinin Faydaları

Kanserden Korunma

Köri güçlü bir antioksidan olması özelliğiyle bilinir. Bu sebeple kanser oluşumunu engeller ve hatta kanserli hücrelerin tamir edilmesinde yardımcıdır. Yapılan araştırmalar, çok fazla köri tüketen kişilerin kansere yakalanma riskinin düşük olduğunu ortaya koyuyor.

Hatta son yıllarda yapılan araştırmalar, köri yapımında kullanılan zerdeçalın içeriğindeki ‘kurkumin’ isimli maddenin yemek borusundaki kanseri büyük ölçüde iyileştirdiği görüşündedir. Söylenene göre, ‘kurkumin’ yemek borusundaki kanser hücrelerini tüketildiği anda öldürmeye başlıyor. Bunun dışında körinin bağırsak kanseri hücrelerini etkisiz hale getirdiği de belirtiliyor.

Kurkumin sadece kanser hücrelerini iyileştirmekle kalmıyor; aynı zamanda hafızaya iyi geldiği bilinen köri, bunamaya ve bunun dışında felç hastalarına büyük ölçüde yarar sağlıyor.

Körinin meme, prostat ve pankreas kanserine de iyi geldiği de düşünülmekte; konuyla ilgili araştırmalar sürmektedir.

Sigara Tiryakilerine Köri Tavsiyesi

Uzmanlar, sigaranın zararlarından kurtulmak isteyenlere köri tüketmelerini öneriyor. Körinin içindeki ‘krosin’ isimli maddenin, antioksidan görevi yaparak vücudu toksinlerden arındırdığı ifade ediliyor. Kişilerin beslenme şekline köriyi daha sık dâhil etmeleri halinde; vücudun zararlı kimyasalları daha kolay atacağı, toksik bileşenleri nötralize edeceği söyleniyor.

Bu araştırmayı savunan görüş, Japonya’daki sigara kullanımına dikkatleri çekiyor. Verilere göre, Japonya’da sigara kullanımın Amerika’ya göre daha fazla olmasına rağmen daha az akciğer kanseri ile karşılaşılması, köri baharatının sofralarda çok yer almasından kaynaklanıyor.

Zayıflarken Köri…

Köri zayıflama diyetinde olanları tok tutmaya yardımcıdır. Sindirimin daha sağlıklı ve rahat olmasını sağlar. Çay şeklinde tüketiminde de zayıflamaya etkisi oldukça fazladır. Kabızlığa karşı da oldukça etkilidir.

Körinin İyi Geldiği Diğer Sağlık Sorunları

Ayrıca soğuk algınlığında da köriden yararlanılır. Baş dönmesi ve astım gibi rahatsızlıklarda da körinin iyileştirici etkisi olduğu söylenir. Eklemlerdeki rahatsızlıklar ve iltihaplanmalara da iyi gelir. Köri cinsel yoldan bulaşan hastalıkların tedavisinde de kullanılan bir baharattır. Tüm bunların dışında göz hastalıklarına, karaciğer sorunlarına ve kan yolu hastalıklarına olumlu etkisi vardır.
Kısacası, uzmanlar körinin sağlık açısından önemine dikkat çekmekte ve sofralarda daha çok yer alması gerektiğini belirtmektedir.

Köri, "sos" anlamına gelir ve Doğu Hint mutfağında bolca kullanılan, son zamanlarda Türk mutfağında da kullanımı artan birçok baharattan oluşan bir karışımdır. İçinde zerdeçal, kimyon, zencefil, acı kırmızıbiber, demirhindi, kişniş, karanfil, kakule ve sumak gibi baharatlar bulunmaktadır. Köri; A vitamini, B vitaminleri (folik asit), kolin, B3 vitamini (niyasin), B6 vitamini, K vitamini, E vitamini (alfa tokoferol) ve C vitaminin yanı sıra bol miktarda kalsiyum, magnezyum, fosfor, çinko, manganez, bakır ve selenyum içermektedir. Peki, baharat ve sos olarak; özellikle makarna, et ve tavuk yemeklerinde kullanılan körinin faydaları nelerdir? Köri neye iyi geliyor? Merak edilen tüm detaylar haberimizde…

seafoodplus.info

Yayınlanma:

Köri tozundaki baharatların kombinasyonu size güçlü antioksidanlar sağlayabilir. Bu baharat karışımı, sindirim sistemini güçlendirmeye ve bağırsak sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Diyetinize ekleyeceğiniz köri tozu, sindirimi teşvik eder ve bağırsaklarınızdaki iyi bakteri sayısını artırır. Körinin insan sağlığı açısından faydalarını haberimizde sizler için derledik… Körinin faydaları nelerdir? Köri neye iyi geliyor? İşte bilinmesi gerekenler…

KÖRİNİN FAYDALARI

Körinin insan sağlığı açısından faydalarından bazıları şunlardır:

* Köri tozundaki en önemli bileşenlerden biri zerdeçaldır. Zerdeçalın, eklem ağrılarını hafifletmede ve iltihap tedavisinde çok etkili olduğu bulunmuştur.

* Köride sıkça bulunan kakule ve fesleğen çok etkili vazodilatörlerdir ve kalp hastalığının önlenmesine yardımcı olmaktadır. Körideki lifin de kolesterol yönetimine yardımcı olduğu bulunmuştur.

* Kalsiyum, fosfor ve magnezyum kemik kası sağlığının korunmasında faydalıdır ve dejeneratif süreci yavaşlatmanın önemli bir anahtarıdır. Bir çorba kaşığı köri tozu 30 mg kadar kalsiyum içerebilir.

* Köri tozunun ayrılmaz bir parçası olan zerdeçal, karaciğeri detoksifiye ettiği bulunan antioksidan bileşik kurkumin içerir. Karaciğer, içinden geçen tüm yiyecekleri ve besinleri işleyen vücudun en büyük filtrasyon sistemlerinden biri olarak hizmet eder.

* Köri, kanser oluşma riskini azaltır ve tümör hücrelerinin yayılmasını engeller. Birçok kanser türüne karşı etkilidir. Yapılan çalışmalar körinin (zerdeçalın) içerisinde bulunan kurkuminin özellikle kolon kanserinde oldukça etkili olduğunu göstermiştir.

* Köri tozunda bulunan önemli miktardaki protein, besin maddelerinin gıdalardan vücudun diğer bölgelerine taşınmasına yardımcı olur. Böylece kişinin genel sindirimine yardımcı olur.

* Zerdeçal çok sağlıklı bir bileşendir ve köri tozundaki ana baharatlardan biridir. Zerdeçal diyabet riskini düşürebilir.

* Köri, Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklara (sinir hücrelerinin ilerleyici kaybı ile giden ve bu kayba bağlı olarak sinir sistemi fonksiyonlarının yitimine neden olan bir grup hastalık) karşı koruyucudur.

diyabetdiyetkansernasıl yapılırparkinsonSağlıktümör

Yeni baharat türü olarak bilinen Asya mutfaklarında yaygın olarak kullanılan bu lezzetli baharat, dünya mutfağındaki yerini almaktadır. Yeni baharat türü olan körinin ne işe yaradığı ne için kullanıldığı gibi konular merak ediliyor. Bu yeni lezzetin ne işe yaradığını insanlar merak ediyorlar. Bu lezzetli ve faydalı baharatın Köri bitkisi nerede yetişir gibi sorular sorulmaktadır. Köri bitkisi Hindistan'da oldukça yaygın bir şekilde yetiştirilmektedir. Lokantalarda genellikle beyaz etlerin yanında kullanılmaya başlanır. Yemeklere verdiği o mükemmel lezzet sayesinde insanların yedikçe yiyesi gelir. Köri baharatı 'lı yılların sonunda ve 'li yılların başında bütün dünyaya hızlı bir şekilde yayılmıştır. Artık dünya mutfağındakini yerini almıştır. Körinin faydaları ve zararları nelerdir? Merak edilen bu konuya değineceğiz. Köri nerelerde kullanılır? İşte detaylar.

KÖRİ NASIL KULLANILIR, HANGİ HASTALIKLARI ÖNLER?

Asya mutfağının popüler lezzetlerinden olan köri baharatı, zerdeçal, zencefil ve sumak gibi birçok baharatın karışımından meydana gelmektedir. Bu lezzetli baharat yemekleri çok lezzetli kılmaktadır. Ayrıca köri baharatı yemeklere verdiği lezzetin dışında akciğer ve karaciğer hastalıklarını da önlemektedir.

KÖRİNİN FAYDALARI

• Dünya mutfağında yerini alan bu mükemmel lezzetli baharat türü olan körinin saymakla bitmeyen çok sayıda faydaları vardır. Bunlardan ilki bu baharatta bulunan köri tozundaki en önemli bileşenlerden zerdeçal eklem ağrılarını giderir ayrıca vücuttaki iltihaplarıda gidermeye yarar.
• Köri baharatı kalp hastalığının önlenmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca köride bulunan lifin de kolesterolü olanlara fayda sağlamaktadır.
• Köri baharatının içerisinde bulunan kalsiyum, fosfor ve magnezyum kemik kası sağlığının korunmasında çokça faydalıdır.
• Bu lezzetli baharatın ayrılmaz bir parçası olan zerdeçal, karaciğer sağlığını korumakta ve karaciğerde meydana gelen hastalıkların iyileşmesinde önemli bilir rol alır.
• Köri baharatı, insan vücudunda kanser oluşma riskini azaltır ve tümör hücrelerinin yayılmasını azaltır.
• Kolay sindirimi sağlar.
• Bağışıklığı güçlendirir.
• Göz sağlığını korumaya yardımcı olur.

KÖRİNİN ZARARLARI

• Köri sosunun aşırı kullanımı midede ekşime ve yanmaya neden olur
• Çok fazla tüketildiği zaman vücutta alerjiye neden olur.

KÖRİ ZAYIFLAMADA NASIL KULLANILIR?

Asya mutfaklarının vazgeçilmez baharatlarından olan köri baharatı son zamanlarda oldukça ünlendi. Saymakla bitmeyen faydalarının yanı sıra köri baharatı aynı zamanda kilo vermeye oldukça yardımcı bir baharat türüdür. Araştırmacılara göre baharatlı yemekler kilo vermek ve yağ yakmada, insanların kolay bir şekilde sindirmesi, ayrıca insanlarda doyma hissi verdiğinden dolayı kilo vermeye de yardımcı olduğu bilinmektedir.

KÖRİNİN KALORİSİ VE BESİN DEĞERİ

1 tatlı kaşığı (5 gr) köri 16 kaloridir.

1 tatlı kaşığı (5 gr) köri besin değeri %55 Karbonhidrat, %14 Protein, %31 Yağ içerir.

Körinin içindeki baharatlar

Hızlı bir şekilde dünyaya yayılan körinin içindeki baharatlar kimyon, biber, zerdeçal, kişniş, karanfil, kakule, zencefil, hintcevizi, demirhindi ve acı kırmızıbiber gibi türler bulunmaktadır. İçeriğinde bulunan baharatlar sayesinde hızlı bir şekilde yağ yakar. Bu baharatı yoğurt, limon suyu ve sarımsaktan oluşan bir karışım hazırlayarak etli yemeklerinizin üzerine dökerek tüketebilirsiniz.

KÖRİ NERELERDE KULLANILIR?

Asya mutfağında özellikle Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerde oldukça yaygın bir şekilde tüketilen köri baharatı günümüzde dünya mutfağında ki yerini almıştır. Oldukça lezzetli olan bu baharatın lezzeti dışında birçok hastalığa da faydası bulunmaktadır. Köri baharatı özellikle sos olarak yemeklerimizde kullanılmaktadır. Genellikle et yemeklerinde, makarna, çorba gibi yemeklerde kullanıldığı zaman oldukça lezzetli bir tat vermektedir. Aynı zamanda birde pilav ve patates gibi yemeklerde kullanılmaktadır. Bu lezzetli ve faydalı baharat türü hakkında en çok merak edilen sorulardan biriside köri ile zerdeçal arasındaki fark, köri baharatının içinde ne kadar zerdeçal bulunmuş olsa da zerdeçal dışında da karanfil, kimyon, zencefil, biber ve kişniş gibi türlerde bulunmaktadır.