Barsak gaz bileiminde karbondioksit, hidrojen ve metan gaz bulunur. Bu gazlar sklkla kaln barsaa ulaan, sindirilmemi gdalar tarafndan üretilir. Barsak gazlar aslnda kokusuzdur, ancak barsakta baz bakterilerin üremesi ile hidrojen sülfür (H2S) üretimi olur ve barsak gazna çürük yumurta gibi kötü bir koku verir. Sullivan’n ylna ait çalmasnda salkl erikinlerde % arasnda gaz ve ikinlik sorunu olduu bildirilmitir. Ancak, gaz sorunu olanlarn sadece yarsnda karn ikinlii olutuu bilinmektedir. Adet öncesi dönemlerde, kadnlarda barsak gaznn artt bilinmektedir. Bu süreçte barsak gazna ne iyi gelir sorusunu hepimiz merak ederiz. te dayanlmaz arlardan kurtulmaya yardmc olan yöntemler.
Geirme sindirim sistemindeki gazn mide yolu ile boaltlmas ilemidir. Her insanda zaman zaman geirme olmas beklenirken, bunun fazla ve sk aralklarla olmas midede çok hzl yemek yeme alkanl nedeniyle fazla gaz olmas, fazla gazl içecekler tüketme ve fazla hava yutma (aerofaji) nedeni ile olur.
nsanlar sklkla hava yuttuklarn fark etmezler. Baz insanlarda ise fazla hava yutmadan geirme karn huzursuzluu veya gerginlii durumunda, kendilerini rahatlatma amac ile bir alkanlk haline gelmitir. Geirme ilemi srasnda grtlak, sv ve gdalarn kaçmasn önlemek amac ile kapanr ve istemli olarak yükselir, bu arada yemek borusunun altndaki kas (sfinkter) gever, diyafram alçalr, karn boluu içindeki basnç artar ve göüs boluu içindeki basnç azalr ve bu ekilde gaz çkartlr. Mide ft veya reflü hastalarnn da çok sk geirdikleri bilinmektedir.
Geirmeye ramen karnda huzursuzluk veya karn ikinlii devam ederse, bu karn boluu içinde bir sorun olduuna iaret eder. Kii karn gazn, geirme yolu ile üstten veya makat (yellenme) yolu ile alttan çkartr. Barsakta ar gaz; kiinin gdalar hzl veya yeterince çinemeden, yada iyi sindirmeden yemesi ile veya ince barsak veya kaln barsaktaki bakteri üretiminde art sonucunda meydana gelir. Kabzlk nedeniyle fazla miktarda lifli gdalarn tüketimi karnda ikinlie neden olabilir, ancak barsak gazlarnda arta neden olmaz. Karnda ar gaz olmas, kiileri sosyal olarak ciddi ekilde etkileyen ve yaamlarn kstlayabilen bir durumdur. Bu kiilerin büyük çounluunda; geirme, yellenme veya gaz ilaçlarnn alnmasna ramen yaknmalarn devam ettii gözlenmektedir.
Gdalar ile aldmz ya, karbonhidrat, protein, vitamin ve mineraller ince barsakta emilir ve bu aamada bir aksama olursa bu maddelerde eksiklie neden olabilir. Barsak bakterilerinde ar art olmas durumunda özellikle ya ve karbonhidrat emilimi bozulur. Tatl ve niastal gdalar, yaknmalarn artmasna neden olabilir. ABD’de kronik ishali olan eker hastalarnda (diyabet) % 40 orannda ar miktarda barsak bakterisi olduu belirlenmitir.
• Yemeklerden sonra karnda ar ikinlik
• Karn ars
• Kronik ishal
• Kabzlk
• Yumuak ve kötü kokulu dk
• Halsizlik
• Kanszlk (barsakta emilim bozukluuna bal B12 eksiklii nedeniyle)
• Depresyon
• Beslenme eksiklii
• Kilo kayb
• Sümüksü dklama (mukus)
• Karn ikinliinin karbonhidrat, lif ve eker alm ile kötülemesi
• imanlk
• Karnda sv toplanmas (karacier, böbrek veya kalp hastalklarnda)
• Sindirim sistemi tümörleri
• Büyüyen organlar (dalak, karacier, vb.)
• Alnan gda miktarn azaltmak ve öün saysn arttrmak yarar salar.
• Laktoz, fruktoz ve sorbitol gibi ekerlere kar tahammülsüzlük varsa bunlarn kullanmndan kaçnmaldr.
• Laktoz içermeyen süt tüketimi ar gazn üretilmesini engeller.
• Yourtta baz bakteriler ile laktoz parçalandndan, karn ikinlii daha az görülür.
• Fasulye, mercimek, lahana, Brüksel lahanas, soan, havuç, kays ve kuru erik tüketimi baz kiilerde ar gaza neden olabilir.
• Çölyak hastalarnda glutensiz diyet uygun olur.
• laçlar: Simetikon, aktif kömür, eritromisin, metoklopropamid içeren ilaçlar, probiyotikler (Laktobasillus)
• Direkt karn grafisi
• Gastroskopi
• Sigmoidoskopi
• Kolonoskopi
• Enteroklizis
• Mide boalm zaman
• Kaln barsak geçi zaman
• Ultrasonografi
• Bilgisayarl tomografi
• Emilim testleri (laktoz, fruktoz, sorbitol vb.)
• Hidrojen / metan nefes testi
Kötü kokulu gaz çkartma ile gaz çkartmada art olmas arasnda ayrm yapmak gerekir. Kötü kokulu gaz çkartma (yellenme) nedenleri:
• rritabl barsak sendromu (BS)
• Kaln barsakta iltihap (enfeksiyöz kolit)
• ltihabi barsak hastal (Crohn hastal, ülseratif kolit)
• Barsakta emilim bozukluu (malabzorpsiyon)
• Çölyak hastal
Kötü kokulu gaz çkartma birkaç gün içinde düzelirse ön planda kaln barsakta bir iltihabi olay (enfeksiyöz kolit) düünülür. Ancak, kötü kokulu gaz çkartmann aylardr devam ediyor olmas, altta yatan bir soruna iaret eder. Bu durumda, sigmoidoskopi, kolonoskopi, Çölyak hastaln aratrmak için baz kan tetkikleri, nefes testi, ince barsaktan sv örnei alnmas gibi çeitli tetkikler yaplr. Bu tür bir sorun varlnda bir Gastroenteroloji Uzman’na bavurmakta yarar vardr.
Yemek borusu ile makat arasnda, sindirim sisteminin herhangi bir noktasnda gazn ak engellenebilir. Bu akn herhangi bir nedenle engellenmesi ile gaz ve svlarn birikmesi sonucunda karn ikinlii ve karnda gerginlik (distansiyon) olur. Bu tkanklk ilerlerse barsak düümlenmesi veya barsak tkanklna yol açabilir. Baz hastalklarda barsakta gaz çk gecikebilir.
• Yal gdalarn fazla tüketimi
• Kronik kabzlk
• Dknn talamas (fekal impaksiyon)
• eker hastal (Diyabet)
• rritabl barsak sendromu (BS)
• Hirschsprung hastal
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Kedilerde tıpkı insanlar gibi gaz problemleri yaşayabilirler. Patili dostlarımızın yaşadığı gaz problemleri ne yazık ki bizlerin yaşadığı problemler kadar kolay olmayabilir. Bir kedide gaz problemi olduğunu ve problemin neden olduğunu anlayabilmek kolay olmayabilir. Bu yazımızda kedilerde gaz problemi hakkında merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Birçok hayvanda olduğu gibi kedilerin sindirim sisteminde de gaz bulunmaktadır ve bu gazlar rektumdan dışarı atılmaktadır. Kediler genelde sessiz bir şekilde gaz çıkarır ve çıkardıkları gazlarda çok koku olmaz. Ancak bazı durumlarda şişkinlik, kötü kokulu gaz çıkarma ve karın bölgesinde rahatsızlık meydana gelebilmektedir. Bu durum genelde gaz problemleri ile ilişkilendirilmektedir. Beslenmede meydana gelecek değişiklik, diğer canlılarla temas ve daha birçok şey kedilerde gaz probleminin meydana gelmesine neden olabilmektedir. Genellikle gaz problemine neden olan durum ortadan kalktığında şişkinlik sorunu da kendiliğinden çözülmektedir. "Kediler osurur mu?" sorusunun cevabı her canlı da olduğu gibi evet olarak verilebilir ancak kedilerde gaz çıkarma bazı rahatsızlıklar sonucu da görünüyor olabilir. Bu nedenle kedilerde şişkinliğin gözlemlenmesi ve farklı belirtilerin gündeme gelmesi halinde veteriner hekime danışılması önemlidir.
Bazı durumlarda kedilerde gazın belirtileri çok göz önündedir. Kediniz gaz çıkardığında onu duyabilirsiniz ya da gazın kokusunu net bir şekilde alabilirsiniz. Genellikle kedilerde gaz problemini fark etmek oldukça zordur. Kedinin karnını okşarken bir şişkinlik ya da gerginlik hissedilmesi gaz probleminin yaygın belirtisidir. Bazı durumlarda kediler karınlarına dokunulmasından hoşlanmamaktadır, bu kedilerde yaygın bir davranış olsa da gaz problemi yaşadıkları zamanlarda karın bölgesine temas halinde normalden daha fazla tepki vermeleri mümkündür. Ayrıca rahatsızlık nedeniyle çok daha durgun ve aktiviteden kaçınan bir havaya bürünebilirler. Gaz problemi diğer mide rahatsızlıkları tarafından da maskelenebilmektedir. İshal ya da kusma gibi belirtiler kedilerde gaz probleminin fark edilmesini zorlaştıran durumlar arasında yer almaktadır. Gaz problemi olan kedilerde tuvalet kontrolünün yapılması tavsiye edilmektedir. Dışkıda kan, gaz probleminde karşılaşılan belirtilerden bir tanesidir. Kediler karın ağrılarının çok fazla olduğu durumlarda bir şey yiyip içmeyi pek tercih etmemektedirler. Böyle zamanlarda mümkün olduğunda kısa sürede veterinere başvurmak gerekmektedir. Kedilerde gaz problemi belirtileri;
Kedilerde gaz olmasının pek çok farklı nedeni olabilir. Kedilerde gaz problemini temel olarak beslenme ve altta yatan hastalıklara bağlı nedenler özelinde incelemek mümkündür.
"Kediler gaz çıkarır mı?" sorusunun cevabı kesinlikle evet olarak verilir. Her canlı gibi kediler de gaz çıkarmaktadır. Bunun birden çok nedeni bulunmaktadır. Kedilerin öncelikli olarak doğru bir şekilde beslenmesi gerekmektedir. Çok yüksek miktarda lif ya da kırmızı et içeren gıdalar gaz problemlerine yol açabilmektedir. Bozulmuş yemek artıkları ya da çöpte bulunan yiyeceklerin tüketilmesi de gaz sorunlarına neden olabilir. Kedilerde gaz problemine neden olan bir diğer gıda türü de süt ürünleridir. Birçok kedi süt ve süt ürünlerini sindirememektedir bu da kedilerde gaz problemlerine neden olmaktadır.
Tüketilen gıda ile beraber gıdaların nasıl tüketildiği de son derece önemlidir. Kedilerin çok fazla yemesi ya da çok hızlı bir şekilde yemesi de gaz sorunlarına yol açabilmektedir. Yemek yerken çok fazla hava yutulması gaz problemlerinin en yaygın nedenleri arasında yer almaktadır. Özellikle birden fazla kedinin olduğu evlerde aynı anda aynı mama kabından yemek yiyen kedilerde rekabetten dolayı hızlı yemek yeme durumlarına çok sık rastlanmaktadır. Bu da hava yutmaya bağlı gaz problemlerine neden olmaktadır.
Son olarak tıpkı insanlarda olduğu gibi kedilerde de gıda alerjileri olabilmektedir. Üstelik bu alerjiler doğuştan olmayabilir. Yetişkin bir kedide sonradan gıda alerjisi meydana gelebilmektedir. Yetişkin birçok kedinin yıllarca tükettiği gıdalara karşı sonradan alerji geliştirebildiği bilinmektedir. Gıda alerjilerinde en yaygın görülen belirti cilt problemleridir. Ancak ishal ya da şişkinlik gibi problemler de ortaya çıkabilmektedir.
Gaz problemleri yeme alışkanlıkları dışında çeşitli nedenlere bağlı olarak da gelişebilmektedir. Bunlar genellikle altta yatan rahatsızlığın neden olduğu gaz problemleridir. Bir hastalığın bir belirtisi olarak meydana gelen gaz problemleri genellikle daha ciddidir. Kusma, şişkinlik, kanlı dışkılama ya da kötü kokulu gaz çıkarma durumlarında vakit kaybetmeden uzman veterinere danışmak gerekmektedir. İnflamatuar bağırsak hastalığı, ülser, gastrointestinal tıkanıklık, kurt ya da diğer bağırsak parazitleri ve kanser gibi hastalıklar kedilerde gaz ve şişkinlik problemlerine yol açabilmektedir.
Kedilerde gaz problemleri genellikle bir nedene bağlı olarak ortaya çıktığı için o nedeninin ortadan kaldırılması aynı zamanda gaz probleminin de ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir. Beslenme ya da gıda alerjisi gibi durumlarda beslenme yöntemini değiştirmek gaz probleminin geçmesine yardımcı olmaktadır. Burada veterinerden alınacak tavsiyeler ile yeni bir beslenme programı oluşturmak problemin ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda beslenme alışkanlığını değiştirmek de gerekebilmektedir. Çok hızlı ya da çok fazla yeme sonucu ortaya çıkan problemleri tedavi etmek için daha az miktarda daha fazla öğün şeklinde beslenme yöntemi tercih edilmektedir. Yaşam şartları kedilerin sık sık beslenmesine uygun değilse, yavaş yemeyi destekleyen özel mama kapları tercih edilebilir. Kedilerin daha yavaş mama yemesine yardımcı olacak mama kaplarını buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Birden fazla kedinin yaşadığı evlerde ise kedilerin beslenmesi birbirinden uzakta ve izole bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Çöpün saklanması ve kedinin çöpten yiyecek yemesinin önüne geçmek de gaz problemlerine yardımcı olabilmektedir.
Hastalık sonucu yaşanan gaz problemlerinde ise öncelikli olarak hastalığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu durumda uzman veterinerler bu konudaki en iyi tedavi yöntemini belirlemektedir. Neden olan hastalık tedavi edildiğinde genellikle gaz problemleri de kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için seafoodplus.info blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
Avustralya Monash Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, farklı gıdaların bağırsakta üretilen hidrojen sülfür miktarını nasıl etkilediğini araştırdılar.
Yedi sağlıklı gönüllü üzerinde yapılan araştırmada; et, yumurta ve benzeri protein ağırlıklı beslenenlerin kötü kokulu gaz çıkardıkları ortaya çıktı. Bunun nedeniyse, bu gıdalarda bulunan bir amino asidin hidrojen sülfürü arttırması olarak gözlemlendi.
Normalde, gaz çıkarmaya sebep olan 5 farklı gaz var. Bunlar: oksijen, azot, metan, karbondioksit ve hidrojen sülfür. Bunlar arasından kokuya sebep olan tek gaz ise: hidrojen sülfür.
Kötü gaz kokusuyla sürekli karşı karşıyaysanız, yumurta gibi protein yönünden zengin besinleri daha az tüketmeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca balık sülfür bakımından az olduğu için balık yemeyi de tercih edebilirsiniz.
Ancak, şikayetleriniz hale devam ediyorsa, akla gelen soru laktoz intoleransınız olup olmadığıdır. Özellikle, peynir, yoğurt ve benzeri süt ürünleri tükettiğinizde mide bulantınız, şişkinliğiniz ve gaz hissiniz oluşuyorsa, laktoz intoleransınız olabilir. Ayrıca bu durum kokulu gaz çıkarmanıza sebep olur. Bu durumda laktozsuz sütleri tercih etmeli ve mümkün olduğunca süt ürünleri kullanımını azaltmalısınız.