^"The Kurdish Music Industry: History and Politics kaynağı değiştir]
Bu üç albümden sonra grubun bazı üyeleri siyasi nedenlerden dolayı Almanya'ya iltica etmek zorunda kalmış ve grup bu nedenle dağılmıştır. Daha sonraki süreçte grup üyelerinin bir kısmı "Çar Newa" adıyla bir grup kurmuştur.[17][18]
Albümleri[değiştir kaynağı değiştir]
Kulîlka Azadî (Özgürlük Çiçeği),
Agir û Mirov (Ateş ve İnsan), Kom Müzik,
Dergûş (Beşik), Ses Plak ()[19] ve Kom Müzik ()
Kaynakça[değiştir
Koma Amed’den ‘Fikri Kutlay şarkıları’na
D&#;YARBAKIR - Fikri Kutlay doktordur. Operatör doktor, cerrah yani. Ben onu ilk müzisyen olarak tan&#;d&#;m. &#;tiraf etmeliyim ki, cerrah oldu&#;unu ö&#;rendi&#;imde &#;a&#;&#;rmad&#;m diyemem. Beste yapacaks&#;n, akordeon, cura ve tumba gibi enstrümanlar çalacaks&#;n, ayn&#; zamanda hastal&#;ktan mustarip insanlar&#; ameliyat edeceksin… Fikri Kutlay’&#;n iki i&#;i de severek ve elbette hakk&#;n&#; vererek yapt&#;&#;&#;n&#; zamanla görme &#;ans&#;m oldu. Ona, “Doktor” diye seslensem de bu, onun iyi bir müzisyen oldu&#;u gerçe&#;ini de&#;i&#;tirmedi&#;i gibi, Koma Amed ve Çar Newa için yapt&#;&#;&#; derlemeleri, besteleri unuttu&#;um anlam&#;na da gelmez.
Fikri Kutlay
B&#;R UZAK HATIRA
’l&#; y&#;llarda Kürtçe müzik yapmak yasakt&#;. Albüm ç&#;karmak, konser vermek soru&#;turmalar&#; göze almak anlam&#;na geliyordu. O y&#;llarda Kürtçe müzik, ancak gizli sakl&#; dinlenebiliyordu. Ama Kürtçenin yasak olmas&#;, Kürtçe &#;iirin yaz&#;lmad&#;&#;&#;, Kürtçe tiyatronun yap&#;lmad&#;&#;&#;, Kürtçe &#;ark&#;lar&#;n bestelenmedi&#;i anlam&#;na gelmiyordu elbette. Bin türlü zorlukla da olsa sanat, yasaklar&#; delmenin bir yolunu buluyordu mutlaka.
O y&#;llarda bölgede bir kaset, zaman&#;n kasetçilerinde gizlice ço&#;alt&#;larak evlere giriyordu. Kaset bandrollü olmad&#;&#;&#; için kasetçiye gidip ad&#;yla istemek mümkün de&#;ildi.
Kaset ilginçti. Bir defa, o güne kadar dinlene gelen Kürtçe &#;ark&#;lar&#;n melodik yap&#;s&#;na pek yak&#;n de&#;ildi. Ba&#;lamadan ba&#;ka enstrümanlara da yer verilmi&#;ti. Kimi &#;ark&#;lar rock müzi&#;in kap&#;lar&#;n&#; zorluyordu. &#;talyanca dinledi&#;imiz “Çav Bella” &#;ark&#;s&#; Kürtçe sözlerle ve &#;a&#;&#;rt&#;c&#; bir güzellikte yorumlanm&#;&#;t&#;. Ayn&#; &#;ekilde Murathan Mungan’&#;n sözlerini yazd&#;&#;&#;, Yeni Türkü’nün “Telli Telli” &#;ark&#;s&#; da öyle.
Kaseti daha ilginç k&#;lan ve efsaneye dönü&#;türen ise söz konusu kaseti haz&#;rlayan müzisyenlerin kimse taraf&#;ndan tan&#;nm&#;yor olmas&#;yd&#;. Ne kendileriyle yap&#;lm&#;&#; bir söyle&#;i vard&#; gazetelerde ne de bir foto&#;raflar&#;. Hal böyle olunca rivayetler al&#;p ba&#;&#;n&#; gitmi&#;ti. Ama kaseti haz&#;rlayanlar&#;n yapmaya çal&#;&#;t&#;&#;&#; apaç&#;k belliydi: Geleneksel Kürt müzi&#;ini yerelden evrensele ta&#;&#;mak, dünya standard&#;nda müzik yapmak.
AG&#;R Û M&#;ROV &#;LE DERGÛ&#;
Bandrollü ç&#;kan Agir û Mirov (Ate&#; ve &#;nsan), Koma Amed’i dinleyicisiyle bulu&#;turan yasal albüm oldu. Bandrolsüz ç&#;kard&#;klar&#; Kulîlka Azadî (Özgürlük Çiçe&#;i) kasetinin hikâyesi de dinleyici kitlesine ula&#;t&#;.
Hacettepe Üniversitesi'nde t&#;p okuyan bir grup genci bir araya getiren &#;ey sadece müzik tutkular&#; de&#;il ba&#;ka &#;eylerdi de. Bu gençler y&#;l&#;nda, Ankara’da Diyarbak&#;rl&#;lar&#;n gecesinde müzik yaparlar. Gece olayl&#; biter, gözalt&#;na al&#;nanlar olur. Ama as&#;l olay, Koma Amed’in temelinin de o gece at&#;lm&#;&#; olmas&#;d&#;r. Suriye’den Hacettepe’de t&#;p okumaya gelen Evdilmelîk &#;exbekir, müzik birikimiyle gruba öncülük eder. Sesiyle, güçlü yorumuyla ve besteleriyle Kûlîlka Azadî’ye önemli katk&#;lar sunar. Siyasi bask&#;larla ba&#; edemeyen &#;exbekir gruptan ve Türkiye’den ayr&#;l&#;r, ama Koma Amed, Agir û Mirov ile yoluna devam eder.
Dergû&#;’un ç&#;k&#;&#;&#;, Koma Amed’in hedefledi&#;i kitleye, yani Kürtlerin d&#;&#;&#;nda kalan insanlara da ula&#;mas&#;n&#; sa&#;lar. Ancak sat&#;&#;&#; bin civar&#;nda olan bu ba&#;ar&#;l&#; albümden sonra grup çe&#;itli nedenlerle da&#;&#;l&#;r. Grupta yer alan baz&#; isimler Avrupa’ya yerle&#;mek zorunda kal&#;r.
ÇAR NEWA &#;LE YOLA DEVAM
Fikri Kutlay, Stranên, F&#;kri Kutlay &#;ark&#;lar&#;
Grup da&#;&#;l&#;r, ama bunca deneyimden ve birikimden sonra kendi kö&#;elerine çekilip müzi&#;i b&#;rakmaz hiçbiri. Bir süre sonra Çar Newa (Dört Ezgi) ad&#;yla bir kez daha dinleyici ile bulu&#;urlar. Çar Newa üç albüm ç&#;kar&#;r: Sî, Mak ve Zîz. Bu albümde yer alan &#;ark&#;lar&#;n bir k&#;sm&#; derleme bir k&#;sm&#; bestedir. Koma Amed gibi Çar Newa da birçok Kürt müzisyene ilham kayna&#;&#; olabilecek nitelikte &#;ark&#;lara imza atar.
30 YILIN B&#;R&#;K&#;M&#; &#;ARKILAR
Fikri Kutlay, yukar&#;da k&#;saca anlatmaya çal&#;&#;t&#;&#;&#;m müzik yolculu&#;unun içinde yer ald&#;, en ba&#;&#;ndan beri. Dile kolay, ’den ’ya uzanan bir yolculuktur bu.
Bütün bu y&#;llar&#;n birikimi ve deneyimi, &#;imdi yeni bir albümle dinleyicinin kar&#;&#;s&#;na ç&#;k&#;yor. ‘Fikri Kutlay &#;ark&#;lar&#;’n&#;, müzisyen dostlar&#; yorumluyor bu albümde. Müzikle az buçuk ilgilenen, Kürtçe müzikle aras&#;na mesafe koymayanlar&#;n yak&#;ndan tan&#;d&#;&#;&#; isimler yorumluyor bu &#;ark&#;lar&#;.
&#;ki de sürpriz olarak de&#;erlendirilebilecek &#;ark&#; var albümde. Bu iki &#;ark&#;da Türkçe sözler çarp&#;yor kula&#;&#;m&#;za. Bu &#;ark&#;lardan birini &#;lkay Akkay, di&#;erini Hüsnü Arkan seslendiriyor. Bir de Turgut Uyar sürprizi var elbette. &#;iirleri en güç bestelenebilecek &#;airlerden biridir Turgut Uyar. Fikri Kutlay, Uyar’&#;n Yoku&#; Yol’a &#;iirini, en ba&#;tan Hüsnü Arkan seslendirsin diye bestelemi&#; adeta.
Koma Amed, Kürtçe müzi&#;i herkes dinlesin hedefiyle ç&#;km&#;&#;t&#; yola. Bunu önemli ölçüde ba&#;ard&#; da. Fikri Kutlay, yeni albümle bu ba&#;ar&#;y&#; peki&#;tiriyor.
Fikri Kutlay