Kreatin (bazen kreatin monohidrat olarak da adlandırılır), vücut geliştirme topluluğunda “fenomen” olarak bilinir ve kas kazanmak için en çok satan takviyeler arasında yer alır. Bugüne kadar 'ün üzerinde araştırma kreatin monohidrat'ın kas büyümesi ve metabolizması, egzersiz kapasitesi ve diğer birçok sağlık odaklı etkileri üzerindeki gerçekliğiyle ilgili kafa yormuştur.
Baylor Üniversitesi'nin Egzersiz ve Spor Beslenme Laboratuvarı araştırmacılarına göre, “Bu çalışmaların yaklaşık %70'i istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar bildirirken, geri kalan çalışmalar genellikle performansta anlamlı olmayan kazançlar rapor ediyor.”
Peki, tıp literatürüne göre kreatin almanın faydaları neler? Kreatin takviyesi alan sporcular bunu kesinlikle isterler; çünkü fiziksel performans, vücut kompozisyonu, enerji devamlılığı ve hatta bilişsel gelişim konularındaki ilginç etkisi açık şekilde kanıtlanmıştır. Kas geliştirme ve gücü artırmada etkili olsa da, bu takviye ile ilgili bazı olumsuz etkileri de bilmemiz gerek. İkinci önemli soru olarak kreatin güvenli midir? Kime sorduğunuza bağlı olarak, “çoğu insan için oldukça güvenlidir” ancak su tutma ve hazımsızlık gibi reaksiyonlara neden olma potansiyeli açısından da rahatsız edicidir.
Temel bilgilerle başlayalım: Kreatin nedir ve vücudunuza tam olarak ne yapar?
Kreatin monohidrat, amino asitlerden oluşan küçük bir peptittir. Karaciğerde, pankreasta ve böbreklerde, çoğunlukla glisin, arginin ve metiyonin yardımıyla oluşur.
Supplement olarak, ilk defa 'larda Olimpiyat sporcularının performansı geliştirmek için kullandıkları bildirildikten sonra halka tanıtıldı. Bugün, bu supplement, piyasada bulunan "en yaygın olarak kullanılan besin takviyeleri veya ergojenik yardımcı maddelerden" biridir.
Peki, kreatin yukarıda açıklanan fiziksel ve zihinsel değişikliklere neden olmak için vücudunuza ne gibi süreçleri yaşatıyor? Birçok insanın düşündüğünün aksine, bu bir steroid değildir ve doğal olmayan / insan yapımı bir ürün de değildir.
Kreatin monohidrat, insan vücudunda, özellikle iskelet kaslarında doğal olarak bulunan bir moleküldür. Kreatinin yüzde 'i kaslarda depolanır, gerisi kalp, beyin, karaciğer, böbrekler, testisler ve hemen hemen her hücrede bulunur.
Vücuttaki enerji üretimini artırmaya yardımcı olmak için supplement olarak alınır. Bu bileşik, fosfat gruplarını fosfokreatin – kreatin fosfat olarak bilinir – formunda saklar ve böylece güç artışının ve kas kütlesinin büyümesinin desteklenmesine neden olur.
Supplement olarak almak, adenosin trifosfat (ATP) formundaki enerji üretimini artırmak için de yararlı olabilir.
ATP basit olarak vücudun “moleküler para birimi” olarak adlandırılır, çünkü hücrelerde kimyasal enerjinin depolanmasına ve taşınmasına yardımcı olur. Hücresel fonksiyonlar için ATP gereklidir. Çok çalıştığımız zaman kaslarımız için de yakıt kaynağıdır; örneğin egzersiz gibi. Yiyecekleri yediğimizde, ATP üretmek için kullanılan makro besinlerin bir karışımını elde ederiz ve kreatin, ATP oluşumuna yardımcı olan bir fosfat grubunu kullanarak bu sürece yardımcı olur.
Amerikan Klinik Beslenme Dergisi'nde çalışmaları yayınlanan Dr. Paul Greenhaffde dahil olmak üzere çoğu araştırmacı, kreatinlerin güvenle tüketilebileceğini düşünüyor. Bu sadece sporcular için değil, enerjilerini ve metabolizmalarını artırmak isteyen insanlar için de geçerlidir.
Çalışmaların çoğu, her insanın bu takviyeye aynı şekilde tepki göstermediğini gösteriyor. Bazıları daha fazla sonuç alarak olumlu etkiler yaşayabilir, bazıları ise hazımsızlık ve su tutma gibi kreatinin yan etkilerine maruz kalacaktır. Aşağıda, kreatinkullanmanın avantajları ve dezavantajlarıyla ilgili faydalı bir liste var.
Kreatinin faydaları ile başlayalım. Bu supplementi almak / tüketmekle ilgili faydalar şunlar olabilir:
Kreatinin sunabileceği faydalar nedeniyle, bu supplement ve vücut geliştirme arasında neden bir bağlantı olduğunu anlamak zor değil. Eğer kas kazanmak istiyorsanız, kreatin veya peynir altı suyu proteininin daha iyi (veya başka bir protein tozu türü) olup olmadığını merak ediyor olabilirsiniz.
Her ikisinin de kas büyümesini destekleme açısından benzer yararları olduğu gösterilmiştir, ancak peynir altı suyu proteinini, süte duyarlılık söz konusu olduğunda, birçok insanın hazmetmesi her zaman kolay değildir. Kreatinin ayrıca kalp sağlığını ve kemik yoğunluğunu iyileştirme gibi bazı benzersizyararları olduğu görülmektedir. Peynir altı suyu proteinini seçerken, otlarla beslenen ineklerden üretilen organik peynir altı suyu proteini almanızı öneririz.
Kreatin size cinsel yaşamda yardımcı olabilir mi? Örneğin, kreatin testosteronu artırır mı ve kreatin sperm için iyi midir? Uluslararası Doğurganlık ve Kadın Hastalıkları Dergisi'nde yayınlanan araştırmaya göre: “Kreatin kinaz seviyesi ile kısır erkeklerin sperm kalitesi arasında bir ilişki tespit edilmiştir."
Genel olarak konuşursak, kreatin güvenli görünüyor, ancak bazı hafif tehlikeleri var. Bazı insanlar, mevcut bir böbrek problemi veya protein sindirimini zorlaştıran enzim bozukluğu problemlerine sahip olabilir. Bu noktada çok dikkatli olmalısınız.
Bazı çalışmalar kreatinin yan etkilerinin şunları içerdiğini belirtiyor:
Bir diğer soru; kreatin böbreklere zarar verebilir mi? Bazı çalışmalar, bu takviyenin böbrekler üzerindeki etkisine bakmış ancak böbrek rahatsızlığı olmayan, çoğunlukla sağlıklı kişilerin böbreklerine zarar vereceğine dair çok fazla kanıt bulamamıştır. Böbrekler kreatinin metabolize edilmesi ve parçalanması işi nedeniyle vücuttan idrar yoluyla elimine edilebilir, ancak normal / orta dozlarda bu çoğu insan için tehlikeli görünmemektedir. Ancak, eğer birinin böbrek bozukluğu varsa veya vücudundaki sıvı seviyelerini yönetmek için idrar söktürücü ilaçlarla tedavi ediliyorsa, kullanmadan önce doktorla konuşması gerekmektedir.
Günde ne kadarlık bir kreatin güvenlidir? Her gün kreatin almalı mıyım?
Oral takviyeler kullanacaksanız bir kerede çok fazla almamaya dikkat ederek kreatinin yan etkilerini yaşama olasılığını azaltabilirsiniz. Çok yüksek dozlardan uzak durun ve dozaj / servis önerileri için talimatları her zaman okuyun, çünkü her ürün biraz da olsafarklıdır.
Birçok uzman, saf kreatin monohidratın alınacak en iyi tip olduğunu düşünür, çünkü tipik olarak en ucuzudur ve etkili olduğu da gösterilmiştir. Mikronize kreatin monohidrat suda çözünme ve sindirimi kolay olma eğiliminde olduğundan iyi bir seçenektir.
Bir başkatür, kreatin monohidrattan daha güçlü etkilere sahip olan ancak daha etkili veya iyi tolere edilmeyen bir görünüme sahip olan kreatin nitrattır. Ayrıca, “kreatin biyoyararlılığını artırdığı” iddia edilen kreatin etil esteri de var. Bu tür de faydalı olabilir, ancak araştırmalar aslında kreatin monohidrattan biyolojik olarak daha kullanılabilir olduğunu doğrulamamıştır.
Aşağıda, kreatin monohidrat takviyesi alma konusuyla ilgili sık sorulan bazı soruların yanıtları bulunmaktadır.
Gün boyunca kullanım aralıklarını koyun. Günde bir kereden fazla kullanıyorsanız, dozları böldüğünüzden emin olun. İlk beş ila yedi günlük yükleme aşamasında günlük gram tüketirseniz, bu miktarı en iyi emilim için dört ila beş eşit doza bölmeye çalışın.
Birçok sporcu ve vücut geliştirmeci, “yükleme protokolünü” izleyerek kreatin kullanmayı tercih eder. Bu, vücudu hızlı bir şekilde inşa etmek için daha yüksek bir doz alarak başlayıp daha sonra zamanla bir anda veya kademeli olarak dozajlarını azaltmak anlamına gelir.
Bazı insanlar ayrıca, daha yüksek dozları alma dönemleri ile daha düşük dozları alma dönemleri arasında dönemsel yer değiştirmeler yapabilirler. Mevcut döngünüz birkaç ay devam edebilir veya olumlu sonuçlara yol açıyorsa ve yan etkiler görünmediyse sonsuza kadar da devam edebilir.
Kreatinin etkileri, egzersiz yaparken harcanan zaman arttıkça azalmaktadır. Ayrıca, uzun yıllar boyunca uzun süre kullanılmışsa, etkisini artık durabilir. En iyi sonuçlar, ilk birkaç ay içinde veya kullanılan yıl boyunca yaşanacaktır.
Kreatinin egzersizden önce değil, egzersiz sonrası alındığında kas büyümesini ve gücünü artırmak için daha iyi çalıştığına dair bazı kanıtlar var. Bununla birlikte, sporcular günün her saatinde etkili bir şekilde kullandıklarını bildirmişlerdir, bu nedenle kişisel bir tercih olabilir. Kreatin aktif olan ancak vücut geliştirmeci olmayan insanlar tarafından da kullanılabilir – ancak egzersizle birleştirildiğinde en fazla yararı sağlayacaktır.
Bazı insanlar bu takviyeyi yatmadan önce kullanırlarsa hafif bir huzursuzluk yaşayabilir, bu nedenle günün erken saatlerinde kullanılması daha doğrudur. Ancak, yatmadan önce alındığında herhangi bir soruna neden olmazsa zaten porsiyonları ayırmanız önerildiği için bu iyi bir yaklaşımdır.
Bazı çalışmalar, aç karnına kullanmak yerine, yemeklerle birlikte alındığında kreatinin daha iyi çalıştığını, çünkü karbonhidrat ve kreatinin beraber kusursuz bir etki gösterdiğini belirtmektedir.
Ayrıca kullanırken yeterli miktarda su içtiğinizden emin olun. Susuz kaldığınız dönemlerde bu takviyeyi alırsanız, sindirim semptomları ile başa çıkmanız ve enerji eksikliği yaşamanız daha olasıdır.
Su kaybı / su tutma söz konusu olduğunda kreatin ve kafeinin bir miktar ters etki yarattığı konusunda bazı endişeler var. Kafein, idrar yapma ve su kaybına neden olabilecek bir uyarıcı ve idrar söktürücüdür, kreatin kas hücrelerine daha fazla su çeker. Bununla birlikte, hem kafein hem de kreatin, performansı artırmaya yardımcı olabilir ve genel olarak yapılan araştırmalar, kafein kullanımının kreatinin yararlarını ortadan kaldırması gerektiğini belirtmez. İkisi birlikte kullanıldığında hazımsızlığa neden olmuyorsa, bunları aynı anda kullanmak uygun görünmektedir.
Bazı yiyecekler kreatin içerir. Ancak besinlerden alınan kreatin, takviye ile aldığımızdan çok daha yavaş sindirilir. Ayrıca, yiyecekler pişirildiği için kreatin yok olacaktır. NHANES III araştırması, Amerikalı yetişkinlerin günde ortalama olarak diyetlerinden yaklaşık 5 ila 7,9 mmol (0,64 ila 1,08 gram) kreatin aldığını tespit etti.
Et (özellikle sığır eti), kümes hayvanları, balık ve yumurta gibi protein içeriği yüksek olan yiyecekleri tüketerek almanız mümkün.
Kolajen proteini ve kemik suyu gibi kolajen kaynaklarını tüketmek, kreatin (arginin ve glisin) oluşturan amino asitlerin alımını artırmak için harika bir yoldur. Karaciğer ve böbrek gibi organ etleri daha düşük konsantrasyonlara sahiptir. Bazıları ayrıca anne sütünde, süt ürünlerinde ve ineklerin / koyunların / keçilerin sağladığı sütle birlikte hem insan hem de hayvanların kanında bulunabilir. Vejetaryenler / veganların vücutları, bu bileşiğin en yüksek bulunduğu kaynaklardan kaçındığı için, daha düşük kreatin konsantrasyonlarına sahip oldukları keşfedildi. Bu kişilerdeki kalitesiz ve düşük proteinli diyet, kas ve güç kazanma isteklerine olumsuz katkıda bulunabilir.
Hayır, bu gerekli değildir. 28 gün boyunca günde sadece 3 gram kreatin, altı günlük bir yükleme programı ile aynı kas içeriğine sahip kreatin ile sonuçlanır. Dolayısıyla, kreatini bırakmak isterseniz, normal kas depolarına ulaşmanız yaklaşık bir ay sürecektir. Yüklenme aşamasında olduğu gibi büyük miktarlarda kreatin almak bile, kullanmayı bıraktıktan sonra vücudun kreatin sentezini engellemiyor gibi görünmektedir.
Kas kaybı yaşamak için hiçbir neden yoktur. Bununla birlikte, kreatin, sodyum alımının neden olduğu şişkinliğin aksine hücre içi dokularda su hacmine neden olduğu için birkaç kilo verebilirsiniz.
Hayır. Kreatin işini yapmak için vücuttan su çeker. Hücre hacimlendirmesi ile su tutma arasında bir fark vardır. Hücre hacimlenmesi, hücrelerin içinde daha fazla suya yol açarak kasları daha büyük ve daha sıkı hale getirir. Kasların yumuşak görünmesini sağlayan su tutma işlemi ise kas hücrelerinin dışında gerçekleşir.
Yüksek yoğunluk, kas büyümesi ve doğal güç kazanımı elde etmek veya atletik performansı artırmak için gereklidir. Kas büyümesi, kas aşırı yük altında kaldığında gerçekleşir. Ağır setler olmazsa kaslarınız küçük kalacaktır.
Kreatin, gerekli enerji molekülü ATP'yi geri dönüştürerek ağır kaldırmayı destekler. Kreatin ayrıca laktik asit gelişimini tamponlayarak daha uzun süreli bir antrenman sağlar. Bildiğiniz gibi, laktik asit birikimi egzersizle ilişkili kas yorgunluğunun ana nedenlerinden biridir.
Kreatin, kas dokusunda bulunan ve doğal olarak oluşan bir bileşiktir. Kas kasılmaları için birincil enerji kaynağı olan ATP'nin üretilmesine yardımcı olarak vücudun enerji metabolizmasında önemli bir rol oynar.
Kreatin genellikle atletik performansı artırmak ve kas büyümesini teşvik etmek için bir besin takviyesi olarak kullanılır. Genellikle bir toz veya hap şeklinde alınır ve yüksek yoğunluklu egzersiz sırasında gücü, kuvveti ve dayanıklılığı artırmaya yardımcı olabilir.
Genel olarak, kreatin önerilen dozlarda alındığında güvenli kabul edilir. Bununla birlikte, bazı kişiler şişkinlik, ishal veya kramp gibi gastrointestinal sorunlar yaşayabilir. Ayrıca, uzun süreli kreatin kullanımının böbrek hasarına yol açabileceğine dair bazı endişeler vardır, ancak bu iyi tespit edilmiş bir durum değildir.
Kreatin genellikle tıbbi durumlar için birincil tedavi olarak kullanılmasa da, belirli popülasyonlar için terapötik faydaları olabileceğini gösteren bazı kanıtlar vardır. Örneğin, kreatin kas distrofisi veya diğer kas kaybı bozuklukları olan bireyler için faydalı olabilir. Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde de potansiyel uygulamaları olabilir. Ancak, bu potansiyel faydaları tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
BÖLÜM 1: KREATİN NEDİR VE NASIL ÇALIŞIR?
Bilmeniz gerekenler:
Kreatin ne yapar? Kreatin sizin daha uzun ve daha büyük bir iş hacmine sahip olmanızı sağlar. “Kreatin antrenmanlarınızda basitçe bir tekrar daha çıkarmanıza yardımcı olur. Dışarıdan alınan ek kreatin takviyesi fosfokreatin ve kreatin depolarını % civarında arttırabilir.” Kuvvet Koçu David Sandler (2)
Yapılan araştırmalar spesifik olarak kreatinin bazı faydalarından bahsetmektedir: (3,4,5,6,7)
Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!
iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!
Google Play'den ücretsiz indir!
KREATİN YAĞ YAKIMINA YARDIMCI OLUR MU?
Ağırlık antrenmanı yapan bireylerin öncelikli hedefi yağ yakımı olduğunda antrenman ile elde edilmesi istenen ilk durum kalori yakımının artmasıdır. Antrenman içerisinde kalori yakımını arttırmanın yolu ise set aralarında daha az dinlenmek ve bir setin uzunluğunu arttırmaktır, kısacası daha fazla iş ortaya koymaktır. Yapılan araştırmalar kreatinin setlerimizde bizlere ekstra tekrarlar çıkarmamızda yardımcı olduğunu bilmekteyiz. Daha yüksek kuvvet ve daha fazla tekrar, yağ yakımı hedeflediğimiz antrenmanlarda daha zorlu görevlerin üstesinden gelebildiğimiz anlamına gelir. Bu da kreatinin yağ yakımına doğrudan olmasa da dolaylı yoldan etki ettiğinin bir kanıtıdır.
KREATİN KAS KUVVETİNİ ARTTIRIR MI?
Kreatin supplementi özellikle kuvvet antrenmanı yapan sporcular arasında oldukça popülerdir. Yapılan iki ayrı meta-analiz çalışması kreatin supplementinin üst vücut ve alt vücut kaslarında kuvvet artışına yol açıp açmadığını araştırmıştır. Sonuçlara göre kreatin kullanmanın hem alt vücut kasları hem de üst vücut kaslarındaki kuvveti artmasına yol açtığı belirilmiştir. (8,9)
KREATİN DAYANIKLILIĞI ARTTIRIR MI?
Maksimal eforla daha fazla ilgili olan güç ve kuvvet parametrelerindeki yarara göre dayanıklılık üzerinde biraz daha belirsiz etkilere sahip olan kreatin supplementi yine de dayanıklılık sporlarında da kullanılabilir. Fitness ve beslenme üzerine dünyaca ünlenmiş olan uzmanlardan Alan Aragon “Birçok spor çeşitli efor derecelerinde gerçekleştirilir. Bu nedenle anlık patlayıcı aktiviteler içeren ve sonrasında uzun süreli sabit tempo şeklinde uygulanan sporlar dallarında kreatin belki de işe yarayabilir.” diye belirtmektedir. Bu nedenle kreatinin faydalarını her sporcunun ait olduğu branşı için kendisinin test etmesi daha akılcı bir yöntemdir. (30,31,32,33)
KREATİN NASIL KULLANILIR?
HANGİ KREATİN TÜRÜ EN İYİSİDİR?
Kreatin supplementinin çeşitli türleri mevcuttur:
Genellikle uzmanlar ve uzman kuruluşlar sporculara ve atletlere kreatin monohidrat ve mikronize edilmiş kreatin monohidrat önermektedirler.
Yine bu konuda da fikirlerine danışacağımız Alan Aragon “Kreatin Monohidrat kesinlikle tercih edilmesi gereken ilk yoldur.” diyor. Hem diğer kreatin türlerine göre daha ucuz olması hem de yapılan araştırmalara göre biyoyararlanımı daha yüksek olması bu kreatin türünün bir adım önde olmasına neden oluyor. (10,11)
NE KADAR KREATİN KULLANMALIYIM?
Bilimsel araştırmalarca en çok deneyimlenmiş olan doz günlük gr. arasında değişmektedir. Kreatin depoları dolduğu taktirde vücut fazlalık olan kreatini vücuttan atmaktadır. Kilonuza göre kullanmanız gereken net kreatin miktarını öğrenmek istiyorsanız Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamamızı buradan ücretsiz olarak indirip, kreatin hesaplayıcı bölümünü kullanabilirsiniz.
YÜKLEME YAPMALI MIYIM?
Kreatin yüklemesi yapılabilir de yapılmayabilir de. Bu konuda belirleyici olan faktör ne kadar hızlı sonuç almak istediğinizdir. Kreatin yüklemesi, kreatin depolarının daha hızlı dolmasına neden olmaktadır. Öte yandan düşük miktarlarda düzenli kreatin alımı da daha geç bir sürede olsa da aynı şekilde kreatin depolarını doldurabilmektedir.
Yükleme için sıklıkla önerilen doz: gün boyunca günlük 20 gram kreatin. (4 kez 5’er gramlık porsiyonlar ile alınabilir.)
Devamlı sabit doz kullanımda ise günlük gram kreatin hafta süreyle kullanılabilir.
KREATİN SUPPLEMENTİNİ KARBONHİDRATLARLAR BİRLİKTE ALMAK DAHA İYİ SONUÇLAR VERİR Mİ?
Greenwood M, et al. Differences in creatine retention among three nutritional formulations of oral creatine supplements. J Exerc Physiol Online. ;6(2)–,
Yukarıdaki çalışma görüldüğü üzere kreatin seviyelerinin, kreatin supplementinin karbonhidrat ile birlikte alımında daha yüksek seviyelere çıktığı görülüyor. Ancak direkt olarak kreatin karbonhidratlar ile birlikte alınmalı dememiz için birkaç farklı açıdan düşünmeye daha ihtiyacımız var gibi görünmektedir.
Fitness beslenmesi konusunda dünyada önde gelen uzmanlardan biri olan Alan Aragon bu konuda “Eğer kişiler bir süredir düzenli kreatin aldıysa ya da yükleme aşamasının sonuna geldiyse -kreatin depoları dolduysa- karbonhidrat ile birlikte kreatin almasına gerek yoktur.” önerisinde bulunmuştur.
Yine spor ve beslenme bilimleri hakkında bilimsel bilgilendirmeler yapan dünyaca ünlü International Society of Sports Nutrition (ISSN) kurucularından olan Jose Antonio phD. kişilerin yağ oranlarının ne durumda olduğuna bağlı olarak bu stratejiyi kullanmalarını öneriyor. Geçmişten günümüze basit şeker ile birlikte kreatin alımının popüler olduğunu ve işe yaradığını söyleyen Antonio bunun bel ölçüleri yüksek olan biri için mantıklı olmadığını da belirtiyor.
Yine son olarak konuyla ilgili yağ oranı yüksek bireylerin de karbonhidrat alımı olmadan tükettikleri kreatinin yeterli oranda performansı geliştireceğini eklemeliyiz.
KREATİN KULLANIMINA ARA VERMELİ MİYİM?
Kreatin kullanımına ara vermek çoğu insan için gerekli değildir. Çoğu insan için düzenli olarak 5 gram kreatin kullanmak devamlı performans ve kas içi hidrasyon artışı ile sonuçlanacaktır. Böylece düzenli olarak bir miktar daha yüksek performans sağlancaktır.
Genellikle bu düşünce kreatinin böbreklere zarar verdiği iddiasından meydana gelmekte ve kreatine ara vermenin böbrekleri dinlendireceği düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar çok yüksek dozların çok uzun süreler kullanılmasının dahi farklı popülasyonlar için bir sorun teşkil etmediğini göstermiştir. ( gram, 10 ay-5 yıl.) (12,13,14,15)
Öte yandan kreatinin vücut ağırlığını arttırabilme potansiyelinden ötürü siklet sporcuları (boksörler, güreşçiler, atletler vb.) tartılmadan hafta önce kreatin kullanımına ara verebilir.
KREATİNİN GENEL SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ VE YAN ETKİLERİ
Kreatin supplementi gerek saç dökülmesini tetiklediği gerekse böbrek ve karaciğer üzerinde negatif etkilere neden olduğu iddialarıyla sürekli gündeme gelmektedir. Öte yandan tüm bu iddiaların yanında çoğu sporcu tarafından en çok güvenilen ve kullanılan supplement olmaya da devam etmektedir. Bir önceki başlıkta da belirttiğimiz üzere kreatin supplementinin genel sağlık üzerine bilinen direkt olarak bir negatif etkisi bulunmamaktadır. Hatta kreatin vücut sağlığına birçok katkı sağlamaktadır:
(18,19,20,21,22,23)
Bu maddelere ek olarak Alan Aragon yapılan son çalışmaların kreatim alımının tip 2 diyabet hastalarında kan şekerinin kontrolünü iyileştirdiğini gösterdiğini belirtmiştir. (16) Bu faydalara benzer olarak diz osteoartiriti olan hastalarda da faydalı etkiler görülmüştür. (17)
KREATİN SUPPLEMENTİ KAS KRAMPLARINA, KAS YARALANMALARINA YA DA DEHİDRASYONA NEDEN OLUR MU?
International Society Of Sports Nutrition’ın kurucusu Jose Antonio’nun bir makalesinde konuyla ilgili, bir sezon içerisinde NCAA Division IA Futbol antrenmanları ve maçlarında, kreatin kullanan sporcuların kullanmayanlara göre daha az kramp yaşadığı; daha düşük ateşlenme ve dehidrasyon yaşadığı; daha az kas yaralanması geçirdiğini ve toplamda daha az sakatlandığını göstermiştir. Kreatinin yukarıdaki belirli yararlarını düşününüce zarardan çok koruyucu bir etki yarattığını gözlemleyebiliriz. (18,19,20)
KREATİNİN 18 YAŞ ALTI KİŞİLER İÇİN BİR ZARARI VAR MIDIR?
Kreatin Çocuklar İçin Zararlı Mı?
Çocuklarda, hatta bebeklerde kreatin takviyeleri kullanmanın uzun bir hikayesi var. Çok az sayıda çocuk doğuştan kreatin metabolizması hatasıyla doğar. Son derece nadirdir, ancak tedavi edilmezse çocuk ciddi nörolojik problemlerin yanı sıra zihinsel gerilik veya otistik bozukluklar gibi bilişsel problemlerle karşılaşabilir.
Bu çocukların bazıları kreatin monohidrat ile başarılı bir şekilde tedavi edilmiştir. Bir hasta bebeğe 25 ay boyunca günde 4 ila 8 gram kreatin verilmiştir. (bir yetişkin için günde 80 ila gram’a eşdeğerdir.) Hasta bebek, beyin ve toplam vücut kreatininin normal seviyelere yükselmesiyle önemli bir iyileşme yaşamıştır. NSCA koçu David Sandler'ın dediği gibi, "Kreatin üzerine yapılan ilk araştırma çalışmalarından bazıları aşırı zayıf bebekler üzerinde yapılmıştır. Yani, evet, kreatin güvenlidir." (21)
Kreatin Genç Atletlerde Performansı Geliştirir Mi?
Yapılan çalışmalar genç atletlerde kendi spor branşında performansının zirve dönemlerinde olmasına rağmen bazı gelişmelere neden olduğunu göstermiştir. (22)
SONUÇ OLARAK:
Kreatin bilimsel kanıtlarla desteklenen faydalara sahiptir:
EN İYİ SONUÇLAR İÇİN
Yusuf Sürer
Celal Bayar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi
Egzersiz Uzmanı
KAYNAKÇA: