Kromit Kumu Nedir

UYGULAMALAR

&#; Döküm endüstrisinde kromit kumu

Özellikleri, malzemenin maça ve kalıp yapım kumu olarak yüksek görev gri demir ve çelik dökümhanelerinde kullanılmasını sağlar. Yüksek ısıl iletkenliği, ona iyi soğutma özellikleri verir, düşük ısıl genleşme, iyi boyutsal kararlılık sağlar. Bazlığı nötre yakın olması, çok çeşitli reçine bağlama sistemleri ve inorganik bağlayıcıların kullanımına izin verir, yüksek bir refrakterliğe ve geniş bir elek dağılımına sahiptir.

&#; Çelik endüstrisinde kromit kumu

Çelik üretiminde Kromit Kum, büyük çelik tutma potalarında sürgülü kapının korunması için dolgu maddesi olarak da kullanılmaktadır.

&#;Cam endüstrisinde kromit kumu

İnce bir un haline getirildiğinde, yeşil cam içecek kaplarının üretimi için Kromit Kumu kullanılır.

Giriş

Ergitilmiş metalin, istenilen ürün şeklinin elde edilmesi amacıyla, kalıp boşluğuna dökülmesi ve katılaşarak nihai ürün oluşturmasına döküm denir. Ergitilmiş metalin kalıp kumuna giriş yüksekliği ve hızına bağlı olarak oluşturduğu basınç da göz önünde bulundurulduğunda, kalıp kumu hem sıvı metal girişinde hem de ilerleyişinde, bu kuvvetleri kaldırabilecek mukavemete sahip olmalıdır.

Bunların yanı sıra kalıplama esnasında sorun yaşanmaması, kalıp kumunun kolay şekil alabilmesi, dağılmaması ve istenilen kalıp boşluğunun kalıplamada problem çıkarmadan elde edilebilmesi için kalıp kumu; yeterli akıcılık, plastik şekil alma, elastite ve viskozite gibi daha birçok karakteristik özelliğe sahip olmalıdır. İstenilen özelliklerin sağlanması kullanılan hammaddelerin fiziksel ve kimyasal yapısı, nem, sıcaklık, kayıpları gidermek adına sisteme eklenen oranlar ve daha birçok parametreye bağlıdır.

Kalıp kumunun bu etkenlere bağlı olarak istenen özelliklerden birine ya da birkaçına sahip olmaması; sadece kalıplama esnasında modelden sıyrılmasında veya ürün yüzeylerinde değil, aynı zamanda üretim aksaklıklarının yaşanması (elek tıkanması, sarsak taşması) ve daha birçok mekaniksel aksaklığa da yol açarak zaman kaybına neden olmaktadır.

’’ Kaliteli üretim politikası ’’ benimsemiş firmalarda, kum ve kum işleyişi ile alakalı olan hatalar göz ardı edilmemelidir. Kum kaynaklı hatalar, üretim sürecini ve maliyetini, tüm sakat problemleri gibi olumsuz yönde etkilemektedir. Hatta öyle ki kalıplama kumu, sistemi ve bileşenleri açısından sakat verme yüzdesi küçümsenmeyecek derecede yüksek, ıskarta sebebidir.

Döküm kumları üretilecek malzeme tipine göre sınıf sınıf ayrılmaktadır. Lamel ve küresel grafitli dökme demir ürünleri üretimi için en çok kullanılan yaş kalıplama kumu, bentonit bağlayıcılı döküm kumudur. Döküm kumu bileşeninde, her ne kadar malzeme bazında zirkon, olivin ve kromit kumu kullanılabilse de maliyet, yapısal kararlılık, refrakterlik ve bağlayıcılık özellikleri açısından silis kumunun kullanımı daha yaygındır.

Bentonit ve silis kumunun bu kadar yaygın kullanılmasının başlıca sebebi geri dönüştürülebilir, takviye edilebilir ve maliyet açısından yüksek avantaj sağlamasıdır.

Yaş kalıplama kumu 4 ana bileşenden oluşmaktadır.

&#; Kum ( silis kumu, zirkon kumu, olivin kumu, kromit kumu, şamot kumu)

&#; Kömür Tozu

&#; Bağlayıcı ( bentonit, reçine.. )

&#; Su

Bu bileşenler göz önünde bulundurulduğunda, çalışmamızda kum bileşenleri ve bileşenlerin etkileri, yaş kalıplama kumunda istenilen özellikler, kumu etkileyen faktörler ile bu faktörlerin test sonuçlarıyla ilişkilendirilmesi ve doğru analiz yorumları hakkında bilgi sahibi olacağız.

Unutmayalım ki döküm sektörü yüzyıllardır ülkemizde ve dünyada varlığını sürdürmektedir, sürdürmeye devam edecektir. Dökme demir üretiminde, gerek ekonomik gerek de geri dönüşüm ve seri üretime uygunluk açısından yaş kalıplama kumu önemli bir faktördür.

Bunun için kalıplama kumunda, her durumun, getirisini götürüsünü önceden tahmin etmek ve analiz sonuçlarını doğru verilerle bağdaştırarak yorumlamak gerekmektedir.

Kaynaklar ve ek bilgiler

1. YILDIZ, A. Y., ŞİRİN, B., SEZER, F., DEMİREL, A. ‘&#; Kum / Metal Oranı Yüksek Parçaların Dökümlerinde Kum Özelliklerinin Optimizasyonu ve Yönetimi ’’, TÜRKDÖKÜM Dergisi, 51, NİSAN-MAYIS-HAZİRAN, sayfa 88 – 94
2. DİKEÇ, G., ‘’ Döküm Teknolojisi ’’, TÜDÖKSAD, İstanbul, , sayfa 1 – 12
3. İZGİZ, S., ‘’Yaş Kalıplama Kumu ’’, Değişim Yayınları, , sayfa 71
4. GÜNAY,Y., ŞİRİN B., ‘’ Kum Kaynaklı Döküm Hataları Teşhisi ve Önlenmesi Seminer Notları ’’, TÜDÖKSAD,
5. ’’Kalıp Kumunda Kömür Tozunun Etkisi ’’, Ekstra Metal, 51, – Ağustos
6. İZGİZ, S., ‘’Yaş Kalıplama Kumu, Özellikleri, Matematik İlişkiler ve Karıştırma Etki Derecesi ’’ Metalürji – TMOOB Metalürji Mühendisleri Odası Dergisi, , , Sayfa 35 &#; 41

İçerik hazırlığında kullanılan tüm kaynakların listesi için bu bağlantıyı takip edebilirsiniz.

Yazan: Büşra Gizem Mor. (Dökümhane Akademi ekibi hakkında ayrıntılı bilgi için bu bağlantıyı takip edebilirsiniz.)