Kıtaların Kayma Teorisi Kanıtları Nelerdir
Bilimi Anlatmamıza Yardım Edin!
Her ay milyonlarca bilimsever, Evrim Ağacı olarak karmaşık bilimsel konuları basitçe anlatmamızdan ve ülkemizde bilim anlatıcılığını geliştirmeye yönelik yaptığımız kapsamlı çalışmalarımızdan faydalanıyor. Bütçenize zarar vermeden, aylık veya tek seferlik sadece 20₺ gibi miktarlarda bize destek olarak bu çabalarımızı destekleyebilir, Türkiye'de bilim okuryazarlığını güçlendirmemize katkı sağlayabilirsiniz.
Destek Ol
Neden Destek İstiyoruz? kaynağı değiştir]
1930'lardan 1950'lerin sonlarına kadar, Vening-Meinesz, Holmes, Umbgrove ve çok sayıda kişinin eserleri, modern plaka tektoniği teorisine yakın veya neredeyse aynı olan kavramları özetledi. Özellikle, İngiliz jeolog Arthur Holmes 1920'de plaka kavşaklarının denizin altında yatabileceğini ve 1928'de manto içindeki konveksiyon akımlarının itici güç olabileceğini önerdi.[3] Holmes'un görüşleri özellikle etkiliydi: en çok satan ders kitabında, fiziksel Jeolojinin İlkeleri, kıta sürüklenme üzerine bir bölüm içeriyordu, Dünya'nın manto radyoaktif ısı dağılımı ve yüzeyde kabuk taşındı konveksiyon hücreleri içerdiğini öneren[4][5] Holmes'un önerisi, faz dengesizliği itirazını çözdü (altta yatan sıvının çekirdekten radyoaktif Isıtma ile katılaşmasını engelledi). Bununla birlikte, '30 ve '40'lardaki bilimsel iletişim savaş tarafından engellendi ve teori hala orojeni ve izostasy itirazları üzerinde durmaktan kaçınmak için çalışmaya ihtiyaç duyuyordu. Daha da kötüsü, teorinin en canlı formları, henüz gözlemlenmemiş olan Dünya'ya ulaşan konveksiyon hücre sınırlarının varlığını öngördü.
1947'de Maurice Ewing liderliğindeki bir bilim adamı ekibi, Orta Atlantik Okyanusu'nda bir yükselişin varlığını doğruladı ve tortuların altındaki deniz tabanının tabanının kimyasal ve fiziksel olarak kıta kabuğundan farklı olduğunu buldu.[6][7]Oşinograflar okyanus havzalarını batimetreye devam ettikçe, bir okyanus ortası sırt sistemi tespit edildi. Önemli bir sonuç, bu sistem boyunca "büyük küresel Rift" kavramına yol açan yeni okyanus tabanının yaratılmasıydı.[8]
Bu arada, bilim adamları denizaltıları tespit etmek için İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirilen cihazları kullanarak okyanus tabanındaki garip manyetik varyasyonları tanımaya başladılar.[9] önümüzdeki on yıl boyunca, mıknatıslanma kalıplarının başlangıçta olduğu gibi anomaliler olmadığı giderek daha netleşti. 1959-1963'te bir dizi makalede Heezen, Dietz, Hess, Mason, Vine, Matthews ve Morley, okyanus tabanının mıknatıslanmasının geniş, zebra benzeri desenler oluşturduğunu topluca fark ettiler: bir şerit normal polarite sergileyecek ve bitişik şeritler polariteyi tersine çevirdi.[10][11][12] en iyi açıklama "konveyör bandı" veya Vine–Matthews–Morley hipoteziydi. Dünyanın derinliklerinden gelen yeni magma, bu zayıf bölgelerden kolayca yükselir ve sonunda yeni okyanus kabuğu oluşturmak için sırtların tepesi boyunca patlar. Yeni kabuk, ara sıra tersine dönen Dünya'nın manyetik alanı tarafından manyetize edilir. Yeni kabuğun oluşumu daha sonra manyetize kabuğun bir konveyör bandına benzer şekilde yerinden çıkar – dolayısıyla adı.[13]
Çizgileri açıklamak için uygulanabilir alternatifler olmadan, jeofizikçiler Holmes'un haklı olduğu sonucuna varmak zorunda kaldılar: okyanus uçurumları, konveksiyon hücrelerinin sınırlarında sürekli orojenik alanlardı.[14][15] 1967 yılına gelindiğinde, okyanusun ortasındaki uçurumların keşfedilmesinden ancak yirmi yıl sonra ve şeridin keşfedilmesinden on yıl sonra, plaka tektoniği modern jeofiziğe aksiyomatik hale geldi.
Ek olarak, Marie Tharp, başlangıçta Tharp'ın haritalarının kıta sürüklenme teorisini doğruladığı gözlemlerini alay eden Bruce Heezen ile işbirliği içinde, teoriyi doğrulamak için haritacılık ve sismografik verilerde becerilerini kullanarak temel doğrulama sağladı.[16][17][18][19][20]