Küresel Isınma Nedir Zararları Nelerdir

Günümüzde sera etkisi kavramını hemen hemen her gün duymaktayız. Bu etki aslında dünyamız için faydalı bir etkidir. Ama sera gazlarının artmasıyla birlikte bu etki tehlikeli seviyelere yükselmekte ve Küresel Isınma adı verilen büyük bir çevre sorununu yaratmaktadır.

Sera Etkisi ve Sera Gazları

Güneş ışınları atmosferden geçerek yeryüzünü gün boyu ısıtmaktadır. Işınların bir kısmı ise yeryüzüne çarptıktan sonra uzay boşluğuna geri yansır. Ayrıca ısınan kara ve denizler ise sıcaklık farklarından dolayı soğumaya başlar. Karbondioksit, metan, su buharı ve azot oksit gibi gazlar ise dünyadan geri yansıyan bazı kızılötesi ışınları soğurarak bu ışınları yeryüzüne geri yansıtır. Bu şekilde dünyayı yaşanabilir sıcaklıkta tutarlar. Bu olaya sera etkisi, bunun gerçekleştiren gazlara (karbondioksit, metan, azot oksit ve su buharı) da sera gazları denir. Sera etkisi dünya üzerindeki yaşamın devamlılığı için önemli bir olaydır. Sera etkisi olmasaydı güneşten gelen ışınların hepsi kolaylıkla uzaya geri yansır, gündüzleri ısınan deniz ve karalar da geceleri çok hızlı bir şekilde soğurdu. Çünkü bu sera gazları bir nevi ısı depolama aracı gibi çalışmaktadır. Bu gazlarda depolanan ısı dünyanın yaşanılabilir sıcaklık değerinde tutulmasının sağlanmasında katkı sağlar.

Sera gazlarının atmosferde kontrolsüz bir şekilde artması sebebiyle daha fazla oranda güneş ışını sera gazlarıyla tutularak yeryüzünün ısınmasını sağlıyor. Sera etkisinin artması Küresel Isınma ve iklim değişikliğine neden oluyor. Küresel Isınma sebebiyle buzullar eriyor, deniz seviyesi yükseliyor, yeryüzünde büyük miktarlarda su kütleleri buharlaşıp atmosfere karışıyor ve sıcaklık-basınç farkından dolayı şiddetli rüzgarlar meydana geliyor. Bu da şiddetli yağmurları, fırtınaları ve tsunamileri beraberinde getiriyor.

Küresel Isınma Önleme Hamlesi “Kyoto Protokolü”

Sera etkisinin artmasının birinci sebebi havadaki karbondioksit (CO₂) oranın artmasıdır. Bu artışın sebebi fosil yakıtla çalışan motorlu taşıtlar ve santrallerin artması, nüfusun artması ve yeşil alanların azalmasıdır. Atmosferde şuan karbondioksit konsantrasyonu ppm’dir. Bu değer yılında ppm olacağı tahmin edilmektedir. İklim bilimcilerine göre yy ve yy arası yeryüzü ortalama sıcaklık artışı derece iken yy ve yy arası sıcaklık artışının da 2 derece olacağını tahmin etmektedirler. Bunun sonucunda Küresel Isınma ciddi boyutlara ulaşıp kutupların eriyip tsunamiler, şiddetli yağmur ve fırtınaları oluşturması tehlikesiyle karşı karşıya gelebilir. Ayrıca sulak alanlarda su miktarının azalması ve kutup bölgesindeki erimeler bir çok hayvan türünü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.

Sera etkisinin azaltılması için havadaki sera gazı miktarının özellikle karbondioksit miktarının düşürülmesi gerekmektedir. Ancak bu şekilde Küresel Isınma için etkili bir önlem alınacaktır. Bunun için ise fosil yakıtla çalışan enerji santrallerinin, benzin ve dizelle çalışan oto araçlarının azaltılması, atık olarak sera gazı açığa çıkaran üretim fabrikalarının özel filtreler kullanması, yenilenebilir enerji kullanımının artması ve yeşil alanların arttırılması gibi belli başlı çözümler mevcuttur. Bu çerçevede Türkiye’nin de aralarında bulunduğu sanayi ülkesi tarafından Japonya’nın Kyoto şehrinde bir protokol imzalanmıştır. Bu protokol ile ülkelerin sera gazı salınımını minimuma indirmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Ancak maalesef ki çoğu ülke daha tam anlamıyla bu protokole uymuş değildir. Dünyanın en çok sera gazını atmosfere bırakan ülkesi Amerikan Birleşik Devleti‘dir. Kişi başı yılda 5 ton sera gazını atmosfere bırakmaktadırlar. Ancak Amerika Birleşik Devletleri de bu protokole tam anlamıyla uymuş değildir.

KÜRESEL ISINMA: Atmosfere salınan karbondioksit gibi sera etkisi yaratan gazların, yer kabuğu ve denizlerin ortalama sıcaklıklarında artışa neden olmasına küresel ısınma denir. Sera etkisi doğal bir olaydır fakat çeşitli zararlı gazların insanlar tarafından atmosfere salınması sonucu denge bozularak küresel ısınmada artışa neden olur.

Dünya'daki sera etkisine neden olan gazlar % Su buharı, % Karbon dioksit, % Metan ve % ile Ozon'dur.

Sera etkisi: Atmosferin stratosfer katmanındaki gazlar ve su baharı doğal sera etkisi yaratarak dünyanın ısı dengesini korumaktadır. Bu katman güneşten gelen zararlı ışınları ve ısının bir kısmını yansıtarak uzaya geri gönderir. Geçen ışınlar da yer kabuğunu ısıtır ve ısınan hava tekrar yükselerek stratosferdeki sera gazları sayesinde atmosferde kalır.

Eğer sera gazları olmasaydı, gündüz güneşten gelen ışınlar dünyayı aşırı derecede ısıtır, geceleride dondurucu soğuklar olurdu. Gece ve gündüz arasındaki aşırı ısı farkı nedeniyle dünyada yaşam sona ererdi.

KÜRESEL ISINMANIN OLUŞUMU:

Dünya'daki sera etkisine neden olan gazların % su buharı, % karbon dioksit, % metan ve % ile ozon'dan oluşmaktadır. Petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtların yanması sonucu atmosfere karbondioksit, metan ve azot oksitleri gibi zehirli gazlar yayılır. Bu gazlar atmosferdeki sera gazlarının artmasına neden olur. Bu nedenle zarar gören doğal sistem güneşten gelen ışınları daha fazla geçirerek yer yüzünün daha fazla ısınmasına neden olur. Ayrıca yer kabuğundan yansıyan ısının tekrar atmosfer dışına çıkmasını engelleyerek sera etkisinin artmasına neden olur. Sere etkisi de dünya sıcaklık ortalamalarını artırarak küresel ısınmaya neden olur.

Küresel ısınma: Meteorolojik sıcaklık kayıtları ilk olarak yılı itibariyle tutulmaya başlandı. O zamandan günümüze dünya sıcaklık ortalamaları karşılaştırıldığında son yıllarda 0,4 ile 0,8 C derece artış olduğu ortaya çıkmaktadır. Son yirmi yılda ölçülen artış ise 0,25 – 0,4 C derecedir. Bilim insanlarının yaptığı çalışmalara göre, küresel ısınmanın etkilerinin önümüzdeki yüz yıl içinde inanılmaz boyutlara ulaşarak dünya ortalamasında ila C derece artışa neden olacağı tahmin ediliyor.

Su 0 C derecede donarak sıvı halden katı hale geçer, yani buz olur. 0 C derecede buz haldeyken sıcaklığın 0,1 derece artması buzu eriterek sıvı hale dönüştürecektir. Bu durum göz önüne alındığında küçük ısı değişimlerinin dünya ne denli değişikliklere sebep olabileceği konusunda fikir edinebiliriz.

KÜRESEL ISNMANIN SONUÇLARI:

Küresel ısınma iklim değişikliklerine sebep olarak, şiddetli kasırgalar ve sellere neden olurken, uzun süreli kuraklıklar ile de çölleşmelere neden olmaktadır.

Kutuplardaki buzulların erimesi kıyı kesimlerin tamamen sular altında kalmasına sebep olacaktır. Bu da dünyadaki yaşanabilir alanı daraltacaktır.

Karlı dağlardaki ısı değişimleri nedeniyle sık sık çığlar oluşacak ve çevresindeki yerleşim yerlerine tehlikeye sokacak.

Su kaynaklarının hızla tükenmesi sonucu susuzluk baş gösterecek.

Sıcaklık artışları kuraklık, çölleşme ve orman yangınlarına neden olmaktadır.