^"The World Factbook". 20 Eylül tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak &#;
^"Over million Kurds live in Turkey, new Turkish statistics reveal". 8 Nisan tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz &#;
^abcYildiz, Kerim; Fryer, Georgina (). The Kurds: Culture and Language Rights. Kurdish Human Rights Project.&#; Data: 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, %+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora
^abAğirdir, Bekir (21 Aralık ). "Kürtlerin nüfusu 11 milyonda İstanbul"da 2 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi". seafoodplus.info. 4 Temmuz tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz &#;Kaynak hatası:Geçersiz etiketi: "KONDA" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^"Sahi Konya'da Kürt mü var?". 8 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi.&#;
^"Göynücek'teki 4 Kürd yerleşimi". 20 Ekim tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim &#;
^abcProf. Dr. Mesut YEĞEN, Uğraş Ulaş TOL, Mehmet Ali ÇALIŞKAN (Ocak ). Hacettepe Üni. ,; Konda , ; Prof. Dr. Mesut YEĞEN, (PDF). seafoodplus.info ss.&#; 24 Haziran tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi.&#;
^"Arşivlenmiş kopya". 3 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül &#;
^" MGK etnik raporu - Zirve katliamı sonrası". Habertürk. 14 Haziran tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat &#;
^"Turkey - Peoples". Joshua Project. 19 Ocak tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül &#;
^Zeyneloğlu, Sinan; Civelek, H. Yaprak; Coşkun, Yadigar (). "Kürt sorununda antropolojik ve demografik boyut: Sayım ve araştrma verilerinden elde edilen bulgular". Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 8 (1). ss.&#;sf. ISSN: 23 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim &#;
^Held, Colbert C. (). "The Turkish Population". Middle East patterns: places, peoples, and politics. Westview Press. ISBN&#;&#;
^Houston, Christopher (). "Creating a Diaspora within a Country: Kurds in Turkey". Encyclopedia of Diasporas. II. Springer US. ss.&#; ISBN&#;&#;
^ab"Kürtler açlık ve yoksulluk içinde". KONDA. Radikal. 3 Aralık 13 Nisan tarihinde kaynağından arşivlendi.&#;
^"Kürt dinamiği ve İstanbul'a Kürt göçleri". seafoodplus.info 27 Temmuz tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz &#;
^abKürt Meselesi’nde Algı ve Beklentiler Araştırması(PDF). Mayıs 9 Aralık tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran &#;
^TÜİK , İBBS-Düzey1 Nüfusu
^abcProf. Dr. Mesut YEĞEN, Uğraş Ulaş TOL, Mehmet Ali ÇALIŞKAN (Ocak ). Kürt Seçmenlerin Oy Verme Dinamikleri: Kuzeydoğu- Ortadoğu ve Güneydoğu Anadolu Alt Bölgelerinde Seçmenin Siyasal Tercihlerinin Sosyolojik Analizi(PDF). seafoodplus.info 24 Haziran tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi.&#;
Yararlanılan kaynaklar[değiştir kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Türkiye Kürtleri ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
kaynağı değiştir]
Ana madde: Kürt diasporası
Kürt diasporası, Kürdistan olarak anılan ve Orta Doğu'da bulunan coğrafî bölge dışındaki Kürt topluluklarını tanımlamaktadır ve genel olarak Türkiye, İran, Irak ve Suriye sınırlarında kalan coğrafî bölgedeki özellikle yüzyılın sonlarına doğru gelişen siyasi çatışmalar ve ihtilaflar sebebiyle gerçekleşen göçlerin bir sonucudur.[21]
Göçler sonucu oluşan Kürt diasporası, Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı Kürdistan bölgesi hariç, özellikle Batı Avrupa'da yoğunluktadır. Batı Avrupa dışında, özellikle eski Sovyet ülkelerindeki Kürt nüfus ile birlikte Orta Doğu'nun farklı bölgelerinde, Orta Asya ve Kuzey Amerika'da da kayda değer Kürt toplulukları bulunmaktadır.[21][36]
Paris Kürt Enstitüsü'nün verdiği verilere göre Almanya'da - , Fransa'da - , Hollanda'da - , İsviçre'de - , Belçika'da - , Avusturya'da - , İsveç'te - , Birleşik Krallık'ta - , Yunanistan'da - , Danimarka'da - , Norveç'te - , İtalya'da - , Finlandiya'da - , ABD'de ise yaklaşık - ve Kanada'da 'i aşkın Kürt yaşamaktadır.[12] Ancak son yıllarda çeşitli nedenlerden ötürü pek sıklıkla gerçekleşen göçler, özellikle Almanya'da son yıllarda Kürt nüfusunun 1 milyonu geçtiğini tahmin ettirmektedir.
Diasporalar Ansiklopedisi (Encyclopedia of Diasporas) de diaspora dağılımını, Paris Kürt Enstitüsü'nün sayılarına benzer sayılarla ifade etmiştir.[21] Orta Doğu'da, Lübnan ve İsrail'de de kayda değer Kürt toplulukları yaşamakta[36], Lübnan'daki Kürtlerin sayısının - arasında olduğu,[21] İsrail'deki Kürt Yahudilerin sayısınınsa yaklaşık olarak civarında olduğu tahmin edilmektedir.[36] Ayrıca yüzyılın ikinci yarısında Sovyetler Birliği sayıları olduğu sanılan bir Kürt topluluğuna ev sahipliği yapmaktaydı; bununla birlikte Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası bölgedeki Kürt toplulukları, gerek bölge içinde gerekse bölge dışında, farklı yerlere göç etmişlerdir. Bunun başlıca sebepleri arasında Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası yaşanan Kafkaslarda oluşan bağımsız cumhuriyetlerdeki, özellikle de etnik temellere dayanan, silahlı çatışmalar büyük bir rol oynamıştır.[36] Bugün büyük bölümü göçmüş olan Ermenistan Kürtleri'nin yanı sıra Azerbaycan, Kırgızistan, Gürcistan gibi ülkelerdeki Kürtler de büyük oranda göçme eğilimindedirler; bölgede göç alan ülkelere örnek olaraksa Kazakistan ve Rusya verilebilir.[36] Bölgedeki Kürt toplulukları hakkında az sayıda güvenilir bilgi bulunmaktadır.[36]
Özellikle Avrupa'daki ilk Kürt topluluklarının geçmişi daha erken dönemlere dayandırılabilse de, genel olarak Kürt diasporası özellikle yüzyılın ikinci yarısında yaşayan birçok siyasi gelişme, silahlı ihtilaf, savaş, şiddet olayı ve yıkım sebebiyle olmuştur. Örneğin, 'da Kürt Cumhuriyeti'nin İran tarafından mağlup edilmesi sonrasında bölgedeki birçok Kürt Irak'a ve Sovyetler Birliği'ne kaçmıştır. Sovyetler Birliği'ndeki Kürtler pek çok Sovyet cumhuriyetine yerleşmişlerdir. 'lerde gerçekleşen, tarihli İran'daki darbe ile tarihli Bağdat'ta gerçekleşen durumlar mültecilere yol açmış; İran'daki sonrasında bazı Kürtler Sovyetler Birliği'ne ve Doğru Avrupa'ya kaçarken, Bağdat'taki sebebiyle bazı Kürtler Birleşik Krallık'a ve İran'a kaçmıştır. Sonrasında özellikle bağımsız bir Kürt devletini hedefleyen hareketlerin yenilgisi sonucu birçok Kürt Avrupa ve Kuzey Amerika gibi bölgelere, Batı'ya iltica etmiştir. Sayılarının civarı olduğu tahmin edilen bu mülteci gruplarının Batı'daki Kürt diasporasının temelini oluşturduğu ve ilk kalıcı Kürt toplulukları olduğu düşünülmektedir.[21] 'lara doğru Irak'taki Kürt köylerinin yıkımı da Kürt diasporasının gelişiminde önemli bir rol oynamış birçok Kürt ülke dışına çıkmıştır. Türkiye'de Askerî Darbesi ve sonrasında ortaya çıkan ve etkinliğini hâlen koruyan Kürt ayrılıkçı hareketi ve bu ortaya çıkan çatışmalar ve şiddet olayları sonucu birçok Kürt başta Avrupa olmak üzere Batı'ya göç etmiştir.[21] Aynı zamanda gerek zorunlu şehirleşme gerekse şiddet olayları sebebiyle ülkesi içinde yerinden edilen kişilerin sayılarının milyon[] ile 2,5 - 3 milyon[] arasında olduğu tahmin edilmektedir.
Genel olarak Kürt topluluklarının yaşadıkları ülkelerdeki asimilasyonuna yönelik çabalar Kürt topluluklarında birçok karşıt hareketin doğmasına sebep olmuş, meydana gelen şiddet olayları ve çatışmalar, İran'da 'dan, Türkiye'de ise 'ten bugüne kadar varlığını korumuş ve korumaya devam etmekteyken Irak'ta 'den 'e kadar varlığını sürdürmüştür.[21]
Bununla birlikte Kürt diasporasının oluşumundaki tek faktör tarihî coğrafî bölgelerindeki ihtilaflar ve siyasi gelişmeler değildir: özellikle ekonomik sıkıntılar ve dünya ekonomisindeki çeşitli olaylar Kürt diasporasının oluşumunda önemli bir yere sahip olmuş; örneğin 'larda Batı Avrupa'da gerçekleşen ekonomik patlama bölgeye birçok Kürt topluluğun göçmesine sebep olmuştur.[21]
Kürt asıllı Alman gazeteci-yazar Mely Kiyak
Kürt diasporası Kürt kültürüne önemli katkılarda bulunmuş, özellikle 'larla birlikte açılan Kürt yayın kuruluşlarıyla birlikte Kürt medya kültürünün temellerini atmıştır. Bununla birlikte Kürt diasporasındaki farklı yayınlar ve etkinlikler sıklıkla bu yayın ve etkinliklerin başındaki Kürt gruplardan etkilenmiştir. Kürt kültürünün farklı ülkelerin sınırlarındaki Kürt topluluklarının o ülkedeki eğilimler sebebiyle farklı birçok eğilimi içinde barındırması bu açıdan önemlidir; örneğin birçok Kürt dili lehçesinin mevcut olmasının yanı sıra Kürt dilleri, farklı ülkelerde, farklı alfabeler tercih edilerek yazılmaktadır. Latin harflerini kabul etmiş ve resmî dili olan Türkçe için Latin harflerinin kullanan Türkiye'deki Kürtler de Kürt dili için Latin harflerini kullanma eğilimindeyken, tam tersinin söz konusu olduğu İran ve Irak'taki Kürtler daha ziyade Arap harflerini kullanırlar. Bunun Kürt diasporasının etkinliklerindeki bir dışavurumuna şu örnek verilebilir: Birleşik Krallık'ta, 'te kurulmuş olan Med-TV, büyük oranda Türkiye kökenli Kürtlerin yönetiminde olmasının bir sonucu olarak, Kurmanci lehçesini ve Latin harflerinin kullanımını benimsemiştir.[21] Diasporanın bölündüğü devletlerin de yardımlarıyla Kürt diasporası birçok kültürel yayının kaynağı olmuş, bu hususta genellikle Orta Doğu'daki ana Kürt topluluklarını geçmiştir. Örneğin İsveç'te ile tarihleri arasında Kurmanci dilinde eser basılmıştır.[] Bunda Orta Doğu'daki ana Kürt toplulukları üzerindeki çeşitli kültürel baskıların da etkisi olmuştur; örneğin Kürt diline dair çeşitli yasaklar Türkiye ve Irak gibi ülkelerdeki Kürt dilindeki yayınların önünü kesmiştir. Bununla birlikte 'lardan itibaren bu yasakların bertaraf edilmesi tersi yönde etki etmiş ve Türkiye ve Irak'ta Kürt dilindeki yayınların sayıları artarken, diasporanın bazı yayınlarının düştüğü veya yayın merkezlerinin Orta Doğu'ya taşındığı bile gözlemlenmiştir.[21]
Kürt sosyal yapısı Kürt diasporasında da etkinliğini sürdürmüştür. Ayrıca Kürt diasporasının oluşum sürecinde, farklı zamanlarda farklı sosyal gruplardan Kürtlerin ülkelere gelmesi önemli bir konudur. Örneğin 'lerin ortalarına kadar Batı'daki Kürt diasporasının çoğunluğu ya işçi statüsüyle gelmiş kişilerdi (Almanya'daki "konuk işçi" olgusu) ya da siyasi mültecilerdi ki bu ikinci grup, yani siyasi mülteciler, sıklıkla orta sınıf mensubu kimselerdi. Bununla birlikte 'lerin ortalarından itibaren bir değişim başlamış, örneğin çiftçiler ve bunların yanı sıra bir dönem gerilla olarak savaşmış kişiler de bölgeye gelmiş ve büyük ölçüde diasporanın oluşum sürecine katılmıştır.[21] Batı medyasında dikkat çekmiş ve birçok kere konu edilmiş bir başka konu da ataerkil Kürt sosyal yapısının Kürt diasporasındaki çeşitli sonuçlarıdır; örneğin özellikle kadına karşı şiddet ve namus cinayetleri Batı'da tartışma konusu olmuştur.[21] Benzeri sosyal yapıya sahip diğer azınlıklarda da,[] örneğin Türklerde,[][] benzeri namus cinayetleri gerçekleşmiş ve bunlar da Batı medyasında yankı bulmuştur.
Avrupa[değiştir
İşte K&#;rdistan B&#;lgesi’nin n&#;fusu…
A+A-
Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Bölgesi’nin nüfusunun (göçmenler hariç) 5 milyon bin olduğu açıklandı.
Rûdaw’a konuşan Kürdistan Bölgesi İstatistik Komisyonu Başkanı Sirvan Muhammed, yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Irak’ta yapılan araştırmada, Kürdistan Bölgesi’nin Duhok ilinde %, Erbil’de % ve Süleymaniye’de ise, % nüfus artışı saptandığını söyledi.
yılında yapılan benzer bir araştırmada, Duhok'ta %, Erbil'de %, Süleymaniye’de ise % artış belirlenmişti.
Sirvan Muhammed, kırsal kesimde çocuk sayısının fazla olduğunu ve istatistiklere göre Duhok’ta halkın %26’sının, Erbil’de %19’unun, Süleymaniye’de ise %16’sının kırsal kesimde yaşadığını söyledi.
Muhammed, kadınların 15 - 46 yaş aralığında doğum yaptığını belirtti.
Ayrıca, istatistiklere göre, bu yıl Kürdistan Bölgesi’nde nüfus %, Türkiye’de %, İran’da ise % oranında arttı.
Sirvan Muhammed, yılında Kürdistan Bölgesi’nde nüfusun % azalacağını, çünkü çoğu ailenin daha iyi eğitim için az çocuk yapma kararı verdiğini belirtti.
İstatistik Kurumu’na göre, başkent Erbil’in nüfusu 2 milyon 9 bin , Süleymaniye ile Halepçe’nin nüfusu 2 milyon 39 bin , Duhok’un nüfusu ise bir milyon bin oldu.
Kürdistan Bölgesi’nin toplam nüfusu ise 5 milyon bin ’ya yükseldi.
yılında nüfusun 6 milyon bin 83 olacağı tahmin ediliyor. Sözkonusu tarihte Erbil’de 2 milyon bin , Süleymaniye ve Halepçe’de 2 milyon bin 50, Duhok’ta ise bir milyon bin kişinin yaşayacağı öngörülüyor.
Kürdistan Bölgesi’nde yaklaşık 2 milyon göçzede ile çalışmak üzere gelen yüzbinlerce yabancı ülke vatandaşı da yaşıyor.
Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin idaresi dışında kalan Güney Kürdistan’ın (Kerkük, Şengal vb.) diğer bölgeleri ile başta Bağdat olmak üzere orta ve güney Irak’takilerle birlikte ayrıca yaklaşık 3 milyon Kürt nüfusu bulunuyor.