Küçük Prens Önsöz

Dış bağlantılar[değiştir

I A ltı ya şın d a yke n G e rçe k Ö ykü le r a dlı. b alta girm em iş o rm a n la rd a n sö z e d e n b ir kita p ta ko rku n ç b ir re sim g ö rm ü ştü m . B o a yıla n ın ın bir h a yva nı n a sıl yu ttuğ u n u g ö ste riyo rd u . R e sm i yu ka rıya çizd im . K ita p ta şu n la r ya zılıydı: "B o a yıla n ı avın ı b ü tü n h a lind e çiğ n em e d e n yu ta r. O n d a n so n ra h içbir ye re kım ıld a yam a z v e a ltı a y sü re n sin d irim i b o yu n ca u yu r." B a lta girm em iş o rm a n la r ü ze rin e u zu n u zu n d ü şü n d ü m b u n la rı o ku yu n ca . S o n ra d a b ira z ça b a ve re n kli kalem le ilk re sm im i ya p tım . İşte l n um a ra lı re sm im a yn e n şö yle yd i: S a n a t ya pıtım ı b ü yü kle re g ö ste rd im . K o rku p ko rkm ad ıkla rın ı so rd u m . "K o rkm a k m ı? " d e d ile r. "Ş a p ka d a n m ı? " İyi am a, şa p ka re sm i ya pm am ıştım ki b e n . F ili yu tm uş o la n b ir b o a yıla n ı re sm i ya pm ıştım . A m a b ü yü kle r a n lam a dığ ı için o nla ra b ir re sim d a h a ya p tım . B ü yü kle r a çık se çik g ö rü p a n la sın la r d iye fili yu tm u ş o la n yıla n ın içini çizdim . Ş u b ü yü kle re h e r şe yi te k te k a çıklam a k g e re kir h e p . 2 n um a ra lı re sm im d e şö yle old u : B ü yü kle r b u ke z d e b o a yıla n ın ın içinin ya d a d ışın ın re sim le riyle u ğ ra şm a yı b ıra kıp , ke n dim i co ğ ra fya, ta rih , a ritm etik ve dilb ilgisin e ve rm em i ö ğ ü tle dile r. İşte d a h a a ltı ya şın d a yke n b e lki d e ço k b ü yü k b ir re ssa m o lm a fırsa tın ı b ö yle ce ka çırm ış o ld um , l ve 2 n um a ra lı re sim le rim in b a şa rısızlığ ı h ev e sim i kırm ıştı d o ğ ru su . B ü yü kle r h içbir şe yi ke n d ilikle rin d e n a n lam ıyo rla r. O n la ra h e p bir şe yle ri a çıklam a k zo ru n d a o lm ak n e ka d a r d a sıkıcı b ir şe y ço cu kla r için . B e n d e b a şka b ir m e sle k se çtim ke n d im e : pilo t old um . D ü n ya n ın h e r ye rin d e bira z u çtum . C o ğ ra fya n ın ço k işim e ya ra d ığı bir g e rçe k. B ir b a kışta Ç in 'd e m iyim , yo ksa A rizo n a 'd a m ıyım a nla rım . G e ce le yin yö n üm ü şa şırın ca ço k ya ra rlı olu r b u bilgile r. H a ya tım b o yu n ca birço k ö n em li kim se yle ilişkile rim old u . B ü yü kle rin a ra sın d a d a ço k b ulu n d u m . O n la rı ço k ya kın d a n ta n ım a fırsa tı g e çti e lim e. A m a d o ğ ru su o n la r h a kkın d a ki ilk ya rg ım d a bir d e ğ işm e o lm a d ı. Z am a n zam a n a ra la rın d a b ira zcık d a h a ze ki g ö rü n e n le r olm a d ı d e ğ il. Ö yle zam a nla rd a h em e n h e p ya n ım d a ta şım a kta old u ğ um l n um a ralı re sm im i çıka rıp d e n e m em i ya p ıyo rd um : b a kalım kavra yışı ye rin d e m i diye . A m a n e ça re , o d a sö zle şm iş g ib i ö te kile rle a yn ı ya n ıtı ve riyo rd u : "Ş a p ka ." E h . b u n u n ü ze rin e b e n d e o n a b o a yıla n ın d a n , b alta g irm em iş o rm a n la rd a n , ya d a yıld ızla rd a n fila n sö z e tm iyo rd um a rtık. A nla ya ca ğ ı d ü ze ye inive riyo rd um ; b riçte n , g o lfte n . p olitika d a n , kravatta n fila n sö z a çıyo rd u m . B ü yü kte ki ke yfi g ö rü n siz a rtık; a klı b a şın d a b iriyle ka rşıla ştı ya so n u n d a . II B u n d a n a ltı yıl ö n ce B ü yü k S a h ra Ç ölü ü ze rin d e u ça ğ ım la g e çirdiğ im ka za ya ka d a r işte b u yü zd e n ya p a ya ln ız bir h a ya t sü rd ü m . M o to rd a bir p a rça kırılm ıştı. D e ğ il tam irci, ya n ım d a bir yolcu bile o lm a d ığ ın d a n b u çe tin işe te k b a şım a ko yulm u ştum . B en im için ölüm ya d a kalım dı b u . çü n kü yaln ız ca b ir h afta lık su yum va rd ı. İlk g e ce e n ya kın ye rle şim m e rke zin d e n b in kilom etre u za kta kum d a u yu d um . O kya n u su n o rta sın d a sa lıyla ka la kalm ış bir d e n izcid e n bile ço k d a h a ya ln ızdım . B u yü zd e n g ü n d o ğ a rke n in ce cik bir se sle u ya n d ırıld ığım d a n a sıl şa şırd ığ ım ı ta hm in e d e rsin iz sa n ırım . İn ce se s, "L ü tfe n ," diyo rd u . "B a n a b ir ko yu n çizin! "Ne?.." "B ir ko yu n çizin!" Y a ttığ ım ye rd e n a ya ğ a fırla d ım . B e ynim d e n vu rulm uş g ib iydim . G ö zle rim i a çıp a çıp ka p a d ım . Ç evrem e b a ktım . K ü çü cü k, ola ğ a n d ışı b iri cid d i b a kışla rla b e n i sü zü yo rd u . S o n ra d a n re sm in i ya pm a ya çalıştım , am a ke n d isi re sm in d e n ço k d a h a se vim li ta b ii. A m a b u b e n im su çu m d e ğ il. D a h a a ltı ya şın d a yke n b ü yü kle r re sim ya pm a ko n u su n d a h e v e sim i kırdıkla rın d a n , b o a yıla n ının d ışta n ve içte n g ö rü n ü m le ri d ışın d a b a şka b ir şe y çizm e yi ö ğ re n em e d im . Ş a şkın şa şkın , ka rşım d a d u ra n b u kişiye b a kıyo rd um . E n ya kın ye rle şim m e rke zin d e n tam bin kilom e tre u za kta o ld u ğ u m u sö ylem iştim . A m a b u kü çü k kişinin h iç d e çöld e ka yb o lm u ş, yo rg u n lu kta n , a çlık ya d a su su zlu kta n p e rişa n o lm u ş v e ya ko rkm u ş b ir g ö rü n ü şü yo ktu . K e n d im i to pla yıp ko n u şm a ya ça lıştım : "A m a se n S e n b u ra d a n e a rıyo rsu n ? " A lça k bir se sle , ço k ö n e m li bir şe y sö ylü yo rm u şça sın a yin e le di: "L ü tfe n B ir ko yu n çizin b a n a " K afa n ız a lla k b u lla k olu n ca sö yle n e n i ya p m am a zlık e d em iyo rsu n u z. S ize sa çm a ya d a g ü lü n ç g e le bilir, am a e n ya kın ye rle şim m e rke zin d e n b in kilom e tre u za kta ölüm te h like siyle yü z yü ze b ir h a ld e olu şu m a b a km a ksızın ceb im d e n d o lm a ka lem im le bir kâ ğ ıt çıka rdım . A m a b ird e n a klım a yılla rım ı co ğ rafya ya , ta rih e , a ritm etik ve d ilb ilgisin e ve rdiğ im g e ldi. R e sim yap m a yı bilm iyo rd um ki. B ira z ü zü le re k b u n u sö yle diğ im d e , "N e ola ca k ca nım ," d e d i kü çü k ço cu k. "B ir ko yu n çizive rin işte " D a h a ö n ce h iç ko yu n çizm em iştim . B u n e d e n le o n a ko yu n ye rin e , çizm e yi b e ce re b ildiğ im iki re sim d e n birin cisini çizdim . Ş u , b o a yıla n ının d ışta n g ö rü n ü şü n ü . R e sm i g ö ste rin ce ço cu ğ u n sö yle d ikle ri b e n i ço k şa şırttı: "H a yır, h a yır! F ili yu tm u ş o la n b o a yıla n ın ın re sm in i iste m iyo rum b e n . B o a yıla n ı ço k te h like li, fil ise ço k b ü yü k. B e n im yaşa d ığ ım ye rd e ö yle kü çü ktü r ki h e r şe y. B ü tü n iste d iğim bir ko yu n . B ir ko yu n çizin b a n a ." S o n u n d a b ir ko yu n re sm i ya ptım . D ikka tle in cele d i. S o n ra d a , "H a yır," d e di. "B u ko yu n ço k za yıf, h a sta g ibi. B a şka b ir ko yu n çizin ." B a şka b ir ko yu n çizd im . B u ke z ta tlı ve h o şg ö rü lü b ir g ü lüm se m e yle , "S iz d e g ö rü yo rsu n u z ki," d e d i. "K o yu n d e ğ il b u , ko ç. B o yn u zla rı va r b a ksa n ıza ." B ir ko yu n d a h a çizdim . O d a ö te kile r gib i b e ğ e n ilm e d i. "B u d a ço k ya şlı," d e di. "U zu n b ir sü re ya şa ya ca k b ir ko yu n istiyo rum b e n " A m a a rtık sa b ır fila n ka lm am ıştı b e n d e , çü n kü m oto ru b ir a n ö n ce sö km e k istiyo rd um . B u yü zd e n d e a şa ğ ıd a ki re sm i çizip b ir d e a çıklam a ya p tım : "B u se n in ko yu n u n u n ku tu su . K o yu n ku tu n u n için d e ." G e n ç e le ştirm e n im in yü zü a yd ınla n ıve rd i b ird e n . "E ve t!" d e di. "T am iste d iğim g ibi old u işte . S izce b u ko yu n ço k o t iste r m i? " "Niye sordun?" "Ç ü n kü ya şa d ığ ım ye rd e h e r şe y ö yle kü çü k ki" "C a n ım a rtık bir ko yu n için bira z ot b ulu n u r h e rh a ld e . H e m sa n a çizdiğ im ko yu n ço k kü çü k za te n ." R e sm e b a ka ra k b o yn u n u b ü ktü . "B a n a p e k kü çü k gib i g e lm e d i. H e y! B a k se n şu n a , u yu d u ." İşte kü çü k p re n sle ilk ta n ışm am b ö yle o ld u . III N e re d e n g e ld iğin i ö ğ re nm e k old u kça zam a n ım ı ald ı. B a n a b ir sü rü so ru soruyor, ama benim so ru la rım ı d u ym a zlıkta n g eliyo rd u h e p . A rtık, ra stla ntıyla a ğ zın d a n çıka n sö zle ri bir a ra ya g etire re k a n la ya b ild im n e a n la d ıysa m . Ö rn e ğin u ça ğ ım ı ilk ke z g ö rd ü ğ ü n d e (u ça ğ ım ı çizm em i istem e yin n e olu r, ço k ka rışık, b e ce rem em ), Nedir bu?" diye sordu. "U ça k. B e n im u ça ğ ım ." U çtu ğ um u ö ğ re nm e si b e n i ço k g u ru rla n d ıra ca ktı. "N e ? Y o ksa g ö kyü zü n d e n m i in din ? " d iye b a ğ ırd ı b ird e n . "E vet," d e d im ö n e m sem iyo rm u ş g ibi b a şım ı çevire re k. "A m a b u ço k h o ş!" d e d i kü çü k p re n s. S o n ra d a ka h ka h a la rla g ülm e ye b a şla d ı. B ira z ra h a tsız etti b e n i b u . D o ğ ru su b a şım a g e le n ta lih sizlikle rin cid diye alınm a sın ı iste rim . G ülm e sin i b itirip , "D em e k se n d e g ö kyü zü n d e n g e liyo rsu n ," d e d i. "H a n g i g e ze g e n d e n p e ki? " B ird e n ka rşım d a ki kü çü k ya ra tığ ın bir tü rlü a n lam ve rem e d iğim va rlığ ıyla ilgili bir ışık belirdi kafamda. Olabilir miydi? Duraksamadan sordum: "S e n b a şka b ir g e ze g e n d e n m i g eliyo rsu n ? " Y a n ıt verm e di. U ça ğ ım d a n g ö zle rin i a yırm a d a n b a şın ı sa lla d ı h afifçe . "B u n u n la p e k d e u za kla rd a n g e lm iş o lam a zsın za ten." dedi. B ir sü re u zu n u zu n d ü şü n d ü . S o n ra ce b in d e n çizdiğim ko yu n u çıka rıp h a zin e sin i in celem e ye d ald ı. B u tam d a a çıklığ a kavu şm am ış o la n "b a şka g e ze g e n " o la yın ın n a sıl kafam a ta kıldığ ın ı ta hm in e d e rsin iz. B ir şe yle r d a h a ö ğ re n e b ilm e k için ça b a g ö ste rm e liydim . "B a k ca n ım , sö yle r m isin , n e re d e n g e ld in se n ? Ş u 'ya şa d ığ ım ye r'd e d iğin ye r n e re si? K o yu n u n u g ö tü re ce ğ in ye r yani?" B ir sü re su sku n su sku n d ü şü n d ü kte n so n ra , "B iliyo r m u su n ," d e d i. "K o yu n u m b a n a v erd iğin b u kutu yu g e ce le ri evi o larak kullanabilir." "E vet. A yrıca iyi ço cu k olu rsa n sa n a b ir ip d e ve re b ilirim , g ü n d ü zle ri o n u b a ğ lam a n için ; h a bir d e ka zık ta b ii." A m a b u ö n e rim kü çü k p re n ste şo k e tkisi ya p tı sa n ki. "B a ğlam a k m ı!" d e d i. "O niye ki? " "B a ğlam a zsa n , çe ke r g id e r, ka yb olu r." K ü çü k a rka d aşım yin e bir ka h ka h a a ttı. "G id e r m i? N e re ye gid e b ilir ki? " "H e r ye re. B u rn u n u n d o ğ ru su n a çe ke r g id e r." "N e fa rk e d e r ki? " d e di kü çü k p re n s. "N a sıl olsa h e r şe y kü çü cü k b e n im ya şa d ığ ım ye rd e ." Sonra da ekledi; sesi b ira z ü zü n tü lü gibiyd i: "B u rn u n u n d o ğ ru su n a g itse d e kim se fa zla u za ğ a gidemez orada" IV B ö yle ce ço k ö n e m li bir şe y ö ğ re nm iştim : K ü çü k p re n sin g e ld iğin i sö yle d iği g e ze g e n o lsa o lsa b ir ev b ü yü klü ğ ü n d e yd i! B u b e n i ço k d a şa şırtm am ıştı d o ğ ru su . Ç ü n kü b ild iğim iz, isim le ri ko n u lm u ş D ü n ya , Jü p ite r, M a rs, V e n ü s g e ze g e n le rin in ya n ı sıra u za yd a a dı ko nm am ış, b a zıla rı tele sko p la b ile g ü çlü kle g ö rü le bile ce k ka d a r kü çü k yü zle rce g e ze g e n o ld u ğ u n u b iliyo rd um . G ö kb ilim cile ri b u n la rd a n birin i ilk ke z g ö rü p o rta ya çıka rd ığ ın d a isim ve rm e k ye rin e ya ln ızca bir n um a ra veriyo rla r. Ö rn e ğin "A ste ro id 3 2 5 " g ibi. K ü çü k p re n sin g eld iği g e ze g e n in B -6 1 2 d iye b ilin e n a ste ro id o ld u ğ u ko n u su n d a b e n i h a klı çıka ra ca k cid d i b ir n e d e n im va r. Bu asteroidi ilk ke z 1 9 0 9 yılın d a bir T ü rk g ö kbilim ci te le sko p la g ö zlem ya p a rke n g ö rm ü ş. B u b ulu şu n u h e m e n U lu sla ra ra sı G ö kb ilim i T o pla n tısı'n d a b ü yü k b ir h e ye ca nla su n m u ş, am a a d am ca ğ ız şa lva r, ce p ke n v e fe s g iyiyo r d iye o n u n sö yle d ikle rin e h iç kim se d e ğ e r v erm em iş. B üyü kle r b ö yle d ir işte B ir sü re so n ra b ir T ü rk lid e ri h e rke sin A vru p a lıla r g ibi g iyinm e sini zo ru n lu kılm ış, h a tta b u n a u ym a ya n la rı ö lüm le ce za la n d ıra ca ğın ı sö ylem iş d e , 1 9 2 0 yılın d a a yn ı g ö kb ilim ci e tkile yici ve şık b ir giysiyle A ste ro id B - 'yi ta n ıta b ilm iş. B u ke z h e rke s ilgiyle izlem iş o n u n sö yle d ikle rin i. Ş u a n d a size b u a ste ro idle ilg ili b u ka d a r ço k şe y a n la ta b iliyo r, n um a ra sın ı fila n sö yle ye b iliyo rsa m b u h e p b ü yü kle r sa ye sin d e o lu yo r. B ü yü kle r sa yıla ra b a yılırla r. Y e ni bir a rka d a ş e d in d iniz diyelim : o n u n h a kkın d a h içbir zam a n a sıl so rm a la rı g e re ke n le ri so rm a zla r. "S e si n a sıl? " d em e zler ö rn e ğ in , ya d a . "H a n g i o yu nla rı sev e r? K e le b e k kole ksiyo n u va r m ı? " diye so rm a zla r. O n u n ye rin e . "K a ç ya şın d a ? " d e rle r. "K a ç ka rd e şi va r? K a ç kilo ? B a b a sı ka ç p a ra ka za n ıyo r? " A n ca k b u sa yıla rla ta n ıya b ile ce kle rin i sa n ırla r a rka d a şın ızı. E ğ e r b ü yü kle re , "G ü zel bir ev g ö rd ü m , kırm ızı tu ğla lı: p e n ce re le rin d e n sa rd u n ya la r sa rkıyo r, d a m ın d a ise kum rula r va r," d e rse n iz, n a sıl bir evd e n sö z e tm e kte old u ğ u n u zu b ir tü rlü a n la yam a zla r. N e zam a n ki o nla ra , "Y ü z m ilyo nlu k b ir ev g ö rd üm ," d e rsiniz, işte o zam a n size , "O o, n e ka da r g ü ze l bir evm iş!" d e rle r g ö zle rini ko ca ko ca a çıp. A yn ı şe kild e o n la ra , "K ü çü k p re n sin g üle r yü zlü lü ğ ü , ta tlılığ ı ve bir ko yu n istiy o r olm a sı, o n u n va r o ld u ğ u n u g ö ste rir. B irisi bir ko yu n istiyo rsa , b u o n u n v arlığın ın ka n ıtıd ır." d e rse n iz size in a n m a zla r, d a lg a g e çe rle r. A m a o n la ra , "K ü çü k p re n sin g eld iği g e ze g e n in a d ı A ste ro id B -6 1 2 'd ir," d e rse n iz, işte o za m a n size in a n ıv erirle r ve sıkıcı so ru la r so rm a zla r. B ü yü kle r b ö yle d ir işte . A m a b u n u o nla ra a n la ta bilm ek o la n a ksızd ır. Ç o cu kla r b ü yü kle r ka rşısın d a h e r zam a n sa b ırlı ve a n la yışlı o lm a k zo ru n d a la r. D o ğ a l ola ra k, ya şa m ı a n la ya n bizle r için sa yıla rın hiç ö n e m i yo k. B u ö ykü ye tıp kı p e ri m a sa lla rın d a o ld u ğ u g ib i b a şlam ış o lm a yı iste rd im . "B ir zam a nla r ke nd isin d e n b ira zcık d a h a b ü yü k bir g e ze g e n d e ya şa ya n kü çü k b ir p re n s v a rm ış. B u p re n s b ir ko yu n istiyo rm u ş" diye b ilirdim ö rn e ğin . Y a şa m ı a n la ya bile nle r için em inim b u ço k d a h a g e rçe kçi bir h ava ve rird i ö yküm e . H iç kim se n in kita b ım ı ö ze n sizce o kum a sın ı iste m em d o ğ ru su . B u a n ıla rım ı ya za rke n ço k ü zü n tülü a nla r ya şa d ım . A rka d a şım , ko yu n u ile b irlikte b e n i bıra kıp gid e li tam altı yıl o ld u . O n u b u ra d a a n latm a ya ça b alıyo rsam , bu bira z d a o n u u n u tm am ak için . A rka d a şı u n u tm a k çok ü zü cü b ir şe y. H e rke sin a rka d a şı o lm am ıştır. A rka d a şım ı u n u tu rsa m , ke n d im i o , sa yıla rd a n b a şka b ir şe ye d e ğ e r v e rm e ye n b ü yü kle r gib i h isse d e rim sonra. İşte yin e b u am a çla bir kutu b o ya ve ka lem sa tın a ldım ke n d im e. B u ya şta n so n ra re sim ya pm a ya ka lkışm a k b e n im için çetin işti d o ğ ru su . H e le altı ya şın d a n b e ri te k ya p tığ ım re sm in bir b o a yıla n ının içte n v e d ışta n g ö rü n ü şü o ld u ğ u d ü şü n ü lü rse R e sim le ri ola b ild iğin ce g e rçe ğ e u yg u n çizm e ye ça lışa ca ğ ım ta b ii. A m a b a şa ra ca ğ ım d a n p e k em in d e ğ ilim a çıkça sı. B ir re sim fe n a olm u yo r d e rke n , b ir ö te kinin g e rçe kle h içb ir ilgisi olm a yıv e riyo r. K ü çü k p re n sin b o yu n u çize rke n d e h a ta ya p tığım olu yo r: b ir ye rd e kısa . b a şka b ir ye rd e u zu n b o ylu çiziyo rum o n u . G iysile rin in re n g iyle ilgili ku şku la rım d a va r. İşte b ö yle d o ğ ru lu ya n lışlı d a olsa h e rh a ld e ü ç a şa ğ ı b e ş yu ka rı g e rçe ğ i h a kkın d a b ir fikir v erm e yi b a şa rıyo ru m d u r. B a zı ço k ö n em li a yrın tıla rd a h a ta ya p tığ ım d a olu yo r. A m a işte b u b e n im su çu m d e ğ il. A rka d a şım h içb ir zam a n b a n a tam bir a çıklam a ya pm a d ı ki. B e nim d e ke n d isi g ibi old u ğ um u d ü şü n d ü b e lki, kim b ilir? A m a , şim d i a çık ko n u şa lım , b e n ku tula rın için d e ki ko yu n la rı g ö rem iyo rum . B elki d e b ü yü kle r g ib iyim b ira z. B ü yüm e k zo ru n d a kald ığ ım d a n ola ca k. V H e r g e çe n g ü n , ko n u şm ala rım ız a ra sın d a kü çü k p re n sin g e ze g e n i v e o ra d a n a yrılışı ile ilgili b ir şe yle r ö ğ re n iyo rd um . B u b ilgile ri ço k yava ş ve o n u n d üşü n ce sü re cin e b a ğ lı ola ra k sö yle dikle riyle eld e e d iyo rd u m . O b a o b a p a ğ a çla rıyla ilgili fela ke ti d e b ö yle ra stla n tıyla ö ğ re n d im . B u n u n için d e b ir ke z d a h a o ko yu n a te şe kkü r b o rçluyu m . Ç ü n kü kü çü k p re n s ço k cid di bir e n dişe ye ka p ılm ış g ib i b ird e n , "K o yu nla rın kü çü k çalıla rı ye d iği do ğ ru m u ? " d iye so rm u ştu . "Evet, yerler." "Hah, neyse!" K o yu n la rın kü çü k ça lıla rı yem e sinin n e d e n b u ka d a r ö n e m li o ld u ğ u n u a n lam am ıştım . A m a kü çü k p re n s, "B a o b a p a ğ a cın ı d a ye rle r ö yle yse ," d e d i. O n a b a o b a p a ğ a cın ın kü çü k çalı o lm a dığ ın ı, tam te rsin e ka le gib i b ü yü k o ld u ğ u n u , b ir fil sü rü sü n ü n b ile te k bir b a o b a p a ğ a cın ı yiyip b itirem e ye ce ğ ini a n la ttım . F il sü rü sü fikri o n u ço k g ü ld ü rd ü . "O nla rı ü st ü ste ko ym a k zo ru n d a ka lırdık," d e d i. A m a so n ra d a ço k a kıllıca bir sö z e tti: "O ka d a r b ü yüm e d e n ö n ce b a o b a p la r d a kü çü k o lu yo rla r." "Ç o k d o ğ ru , am a ko yu n u n u n kü çü k b a o b a p a ğ a çla rın ı yem e sin i n e d e n istiyorsun ki?" "B u n d a a n lam a ya ca k n e va r? " d iye ya n ıtla d ı b e ni. Ç o k a çık bir şe yd e n sö z e d iyo rd u sa n ki. K afam ı zo rla yıp a nlam a lıyd ım b u n u , h em d e ya rd ım sız. S o n u n d a kü çü k p re n sin g e ze g e n in d e , ö te ki g e ze g e nle rd e o ld u ğ u g ibi, iyi ve kö tü b itkile rin va r o ld u ğ u n u ö ğ re n d im . İyi b itkile rin to h u m la rı d a h a iyi, kötü b itkile rin to h um la n d a h a kö tü olu yo rm u ş. A m a b u to h um la r g ö ze g ö rü n m ü yo rm u ş. T o p ra ğ ın ku ytula rın d a gizle nm iş d u ru rla rke n a ra d a b ir b irka çının u ya n a ca ğ ı tuta rm ış. B u to h um b a şla n g ıçta b ira z çe kin g e n lik g ö ste rse d e . ke n d i h a lin de g ü n e şe d o ğ ru u za m a ya b a şla rm ış. E ğ e r b u b itki ya ln ızca bir tu rp ya d a bir g ül g o n ca sı o lsa b ü yüm e sin d e h içb ir sa kın ca yo km u ş. A m a ö yle kö tü b itkile rd e n se h e m e n o rta d a n ka ldırılm alıym ış. Ş u sıra lard a kü çü k p re n sin g e ze g e n in d e ço k ko rku n ç b ir b itkin in to h um la rı sa rm ış o rtalığı. B a o b a p to h u m la rıym ış b u n la r. T o p ra ğ ın içi b u nla rla d o lu ym u ş. F a rk etmekte bira z g e ciktiniz m i, iş işte n g e çe r, b ir d a h a o n lard a n ku rtu lu ş o lm a zm ış. B ütü n g e ze g e n i sa ra rla r, kö kle riyle d e içe rd e n sıkıca kavra rla rm ış. E ğ e r b ir d e g e ze g e n kü çü cü k, b a o b a p la r d a ço k sa yıd a ysa işte o zam a n ufala n ıve rirm iş g e ze g e n cik Sonraları kü çü k p re n s b u ko n u yu , "B u bir çe şit disip lin ," d iye a çıklam ıştı. "S a b a h u ya n d ığ ın ızd a n a sıl yü zü n ü zü yıka yıp tem izliğ inizi ya p ıyo rsa n ız, g e zeg e n e d e a yn ı şe yle ri ya pm a lısın ız; h em d e d a h a b ü yü k b ir ö ze nle . B ütü n b a o b a p la rı h em e n sö km elisiniz. yo ksa b ir sü re so n ra iyice g ül fid ele rin e b e n ze rle r. İşte o zam a n h a n g isinin g ü l h a n g isin in b a o b a p o ld u ğ u n u a n lam a k d a g ü çle şir. S ıkıcı b ir iş b u , am a ço k ko la y." B ir g ü n d e , "G ü zel bir re sm in i ya pm a lısın b u n u n ." d ed i. "B ö yle ce sizin o ra la rd a ki ço cu kla r d a n a sıl b ir şe y o ld u ğ u n u g ö rsü n le r. K im b ilir b elki b ir g ü n yolla rı d ü şe rse , o n la ra ya ra rı o lu r b u b ilgin in . U fa k b ir işi e rte si g ü n e b ıra kıve rm e nin p e k sa kın ca sı o lm a z ço ğu ke z," diye e kle di. "A m a b a o b a p la r e rtele n irse fela ke t! T em b e l b irisinin ya şa d ığ ı b ir g e ze g e n b iliyo rum . A d am ca ğ ız yaln ızca ü ç kü çü k fid e yi sö km e ye ü şe n d iyd i d e " İşte kü çü k p re n sin sö zü n ü e ttiğ i b u g e ze g e n in re sm in i ya pm a ya ça lıştım . B e n ö yle ö ğ ü tle r ve rm e yi se v e n biri d e ğ ilim , am a b u b a o b a p ko n u su n e ka d a r a z b iliniyo r ve ö ze llikle b ir a ste ro id d e ya p a ya lnız ka la n b iri için ö yle te h likeli bir b ela ki, b u se fe rlik ku ralım ı b o zu yo rum v e, "A m a n ço cu kla r." diyo rum , "baobaplara dikkat!" A rka d a şla rım d a , b e n d e . h iç fa rkın d a o lm a d a n b u teh like nin ya kın ın d a n g e çm işiz. B u re sim le u zu n uzun uğ ra şm a m b ira z d a o n la r için. B ö yle ö n em li bir u ya rıyı ya pm am ı sa ğ la d ığ ı için h a rca d ığ ım em e ğ e d e ğ d iğ in i d ü şü n ü yo ru m . B elki şim di. "B u kita p ta niçin bu b a o b a p re sim le ri ka d a r e tkile yici ve n efis b a şka re sim le r yo k? " diye so ra ca ksın ız. Y o k, çü n kü çok u ğ ra ştım , am a ö te ki re sim le rd e b u ka d a r b a şa rılı o lam a dım . B a o b a p la rı ya p a rke n ko n u n u n ö n e m in e o ka d a r ka p tırm ıştım ki ke n dim i, iyi b ir iş çıktı so n u n d a , kü çü k p re n s. ! H e r a n bira z d a h a a nlıyo rum o kısa ve h ü zü nlü g e çm işin in g izle rini E p e ydir te k e ğle n ce n o tu ru p g ü n b a tım ın ı izlem ek olm u ş d e m e k. B u n u d a h a d ö rd ü n cü g ü n ü n sa b a h ın d a , "G ü n b a tım ın ı izlem e ye b a yılırım . H a ydi, g ü n b a tım ın ı izlem e ye g id elim ," d e d iğin d e a n la d ım . "A m a b u n u n için b e klem em iz g e re kir," d e d im . "Beklemek mi? Neyi?" "G ü n b a tım ını. D a h a e rke n ." Ö n ce ço k şa şırm ış g ö zü ktü n . S o n ra d a b a stın ka h kah a yı. "Y in e ke n d i g e ze g e n im d e sa n d ım kendimi!" dedin. H e rke s b ilir ki, A m e rika 'd a ö ğle o ld u ğ u n d a g ü n e ş F ra n sa 'd a b a tıyo rd u r a rtık. F ra n sa 'ya b ir d a kika d a u çu la b ilse yd i, ö ğle sa a tin d e a kşa m ı ya kala ya b ilird i in sa n . A m a n e y a zık ki. F ra n sa b ö yle bir iş için o ld u kça u za k. O ysa se n in g e ze g e n in d e sev g ili kü çü k p re n sim , ya p a ca ğ ın te k şe y iskem le ni bira z ka yd ırm a k. B ö yle ce d ile diğ in d e g ü n ü n b itim ini, ka ra n lığın çö kü şü n ü izle ye bilirsin "B ir g ü n ," d em iştin b a n a , "g ü n b a tım ını tam kırk d ö rt ke z izle dim !" S o n ra d a , "B iliyo r m u su n ," d iye e kle din . "İn sa n g ü n b a tım ını ço k ü zg ü n o ld u ğ u n d a sev iyo r." "O sıra d a ço k ü zg ü n m u yd u n ? " diye so rd u yd u m . H an i şu kırk d ö rt g ü n b a tım ı izle diğ in d e ? " A m a kü çü k p re n s h içbir şe y sö ylem e d i b u so ru m a karşılık. VII B e şin ci g ü n yin e o ko yu n sa ye sin d e kü çü k p re n sin g izin i ö ğ re n ive rdim . D u ru p d u ru rke n so rm u ştu ; sa n ki u zu n u zu n d ü şü n e re k çö zü m a ra d ığ ı b ir so ru n u n u d ile g e tiriyo rd u . "K o yu n K o yu n çalıla rı yiyo rsa çiçe kle ri d e ye r, d e ğ il m i?" "K o yu nla r b u la bildikle ri h e r şe yi ye rle r." "D ike n li çiçe kle ri d e m i? " "E vet dike n li çiçe kle ri d e ." "Ö yle yse d ike n le r N e işe ya ra rla r ki? .." B ilm iyo rd um . O a n d a m oto ru n sıkışm ış b ir cıvata sın ı g ev şe tm e ye çalışıy o rd um . E n d işe m a rtıyo rd u , çü n kü g id e re k u ça ğ ım d a ki a rıza n ın so n d e re ce cid d i old u ğ u n u fa rk e diyo rd um . İçm e su yu m d a ço k a za ld ığ ın d a n e n d işe m d e h a klıyd ım . "D ike n le r n e işe ya ra r? " K ü çü k p re n sin a klı b ir şe ye ta kıld ı m ı a sla p e şin i bıra km ıyo rd u . B e n im se a klım cıv ata d a yd ı. A klım a ilk g e le ni sö yle yive rdim : "D ike n le r h içbir işe ya ram a z. Ç içe kle r kin d a rlıkla rın d a n d o la yı dike n lidirle r" "Ya!" B ir a nlık b ir se ssizlik old u . S o n ra kü çü k p re n s b ird e n p a rla yıve rdi. G ü ce nik bir se sle : "H a yır! S a n a in a nm ıyo rum . Ç içe kle r n a rin ya ratıkla rdır. Ç o k m a su m d u rla r. K e n d ile rini g üve n ce d e h isse tm e k iste rle r. D ike n le rin in ko rku n ç sila h la r o ld u ğ u n a in a n ırla r" B ir şe y sö ylem e d im . O a n d a a klım d a te k b ir şe y v a rdı. "E ğ e r b u cıva ta h âlâ g ev şem e ye ce kse çe kiçle vu ru p ko p a rta ca ğ ım ," diyo rd um içim d e n . K ü çü k p re n s d ü şü n ce le rim i d a ğ ıttı yin e : "D em e k se n sa n ıyo rsu n ki çiçe kle r" "H a yır! H a yır!" d iye b a ğ ırd ım . "H a yır, h içbir şe y sa n m ıyo rum b e n . A klım a ilk g e le ni sö ylem iştim ya ln ızca. G ö rü yo rsu n ki ço k ö n em li işle rim va r b e n im !" "Ö n e m li işle r m i?" B a n a b a kıyo rd u . E lim d e çe kiç, p a rm a kla rım ya ğ d a n sim siya h olm u ş, o n a ço k çirkin g ö zü ke n b ir n e sn e n in ü ze rin e e ğilm iş o la n b a n a "T ıp kı b ü yü kle r g ibi ko n u şu yo rsu n !" B ira z u ta n d ım am a o a cım a sızca sü rd ü rd ü : H e r şe yi birbirin e ka rıştırıyo rsu n , ka rm a ka rışık e d iyo rsu n " G e rçe kte n ço k kızm ıştı. A ltın re n kli sa çla rı rü zg â rd a d a lg a la n ıyo rd u . "G e ze g e n le rd e n b irin d e ya şa ya n kırm ızı yü zlü b ir a d a m ta n ıyo rum . T e k bir çiçe k ko klam am ış, te k bir ke z b ir yıld ıza b a km am ış, kim se yi sevm em iş. Y a şa m ı b o yu n ca te k ya p tığ ı şe y b ir ta kım sa yıla rı to p lam a k. O d a b ü tü n g ü n ke n d i ke n d in e a ynı şe yi sö ylü yo r, se n in g ibi: 'Ç o k ö n em li işle rim va r b e nim !' B u n la rı sö yle rke n g u ru rla ka b a rıyo r g ö ğ sü . A m a o bir insa n d e ğ il ki, m a n ta r!" "Ne?" "Mantar!" K ü çü k p re n s şim d i öfke d e n b em b e ya zd ı. "Ç içe kle rin m ilyo n la rca yıld ır d ike n le ri va r. M ilyo nla rca yıldır ko yu nla r dike n li çiçe kle ri d e yiyo rla r. P e ki b u çiçe kle rin h â la dike nle ri o lsu n d iye ça b a lam ala rın ın nedenin i a n lam a ya ça lışm a k ö n em li işle rd e n sa yılm ıyo r. K o yu n la rla çiçe kle r a ra sın d a ki b u sav a ş kırm ızı yü zlü a d a m ın to p la d ığ ı ra kam la rd a n d a h a m ı ö ne m siz? H ele b e n im g e ze g e n im d e , yaln ız b e n im kin d e ya şa ya b ile n b ir çiçe ğ im in o ld u ğ u n u , b u n u ko yu n u n b ir ısırışta yo k e d e b ile ce ğ ini d ü şü n . B u ço k m u ö n em siz? " Ş im di d e yü zü al ald ı. "İn sa n b ir çiçe ğ i sev erse , m ilyo nla rca ve m ilyo n la rca yıldızd a yaln ız te k b ir çiçe k a ça rsa , işte o yıld ızla ra b a ka ra k m utlu o lu r. K en d i ke n d in e şö yle d e r: 'İşte o ra d a , o yıld ızla rd a n b irin d e b e nim çiçe ğim .'A m a ko yu n çiçe ğ i ye d i m iydi b ü tü n yıld ızla r ka ra rıve rir B u d a hiç ö n em li d e ğ il, ö yle m i? " S ö zle ri h ıçkırıkla ra b o ğ uld u . G e ce olm u ştu . A le tle rim i o ld u ğ u ye re b ıra ktım . Ş u a nd a çe kicin , cıva ta n ın , su su zlu ğ u m u n n e ö n em i va rd ı? Y ıld ızla rd a n , g e ze g e n le rd e n b irin d e , b e n im g e ze g e n im D ü n ya 'd a b ir kü çü k p re n s v a rdı avu tula ca k. K o lla rım a ald ım o n u ve b a şın ı o kşa d ım . "S evgili çiçe ğ in te h like d e d e ğ il, ü zü lm e ," d e d im o n a . "K o yu n u n u n a ğ zın a ka p a m a k için bir a ğızlık çize rim sa n a , ya d a iste rse n çiçe ğ in çevre sin e b ir p a rm a klık çize rim " N e sö yle ye ce ğ im i b ilem iyo rd um a slın d a . K e n d im i to y b ir b u d a la g ibi h isse d iyo rd u m . O n a n a sıl ula şa b ile ce ğ im i, yin e e skisi g ib i ya n ya n a olm a yı n a sıl b a şa ra b ile ce ğ im i bilem iyo rd um . Ç o k gizem li b ir ülke şu g ö zya şla rı ülke si. VIII Ç o k g e çm e d e n şu çiçe k h a kkın d a d a h a ço k b ilg i e d in d im . K ü çü k p re n sin g e ze g e n in d e çiçe kle r h e r za m a n ço k sa d e yd i. T e k sıralı ta ç ya p ra kla rı va rd ı, fa zla ye r ka p lam ıyo rla r ve kim se ye d e so ru n o lm u yo rla rd ı. B ir sa b a h o tla rın a ra sın d a b e lirive rirle r, g e ce le yin d e se ssizce so lu p g id e rle rdi. A m a bir g ü n kim se n in bilm e diği bir ye rle rd e n b ir to h um u çu p g e lm iş ve kü çü k p re n s g e ze g e n in d e e şi b e n ze ri b u lu n m a ya n b u çiçe ğ i dikkatle izlem işti. Ö yle ya, ye ni bir tü r b a o b a p d a o labilirdi bu. B ir sü re so n ra fid e n in b ü yüm e si d u rm u ş, çiçe k ve rm e ye h a zırla nm ıştı. K o cam a n tom urcu k ke n din i g ö ste rd iğ in d e o ra d a b u lu n a n kü çü k p re n s b ü yü k b ir m era kla o rta ya ço k ilg in ç b ir şe yle rin çıkm a sın ı b e klem işti. A m a çiçe k ye şil ö rtü sü n ü n a ltın d a ki h a zırlığ ın ın ye te rli o ld u ğ u n u sa n m ıyo rd u h e n ü z. R e n kle rini b ü yü k ö ze nle se çiyo r, ke n d ini a ğ ır a ğ ır sü slü yo r, ta ç ya p ra kla rın ı te k te k sıralıyo rd u . G e lin cikle r gib i b u ru şu k b u ru şu k çıkm a k istem iyo rd u o rta ya . G ü zelliğin in e n p ırıltılı a n ın d a ke n d ini g ö ste rm e ye ka ra r ve rdi. A m a n! O n e cilve le r, o n e p o zla r! G ü nle rce sü rm ü ştü o g izem li sü sle n m ele r. V e bir sa b a h tam g ü n d o ğ a rke n o rta ya çıkıve rd i. U zu n u zu n ke n d in e çe ki d ü ze n ve rm e ye ça lıştıkta n so n ra e sn e d i v e . "O h! Ç o k e n d e r o la ra k u ya n ık kalırım " d e d i. "L ü tfe n ta ç ya p ra kla rım ın d ü ze n siz o lm a sın d a n d o la yı kın am a yın b e n i" K ü çü k p re n s h a yra n lığın ı gizle yem e yip , "N e ka d a r gü ze lsin!" d e di. Ç içe k, "E ve t b iliyo rum ," d e d i, "Ü ste lik g ü n e şle b irlikte d o ğ d u m " K ü çü k p re n s o n u n p e k d e a lça kg ö n ü llü sa yılam aya ca ğ ın ı ta h m in e d e b iliyo rd u ta b ii, am a olsu n ; yin e d e ço k etkileyiciydi. B ira z so n ra çiçe k. "S a n ırım ka hvaltı zam a n ı," d e di. "L ü tfe n b e n im g e re ksin im le rim le ilg ile nm e k n e za ke tini gö ste rir m iyd in ? " K ü çü k p re n s u ta n a ra k b ira z su a lıp g e ldi ve çiçe ğ i su la d ı. Ç içe k ço k g e çm e d e n ke n d in i b e ğ e n m işliğ iyle kü çü k p re n si ca n ın d a n b e zd irm e ye ko yuld u . D o ğ ru su n u sö yle m e k g e re kirse h iç d e ko la y o lm u yo rd u b u n a ka tla nm a k. Ö rn e ğin bir g ü n ü ze rin d e ki d ö rt dike n in d e n sö z e d e rke n kü çü k p re n se , "S ıkıysa ka p la n la r p e n çe le rin i b ir u za tsın la r!" de m işti. "G e ze g e n im d e ka pla n yo k." d em işti kü çü k p re n s o n a . "H em kaplanlar ot yemezler." "B e n o t d e ğ ilim ," olm u ştu çiçe ğ in ta tlı b ir se sle ve rdiğ i ya n ıt. "Ö zü r dile rim " "Kaplanlardan korkmam ben. Sert rü zg â rla rd a n ko rka rım . B e n i rü zg â rla rd a n ko ru ya ca k b ir sip e rlik b ulam a z m ısın ? " "S e rt rü zg â rla r B u b ir çiçe ğ in e n ko rkulu rü ya sı o lm a lı," d em işti kü çü k p re n s. S o n ra d a için d e n , "B u çiçe k ço k a nla şılm a sı g ü ç bir ya ratık," diye m ırıld a nm ıştı. "G e ce le ri b e n i cam bir fa n u sla ö rtm e n i istiyo rum . B u ra sı ço k so ğ u k. B e n im g eld iğim ye rd e " T am o a n d a su sm u ştu . B ir to h um o la ra k g elm işti o ra ya . Ö te ki d ü n ya la r h a kkın d a bilgisi olam a zd ı B ö yle g e rçe k o lm a ya n b ir şe yi sö ylem e k ü ze re yke n ya ka la nm ış o lm a sın d a n d o la yı u ta n a ra k iki ü ç ke z ö ksü rm ü ş, kü çü k p re n sin ilgisin i d a ğ ıtm a ya ça lışm ıştı. "Siperlik hani?" "S e ni din lem e k için d u rd u m . Ş im di gidip b u la ca ktım " Ç içe k kü çü k p re n sin vicd a n a za b ı çe km e si için bira z d a h a ö ksü rm ü ştü sonra. B ö yle ce kü çü k p re n s tü m sev g isin e , iyi niye tin e ka rşın b ir sü re so n ra çiçe ğ in d e n şü p h e e tm e ye b a şlam ıştı. Ö n em siz sö zle ri ço k fa zla cid d iye a lm ış, so n u çta d a m u tsu z olm u ştu . "O n u d inlem em eliydim ," d e di bir g ü n b a n a . "İn sa n h içb ir zam a n çiçe ğ ini dinlememeli. O n a b a km alı ve g ü zel ko ku su n u için e çe km eli yaln ızca. Ç içe ğ im in ko ku su b ü tü n g e ze g e n e ye tiyo rd u . A m a b e n o n a h a k e ttiğ i in celiğ i g ö ste re m e d im . Ş u ka p la n la rın p e n çe le riyle ilgili sö zle ri ya lnızca a cım a d u yg u la rıyla d o ld u rm alıyd ı yü re ğim i." K ü çü k p re n s, "G e rçe k şu ki," d iye sü rd ü rd ü sö zle rin i, "b ir şe yi a nlam a ya çalışırke n n e yi dikka te a lm am g e re ktiğini bilm iyo rd um . S ö zle re d e ğil, ya pıla nla ra b a km a lıyd ım . G ü ze l ko ku la rıyla b e n i ö yle b ü yü lem işti ki O n d a n u za kla şm am alıydım O n u n b an a ya p tığ ı o kü çü k n um a rala rın a rka sın d a ya ta n se v giyi a n lam alıyd ım . Ç içe kle r ço k tu ta rsız o lu yo rla r. A m a o n u n a sıl sevm em g e re ktiğ ini bilem e ye ce k ka d a r kü çü ktüm " IX S a n ıyo rum kü çü k p re n s g e ze g e n in d e n a yrılırke n , g ö ç e tm e kte o la n bir ya b a n i ku ş sü rü sü n d e n ya ra rla nm ıştı. O sa b a h g e ze g e n in i d e rle yip to p a rlam ıştı. E tkin vo lka n la rı tem izlem işti ö n ce . İki ta n e yd ile r ve sa b a h la rı ka hvaltı h a zırla rke n o ca k o la ra k ço k işe ya rıyo rla rd ı. B ir ta n e d e sö n m ü ş volka n ı v ard ı kü çü k p re n sin . A m a, "H iç b e lli olm a z!" diyo rd u . Bu nedenle onu da temiz tutuyordu. T em iz tutu ld u ğ u n d a vo lka nla r a ğ ır a ğ ır v e d ü zg ü n ya n ıyo rla rd ı. Ö yle p a tlam a ya fila n g e re k d u ym a d a n . V o lka n ik p a tlam a la r tıp kı evle rin tu tu şa n b a ca la rın a b en ze rd i. D ü n ya 'd a ki volka nla r bizim için ço k fa zla b ü yü k; b u n edenle de temizleyemiyoruz ve ikide bir b a şım ıza olm a d ık işle r a çıyo rla r. K ü çü k p re n s a yrıca so n iki b a o b a p sü rg ü n ü n ü d e sö km u ştu içi sıkıla ra k. B ir d a h a d ö nm e k iste m e ye bile ce ğ im d ü şü n ü yo rd u . A m a o sa b a h h e r za m a n ya p tığ ı işle r ço k ö n em liyd i o n u n için . Hele çiçe ğ ini so n ke z su la yıp cam fa n u sta n ko ru yu cu su n u ü ze rin e g e çirirke n n e re d e yse a ğ la ya ca ktı. "E lve d a ," d e d i çiçe ğin e . Ç içe kte n b ir ka rşılık g elm e d i. "E lve d a ," d e d i bir ke z d a h a . Ç içe k ö ksü rd ü , a m a so ğ u k a ld ığın d a n d e ğ ildi ö ksü rü k. "S a çm ala d ım ," d e di so n u n d a kü çü k p re n se . "B a ğ ışla b e n i, m u tlu olm a ya çalış"  K ü çü k p re n s çiçe ğ inin o n a sitem e tm em e sin e şa şırm ış, e lin d e cam fa n u sla ka la kalm ıştı. B u se ssiz ta tlılığ ı a n la yam ıyo rd u . "T a bii, se n i ço k seviyo rum ." diye ko n u ştu çiçe k. "B u nu şim diye d e k sa n a b e lirtm em iş o lm am b e n im h a ta m . A slın d a b u d a ö n e m li d e ğil. A m a se n S e n d e b e n im ka d a r a p talca d avra n d ın . M u tlu olm a ya ça lış F a n u su d a istemem." "A m a rü zg â r" "S o ğ u k alg ınlığ ım o ka d a r kö tü d e ğ il. G e ce n in se rinliğ i iyi g e lir b a n a . Ç içe ğ im b e n ." "Ya hayvanlar?.." "K ele b e kle rle ta nışm a k istiyo rsa m , b ir iki tırtıla ka tla nm a yı ö ğ re nm e k zo ru n d a yım . Ç o k g ü ze l o lm a lıla r. K e le b e kle r d e , ya n i tırtılla r d a olm a zsa kim le d o stlu k e d e ce ğ im ki? S e n u za kla rd a o la ca ksın B ü yü k h a yva nla ra g e lin ce O nla rd a n ko rkm u yo rum . P e n çele rim va r b e n im ." B u n la rı sö yle d ikte n so n ra kü çü k p re n se d ö rt ta n e cik d ike n ini g ö ste rd i. S o n ra d a , "H a yd i sallanma. G itm e ye ka ra r ve rm iştin. G it!" d e d i. Ç o k g u ru rlu yd u . A ğla d ığ ın ı g ö rm e sin i istem iyo rd u küçü k p re n sin X K ü çü k p re n s 3 2 5 , 3 2 6 , 3 2 7 . 3 2 8 . 3 2 9 ve 3 3 0 n um a ralı a ste ro id le rin ya kın la rın d a b u lm u ştu ke n d ini. B ilg isini a rtırm a k am a cıyla h e p sin i te k te k d o la şm a ya b a şla d ı. İlkin d e b ir kral ya şıyo rd u . K ra liye t m o ru n d a n kü rklü ka fta n ıyla h em ço k sa d e . h e m d e ço k m u h te şe m g ö rü n e n b ir ta h ta ku ru lm u ştu . "İşte bir kul!" diye b a ğ ırd ı kü çü k p re n sin g eld iğin i g ö rü n ce . K ü çü k p re n s, "B e ni d a h a ö n ce hiç g ö rm e diğ i h a ld e ta n ıya b iliyo r? " d iye so rd u ke n d i ke n d in e . K ralla r için h e r şe yin n e ka d a r b a sit o ld u ğ u n u b ilm iyord u . O nla ra g ö re b ü tü n in sa n la r kuld u . Y a kla ş, se n i d a h a iyi g ö re yim ," d e d i kral. S o n u n d a b irisin e krallık e d e ce ğ i için g u ru rla n ıyo rd u . K ü çü k p re n s o tu ra ca k bir ye r b u lm ak için çevre sin e ba kın d ı. A m a b ü tü n g e ze g e n kralın m u h te şe m kü rkü yle ka plıydı. B u yü zd e n a ya kta b e kle di; yo ru ld u ğ u için d e e sn e d i. "K ral h u zu ru n d a e sn e m e k so n d e re ce ya kışıksız bir şe yd ir," d e d i kra l. "B u n u h em e n ya sa klıyo rum ." "E lim d e d e ğ il ki. K e n dim i tu tam ıyo rum ." d e d i kü çü k pre n s. Ç o k u ta n m ıştı. "U zu n yold a n g e liyo rum ve hiç u yum a d ım " "P e ki ö yle yse ," d e d i kral, "e sn e m e n i em re d iyo rum . Y ılla rd ır e sn e ye n b irini g ö rm e dim . E sn e m e k bir merak konusu b e n im için. H a ydi şim di! E sn e! B u bir em ird ir." K ü çü k p re n s, "K o rka rım , bir d a h a e sn e ye m em " diye m ırıld a n d ı. U ta n cın d a n kıp kırm ızıyd ı şim d i.  K ral, "H ım m m " d iye b a şın ı sa lla d ı. "O h ald e sa n a e m re diyo rum , b a ze n e sn e ye ce ksin , b a ze n d e Bazen de" B ir iki ke kele d i. K afa sı ka rışm ış g ibiydi. Ç ü n kü g e rçekte kralın d e rdi h e r n e biçim d e olu rsa o lsu n kra llığ ın a sa yg ı g ö ste rilm e siydi. D ik b a şlılığ a hiç g elem e zd i. E n b ü yü k o to rite o yd u . A m a ço k iyi b ir in sa n o ld u ğ u için m a n tıklı em irle r ve riyo rd u . "B ir g e n e ra lim e, e ğ e r m a rtıya d ö n ü şm e sin i em re d e rse m ve g e n e ra l d e b u em rim e u ym a zsa b u g e n e ra lin d e ğ il b e nim h a tam dır," diyo rd u . K ü çü k p re n s çekingen bir sesle, "Oturabilir miyim?" diye sordu. "O tu rm a n ı em re d iyo rum ," d e d i kra l ve h e yb e tli h a re ke tle rle kafta n ın ın u cu n u çe kti. K ü çü k p re n sin a klın a bir şe y ta kılm ıştı. Ç o k kü çü k bir g e ze g e n d i b u . K ral kim e krallık e d iyo rd u ki? "Efendim," d e d i, "um arım size bir so ru so ra ca ğ ın ı için b e n i b a ğ ışla rsın ız" K ral, "S o ru so rm a n ı em re diyo rum ," diye re k ra h a tla ttı o n u . "E fe n dim , siz kim in kralısın ız? " "H e r şe yin ," d e d i kral şa şıla ca k d e re ce d e içte n likle . "H e r şe yin m i? " Kral eliyle ke n d i g e ze g e n ini, ö te kile ri ve b ü tü n yıldızla rı g ö ste rd i. "H e p sin in m i!" diye so rd u kü çü k p re n s. K ral, "H e p sin in ," d iye ya n ıtla d ı. E g em e n liği yaln ızca m u tla k d e ğil, a yn ı zam a n d a evre n se ld i d e . "Y ıldızla r d a em irle rinize u yu yo rla r m ı? " "T a bii ki," d e d i kral, "h iç a ksa tm a d a n h e m d e . B a ş kald ırm ala rın a a sla izin v erm em ." B u kü çü k p re n s için in a n ılm az bir şe yd i. B ö yle bir g üç o n d a o lsa yd ı iske m le sin i ye rin d e n bile o yn a tm a d a n g ü n b a tım ın ı g ü n d e ya ln ız kırk d ö rt ke z d eğ il, yetm iş iki ke z, yü z ke z, h a tta iki yü z ke z izleyebilirdi. G e rid e b ıra ktığı kü çü k g e ze g e n in i h atırlam a k o n u bira z ü zm ü ştü . K rald a n b ir d ile kte b u lu nm a k için b ü tü n ce sa re tin i to p la d ı. "B ir g ü n b a tım ı g ö rm e liyim L ü tfe n b e nim için g ü n e şe b a tm a sın ı em re d e r m isiniz?" "G e n e ra lim e bir kele b e k gib i çiçe kte n çiçe ğ e u çm a sın ı em re d e rse m , ya d a tra jik b ir p iye s ya zm a sın ı iste rse m , ya d a bir m a rtı o lm a sın ı em re d e rse m ve g e n e ra l d e b u em rim i ye rin e g e tirm e zse kim su çlu d u r? " d iye kü çü k p re n se so rd u kra l. "G e n e ral m i, yo ksa ben mi?" "S iz," d e d i kü çü k p re n s yü kse k se sle . "D o ğ ru ," d e d i kral. "İn sa n h e rke ste n v e re bile ce kle rin i istem e li. B ir o to rite n in ka b u l g ö rm e si m a n tıklı o lm a sın a b a ğ lıd ır. E ğ e r h a lkın ıza gidip ke n d ile rin i d e n ize a tm a la rın ı em re d e rse n iz size isya n ed iv erirle r. B a n a g e lin ce E m irle rim e u yulm a sın ı istem e k b e n im h a kkım . Ç ü n kü b e n m a n tıklı em irle r veriyorum." "P e ki b e nim g ü n b a tım ı? " diye h atırla ttı kü çü k p re n s. S o rd u ğ u b ir so ru yu a sla u n u tm a zd ı. "İste d iğin g ü n b a tım ı olsu n . G e re ke n em ri ve re ce ğ im . A m a b e n im yö n e tim ilkele rim e g ö re , u yg u n ko şu lla rın olu şm a sı için d a h a b e klem eliyim ." "Bu ne zaman olur?" "H ım m m , h ım m m " d iye re k kra l kalın ciltli b ir ki- ta ba b a ktı. "E vet, a kşa m le yin tam se kize yirm i kala . E m irle rim e n a sıl u yu ld u ğ u n u o zam a n g ö re ce ksin ." K ü çü k p re n s e sn e d i. G ü n b a tım ı şim d ilik su ya d ü şm üştü . A yrıca sıkılm a ya d a b a şlam ıştı b ira z. "B u ra d a ya p a ca k bir şe yim kalm a d ı," d e d i. "Y o la ko yu lm a lıyım a rtık." "G itm e ," d e d i kra l. B irin e krallık ya pm a kta n d ola yı m u tlu olm u ştu . "G itm e, se n i b a ka n ya p a ca ğ ım !" "N e b a ka n ı? " "Ş e y A d a let b a ka n ı!" "A m a b u ra d a ya rg ıla n a ca k h iç kim se yo k ki!" "B u n d a n em in o lam ayız," d e d i kral. "K rallığ ım ın h e r ya n ın ı d o la şm a dım h e n ü z. Ç o k ya şlıyım . A ra b a için b u ra sı ço k kü çü k. Y ü rüm e k de beni yoruyor." "B e n ço kta n b a ktım bile!" d e d i kü çü k p re n s. B ir ke z d a h a g e ze g e n in a rka yü zü n e b a kıp g e ldi. H iç kim se yo ktu g e rçe kte n "O h a ld e ke n d in i ya rg ıla ya ca ksın ," d e di kral. "E n zo ru d a b u d u r. K e n d ini ya rg ılam a k b a şka sın ı ya rg ılam a ya b e n ze m e z. E ğ e r ke n d ini ya rg ılam a yı b a şa ra b ilirse n , o zam a n g e rçe k b ilg eliğ e ula şm ışsın demektir." "E vet," d e d i kü çü k p re n s, "am a ke n dim i h e r ye rd e ya rg ıla ya bilirim . B u n u n için b u g e ze g e n d e kalmama gerek yok ki." "H ım m ," d e d i kra l. "G e ze g e n im in bir ye rle rin d e ya şlı b ir fare n in va r o ld u ğ u ko n u su n d a ku şku la rım va r. G e ce le ri se sin i d u yu yo rum . O n u ya rg ıla ya b ilirsin . Z a m a n zam a n o n a ö lüm ce za sı ve rirsin . B ö yle ce ya şam a sı sa n a b a ğ lı o lu r. A m a o n u h e p b a ğ ışla rsın . T u tum lu d avra nm alıyız, çü n kü elim izd e b a şka sı yok."  "B e n kim se ye ö lüm ce za sı ve rm e k iste m iyo rum ," d ed i kü çü k p re n s. "H e m sa n ırım a rtık g itm e za m a n ım g eld i." "H a yır," d e di kral. G itm e ye ka ra rlı o la n kü çü k p re n s ya şlı kra lı ü zm ek istem iyo rd u . "Y ü ce kra lım e ğ e r em irle rin e a yn e n u yu lm a sın ı istiyorlarsa," dedi, "bana akla uygun bir emir ve rm elile r. Ö rn e ğ in b ir d a kika için d e b u ra yı te rk e tm em i em re tm elile r. Ç ü n kü sa n ırım ko şu lla r b u n u n için u yg u n d u r." K ral bir şe y sö ylem e d i. K ü çü k p re n s b ir a n d u ra ksa d ı. S o n ra ye rin d e n ka lktı. "S e ni b ü yü ke lçi ya p a ca ğ ım ," d e d i kral a rka sın d a n ça b u ca k. B a kışla rın d a o to rite r bir h ava va rd ı b u n la rı sö yle rke n . "Ş u b ü yü kle r ço k tu h af," d e di kü çü k p re n s v e yola koyu ld u . XI İkin ci g e ze g e n d e ke n d in i b e ğ e n m iş b ir a d am ya şıyo rd u . "A h işte , bir h a yra n ım g eliyor!" diye se vin çle h a ykırdı kü çü k p re n si g ö rü n ce . K e n d ini b e ğ e nm iş bir in sa n h e rke sin ke n d isin e h a yra n o ld u ğ u n u d ü şü n ü r çü n kü . "G ü n a yd ın ," d e di o n a kü çü k p re n s. "Ş a p ka n ız n e ilg in ç ö yle ." "H a lkı se lam lam a k için u yg u n b ir şa p ka ," d e d i a d am . "H a yra n la rım b e n i a lkışla rke n çıka rıp o n la rı se la m la ya ca ğ ım şa p kam la. A m a n e ya zık ki, h iç kim se g e çm iyo r b u rala rd a n ." "A lkışlam ak m ı? " diye so rd u kü çü k p re n s. A d am ın sö yle d ikle rini a n lam am ıştı, "iki elin i b irbirin e vu ra ca ksın ," d iye a çıkla d ı a d am . K ü çü k p re n s e lle rini birb irin e vu rd u . A d a m şa p ka sın ı çıka rıp o n u a lça kg ö n ü llü b ir tavırla se lam la d ı. "K rald a n d a h a e ğ le n ce li," d iye d ü şü n d ü kü çü k p re n s. E lle rin i yin e b irb irin e vu rm aya b a şla d ı. K e n d in i b e ğ e n m iş a d a m d a yin e şa p ka sıyla se la m la d ı o n u . B e ş d a kika so n ra kü çü k p re n s b u te kd ü ze h a re ke tten sıkılm ıştı. "Ş a p ka n ız a şa ğ ı in d irm e n iz için n e ya pm a lıyım ? " diye so rd u . A m a ke n d in i b e ğ e n m iş a d a m o n u d u ym am ıştı. K e n d in i b e ğ e n m iş a d a m la r övg ü sö zle ri d ışın d a b ir şe y d u ym a zla r çü n kü . "B a n a g e rçe kte n ço k h a yra n lık d u yu yo r m u su n ? " d iye a d a m kü çü k prense sordu. "H a yra n lık n e dir? " "H a yra n lık d em e k, b e n i b u g e ze g e n d e ki e n ya kışıklı, e n iyi g iyin e n , e n ze n g in ve e n a kıllı kişi ola ra k g ö rm e k d em e ktir." "A m a b u g e ze g e n d e sizd e n b a şka kim se yo k ki!" "H iç fark e tm e z. S e n yin e d e h a tırım için b a n a a yn ı şe kild e h a yra n lık duyabilirsin." "S ize h a yra nlık d u yu yo rum ," d e d i kü çü k p re n s o m u zla rın ı silke re k, "F a ka t b u sizin için n iye b u ka d a r ö n em li? " K ü çü k p re n s b u n la rı sö yle yip u za kla ştı. "B ü yü kle r g e rçe kte n ço k tu h a f," diye re k yo lculu ğ u n u sü rd ü rd ü . XII S o n ra ki g e ze g e n d e b ir a yya ş ya şıyo rd u . K ü çü k p re n s o ra d a ço k a z ka ld ı, am a yü re ğ i sıkın tıyla d o lu yd u a yrılırke n . B ir sü rü b o ş v e d olu şişe n in b u lu n d u ğ u b ir m a sa d a o tu rm a kta ola n a yya şa , "N e ya pıyo rsu n u z b u ra d a ? " d iye so rm u ştu . "İçiyo rum ," d em işti a yya ş a sık b ir su ra tla . "N iye içiyo rsu n u z? " d iye kü çü k p re n s yin e so rm u ştu , "U n u tm a k için," diye ya n ıtlam ıştı a yya ş. K ü çü k p re n s a d a m ın h a lin e ü züle re k, "N e yi u n u tm a k için ? " diye so rm u ştu b u ke z d e . "U ta n cım ı," d em işti a d am b a şın ı sa lla ya ra k.  "N için u ta n ıyo rsu n u z ki? " d iye so rm u ştu kü çü k p re n s. O n a ya rd ım e tm e k istiy ordu. "İçtiğ im için!" d e m işti a d am . S o n ra d a yin e e ski se ssizliğ in e g öm ülüve rm işti. K ü çü k p re n s kafa sı ka rışm ış o la ra k u za kla şm ıştı o rad a n . "B ü yü kle r g e rçe kte n .ço k tu h af," d iye sö yle n iyo rd u gid e rke n . XIII D ö rd ü n cü g e ze g e n in sa h ib i bir işa d a m ıyd ı. O ka d a r m e şg u ld ü ki kü çü k p re n sin g e ld iğini g ö rm em işti bile. "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s o n a . "S ig a ra n ız sö n m ü ş." "Ü ç iki d a h a b e ş e d e r. B e ş ye d i d a h a o n iki; o n iki ü ç d a h a o n b e ş; o n b e ş ye d i d a h a yirm i iki; yirm i iki altı d a h a yirm i se kiz S ig a ram ı ye n id e n ya ka ca k zam a n ım yo k. Y irm i a ltı b e ş d a h a o tu z b ir V a y ca n ın a! B ö yle ce b e ş yü z b ir m ilyo n altı yü z yirm i iki bin ye d i yü z o tu z bir etti. "B e ş yü z m ilyo n n e ? " diye so rd u kü çü k p re n s.  "H a ? S e n h âlâ b u ra d a m ıydın ? B e ş yü z bir m ilyo n . D u ra m am . Y a p a ca k ço k işim v a r, ço k. Ö n em li işle rim va r b e n im . B o ş sö zle rle zam a n ö ld ü rem em . İki be ş d a h a ye d i" "B e ş yü z bir m ilyo n n e ? " diye so rd u kü çü k p re n s yin e. Y a n ıtın ı a lm a d a n so ru su n d a n a sla va zg e çm e zdi. İşa d a m ı b a şın ı kald ırd ı. "B u g e ze g e n d e ya şa m a ya b a şla d ığ ım d a n b u ya n a g e çe n e lli d ö rt yıl için d e ya lnızca ü ç ke z ça lışm am b ölü n d ü . İlki yirm i iki yıl ö n ce yd i. N e re le n g eld iğ ini bilm e d iğim se rse m bir ka z ko n uve rm işti ka rşım a . Ç ıka rd ığ ı ko rku n ç se sle r h e r ye rd e n ya n kıla n ıyo rd u . T o p lam a d a tam d ö rt ya n lış ya p tırd ı b a n a . İkin cisi, o n bir yıl ö n ce yd i. R om a tizm am tu tuve rd i. P e k jim n a stik ya p am ıyo rum . B o ş g e ze ce k zam a n ım yo k. Ü çü n cü sü , işte o d a şim d i! N e diyo rd um ? B e ş yü z b ir m ilyo n " "Milyon ne?" İşa d a m ı bird e n b u so ru yu ya n ıtlam a d a n ra h a t b ıra kılm a ya ca ğ ını a n lam ıştı. "Ş u kü çü k şe yle rd e n ," d e di. "H a n i g ö kyü zü n d e g ö rü rü z ya a ra d a b ir." "Sinekler mi?" "Y o , h a yır. P a rıld a ya n kü çü k şe yle r." "A rıla r? " "H a yır h a yır, tem b elle re h a ya l ku rd u ra n kü çü k altın şe yle r. B e n se b o ş h a ya lle rle zam a n ö ld ü rem em , ö n e m li işle rim va r b e nim ." "H a , a n la d ım yıld ızla r." "E vet, yıld ızla r." "E e e ? B e ş yü z m ilyo n yıld ıza n e olm u ş p e ki? " "B e ş yü z bir m ilyo n altı yü z yirm i iki bin ye di yü z o tu z b ir. Ö n em li bir iş ya p ıyo rum b u ra d a . S a yıla r şa şm am a lı." "N e olm u ş b u ka d a r yıld ıza p e ki? " "N e m i o lm u ş? " "Evet." "H içb ir şe y o lm am ış. B e nim o nla r, h e p si b u ." "Yıldızla r sizin m i? " "Evet." "A m a d a h a ö n ce g ö rd ü ğ ü m kra l" "K ralla r yö n e tirle r, sa h ip olm a zla r. İkisi ço k fa rklıd ır." "Y ıldızla ra sa h ip o lm a n ın size n e ya ra rı va r ki? " "N e ya ra rı m ı va r? Z e n g in o lu yo rum b ö yle ce." "Z e n gin olm a n ın n e ya ra rı va r p e ki? " "Z e n gin olu n ca ye n i yıld ızla r sa tın a la bilirim . Y e nile ri b u lu n u rsa ta b ii" K ü çü k p re n s ke n d i ke n d in e , "B u a d am ın d ü şü n ce le ri o a yya ş a d a m ın kile ri a n d ırıyo r b ira z," diye sö yle n d i. A m a yin e d e a klın a ta kıla nla rı so rm a d a n e d e medi. "İn sa n n a sıl o lu r d a yıld ızla ra sa h ip çıka bilir? " "P e ki se n ce kim in yıld ızla r? " "B ilm em . H iç kim se n in ." "G ö rd ü n m ü işte , b e n im , çü n kü b u n u ilk b e n a kıl e ttim ." "Bu yeterli mi?" "T a bii, ö rn e ğin sa h ip siz b ir elm a s b u ld u n d iyelim , o se n in d ir. S a h ip siz b ir a d a ke şfettin , se n in d ir. A klın a d a h a ö n ce kim se n in a klın a g e lm e ye n b ir fikir g eld i, h em e n p ate n tini alırsın , se n in o lu r. İşte tıp kı b u n u n g ib i, yıld ızla rın sa h ib i d e b e nim ; çü n kü o n la ra sa h ip çıkm a yı ilk b e n a kıl ettim ." "Evet, d o ğ ru ," d e d i kü çü k p re n s. "P e ki n e ya p ıyo rsu n u z o n la rla ? " "D efte re işliyo rum ," d e di işa d a m ı. "S a yıyo rum . S o n ra yin e sa yıyo rum . Ç o k zo r iş. A m a b e n tam b ö yle ö n em li işle r için ya ra tılm ış b ir in sa n ım ." K ü çü k p re n s h â lâ tam ta tm in olm am ıştı b u sö zlerden. "B ir ip e k atkım olsa ," d e d i, "b o yn um a sa rıp g ö tü re b ilirim . B ir çiçe ğ im o lsa , ko p a rıp o n u d a g ö tü re b ilirim . A m a yıld ızla rı g ö kyü zü n d e n ko p a rıp alam a zsın ız ki" "E vet, am a b a n ka ya ya tıra b ilirim ." "O da ne demek?" "Y a ni yıldızla rım ın sa yısın ı b ir kâ ğ ıd a ya za r, b u ka ğ ıd ı d a b ir çe km e ce ye ko yu p kilitle rim ." "Hepsi bu mu?" "Bu ye te r," d e d i işa d a m ı. "Ç o k e ğle n ce li," d iye d ü şü n d ü kü çü k p re n s. "P e k şiirse l, am a ço k ö n e m se n e ce k b ir iş d e ğ il gibi." Ö n e m li işle r ko n u su n d a kü çü k p re n s b ü yü kle rinkin d e n fa rklı d ü şü n ce le re sa h ip ti. "B e nim bir çiçe ğim va r," d e d i işa d a m ın a . "H e r g ü n su yu n u v e riyo rum . H e r h afta tem izle diğ im ü ç volka n ım va r. S ö nm ü ş o la n volka n ım ı d a tem izliyo rum b e n , n e o lu r n e olm a z d iye . O n la rın sa h ib i o lm am çiçe ğ im in d e , vo lka n la rım ın d a bira z işin e g eliyor. A m a siz yıld ızla rın hiçbir işin e ya ra m ıyo rsu n u z ki" İşa d a m ı a ğ zın ı a çtı, am a sö yle ye ce k bir şe yi yo ktu. K ü çü k p re n s o ra d a n u za kla ştı. "Ş u b ü yü kle rin tüm ü d e ço k g a rip ," d iye sö yle n e re k yin e yola ko yuld u . XIV B e şin ci g e ze g e n ço k ilgin çti. E n kü çü kle riydi. Ü ze rin d e b ir so ka k fe n e ri va rd ı ve bu feneri yakan a d a m ın sığ a ca ğ ı ka d a r ye r va rdı. K ü çü k p re n s u za yın bir kö şe sin d e , ü ze rin d e hiçb ir in sa n ın v e evin b u lu n m a d ığı bir g e ze g e n d e fe n e r ve fe n e rcinin n e işe ya ra ya b ile ce ğin i ke stirem e di. A m a yin e d e ke n di ke n d in e , "B elki d e ka çığ ın birid ir," d iye d ü şü n d ü . "A m a o kra l ka d a r, ke n din i b e ğ e n m iş a d a m ka d a r, a yya ş a d a m la işa d a m ı ka d a r ka çık d e ğil. F e n e ri ya ktığ ı zam a n b ir yıldız ya d a b ir çiçe k d a h a ka za n d ırm ış o lu yo r bize . F e n e rin i sö n d ü rd ü ğ ü za m a n d a çiçe ği ya d a yıld ızı u yku ya g ö n d e rm iş o lu yo r. B u ço k g ü ze l b ir u ğ ra ş. V e g ü zel old u ğ u için d e ya ra rlı." G e ze g e n e va rd ığ ın d a fe n e rciyi se lam la d ı. "G ü n a yd ın . F e n e rinizi niçin sö n d ü rd ü n ü z? " "E m ir b ö yle," d e d i fe n e rci. "G ü n a yd ın." "Emir mi? Ne emri?" "F e n e rim i sö n d ü rm em g e re ktiğ ini b elirte n em ir. iyi a kşa m la r." Y in e fe n e ri ya ktı. "A m a n iye yin e ya ktın ız? " "E m ir b ö yle," d e d i fe n e rci yin e . "A nlam ıyo rum ," d e d i kü çü k p re n s. Fenerci, "A nla ya ca k bir şe y yo k," d e d i. "E m ir em irdir. G ü n a yd ın ." V e fe n e ri sö n d ü rd ü . S o n ra d a ü ze rin d e kırm ızı kü çü k ka re le r b u lu n a n b ir m e n dille aln ın d a b irike n te rle ri sild i. "B e rb a t b ir m e sle k b u . E skid e n b ir a n lam ı v ard ı. S a ba h la rı sö n d ü rü p , a kşa m la rı ya kıyo rd um . G ü n d ü zü n ka la n b ö lüm ü n ü dinle n e re k, g e ce yi d e u yu ya ra k g e çire b iliyo rd um ." "H e rh a ld e so n ra d a n e m ir d e ğişti." "H a yır, em ir a yn ı," d e d i fe n e rci. "S o ru n d a b u! Y ıld a n yıla g e ze g e n d a h a h ızlı d ö nm e ye b a şla d ı, am a e m ir d e ğişm e di!"  "Sonra?" "S o n ra sı şu : G e ze g e n şim di ke n di çevre sin d e ki d ö n ü şü n ü b ir d a kika d a tam am lıyo r. B u yü zd e n d e ke n d im e a yıra ca k sa n iyem bile kalm ıyo r. D a kika b a şı fe n e ri ya kıp sö n d ü rm e k zo ru n d a yım !" "Ç o k kom ik! D em e k b u ra d a b ir g ü n ya lnızca bir d a kika sü rü yo r." "B u n u n n e re si kom ik? " d e d i fe n e rci. "Ş u ko n u şm am ızı ya p tığ ım ız sıra d a tam b ir a y g e çti." "B ir a y m ı? " "E vet, bir a y. O tu z d a kika . O tu z g ü n ya n i. İyi a kşa m la r." S o n ra d a fe n e rini ya ktı yin e . K ü çü k p re n s g ö revin e b u d e n li sa d ık o la n b u a d am ı se v diğ ini d ü şü n d ü . İske m le sin i ka yd ıra ra k p e şin e ta kıldığ ı ke n di g ü n b a tım la rını d ü şü n d ü ; ye n i a rka d a şın a ya rd ım etm e k iste d i. "B iliyo r m u su n u z," d e d i. "S ize d ile d iğin izd e d inle n e b ilm e niz için bir yo l g ö ste re b ilirim " "Hep dinlenmek istiyorum," dedi fenerci. B ir a d am ın h em g ö revin e sa d ık, h em d e tem b e l o lm ası o la n a ksız b ir şe y d e ğ ildi. K ü çü k p re n s a çıklam a sın ı sü rd ü rd ü : "B u g e ze g e n ö yle kü çü k ki, ü ç a d ım d a çevre sini d ola şırsın ız. H e p g ü n d ü z o lm a sın ı istiyo rsa n ız a ğ ır a ğ ır yü rü rsü n ü z. B ö yle ce siz iste d iğ iniz sü re ce h e p g ü n d ü z o lu r." "B u n u n b a n a p e k ya ra rı o lm a z," d e d i fe n e rci. "H a yatta e n sev d iğim şe y u yum a ktır." "O zam a n ya p a bile ce ğin iz h içb ir şe y yo k," d e d i kü çük p re n s. "T a bii, yo k. G ü n a yd ın ," d e d i fe n e rci. V e fe n e rin i sö n d ü rd ü . K ü çü k p re n s ke n d i ke n d in e , "B u a d am ı b ü tü n ö te kile r ço k kü çüm se rd i h e rh a ld e ," diye d ü şü n d ü yin e yo la ko yulu rke n , "K ral, ke n d in i b e ğ e n m iş a d a m , a yya ş, işa d a m ı. Y in e d e ka çık olm a ya n te k kişi o g ibi g e liyo r b a n a . B elki d e ke n d isin d e n b a şka b ir şe yi d a h a d ü şü n d ü ğ ü için ." S o n ra d a ü zü n tü yle için i çe ke re k, "A rka d a şım ola ra k se çe b ile ce ğ im te k kişi o . A m a g e ze g e n i ço k kü çü k. İkim ize b ird e n ye r yo k" diye d ü şü n d ü . K ü çü k p re n sin ke n din e a sıl itiraf e d em e d iği şe y ü zü n tü sü n ü n d a h a ço k b ir g ü n d e 1 4 4 0 g ü n b a tım ı izle yem e ye ce ğ in d e n ka yn a kla nm a sıyd ı! XV A ltın cı g e ze g e n bir ö n ce kin d e n o n ke z d a h a b ü yü ktü. C ilt cilt kita p la r ya zm a kta o la n ya şlı bir a d am ya şıyo rd u b u ra d a . K ü çü k p re n sin g eld iğin i g ö rü n ce , "îşte b ir g e zg in!" d iye b a ğ ırd ı. K ü çü k p re n s m a sa ya o tu ru p b ir sü re d e rin d e rin so lud u . Ş im d id e n ço k u zu n g e lm işti yolculu ğ u . "Nereden geliyorsun?" diye sordu adam ona. "O kocaman kitap n e kita b ı? " d iye kü çü k p re n s so rd u . "N e ya p ıyo rsu n u z? " "C o ğ rafya cıyım ."  "C o ğ rafya cı n e d ir? " "C o ğ rafya cı b ü tü n d e n izle rin , ke n tle rin, d a ğ la rın ve çö lle rin ye rini bile n b ir b ilim a d am ıd ır." "Ç o k ilg i çe kici," d e d i kü çü k p re n s. "İşte so n u n d a g e rçe k b ir m e sle k!" S o n ra d a çevre sin e b a kın dı. C o ğ rafya cın ın g e ze g e n i kü çü k p re n sin g ö rd ü ğ ü e n g ö rkem li v e e n b ü yü k g e ze g e n d i. "G e ze g e n in iz ço k g ü zel," d e d i co ğ rafya cıya. "O kya nu sla rın ız d a va r m ı? " "B u n u sö yle yem em ," d e di co ğ rafya cı. "Yaa!" K ü çü k p re n s h a ya l kırıklığ ın a u ğ ram ıştı. "D a ğ la rın ız, p e ki? " "B u n u sö yle yem em ," d e di yin e co ğ rafya cı. "P e ki ke ntle r, ırm a kla r, çö lle r? " "B u nla rı d a sö yle yem em ," d e d i a d am . "A m a siz co ğ rafya cısın ız!" "P e k ta b ii," d e d i co ğ rafya cı, "A m a g e zgin d e ğ ilim . G e ze g e n im d e te k bir g e zg in yo k. K e ntle ri, a ka rsu la rı, d a ğ la rı, d e nizle ri, o kya n u sla rı v e çölle ri g idip sa ym a k co ğ rafya cın ın işi d e ğ ild ir. C o ğ ra fya cın ın g e zip to zm akta n d a h a ö n em li işle ri v a rdır. B u m a sa d a n a yrılam a z am a g e zg inle ri ka b u l ede b ilir. O nla ra so ru la r so ra r, g e zi izle n im le rin i n o t alır. E ğ e r g e zg in le rd e n h e rh a n g i b irinin a n lattıkla rı ilgin ç g elirse , h em e n o g e zg inin a hla kın ı a ra ştırır." "O niye?" "Ç ü n kü yala n sö yle ye n b ir g e zg in, co ğ rafya cın ın kita p la rı için fe la ket d em e ktir. Ç o k içe n bir g e zg in de." "O niye ? " diye so rd u kü çü k p re n s yin e . "Ç ü n kü sa rh o ş g e zg in le r h e r şe yi çift g ö rü rle r. D ü şü n se n e , so n ra co ğ ra fya cın ın kita pla rın a bir ye rin e iki d a ğ ya zd ırm a zla r m ı? " "Ç o k kötü bir g e zg in o la bile ce k b irini ta n ıyo rum ," d e di kü çü k p re n s. "O la bilir," d e di ya şlı a d am . "D a h a so n ra , e ğ e r g e zg in in a h la kı ye rin d e yse ke şfe ttiği ye rle rle ilg ili o la ra k a ra ştırım ı ya p ılır." "O ra ya g id e re k, d e ğ il m i? " "H a yır, b u ço k u zu n sü re r. G e zg inin ka n ıt g e tirm e sini iste riz Ö rn e ğ in , g e zg in ye n i bir d a ğ ke şfe ttiğini sö ylü yo rsa , o ra d a n b ü yü k ka ya la r g e tirm e sin i iste riz." C o ğ rafya cı b ird e n h e ye ca nla ye rin d e n sıçra d ı. "S e n! S e n d e u za kla rd a n g e ldin! S e n d e bir g e zg in sin! B a n a g e ldiğin g e ze g e n i a nla t h a ydi!" C o ğ rafya cı b u n la rı sö yle rke n b ü yü k d efte rinin ka p a ğ ın ı ka ldırd ı v e ku rşu n ka lem inin u cu n u sivriltti. G e zg inle r u yg u n ka n ıtla r g e tirm e d e n h içb ir şe yi m ü re kke p le ya zm ıyo rd u . "E vet? " diye kü çü k p re n se b a ktı. "Ş e y, ya şa d ığ ım ye r p e k ö yle ilg in ç sa yılm a z," diye an la tm a ya b a şla d ı kü çü k p re n s. "Ç o k kü çü k. Ü ç volka n ım va r. İkisi h âlâ e tkin , b irisi sö n ü k. A m a hiç b elli o lm a z." "B elli o lm a z," d e d i co ğ rafya cı. "B ir d e çiçe ğ im va r." "Ç içe kle ri ya zm ıyo ru z," d e d i co ğ rafya cı. "N e d e n ? Ç içe ğim g e ze g e n im d e ki e n g ü ze l şe ydir!" "Ç içe kle ri ya zm ıyo ru z," d iye yin e le d i co ğ rafya cı, "çü nkü o n la r g elip g e çici şe yle r." "G e lip g e çici d e n e d em e k? " "C o ğ rafya kita p la rı, kita p la r için d e e n ö n em li o la nla rıd ır. H içbir zam a n e skim e zle r. B ir d a ğ ın ye r d e ğ iştird iği ço k e n d e rd ir. B ir o kya n u su n su la rın ın çe kilm e si d e. B iz ka lıcı şe yle ri ya za rız." "A m a sö n m ü ş v olka nla r yin e alev p ü skü rte b iliyo rla r," d iye ka rşı çıktı kü çü k p re n s. "G elip g e çici d e n e d e m e k şim d i? "  "S ö nm ü ş ya d a sö n m em iş, bizim için fark e tm e z," d e d i co ğ rafya cı. "B izim için ö n em li ola n o n u n b ir d a ğ o ld u ğ u . B u d e ğ işm e z." "A m a g e lip g e çici d e n e d em e k? " d iye kü çü k p re n s yin e so rd u . Y a n ıtın ı a lm a d a n bir so ru n u n p e şin i b ıra km a zd ı hiçbir zam a n. "G e lip g e çici d em e k, h ızla yo k o lm a te hlike siyle ka rşı ka rşıya o lm a k d em e ktir." "B e nim çiçe ğim hızla yo k olm a te h like siyle m i ka rşı ka rşıya ? " "K e sin likle ö yle ." "Ç içe ğ im g e lip g e çici," d e d i kü çü k p re n s ke n d i ke n din e . "K e n d ini h e r şe ye ka rşı sav u nm a k için ya ln ızca d ö rt dike n i va r v e b e n o n u g e ze g e n im d e ya p aya ln ız b ıra ktım !" İlk ke z pişm a nlık d u ym u ştu . A m a h e m e n ke n d ini to pla d ı. "B u ra d a n so n ra n e re ye g itm em i ö n e rirsiniz? " diye coğ ra fya cıya so rd u . "Dü n ya 'ya git," d e d i co ğ rafya cı. "İyi şe yle r d u yd u m o ra sı h a kkın d a ." V e kü çü k p re n s a klı çiçe ğ in d e yola ko yuld u . XVI Y e d in ci g e ze g e n b ö yle ce D ü n ya o ld u. D ü n ya ö yle sıra d a n b ir g e ze g e n d e ğ ild ir. O ra d a (ze nci kra lla rı d a a tlam a d a n ) tam 1 1 1 kra l, co ğ ra fya cı, 9 0 0 .0 0 0 işa d a m ı, 0 0 .0 0 0 a yya ş, 3 1 1 .0 0 0 .0 0 0 ke n d in i b e ğ e n m iş in sa n ya şa r; insan yani. D ü n ya 'n ın b ü yü klü ğ ü h a kkın d a siz bir fikir ve rm e k için şu ka d a rın ı sö yle ye yim : E le ktriğ in b u lu n m a sın d a n ö n ce a ltı kıta nın tüm ü n ü a ydın la tm a k için tam 4 6 2 .5 1 1 kişilik b ir fe n e rci o rd u su işb a şın d a yd ı. U za kta n b a kıldığ ın d a g e rçe kte n g ö rülm e ye d e ğ e rd iler. S a n ki bir o p e ra d a ki b a le rin le r g ibi d ü ze n için d e h a re ke t e d iyo rla rdı. Ö n ce Y e ni Z e la n d a ve A vu stra lya 'd a ki fe n e rcile r fe n e rle rini ya kıyo rla r ve so n ra u yku ya ya tıyo rla rdı. S o n ra Ç in ve S ibirya 'd a ki fe ne rcile r sa h n e ye çıkıyo rla r v e g ö revle rini ya p ıp ye rle rin e çe kiliyo rla rd ı. O n la rı R u s v e H intli fe n e rcile r izliyo r; d a h a so n ra A frika ve A vru p a ; so n o la ra k d a G ü n e y ve K u ze y A m e rikalı fe n e rcile r işe ko yulu yo rlard ı. B u sıra yı hiçb ir zam a n a ksa tm ıyo rla rd ı. H a rika bir şe yd i. Y a ln ızca iki kişin in , K u ze y K u tb u 'n d a ki v e G ü n e y K u tb u 'n d a ki b ire r fe n e rin b a şın d a d u ra n fe n e rcile rin işi a zd ı. Y ıld a ya lnızca iki ke z iş çıkıyo rd u o n la ra . XVII  D o ğ ru su in sa n sö zü n u cu n u b ira z ka çırın ca iste r iste m e z g e rçe kle rd e n bira z u za kla şıyo r. F e n e rcile r h a kkın d a a n la ttıkla rım tüm ü yle d o ğ ru d e ğildi. Ü ste lik bilm e ye nle re g e ze g e n im h a kkın d a ya n lış b ir fikir ve rm e te hlike sin e d e d ü şü yo ru m . İn sa n la r D ü n ya 'd a ço k a z bir ye r ka p la rla r. İki m ilya r in sa n ın tüm ü n ü a ya kta tıp kı a çık h ava to p la n tıla rın d a ki g ibi bir a ra ya top la sa n ız, h e p si h e p si a n ca k e n i b o yu o tu za r kilom e tre ola n bir ala n a sığ a rla r. Y a n i tüm in sa n lığ ı p a sifikte ki kü çü k bir a d a ya sığ d ıra bilirsiniz. T a bii, b ü yü kle r b u n u sö yle d iğin izd e in a nm a zla r. Ç o k d a h a g e n iş b ir ye r ka pla d ıkla rın ı sa n ırla r. B a o b a p a ğ a çla rı gib i ö n e m se rle r ke n d ile rini. A ynı h e sa b ı ke n d ile rin in d e ya pm a la rın ı ö n e rm elisiniz. R a ka m la rı ço k sev dikle ri için b u n d a n h o şla n a ca kla rd ır. A m a siz b u n u n için zam a n h a rcam a yın . G e re ksiz. B a n a g üv e n diğ inizi biliyo rum . K ü çü k p re n s D ü n ya 'ya g e ldiğ in d e hiç kim se yi g ö rem e m e sin e ço k şa şırd ı. Y a n lış. g e ze g e n e g e ldiğ ini d ü şü n ü yo rd u ki, kum u n ü ze rin d e altın gib i p a rıld a ya n a yışığ ı re n g in d e ki yıla n ı g ö rd ü . "İyi a kşa m la r," d e d i n a zikçe. "İyi a kşa m la r," d e d i yıla n . "B u g eld iğim g e ze g e n in a d ı n e ? " diye so rd u kü çü k p re n s. "D ü n ya ," d iye ya n ıtla d ı yıla n . "B u ra sı d a A frika." "Y a! D em e k D ü n ya 'd a hiç in sa n ya şa m ıyo r? " "B u ra sı çöl. Ç ö ld e in sa n o lm a z. D ü n ya ço k b ü yü ktü r," d e d i yıla n . K ü çü k p re n s b ir ta şın ü stü n e o tu rd u , b a kışla rını g ö kyü zü n e çevird i. "A ca b a ," d iye sö ze b a şla d ı. "G ü n ü n b irin d e h e p im iz ke n d i yıld ızım ızı b u lalım d iye m i h e p si b ö yle b irb irin d e n u za k. Ö rn e ğin , şu b e n im g e ze g e n . T am ü stü m ü zd e , am a n e ka d a r u za k!" "Ç o k g ü zel," d e d i yıla n . "S e n i b u rala ra g e tire n n e d ir?" "B ir çiçe kle so ru n la rım va rdı," d e d i kü çü k p re n s. "Y a!" d e d i yıla n . İkisi d e su stu la r. S o n u n d a kü çü k p re n s, "İn sa n la r n e re d e ? " d iye sö ze b a şla d ı. "Ç öld e in sa n ço k ya ln ız h isse d iyo r ke n d in i" "İn sa n la rın a ra sın d a d a yaln ızd ır in sa n ," d e d i yıla n . K ü çü k p re n s u zu n u zu n o n a b a ktı. "S e n kom ik b ir h a yva n sın ," d e d i. "P a rm a ğ ım ka d a r ka lınlığ ın" "A m a b ir kralın p a rm a ğın d a n b ile d a h a g ü çlü yüm ," de d i yıla n . K ü çü k p re n s g ü lü m se d i. "P e k g ü çlü d e ğilsin. A ya kla rın b ile yo k. Y ü rü yem iyo rsu n ." "S e ni g em ile rin g ö tü re bile ce ğ in d e n d a h a u za kla ra g ötü re b ilirim iste rse n ," d e d i yıla n . K ü çü k p re n sin a ya k b ile ğ in e sa rıld ı, a ltın bir b ile zik gib i. "K im e d o ku n u rsa m , o n u g e ldiğ i d ü n ya ya g e ri g ö n d e ririm ," d e d i yin e . "A m a se n m a su m v e içte n bir ço cu ksu n . B ir yıld ızd a n g e liyo rsu n "  K ü çü k p re n s b ir şe y sö yle m e di. "S e nin için ü zü lü yo rum . B u g ra n itte n ya p ılm ış D ü n ya 'd a n e ka d a r g ü çsü zsü n ," d e d i yıla n . "S a n a ya rd ım e d e b ilirim . E ğ e r bir g ü n ke n di g e ze g e n in i ço k özle rse n , b e n " "O o , se n i a nlıyo rum ," d e di kü çü k p re n s. "A m a niçin he p b ilm e ce gib i ko n u şu yo rsu n ? " "H e p sin i çö ze rim b e n ," d e d i yıla n . İkisi d e su stu la r so n ra . XVIII K ü çü k p re n s çö lü g e çe rke n ya lnızca te k bir çiçe ğ e rastla d ı. Ü ç ta ç ya p ra klı ö n em siz bir çiçe kti b u . "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s. "G ü n a yd ın ," d e di çiçe k. K ü çü k p re n s, "İn sa n la r n e re d e ? " d iye n a zikçe so rd u . Ç içe k bir ke z b ir ke rva n ın g e çtiğini g ö rm ü ştü . "İn sa n la r m ı? " d e di. "S a n ırım o nla rd a n a ltı ya d a ye d i ta n e va r. B irka ç yıl ö n ce g ö rm ü ştüm . A m a n e re d e o ld u kla rın ı kim se b ilem e z. R ü zg â r sü rü klü yo r on la rı. K ö kle ri yo k, b u yü zd e n d e ya şa m o n la r için g ü ç." "H o şça ka l," d e d i kü çü k p re n s. "H o şça ka l," d e d i çiçe k. XIX Daha sonra kü çü k p re n s yü kse k b ir d a ğ a tırm a n d ı. K e n d i vo lka n la rın d a n b a şka d a ğ g ö rm em işti; o n la r d a yaln ızca dizle rin e ka d a r g e liyo rd u . S ö nm ü ş o lan v olka n ını ta b u re ola ra k kulla n ıyo rd u . K e n d i ke n d in e , "B u ka d a r yü kse k b ir d a ğ ın te p e sin d e n h e rh a ld e b ü tü n g e ze g e n i, b ü tü n in sa n la rı g ö rü rüm " dedi. A m a u çla rı iğ n e g ibi sip sivri ka ya la rd a n b a şka b ir şe y g ö re m e di. "G ü n a yd ın ," d e d i n a zikçe. "G ü n a yd ın G ü n a yd ın G ü n a yd ın " d e d i ya n kı. "K im sin ? " d e di kü çü k p re n s. "Kimsin Kimsin Kimsin?" de d i ya n kı. "A rka d a şım olu r m u su n u z? Y a ln ızım " d e d i kü çü k p re n s. "Y aln ızım Y a lnızım Y aln ızım " d e d i ya n kı. "N e tu h a f b ir g e ze g e n!" diye d ü şü n d ü kü çü k p re n s. "K u p ku ru v e sip sivri; ü rkütü cü ve se rt. İn sa n la rın d a d a h a ya l g ü cü yo k. N e sö yle rse n iz a ynısın ı yin e liyo rla r. B e n im g e ze g e n im d e bir çiçe ğim va rd ı. Ö n ce o sö ze b a şla rd ı" XX K ü çü k p re n s kum la rın , ka ya la rın ve ka rla rın için d e n ya p tığ ı u zu n yolculu ğ u n so n u n d a b ir yo la ula ştı. B ü tü n yo lla r in sa n la rın ya şa d ığ ı ye rle re gid e rd i. "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s. A çm ış g ü lle rle d o lu bir b a h çe n in ö n ü n d e yd i. "G ü n a yd ın ," d e d i g ü lle r. K ü çü k p re n s o n la ra b a ktı u zu n u zu n ; ke n d i çiçe ğ in e b e n ziyo rla rd ı. "K im siniz? " diye so rd u şa şkın lıkla . "B iz g ülle riz," d e d i g ülle r. B ird e n kü çü k p re n sin içi ü zü n tü yle d old u . Ç içe ğ i o n a ev re n d e b a şka b ir e şi b e n ze ri b ulu nm a d ığ ın ı sö yle m işti. O ysa işte b u ra d a , te k b ir b a h çe d e b e ş b in tan e b ird e n va rd ı! "G ö rse yd i n e ço k ü zülü rd ü ," d e d i ke n di ke n d in e. "H em e n ö ksü rm e ye b a şla r, ala y e dilm e sin d iye ö lü yorm u ş g ibi ya p a rd ı. V e b e n im d e o n u ya şa m a d ö n d ü rm e k için çırp ınm am ı b e kle rd i. E ğ e r ö yle ya pm a zsa m g e rçe kte n ölm e ye bıra kırdı ke n d ini" K ü çü k p re n s d ü şü n ce le re d a lm ıştı: "E şi b e n ze ri b ulu nm a ya n b ir çiçe ğ e sa h ip o ld u ğ um için ço k ze n g in old u ğ u m u d ü şü n ü yo rd u m . Y a ln ızca sıra d a n b ir g ülm ü ş. S ıra d a n b ir g ül ve d izim e ka d a r g e le n ü ç volka n . B irisi b e lki d e a rtık tüm d e n sö n d ü H iç d e b ü yü k bir p re n s d e ğ ilim b e n K ü çü k p re n s çim e n le re u za n d ı ve a ğla d ı. XXI İşte tilki o zam a n o rta ya çıktı. "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n se . "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s n a zikçe , am a kim se yi g ö re m em işti. "B u rd a yım ," d e d i tilki. "E lm a a ğ a cın ın altın d a ." "K im siniz" d e di kü çü k p re n s. S o n ra d a , "Ç o k g ü ze l g ö rü n ü yo rsu n u z," d iye e kle di. "Tilkiyim ben," dedi tilki. "B e nim le o yn a r m ısın ? " d e d i kü çü k p re n s. "Ç o k m utsu zu m ." "H a yır," d e di tilki. "O yn a yam am ; evcil d e ğ ilim b e n ." "Ö yle m i? B a ğ ışla b e ni," d e d i kü çü k p re n s. A m a bir sü re d ü şü n d ü kte n so n ra , "Evcil ne demek?" diye sordu. "S e n b u ralı d e ğilsin," d e d i tilki. "N e a rıyo rsu n b u ra la rd a ? " "İn sa n la rı a rıyo rum ," d e d i kü çü k p re n s. "E vcil n e d em e k? " "İn sa n la rı m ı a rıyo rsu n ? S ila h la rı va r ve avlıyo rla r. Ç o k ca n sıkıcı. A yrıca tavu k ye tiştiriyo rla r. T e k ko n u la rı b u n la r. T avu k m u a rıyo rsu n ? " "H a yır," d e di kü çü k p re n s. "A rka d a ş a rıyo rum . E vcil n e d e m e k? " "Genellikle ihm al e dile n b ir iş," d e d i tilki. "B a ğla r ku rm a k a n lam ın a g e liyo r." "B a ğla r ku rm a k m ı?" T ilki, "Y a n i," d e di, "ö rn e ğ in se n b e n im için h âlâ yü z b in ö te ki ço cu k gib i h e rh a n g i b ir ço cu ksu n . B e n im için g e re kli d e d e ğ ilsin . S e n in için d e a ynı şe y. B e n d e se n in için yü z b in öte ki tilkid e n h iç fa rkı o lm a ya n h e rh a n g i bir tilkiyim . A m a b e n i evcille ştirirse n , b irb irim iz için g e re kli olu ru z o zam a n . B e n im için se n d ü n ya d a ki h e rke ste n fa rklı birisi olu rsu n . B e n d e se n in için e şsiz b e n ze rsiz o lu rum " K ü çü k p re n s, "A nlıyo rum g a lib a ," d e d i. "B ir çiçe k va r G a lib a o b e n i evcille ştird i" "O la bilir," d e di tilki, "d ü n ya d a b ö yle şe yle r h e p o lu r." "A m a h a yır, o D ü n ya 'd a d e ğ il," d e d i kü çü k p re n s. T ilki şa şırm ıştı. M e ra kla , "B a şka b ir g e ze g e n d e m i? " diye sordu. "Evet." "O ra d a avcıla r va r m ı? " "Y o k." "A m a n n e h o ş! P e ki tavu kla r? " "H a yır, tavu kla r d a yo k." "H içb ir şe y m ü kem m el olam ıyo r," d iye re k içini çe kti tilki. B ird e n a klın a bir fikir g e ldi. "B e nim ya şam ım ço k te kd ü ze ," diye a nla tm a ya b a şla d ı. "B e n tavu k avlıyo rum , in sa n la r d a b e ni. B ü tü n tavu kla r birb irin e b e n ziyo r, b ü tü n in sa n la r d a B u yü zd e n ço k sıkılıyo rum . A m a b e n i ev cille ştirirse n ya şa m ım a g ü n e ş d o ğ m u ş g ib i o la ca k. D u yd u ğ u m bir a ya k se sin in ö te kile rd e n fa rklı o ld u ğ u n u b ile ce ğim . Ö te ki a ya k se sle ri b e n i kö şe b u ca k ka çırırke n , se n in kile r tıp kı b ir m ü zik se si g ibi b e n i ça ğ ıra ca k, sığ ın a ğ ım d a n çıka ra ca k. H em b a k, şu b u ğ d a y ta rla la rın ı g ö rü yo r m u su n ? B e n e km e k ye m em . B u ğ d a y b e nim hiçbir işim e ya ram a z B u ğ d a y tarla la rın ın d a hiçbir a nlam ı yo ktu r b e n im için. B u d a ço k ü zü cü . A m a se n in sa çla rın a ltın sa rısı. B e ni evcille ştird iğini bir d ü şü n! B u ğ d a y d a a ltın sa rısı. B u ğ d a y b a n a h e p se n i h a tırla ta ca k. V e b e n b u ğ d a y ta rla la rın d a e se n rü zg â rın se sin i d e sev e ce ğ im " Tilki uzun bir sü re kü çü k p re n se b a ktı. S o n ra d a , "L ü tfe n E vcille ştir b e ni!" d e d i. "Ç o k iste rim ," d e d i kü çü k p re n s, "am a b u ra d a ço k ka lam a ya ca ğ ım . B ulm am g e re ke n ye n i d o stla r ve a n lam am g e re ke n ço k şe y v a r." "İn sa n a n ca k evcille ştirirse a n la r," d e d i tilki. "İn sa n la rın a rtık a n lam aya zam a nla rı yo k. D ü kkâ nla rd a n h e r iste d ikle rin i sa tın a lıyo rla r. A m a d o stlu k sa tıla n bir dü kkâ n o lm a d ığ ı için d o stla rı yo k a rtık. E ğ e r d o st istiyo rsa n b e n i evcille ştir." "S e ni evcille ştirm e k için n e ya pm a lıyım ? " d iye so rd u kü çü k p rens. "Ç o k sa b ırlı olm alısın ," d e d i tilki. "Ö n ce ka rşım a , şö yle u za ğ a çim e nle rin ü stü n e o tu ra ca ksın . G ö züm ü n u cu yla sa n a b a ka ca ğ ım , am a bir şe y sö ylem e ye ce ksin . S ö zle r ya nlış a n lam ala rın ka yn a ğ ıd ır. H e r g ü n b ira z d a h a ya kın ım a o tu ra ca ksın " Ertesi g ü n kü çü k p re n s yin e g eld i. "A ynı sa a tte g e lm e n d a h a iyi o lu r," d e d i tilki. "Ö rn e ğin se n ö ğ le d e n so n ra d ö rtte g e le ce kse n , b e n sa a t ü çte m u tlu o lm a ya b a şla rım . M utlulu ğ um h e r d a kika a rta r. S a a t d ö rtte a rtık sevin çte n ve m era kta n d e li g ibi olu rum . N e ka d a r m utlu o ld u ğ um u g ö rm ü ş o lu rsu n . A m a h e rh a n g i b ir zam a n d a g e lirse n yü re ğ im sa a t ka çta se n in için ça rp a ca ğ ın ı bilem e z. İn sa n ın b e lli a lışka n lıkla rı o lm alı" "A lışka n lıkla r m ı?" "E vet. B u n la r ço ğ u n lu kla ihm al e d ilir," d e d i tilki. "A lışka n lıkla r b ir g ü n ü ö te ki g ü n le rd e n , b ir sa a ti ö te ki sa a tle rd e n fa rklı kıla n şe yle rdir. Ö rn e ğ in b e n im avcıla rım ın bir a lışka n lığ ı va rd ır. H e r p e rşe m b e kö yü n kızla rıyla d a n sa g id e rle r. B u n e d e n le p e rşe m b e le ri b e n im için g ü ze l g ü n le rd ir. Ü zü m b a ğ la rın a ka d a r so ku la b ilirim o g ü n le r. A m a avcıla r d a n sa h e rh a n g i b ir g ü n ü n h e rh a n g i bir sa a tin d e gid iyo r o lsa la rd ı hiç ta tilim o lm azd ı." B ö yle ce kü çü k p re n s tilkiyi evcille ştird i. A yrılm a zam a n ı g e ld iğin d e tilki, "A ğ la ya ca ğ ım ," d e d i. "B e nim b u n d a b ir su çu m yo k," d e d i kü çü k p re n s. "S en i ü zm e k istem em iştim , am a evcille ştirilm e yi se n iste d in " "E vet, o ra sı ö yle ," d e d i tilki. "A m a a ğ la ya ca ğ ın ı sö ylü yo rsu n ." "E vet, ö yle ," d e d i tilki. "O h a ld e evcille ştirilm e k se n in için p e k iyi olm a d ı!" "Ç o k iyi old u!" d e d i tilki. "B u ğ d a yla rın re n gin i d ü şü n ." S o n ra d a , "G idip g ü lle re b a k şim d i," diye e kle d i. "K e n d i g ü lü n ü n e şi b e n ze ri olm a d ığ ını g ö re ce ksin . Sonra da g e l ve d ala şa lım . S a n a a rm a ğ a n o la ra k b ir sır ve re ce ğim ." K ü çü k p re n s g idip g ü lle re b a ktı. "S iz b e nim g ülüm e b e n zem iyo rsu n u z," d e d i. "H a tta hiçb ir şe ysin iz şu a n d a . Ç ü n kü n e bir kim se sizi ev cille ştird i, n e d e siz b ir kim se yi. İlk g ö rd ü ğ ü m zam a n ki tilkim g ibisin iz. O zam a n yü z bin b a şka tilkid e n h e rh a n g i biriyd i. A m a şim di d o stu m o ld u ve b e n im için e şi b e n ze ri yo k." G ülle r ço k u ta nm ışla rd ı. "Ç o k g ü zelsin iz, am a b o şsu n u z b e n im için," diye sü rd ü rd ü sö zle rin i kü çü k p re n s. "İn sa n sizin için ö lem e z. D o ğ ru , g e lip g e çe n biri için b e n im çiçe ğ im in sizd e n h içb ir fa rkı yo k. A m a o b e n im için yü zle rce n izd e n d a h a ö n e m li; çü n kü su la d ığ ım , cam b ir fa n u su n a ltın a ko yd u ğ u m , ö n ü n e sip e rlik ye rle ştirdiğ im çiçe k o . Ç ü n kü tırtılla rı b e n o n u n için öld ü rd ü m . (B irka ç ta n e sin i b ıra ktık, so n ra d a n ke le b e k o ld ula r.) Ç ü n kü ya kın d ığı, ya d a övü n d ü ğ ü , ya d a h içb ir şe y sö ylem e d iği zam a nla rd a d in le diğ im çiçe ğ im o b e nim . Ç ü n kü o b e n im çiçe ğ im ." T ilkin in ya n ın a d ö n d ü so n ra . "H o şça ka l," d e d i. "H o şça ka l," d e d i tilki. "İşte sa n a b ir sır, ço k b a sit b ir şe y: İn sa n ya ln ız yü re ğiyle d o ğ ru yu g ö re b ilir. A sıl g ö rü lm e si g e re ke n i g ö zle r g ö rem e z." "A sıl g ö rü lm e si g e re ke n i g ö zle r g ö rem e z," diye yin ele d i kü çü k p re n s; u n u tm am alıyd ı b u n u . "G ü lü n ü se n in için ö n em li kıla n , o n u n için h a rcam ış old u ğ u n zam a n d ır." "O n u n için h a rcam ış o ld u ğ um zam a n " diye yin e le di kü çü k p re n s. U n u tm am alıydı b u n u . "İn sa n la r u n u ttula r b u n u ," d e d i tilki. "A m a se n u n u tm a m alısın . E vcille ştirdiğim iz şe yd e n so ru m lu o lu ru z. S e n g ü lü n d e n so ru m lu su n " "B e n g ülüm d e n so ru m lu yum ," d iye yin e le di kü çü k p re n s. B u n u d a u n u tm am alıydı. XXII "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s. "G ü n a yd ın ," d e di d em iryolu m a ka sçısı. "B u ra d a n e ya p ıyo rsu n u z? " d iye so rd u kü çü k p re n s. "Binlerce yolcunun gitmek iste d ikle ri yö n e gitm ele rin i sa ğ lıyo rum ," d e d i m a ka sçı. "T re n le rin kim ini sa ğ a , kim ini so la g ö n d e riyo rum ." G ö k g ü rlem e sini a n d ıra n bir se sle g e çe n ışıklı bir e ksp re s tre n i m a ka sçın ın kulü b e sin i sa rstı. "N e ka d a r d a hızlı gidiyo rla r? " d e d i kü çü k p re n s. "N eyin p e şin d e le r? " "B u n u o tre n in m a kin isti b ile bilem e z," d e d i m a ka sçı. Y in e p ırıl p ırıl ışıklı bir e ksp re s, b u ke z te rs yö n e h ızla g e çti. "B u ka d a r ça b u k m u d ö n ü yo rla r? " diye so rd u kü çü k p re n s. "Y o yo , b u b a şka ," d e d i m a ka sçı. "B u bir tü r d e ğ işim ." "B ulu n d u kla rı ye rd e m utlu d e ğ ille r m i? " diye so rd u kü çü k p re n s. "K im se b u lu n d u ğ u ye rd e m u tlu d e ğ ildir," d e d i m a ka sçı. Ü çü n cü b ir tre n in , g ö k g ü rü ltü sü n ü a n d ıra n b ir se sle g e ld iğin i d u yd u la r. "D a h a ö n ce g e çe n le ri m i kova lıyo rla r? " diye so rd u kü çü k p re n s yin e . "H iç kim se yi kova lam ıyo rla r," d e d i m a ka sçı. "U yku d a la r şim di. U yku d a d e ğ ille rse b ile e sn iyo rla rd ır. Y a ln ızca ço cu kla r b u ru n la rın ı cam a d a yam ışla rd ır." "Y aln ızca ço cu kla r n e yin p e şin d e o ld u kla rın ı biliyo rlar," d e d i kü çü k p re n s. "P a çavra d a n b ir b e b e kle sa a tle rce o yn a rla r ve o b e b e k ço k ö n em li olu r o nla r için v e e ğ e r b irisi o n u e lle rin d e n a lm a ya ka lka rsa a ğ la rla r" "Ş a n slıla r" d e di m a ka sçı. XXIII "G ü n a yd ın ," d e di kü çü k p re n s. "G ü n a yd ın ," d e di tü cca r. S u su zlu k g id e rici h a p la r sa ta n bir tü cca rd ı b u . H afta d a ya ln ızca b ir h a p yu tu yo rd u n u z ve hiç su sa m ıyo rd u n u z. "B u nla rı n e d e n sa tıyo rsu n u z? " d iye so rd u kü çü k p ren s. "Ç ü n kü ço k zam a n ka za n d ırıyo r," d e d i tü cca r. "U zm a n la r h e sa p la m ışla r. B u h a p la rla h afta d a elli ü ç d a kika ka za n ılıyo r." "P e ki n e ya p a ca ğ ım o elli ü ç d a kika d a ? " "Ne istersen" "B a n a so ra rsa n ız," d e d i kü çü k p re n s, "d ile d iğim i ya p a ca ğ ım b ir elli ü ç d a kikam va rsa , bir su ka yn a ğ ın a d o ğ ru g ö n lü m ce yü rüm e yi se çe rim ." XXIV Ç ö ld e ka za ya u ğ ra d ığ ım d a n b u ya n a se kiz g ü n g e çm işti. T ü cca rın ö ykü sü n ü n so n u n u d in le rke n so n yu d u m su yum u içiyo rd um . "E vet," d e d im kü çü k p re n se . "A nla ttıkla rın ço k h o ş a m a b e n h â lâ u ça ğ ım ı o n a ram a d ım ; içe ce k b ir şe yim d e ka lm a d ı. D o ğ ru su b e n d e g ö n lü m ce bir su ka yn a ğ ın a yü rü m e yi iste rd im !" "Dostum olan tilki" "S evgili kü çü k a d am ım . B u işle tilkin in b ir ilgisi yo k!" "Neden?" "Ç ü n kü su su zlu kta n ö lm e k ü ze re yim d e o n d a n " S ö yle d iğim i a nla yam ıyo rd u . "D o st e d inm iş o lm a k iyi b ir şe yd ir," d e d i ya n ıt o la ra k, "ölm e k ü ze re olsa b ile in sa n . Ö rn e ğ in b e n bir tilki ile d o st o ld u ğ um için çok m u tlu yum " "D u rum u a nla yam ıyo r," diye d ü şü n d ü m . "H iç su sa m ıyo r, hiç a cıkm ıyo r ki. B ira z g ü n e ş ye tiyo r o n a " A m a dim dik b a n a b a ka ra k d ü şü n d ü kle rim i ya n ıtla d ı: "B e n d e su sa d ım . H a yd i b ir ku yu a ra yalım " B e zg inlikle elim i sa lla d ım . K o sko ca çö ld e ra sg e le kuyu a ram a k sa çm a ydı. Y in e d e yü rüm e ye b a şla d ım . B irka ç sa a t ko n u şm a d a n yü rü d ü k. G e ce old u ve yıld ızla r çıktı. S u su zlu k bira z b a şım ı d ö n d ü rü yo rd u ; rü ya d a ym ışım g ibi b a ktım yıld ızla ra. B ird e n kü çü k p re n sin so n sö yle d iğ i çınla d ı kafam ın için d e . "D em e k se n d e su sa d ın ? " d e d im . S o rum u ya nıtlam a d ı, ya lnızca , "S u yü re k için d e iyid ir" d e d i. B ir şe y a n lam am ıştım , am a su stu m . O n u so rg u ya çe km e nin bir işe ya ram a ya ca ğ ın ı biliyo rd um . Y o ru lm u ştu . O tu rd u . B e n d e ya n ın a o tu rd um . B ir sü re se ssizlikte n so n ra yin e ko n u ştu : "B u rala rd a n g ö rü lm e ye n bir çiçe k sa ye sin d e yıld ızla r g ü ze l." "E vet, g ü zel," d iye ya n ıtla d ım . S o n ra d a ö n üm ü zd e uza n a n , a y ışığ ın ın a yd ın lattığı kum te p ele rin e çevirdim b a şım ı. "Ç ö l g ü ze l," diye e kle d i kü çü k p re n s. D o ğ ru yd u . Ç ö lü h e r zam a n sev e rdim . İn sa n çö ld e b ir kum te p e sin e o tu rd u ğ u n d a h içb ir şe y g ö rm e z, h içb ir şe y d u ym a z. A m a yin e d e o se ssizliğin için d e b ir şe yle r so lu k a lıp ve riyo r, b ir şe yle r p a rıld ıyo r gibidir "Ç ö lü g ü ze l ya p a n ," d e d i kü çü k p re n s, "bir ye rle rd e bir ku yu yu g izliyo r o lm a sı" Ş a şkın lıkla b a ktım . K um la rd a n ya yıla n g izem li ışığ ın n e d e n in i a n lam ıştım b ird e n . Ç o cu kke n ya şa d ığ ım ız e ski evin altın d a b ir h a zin e n in g öm ü lü old uğ u n u sö yle m işle rd i bize . D o ğ ru su kim se tam o la ra k n e re d e o ld u ğ u n u b ilm iyo rd u , h a tta b elki kim se a ra m am ıştı bile. A m a o evin b ü yü sü yd ü o . E vim yü re ğ im in d e rinlikle rin d e bir sır sa klıyo rd u "D o ğ ru ," d e d im kü çü k p re n se . "E v, yıldızla r, çöl O nla rı g ü ze l ya p a n g ö zle g ö rü lm e ye n b ir şe yle r!" "T ilkim le a yn ı fikird e olm a n a sevin d im ," d e d i kü çü k pre n s. K ü çü k p re n s u yku ya d a la rke n o n u ku ca ğ ım a alıp yin e yo la ko yuld um . Ç o k e tkile nm iştim ; d u yg u la rım ka rm a ka rışık olm u ştu . Ç o k n a rin bir h a zin e ta şıyo r gib iyd im . H a tta, sa n ki d ü n ya d a o n d a n d a h a n a rin b ir şe y yo ktu. A y ışığ ın ın a yd ın lattığ ı so lu k aln ın a , yum u lu g ö zle rin e , rü zg â rın u çu ştu rd u ğ u sa çın a b a ktım v e şö yle sö yle d im ke n d i ke n d im e: "Ş u a n d a g ö rd ü ğ üm yaln ızca b ir ka b u k. A sıl ö n em li ola n ise g ö zle g ö rü lm ü yo r" D u d a kla rı b e lli b elirsiz bir g ü lüm sem e yle a ra la nırke n ke n d i ke n d im e şu n la rı sö ylü yo rd um : "Kü çü k p re n sin b e n i e n ço k e tkile ye n ya n ı u yku d a yke n b ile çiçe ğ in e , tüm va rlığ ın ı b ir lam b a n ın ışığ ı g ib i a yd ın lata n b ir g ü lü n h a yalin e o la n b a ğlılığ ı" Ş im di o n u d a h a d a n a rin hisse d iyo rd u m . O n u ko ru m a k, sa kınm a k istiyo rd u m ; sa n ki h afif bir e sin tinin sö n d ü rüv cre ce ğ i b ir kü çü cü k alevdi G ü n d o ğ a rke n ku yu yu b u ld um . XXV "İn sa n la r," d e d i kü çü k p re n s, "n e yin p e şin d e o ld u kla rın ı bilm e d e n e ksp re s tre n le re b in ip o ra d a n o ra ya te la şla gid ip g e liyo rla r" Ve ekledi: "B o şu n a b ir u ğ ra ş" Buld u ğ um u z ku yu B ü yü k S a h ra 'n ın ku yula rın a b e n zem iyo rd u . S a h ra 'n ın ku yula rı kum d a bir d eliktir ya ln ızca. B u ku yu kö y ku yu su g ib iydi. A m a çevre d e kö y filâ n yo ktu . R ü ya g ö rü yo rum sa n d ım "Ç o k g a rip ," d e d im kü çü k p re n se . "Ç ıkrık, kova , ip H e r şe y ku lla n ılm aya h a zır." G üld ü , ipi ya kala yıp çıkrığ ı d ö n d ü rd ü . Ç ıkrık rü zg a rın u zu n b ir sü re için u n u ttu ğ u e ski b ir ye l d e ğ irm e n i gibi in le di. "D u yu yo r m u su n ? " d e d i kü çü k p re n s. "K u yu yu u ya n dırd ık, şa rkı sö ylü yo r" K e n d ini yo rm a sın a g ö n lüm ra zı g e lm e di. "B a n a b ıra k," d e dim . "S a n a a ğ ır g e lir." K ova yı çe kip ku yu n u n kıyısın a ko yd um . Y o rg u n , am a su yu çıka rd ığ ım d a n d ola yı d a m u tlu yd um . Ç ıkrığ ın se si ku la kla rım d a yd ı. H âlâ çalka la n a n su d a g ü n e şin ışığ ı o yn a şıyo rd u . "İşte b u su ya su sa d ım ," d e di kü çü k p re n s. "İçm e k istiyo ru m , bira z ve rir m isin b a n a ? " N e iste d iğ ini a nlam ıştım . K ov ayı d u d a kla rın a e ğ d im . İçe rke n g ö zle rini ka p am ıştı. T a tlı b ir şö le n d i b u . S ıra d a n b ir su su zlu k g id e rm e k olm a d ığ ı ke sin d i. Y ıldızla rın a ltın d a ki yolcu lu ğ u n , çıkrığ ın se sinin ve ko lla rım d a ki yo rg u nlu ğ u n d a p a yı va rd ı b u tatlılıkta . Y ü re ğ e iyi g e le n bir ya n ı va rdı, a rm a ğ a n g ibi. Ç o cu klu ğ u m d a ki N o el a ğ a cı g ibi, h e p b irlikte sö yle d iğim iz ye n i yıl şa rkıla rı, g üle n yü zle rin yum u şa klığ ı d a a ld ığ ım a rm a ğ a n la rı b ö yle ısıtırd ı. "Y a şa d ığ ın ye rd e ki in sa n la r," d e d i kü çü k p re n s, "bir b a h çe d e b e ş b in g ü l ye tiştiriyo rla r, am a a sıl a ra d ıkla rını b u lam ıyo rla r yin e d e ." "B ulam ıyo rla r," diye ya n ıtla d ım . "V e a ra d ıkla rın ı te k bir g üld e , ya d a b ira zcık su d a b u la b ilirle r." "D o ğ ru ," d e d im . K ü çü k p re n s e kle di: "A m a g ö zle r kö r. Y ü re ğ iyle b a km alı in sa n " S u yu içtim . F e ra h bir so lu k ald ım . G ü n d o ğ a rke n kum b a l re n g in d e d ir. V e bu bal rengi de beni mutlu e d iyo rd u . Ö yle yse içim d e ki b u ke d e r n e d e n d i? "S ö zü n ü tutm alısın ," d e d i kü çü k p re n s h a fifçe, ya n ım a o tu ru rke n . "N e sö zü ? " "C a n ım , şu ko yu n u m için a ğ ızlık Ç içe ğ im d e n so ru m lu yum , biliyo rsu n " C e b im d e n çizim le rim i çıka rd ım . K ü çü k p re n s yin e h ep sin e b a ktı ve g üld ü . "B a o b a p la rın L a h a n a ya b e n ziyo rla r." "Ö yle m i? " B e n d e n e ka d a r övü n ü yo rd um b a o b a p la rım la! "T ilkin in ku la kla rı d a b o yn u z gib i; ço k d a u zu n ." Y in e g ü ld ü . "H a ksızlık e diyo rsu n kü çü k p re n s," d e d im . "B e n fili yu tm u ş b ir b o a yıla n ının içe rd e n ve d ışa rd a n g ö rü n ü m ü d ışın d a re sim çizm eyi ö ğ re n m e dim ki." "Ç o cu kla r a n la rla r b e n ce ," d e d i kü çü k p re n s. B u n u n ü ze rin e a ğızlığ ın re sm in i çizd im . O n a ve rirke n içim b u rku ld u . "Benim bilm e d iğim b a zı ta sa rıla rın v ar g a lib a ," d e d im . Y a n ıt ve rm e di. O n u n ye rin e , "B iliyo r m u su n ? " d e d i. "Y a rın g e lişim in yıld ö n ü m ü ola ca k." Biraz sustuktan sonra ekledi: "Ş u ra ya inm iştim ." B ird e n kıza rdı. Ve bir kez daha, nedenini bilmeden tuhaf bir ü zü n tü ye ka p ıldım . A klım a d a b ir so ru ta kılm ıştı: "Ö yle yse e n ya kın ye rle şim m erke zin d e n bin kilom e tre u za kta sa n a ilk ra stla d ığ ım o sa b a h , ö yle ya p a ya ln ız d o la şırke n yolu n u yitirm iş d e ğ ild in . İn iş ya p tığ ın ye re g eliyo rd u n ? " K ü çü k p re n s yin e kıza rdı. B ira zcık d u ra ksa ya ra k e kled im : "Y ıld ö n üm ü yü zü n d e n b e lki d e ? " K ü çü k p re n s yin e kıza rdı. S o ru la rım a ya n ıt ve rm iyo rd u , am a kıza rm a k bira z d a ev et d em e k a n lam ın a g e lm e z m i? "K o rka rım ki" diye sö ze b a şla d ım , am a b e n i su stu rd u : "İşinin b a şın a d ö n m elisin . Ç alışm a lısın . S e n i b u ra d a b e kle ye ce ğ im . Y a rın a kşa m yin e g e l" R a h a tlam am ıştım . T ilkiyi h atırla d ım . İn sa n evcille ştirilm e yi ka b u l etti m i, bira z g ö zya şın ı d a g ö ze a lm a lı XXVI K u yu n u n ya n ın d a yıkık b ir d uv ar kalın tısı va rd ı. E rte si a kşa m işim i b ıra kıp g e ldiğim d e kü çü k p re n si d uv a rın ü ze rin e otu rm u ş, a ya kla rın ı sa lla rke n g ö rd üm . B ir ya n d a n d a , "Y a nlış h a tırlıyo rsu n . B u ra sı d e ğ il," diyo rd u . B irisi o n a ya n ıt ve riyo r olm alıydı ki, yin e , "E ve t, eve t! B u g ü n , am a b u ra sı d e ğ il," d e di. D uv ara d o ğ ru yü rü d üm . H e n ü z kim se yi g ö rem em iştim . A m a kü çü k p re n s yin e , "A yn e n ö yle," d e di. "K um d a a ya k izle rim in b a şla d ığ ı ye ri g ö re ce ksin . İşte o ra d a b e kle b e n i, b u g e ce g e le ce ğim ." D uv ard a n yirm i m etre u za kta ydım . H â lâ kim se g ö zü km ü yo rd u . B ir sü re su stu kta n so n ra kü çü k p re n s yin e ko n u ştu . "Z e hirin e tkili m i? B a n a fa zla a cı çe ktirm eye ce ğ in e em in m isin ? " O ld u ğ um ye rd e kala kald ım . Y ü re ğim p a rça p a rça yd ı, am a h â lâ bir şe y a n lam ıyo rd um . "Ş im di git," d e d i kü çü k p re n s. "D uvardan inmek istiyorum." O zam a n d uva rın d ibin e b a ktım . B a ka r b a km a z d a ye rim d e n sıçra d ım . Ö n üm d e , kü çü k p re n sin tam ka rsısın d a in sa n ı o tu z sa n iye d e ö te ki d ü n ya ya yolla ya ca k sa rı yıla n la rd a n biri d u ru yo rd u . T a b a n ca m ı çıka rm a k ü ze re e lim i ce b im e a ta rke n bile g e riye sıçram a kta n ke n d im i alam a d ım . A m a çıka rd ığ ım se s ü ze rin e , yıla n h afif m eta lik b ir se s çıka ra ra k h iç a ce le e tm e d e n su yu ke sile n bir fıskiye g ibi kü çülü p ka ya la rın a ra sın d a ka yb o ld u gitti. T am zam a n ın d a d uva ra sıçra yıp kü çü k a d am ım ı ko lla rım a ald ım . Y ü zü ka r gib i b e ya zd ı. "N e olu yo r? " diye b a ğ ırd ım . "N e d e n yıla n la ko n u şu yo rsu n ? "  H e p b o yn u n d a d u ra n a ltın sa rısı a tkısın ı g ev şettim . Ş a ka kla rını ıslattım ve b ira z su v e rdim . O n a so ru so rm a n ın sıra sı d e ğ ild i. Y ü züm e ço k cid di b a ktı ve ko lla rını b o yn um a d o la dı. Y ü re ğ i v u rulm u ş, ö lm e k ü ze re o la n bir kü çü k ku şu n yü re ğ i gib i ça rp ıyo rdu "U ça ğ ın ın m o to ru n d a ki a rıza yı b ulm a n a sevin d im ," de d i. "A rtık evin e d ö n e b ile ce ksin ." "Bunu nerden biliyorsun?" B e n d e tam , hiç b e klem e diğ im bir a n d a m o to ru tam ir e tm e yi b a şa rd ığ ım ı sö ylem e ye g eliyo rd um . S o rum u ya nıtlam a d ı, o n u n ye rin e e kle di: "B u g ü n b e n d e evim e d ö n ü yo rum " S o n ra ü zü n tü yle , "Ç o k d a h a u za k Ç o k d a h a zo r" d e d i. O la ğ a n d ışı b ir şe yle rin o ld u ğ u n u n fa rkın d a yd ım . K ü çü cü k b ir ço cu km u ş; g ibi ko lla rım d a tu tu yo rd um o n u , a m a b a n a ö yle g eliyo rd u ki h ızla ko rku n ç bir u çu rum a d o ğ ru g idiyo rd u ve o n u ku rta rm a k için ya p a b ile ce ğ im hiçb ir şe y yo ktu B a kışla rı ço k u za kla rd a bir ye re b a kıyo rm u ş gib i d o n u kla şm ıştı. "K o yu n um v a r a rtık. K u tu su v e a ğ ızlığı d a va r" A cıyla g ü lüm se d i. U zu n sü re b e kle d im . Y av a ş yava ş ca n la n d ığ ını fa rk e d iyo rd u m . "K ü çü k a d a m ım ," d e d im . "Korkuyorsun sen" K o rktu ğ u ke sin d i. A m a h afifçe g ü ld ü . "B u a kşam d a h a ço k ko rka ca ğ ım " B u z gib i h isse ttim ke n d im i yin e , o n a rılm a ya ca k, g e ri g e tirilem eye ce k bir şe yle rin se zg isiyle . O n u n g ü lü şü n ü b ir d a h a h iç d u ym a ya ca k o lm a yı ka ldıram a ya ca ğ ım ı biliyo rd um . B e n im için çö lü n o rta sın d a b ir ta tlı su ka yn a ğ ıyd ı o . "K ü çü k a d a m ," d e dim . "G ü lü şü n ü d u ym a k istiyo rum yin e ." A m a o, "B u g e ce , tam bir yıl ola ca k," d e d i. "Y ıld ızım , b ir yıl ö n ce D ü n ya 'ya in d iğim ye rd e tam tepemde olacak bu gece" "K ü çü k a d a m ," d e dim . "N e olu r b u n u n ya lnızca kötü b ir d ü ş o ld u ğ u n u sö yle b a n a ; şu yıla nla ko n u şm a n ın , b u lu şm a ye rin in ve yıldızın fila n " A m a ya ka rışım a kula k a sm a d ı. O n u n ye rin e , "A sıl ö n e m li ola n , g ö zle g ö rü lm eye n d ir" d e d i. "Evet, biliyorum" "Ç içe kle o ld u ğ u gib i tıp kı. B ir yıld ızd a ya şa ya n b ir çiçe ğ i seviyo rsa n ız, g e cele yin yıld ızla ra b a km a k h o ştu r. B ü tü n yıld ızla r çiçe k a çm ış g ib idir" "Evet, biliyorum" "S u için d e ö yle . Ç ıkrık v e ip sa ye sin d e v e rm iş o ld u ğu n su m ü zik gib i g e ldi b a n a . H a tırlıyo r m u su n , n e h o ştu ." "Evet, biliyorum" "V e g e cele ri g ö kyü zü n e b a ka rsın . H e r şe yin ço k kü çü k o ld u ğ u g e ze g e n im in ye rin i g ö ste re m em sa n a . B e lki b ö yle si d a h a iyi. Y ıld ızım se n in için h e rh a ng i bir yıldız olsu n . B ö yle ce g ö ky ü zü n d e ki b ütü n yıldızla ra b a km a yı sev e ce ksin H e p si se n in d o stla rın ola ca k. H em sa n a b ir a rm a ğ a n ve re ce ğim " S o n ra yin e g ü ld ü .  "K ü çü k p re n s, se v gili kü çü k p re n s, b u g ülü şü n ü ço k se viyo rum !" "İşte b u b e nim a rm a ğ a n ım . Y a ln ızca b u su yu içtiğ im iz zamanki gibi olacak." "N e sö ylem e k istiyo rsu n ? " "Y ıldızla r b ü tü n in sa n la rın ," diye ya n ıtla d ı. "A m a h e r in sa n için a yn ı d e ğ ille r. Y olcula r için , yıld ızla r yo l g ö ste rici. Ö te kile r için ya lnızca g ö kyü zü n d e ki p ırıltıla r. B ilim a d am la rı için h e p si birer problem. İşa d a m ı için ze n gin lik. A m a b ü tü n yıld ızla r se ssiz. S e n Y aln ızca se n yıld ızla ra h e rke ste n fa rklı sa h ip o la ca ksın " "N e sö ylem e k istiyo rsu n ? " "Y ıldızla rd a n birin d e b e n ya şıyo r o la ca ğ ım . B e n g ü lüyo r o la ca ğ ım bir ta n e sin d e . V e g e ce le yin g ö kyü zü n e b a ktığ ın d a b ü tü n yıldızla r g ü lü yo r g ibi ola cak Y aln ızca se n in g ü le n yıld ızla rın ola ca k!" S o n ra yin e g ü ld ü . "V e ü zü n tü n h afifle d iğin d e (zam a n b ü tü n a cıla rı h afifle tir) b e n i ta n ım ış olm a k h e p se n i m u tlu e d e ce k, dostum olarak kalacaksın . B e n im le g ü lm e k iste ye ce ksin . B u n u n için d e a ra d a b ir p e n ce re n i a ça ca ksın D o stla rın g ö kyü zü n e b a kıp b a kıp g ü ld ü ğ ün ü g ö rü n ce ço k şa şıra ca kla r! O nla ra 'Y ıld ızla r h e p g ü ld ü rü r b e n i!'d iye ce ksin. D e li o ld u ğ u n u d ü şü n e ce kle r. S a n a n a sıl bir o yu n o yn a d ığım ı g ö rü yo rsu n " S o n ra yin e g ü ld ü . "S a n ki sa n a yıld ızla r ye rin e g ü lm e sin i b ile n b ir sü rü kü çü k ça n ve rm işim gibi ola ca k" V e yin e g üld ü . S o n ra bird e n yü zü cid dile şti. "Bu gece Biliyorsun Gelme." "S e ni b ıra km aya ca ğ ım ," d e d im . "A cı çe kiyo rm u ş g ibi b a ka ca ğ ım . B ira z d a ölü yo rm u şu m g ibi E ve t, ö yle . B u n u g ö rm e ye g e lm e. G ö rm e ye d e ğm e z." "S e ni b ıra km aya ca ğ ım ." A m a o e n d işe liyd i. "D in le b e ni. B ira z d a o yıla n yü zü n d e n Y a n i se n i so km a sın ı istem em . Y ıla nla r kötü n iye tli ya ra tıkla rd ır. B u d a se n i ya ln ızca zevk için so ka b ilir" "S e ni b ıra km aya ca ğ ım ." A m a bir d ü şü n ce o n u ra h a tla tm ıştı. "İkin ci ke z so km a ya ze h irle ri kalm ıyo r ki." O g e ce yola çıktığın ı g ö rm e dim . H iç se s çıka rm a d a n ka lkıp g itm işti. O n a ye tiştiğim d e ça b u k ve ka ra rlı a d ım la rla yü rü yo rd u . B e n i g ö rü n ce , "D em e k g eld in ," d e di yaln ızca. E lim d e n tu ttu . E n d işe liyd i h â lâ . "G e lm em eliydin . A cı çe ke ce ksin . Ö lm ü şü m gibi ola ca k, am a ölm e ye ce ğim " B ir şe y sö ylem e d im . "A nlam a lısın . Ç o k u za k. B u g öv d e yi o ra ya ta şıyam am . Ç o k a ğır." B ir şe y sö ylem e d im . "A tılm ış, e ski b ir d e n iz ka b u ğ u g ibi ola ca k. B u n d a ü zü le ce k bir şe y yo k" B ir şe y sö ylem e d im . C e sa re ti kırılm ıştı. S o n b ir ça b a d a h a g ö ste rd i. "B iliyo r m u su n , ço k h o ş o la ca k. B e n d e yıld ızla ra b a ka ca ğ ım . B ütü n yıld ızla r çıkrığ ı p a sla n m ış ku yu la r gib i o la ca k. B ütü n yıld ızla rd a n içm em için ta tlı su la r a ka ca k" B ir şe y sö ylemedim. "H a rika ola ca k! S e n in tam b e ş yü z m ilyo n kü çü k ça n ın o la ca k, b e n im d e b e ş yü z m ilyo n su ka yn a ğ ım " A rtık su sm u ştu , a ğ lıyo rd u çü n kü "İşte b u ra sı. B ıra k, yaln ız gid e yim ." V e otu rd u . K o rku yo rd u . S o n ra yin e , "Biliyor musun," dedi. "Ç içe ğ im O n d a n b e n so ru m lu yum . V e o ço k g ü çsü z! Ç o k sa f! K e n d ini sav u nm a k için d ö rt işe yaramaz dikeni var" Ben de oturdum. Ayakta duracak halim kalm am ıştı. "İşte h e p si b u " B ira z d a h a d u ra kla dı, so n ra a ya ğ a ka lktı. B ir a d ım attı. B e n kım ıld a yam a d ım . A ya k b ile ğ inin dib in d e ki sa rı bir p a rıltıd a n b a şka h içbir şe y g ö rü lm e di. B ir a n h a re ke tsiz kald ı. Ç ığlık a tm a d ı. B ir a ğ a ç gib i yava şça d ev rild i. K um a d ü ştü ğ ü için hiç se s çıkm am ıştı. XXVII  V e altı yıl g e çip g itti bile . B u ö ykü yü kim se ye a n la tm ad ım . D ö n d ü ğ üm d e b e n i ka rşıla ya n d o stla rım b e n i h a ya tta g ö rd ü kle rin d e n d ola yı m u tlu yd u la r. B e n ü zg ü n d ü m , am a o n la ra , "Y o rg u n um ," d e d im . Ü zü n tüm bira z h afifle di a rtık. Y a ni tüm ü yle g e çm e d i. A m a o n u n g e ze g e n in e d ö n d ü ğ ü n ü b iliyo rum , çü n kü g ü n d o ğ d u ğ u n d a g öv d e sin i b ulam a d ım . Ö yle , çok a ğ ır d e ğ ildi ki V e g e cele ri yıld ızla rı d in lem e yi ço k seviyo rum . S a n ki b e ş yü z m ilyo n ça n gibile r. Y a lnız h âlâ a klım a ta kıla n bir şe y v a r. K o yu n u için a ğızlık çizdiğim d e a ğ ızlığı b a ğ la ya ca k ka yışla rı çizm e yi u n u tm u şu m . A ğ ızlığ ı ko yu n u n a ğ zın a a sla b a ğla ya m a y a ca k. B u yü zd e n o ra d a n e le r old u ğ u n u ço k m e ra k e diyo rum . B elki d e ko yu n çiçe ği ye di B a ze n ke n d i ke n d im e, "T a b ii ki, h a yır," d iyo rum . "K üçü k p re n s h e r g e ce çiçe ğin in ü ze rin e cam fa n u su ka p a tıyo r, g ü n d ü zle ri d e ko yu n u n a g ö z kula k olu yo rd u r" O zam a n m utlu o lu yo rum . Y ıld ızla rın g ü lü şle ri ço k h o ş g e liyo r. Ama bazen de diyorum ki: "H e rh a n g i bir g ü n d alg ınlığ ın a g else , ye te r! B ir a kşa m fa n u su ka p a tm a yı u n u tsa , ya d a ko yu n b ir g e ce se ssizce kalksa v e" İşte o zam a n kü çü k ça n la r g ö zya şla rın a d ö n ü şü yo rla r İşte b u b ü yü k bir sır. K ü çü k p re n si b e n im ka d a r sev en sizle r için d e , b e n im için d e h iç bilm e diğim iz b ir ye rle rd e , hiç g ö rem e d iğim iz, b ir ko yu n u n b ir g ü lü ye d iğ i ya d a yem e diğ i (a ca b a h a n g isi? ) ö yle ço k şe yi d e ğ iştirir ki G ö kyü zü n e b a kın . K e n d i ke n din ize so ru n : Y e d i m i? Y e m e di m i? N e ka d a r ço k şe yin d e ğ iştiğin i g ö re ce ksin iz H içb ir b ü yü k b u n u n n e ka d a r ö n em li bir so ru n o ld u ğ u n u a n la yam a z! B u , b e n im için d ü n ya d a ki e n g ü ze l ve e n h ü zü n d olu g ö rü n tü . B ir ö n ce ki sa yfa d a kinin a yn ısı, am a u n u tm a n ızı istem e d iğim için bir d a h a çizdim . K ü çü k p ren sin D ü n ya 'd a b e lirdiğ i ve so n ra d a yo k o ld u ğ u ye r b u ra sı. Ç o k dikka tli b a kın ki, e ğ e r bir g ü n A frika 'd a ki çöle yolu n u z d ü şe rse ta n ıya b ile sin iz. B u n o kta ya g e ld iğin izd e lü tfe n a ce le e tm e yin . Y ıld ızın tam altın d a b ira z d u ru n . V e e ğ e r g üle n , altın sa çlı, so ru la rın ıza ya n ıt ve rm e ye n kü çü k bir a d am la ka rşıla şırsa n ız, o n u n kim o ld u ğ u n u b iliyo rsu n u z. E ğ e r b ö yle b ir şe y o lu rsa , n e olu r b e n i d e ra h a tla tın ; d ö n d ü ğ ü n ü h a b e r v e rin b a n a . 

kaynağı değiştir]

Kitapta, Küçük Prens’in yaşadığı asteroit olan B’yi ilk keşfeden ama fes ve şalvar giyiyor diye yılında katıldığı bir astronomi kongresinde görüşleri dikkate alınmayan bir Türkastronomun, ülkesinde bir diktatörün halkına Avrupalılar gibi şık giyinmeyi emretmesinden sonra ’de şık bir giysiyle tekrar kongreye katılması ve bildirisinin kabul edilmesi ile ilgili olan paragraf, Türkiye’de tartışmalara yol açmıştır.^[6]

Bu bölüm, kitabın Türkiye’deki kıyafet devrimine gönderme yaptığı ve Atatürk’ü eleştirdiği şeklinde yorumlanmış; Türkçe çevirilerde bu metne farklı şekillerde müdahale edilmiştir.^[2] Eser, yılında ilköğretim öğrencilerine önerilmek üzere hazırlanan Temel Eser arasından da bu yüzden çıkarılmış,^[7] daha sonra ise tekrar eklenmiştir.^[6] Bu konuyla ilgili paragraf şöyledir:^[8]

Bu parçadaki ''Türk önderi'' ifadesi, orijinal dilinde ''un dictateur turc''^[9] (Fransızca) ve İngilizce basımında da ''a Turkish dictator'' olarak geçmiş^[10], ancak Türkçe çevirilerde buraya müdahale edilip, ''diktatör'' kelimesi yerine ''önder'' veya ''lider'' kavramları kullanılmıştır.

Resimler[değiştir

Leon Werth'e

Bu kitab&#x; bir büyüğe sunuyor olmamdan dolay&#x; çocuk okurlar&#x;m&#x;n beni hoş görmelerini dilerim.

Bunu yapmam&#x;n çok ciddi bir nedeni var: O. benim dünyadaki en iyi arkadaş&#x;m.

&#x;kinci nedenim de şu:Bu adam her şeyi anl&#x;yor, çocuk kitaplar&#x;n&#x; bile.

Üçüncü bir nedenim daha var: Fransa'da
yaş&#x;yor şu anda, aç ve üşüyor. Biraz yüreğinin &#x;s&#x;t&#x;lmas&#x; ona iyi gelir. Eğer bütün bu nedenler size yeterli gelmiyorsa, o zaman ben de bu kitab&#x; onun çocukluğuna armağan ederim.

Bütün büyüklerin bir zamanlar çocuk olduğunu biliyoruz: pek az&#x; bunu hat&#x;rlasa da

Neyse, sunuşumu şöylece değiştiriyorum:
Leon Werth'in çocukluğuna

nest...

159363 159364 159365 159366 159367