Kuşkonmaz Nerede Yetişiyor

Gen merkezi Manisa olan ve detoks, kanser gibi birçok mucizevi etkisi olan kuşkonmaz üretiminden vazgeçildi.

Gen merkezi Türkiye olan mucizevi bitki kuşkonmaz, ana vatanı olan Manisa'da da üretilmeyecek. Halen sadece tek tohumu lira, kilosu ise liradan satılan kuşkonmaz yerine Manisalı üretici pamuk ekmeyi planlıyor.

Kuşkonmazın ana vatanı Manisa olurken, halen dünyanın en büyük üreticisi Çin, en büyük tüketicisi ise ABD. Bununla birlikte Avrupa'da yaygın olarak üretilip tüketilen kuşkonmaz, dünyada yıllık 1 milyon ton dış ticarete konu oluyor.

Manisa'da dönüm alanda yetiştirilmeye başlanan kuşkonmaz, iç tüketimin az olması ihracatta organik talebi üzerine üreticisinin yüzünü güldürmedi. Kuşkonmazdan uzaklaşan çiftçi ürünü 4 yıldan bu yana yetiştirmezken; devlet desteği verilirse pamuk ekmeyi planlıyor.

Detoks, yaşlanma karşıtı etkisi ve kanser önleyici özelliğiyle bilinen, Ege Bölgesi’nde sıkça yetişen kuşkonmaz, Manisalı bir üretici tarafından 6 yıl önce dönüm araziye ekildi. Alternatif ürün kuşkonmazı Avrupa’ya ihraç etmek isteyen üretici, organik talebi üzerine umduğunu bulamadı. İç piyasada da ürüne rağbet olmayınca kuşkonmaz yüzü yere düşürdü. Manisa Ziraat Odası Başkanı Mustafa Kaçire, kuşkonmazın anavatanının Manisa olduğunu belirterek, şöyle dedi:

“Kuşkonmaz Manisa’da denenmiştir. dönüm alana kuşkonmaz ekilmişti. bin euro da yurtdışından destek almıştı. Ancak üretici zarar etti. İşçiliği de zor bir ürün. Maliyetleri kurtarmadı. Makineyle değil tamamen elle yapılmalı. Masrafı çok yüksek. Kilosu liradan satılıyor. Bir dönümden eğer çok güzel bakılırsa kiloya kadar verim alınabiliyor. Genelde kilo civarında bir verim alındı. İç tüketim de çok az. Avrupalı ise organik kuşkonmaz istiyor ama Manisa’nın toprak yapısı buna elverişli değil. Bu kadar verimli topraklarımıza kuşkonmaz ekip dönümden kilo verim almak çok da akılcı değil.”

DESTEK VERİLİRSE PAMUĞA DÖNÜLECEK

Ziraat Odası Başkanı Mustafa Kaçire, Manisa çiftçisinin pamuğa dönmek istediğini belirterek, devletin pamuk üretiminin önünü açmasını ve çiftçiye destek sağlamasını istedi. Kaçire, şöyle devam etti:

“Mısır artık topraklarımızı çoraklaştırdı. Verim de düşmeye başladı. Devlette yıllardır 40 kuruş prim verdi. Bunun için alternatif ürün aramak zorunda kalıyoruz. Mısırdan vazgeçmemiz lazım. Üzümden vazgeçemiyoruz, yer gök bağ oldu. Kalıntı sorunu da başladı. Yavaş yavaş tehlike canları çalıyor. Üzüm yerine de alternatif ürün bulmamız gerekiyor. Tütüne de kota koyuldu, sözleşmeli ekim yapılıyor. Bizim pamuğu geri getirmemiz gerekiyor. Devlet prim verecek, teşvik edecek. Alternatif ürün arayışı içindeyiz. Burada üretilen pamuk en kaliteli ürünler arasında yer alıyor. Devlet desteklese biz pamuğa dönmek istiyoruz.”

ABDAvrupabitkiÇinEkonomiEurokanserManisaMısırTürkiye

Akın AKIN
Lefke Avrupa Üniversitesi
Bahçe Bitkileri ve Pazarlaması Bölümü
Doktora Öğrencesi

Kuşkonmaz Kıbrıs’ta bilinen adıyla ayrelli, bilimsel adıyla ise Asparagus officinalis (Asparagaceae) familyasına ait bir türdür. Dünyanın birçok yerinde taşıdığı besin değerleri sayesinde son zamanlarda çokça tüketilen bir sebzedir. Kuşkonmazın %93 sudan oluşur. İyi bir B6 vitamini, kalsiyum, magnezyum ve çinko kaynağıdır ve çok iyi bir diyet lifi, protein, beta-karoten, C vitamini, E vitamini, K vitamini, tiamin, riboflavin, rutin, niasin, folik kaynağıdır.  Demir, fosfor, potasyum, bakır, manganez ve selenyum, krom veayrıca kan dolaşımını düzenleyen minareler içermektedir. Güçlü bir idrar söktürücü, kalp sağlığını koruyan, vücuttaki iltihabı ve ödemi attıran diyabete iyi gelen ve kansere karşı koruyan güçlü bir antioksidandır. Dünyada bilinen türü vardır. Genellikle Ocak, Şubat, Mart aylarında Kıbrıs’ta yabani forumda ovalarda toplanan bir sebzedir. Şimdilerde ise yeni yeni Kıbrıs’ta kültürü de yetiştirilmektedir. Ovalarda veya bahçe aralarında toplanan ayrellilere zirai ilaç atılma riski bulunduğundan dolayı dikkat edilmeli veya mümkünse tarım yapılmayan bölgelerden toplanmalıdırlar.

Yetiştirilme İstekleri
 

İklim isteği

Kuşkonmaz iklim istekleri bakımından seçici bir sebze değildir. Afrika’dan Kuzey Avrupa ülkelerine kadar geniş bir coğrafyada başarıyla üretilmektedir. Başarılı bir kuşkonmaz üretimi için hasat döneminin mümkün olduğu kadar az yağışlı veya yağışsız geçmesi gerekir. Zira hasat sırasında yaralanan kısımlar yağışlı havalarda çürüyerek çok sayıda bitki tacının yok olmasına yol açabilmektedir.
 

Toprak isteği

Kuşkonmaz yetiştiriciliğinde en önemli rolü oynayan faktörlerden birisi topraktır. Kuşkonmaz, yer fıstığından başka hemen hiçbir kültür bitkisinin yetişemediği kadar hafif karakterli topraklarda başarıyla yetiştirilir. Bu nitelikteki topraklarda uygulanacak iyi bir gübreleme programı ile yüksek verime ve kaliteli kuşkonmaz üretimine ulaşmak mümkündür. Buna karşılık ağır topraklarda üretim yapmak daima zor ve risklidir. Ağır topraklarda taç çürümesi ve bitki ölümleri önemli ölçüde artar. Kuşkonmazlarda en önemli maliyet unsurlarını toprak işleme, ocakların temizlenmesi ve ürünün hasadı oluşturduğundan ağır topraklarda maliyet katlanarak artar. Ayrıca sürgünlerin şekli bozulur. Kuşkonmaz yetiştiriciliği başka amaçla değerlendirilemeyen kumsal alanların tarıma alınmasını da sağlar. Bu nedenle kuşkonmaz üretiminde toprak özellikleri göz ardı edilmeyecek derecede belirleyici rol oynar. pH değerleri arası uygun değerlerdir.
 

Toprak hazırlığı, ekim ve dikim

Ekimin toprağın cm derinliğine yapılması gerekir. Yüzeysel yapılan ekimlerde toprak yüzeyi kolayca kuruyacağından çimlenme aksaklıkları görülür. Esasen çok kalın kabuklu olan kuşkonmaz tohumu hafta gibi uzunca bir sürede çimlendiğinden toprak neminin bu kadar uzun süre muhafaza edilmesi itina gerektirir. Tohum üzerini örten harcın organik maddelerce zengin olması sağlanarak, nem tutma kapasitesi ve süresi uzatılır. Bu şekilde ekilen tohumlar hafta içinde çimlenerek gelişmeye başlarlar. Düzenli sulama ve bakım uygulanarak bitkilerin düzenli gelişmeleri sağlanır. Birinci yılda bitkiler cm boy aldıklarında bitkilerin yapraklarına gelmeyecek şekilde sıra aralarına nitrat formunda azot uygulanarak gelişmenin daha iyi olması sağlanır. Aynı yıl içinde kuşkonmaz bitkileri ortalama 30 cm kadar boy alırlar. Kuşkonmaz fideleri sonbaharda hayat devrelerini kapatarak toprak üstünde gövde ve yapraklarını kuruturlar.

Dikim yılında ve gelişme yılında (2. Yıl) herhangi biri şekilde ürün alınmaz. İkinci yılda meydana gelen sürgünler pazarlanabilir nitelikte olabilir ancak uzunca bir süre kuşkonmazların sağlıklı ve yüksek verimli olarak kalabilmesi için hiçbir zaman 2. Yılda hasat yapılmamalıdır. Kuşkonmazlarda hasat 3. Yılda başlar. Bunun için 3. Yılın ilkbaharından itibaren farklı biri işlem uygulanır.
 

Verim

Kuşkonmazlarda hasat 8 hafta kadar devam eder. Bu dönemde düzenli sulamalarla birlikte gübrelemeler yapılır. Yabancı otların gelişmesine meydan verilmez. Fiziksel ve kimyasal mücadele yapılır. Bir yetiştirme sezonunda 8 haftalık hasatta dekardan ortalama kg pazarlanabilir ürün alınır. Hasat süresinin uzatılması gelecek yılın ürününü önemli derecede olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle hasat süresi, kuşkonmazlarının son yılına kadar en çok 8 hafta olacak şekilde düzenlenmelidir. Plantasyonun son yıllarında ise bu süre 6 haftaya kadar kısaltılmalıdır.
 

Yorumunuz Onaylanmak Üzere Gönderildi

Kuşkonmaz nasıl yetiştirilir? Kuşkonmaz nerede yetişir? Kuşkonmazın faydaları nelerdir? gibi sorular, başta tarım ile uğraşanlar tarafından sorgulanıyor. Kuşkonmaz hangi bölgede yetişir? Kuşkonmaz nasıl yetiştirilir? İşte merak edilen tüm bilgiler

Kuşkonmaz nasıl yetiştirilir?

Kuşkonmaz yetiştirmek için gerekli şartlar ve nasıl yetiştirilmesi gerekli olduğu şu biçimde açıklanabilir:

İklim şartları açısından bakıldığında çok da seçici bir sebze olmadığı gözlemlenmektedir. Çünkü dünyanın pek çok bölgesinde yetiştiriciliği yapılabilmektedir.

İklim olarak seçici olmamasına rağmen, hasat döneminde az yağışlı ya da hiç yağış olmayan iklimlerde yetiştirilmesi uygun olur.

Kuşkonmaz yetiştiriciliğinin bir diğer avantajı ise karakteri hafif olan topraklarda dahi yetiştirilmeye uygun olmasıdır. Bu tür toprakların gerekli gübremeleri yapılması koşulu bulunur.

Diğer bir yandan kuşkonmazları ağır toprakta yetiştirmek çok daha riskli olur.

metrelik derinliklere ekilmesi gerekli olan kuşkonmazlar pençe adı verilen fidelere sahiptir.

Pençelerin dikimi ise dekar başına 50 metrekarelik soğuk yastıklara yapılır. Bu karelerin içine ise 10*10 cm kare şeklinde ekim alanlarının hazırlanması gerekiyor.

Eğer tohumdan yetiştirilmesi planlanıyorsa tohumların çimlenme süreleri haftayı bulur. Çimlenmede problem yaşanmaması için derinliklerinin cm olmaları gerekiyor.

Tohumların üzerine organik besin açısından zengin olan harçların örtülmesi gerekiyor.

İlk yıl içerisinde bitki yaklaşık olarak 30 cm boyuna ulaşır. Sonbahar aylarında sararan bitki kışı ise kuru olarak geçirmektedir.

Dikim zamanı geldiğinde yani ilkbaharda ise pençeler köklerinden sökülmektedir. Toprağın üstünde kalan kurumuş kısımlar ise kesilmelidir.

Pençelerin taç kısımlarında bulunana sürgünler pençenin dikime hazır olduğunun işaretidir.

Ekimin yapılması için toprağın 50 cm derinliğinde sürülmesi gerekiyor. İkinci sürme işlemi ise cm derinliğinde olur. 2. Sürümden sonra tarla ekmeye hazır hale gelmektedir.

Hazırlanan karıklara dikim yapılmadan önce gübreleme yapılması gerekiyor.

Dikimden sonra pençeler 5 cm kalınlığında sırt ile örtülmelidir.

Kuşkonmaz hangi bölgede yetişir?

Özel bir iklim ve toprak cinsine ihtiyacı olmaması kuşkonmazı dünyanın pek çok bölgesinde yetiştirmeye olanak sağlar. Kuşkonmazın yetiştiği ülkelerden biri de Türkiye'dir. Ülkemizde ekimine son dönemlerde başlanmıştır. Ancak ekonomik getirisi yüksek olmasından dolayı devlet çiftçileri bu konu da teşvik etmekte ve gerekli yardımlarda bulunur. Türkiye'de en çok yetiştirilen iller ise Muğla, Manisa ve Aydın'dır.

Kuşkonmaz hangi mevsimde yetişir?

Kuşkonmaz, Mart ya da nisan ayı ortalarından Hazira’nın 15'ine kadar ürün veren, mevsimi en fazla üç ay süren nadide bir sebzedir.

Kuşkonmazın faydaları nelerdir?

Gebelikte yardımcı olur

Kuşkonmazdaki yüksek folat içeriği, hamilelik sırasında düşük doğum ağırlığı ve doğum kusurları tehlikesini azaltmaya yardımcı olur. Folat, fetüsün büyümesi için son derece önemlidir. Ayrıca diüretik etkisi sayesinde komplikasyon ve ödem atmaya yardımcı olur.

Sindirimi geliştirir

Kuşkonmaz, yaygın olarak prebiyotik olarak bilinen bir tür kompleks karbonhidrat olan önemli miktarda inülin içerir. İnülin, besinlerin çok daha iyi emilimine yardımcı olur.

Kilo vermek isteyenler için ideal

Sadece yağsız ve kalorileri düşük olan kuşkonmaz, hemde çok fazla çözünür ve çözünmeyen lif içerir ve kilogram vermeye çalışanlar için iyi bir seçimdir. Vücudunuz lifi ağır ağır sindirirken, öğünler arasında kendinizi tok hissetmenizi sağlar.

İdrar yollarını temizler

Kuşkonmaz, yüksek düzeyde amino asit asparagin içerir ve bu da onu doğal bir idrar söktürücü yapar. Başka bir deyişle, daha fazla kuşkonmaz yemek, vücudunuzdaki aşırı sıvı ve tuzu atmanıza yardım edebilir, bu da idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesine yardım edebilir.

Bağışıklık sistemini güçlendirir

Kuşkonmaz hemde bir diğer önemli antioksidan olan E vitamini kaynağıdır. Bu vitamin bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye yardımcı olur ve hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur.

Kemik sağlığını korur

Diğer yeşil yapraklı sebzelerle beraber kuşkonmaz da iyi bir K vitamini kaynağıdır. K vitamini, pıhtılaşma ve kemik sağlığı için son derece önemlidir.

Diyabeti kontrol eder

Kuşkonmazda bulunan anti-enflamatuar besinler, tip 2 diyabet de dahil olmak üzere kronik sağlık problemleri riskini azaltmada yardımcı olur. Bu faydalı etki ayrıca vücudun kan şekeri düzeylerinin düzenlenmesinde hayati bir rol oynayan mineral kromun varlığına da atfedilir. Bu konu da yapılan çalışmalar, kan şekeri seviyelerini kontrol etmede yardımcı olduğunu, insülin sekresyonunu iyileştirdiğini ve anti- diyabetik etki sağladığını ispatlamıştır.

Kuşkonmaz çok fazla ismi duyulmamış bitki çeşitlerinden biridir. Pembe, beyaz, mor ve yeşil gibi birçok farklı türü vardır. Ülkemizde en sık rastlanılan türü ise yeşil renkli olanıdır. Bu bitkinin nasıl ve hangi şartlarda yetiştirildiği merak edilen konular arasındadır. Bu yazımızda sizler için kuşkonmaz nerede yetişir, kuşkonmaz en çok nerede, hangi bölgede ve iklimde yetiştirilir gibi soruların yanıtlarına yer verdik.

Kuşkonmaz Nerede Yetişir?

Kuşkonmaz yabani bir bitki türü olmakla birlikte sebze olarak da adlandırılmaktadır. Kuşkonmaz yenebilen bir bitki çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çoğunlukla yemeklerin yanına konulmaktadır. Ayrıca çinko, magnezyum, kalsiyum, A vitamini, potasyum, K vitamini, C vitamini gibi mineral ve vitamin açısından da zengin bir bitkidir. Bu yüzden sağlığa birçok yararı vardır. Bir diğer ismi serçe otu olan bu bitki hem Türkiye'de hem de dünya çapında birçok farklı ülkede yetiştirilmektedir.

Kuşkonmaz Hangi Bölgede Yetişir?

Kuşkonmaz çok dalı olan, kalın bir gövdeye sahip ve yaprakları tüylü olan bir bitki çeşididir. Son dönemlerde birçok kişinin yanıtını merak ettiği sorulardan biri kuşkonmaz en çok nerede yetişir sorusudur. Kuşkonmazın yaygın olarak yetiştirildiği yerlerden biri Manisa'dır. Manisa dışında Eskişehir, Aydın, Muğla, Edirne, İzmir, Erzurum ve Mersin'de de sıklıkla bu bitki türüne rastlanılmaktadır. Bu bitki çeşidi için iklim şartları çok önemli değildir. Fakat yağmur yağmayan bölgelerde yetişmesi daha uygundur.

Kuşkonmaz Nasıl Yetiştirilir?

Kuşkonmaz bitkisinin yetiştirilebilmesi için hava sıcaklığının yirmi ile otuz derece arasında olması gerekmektedir. Ayrıca hava koşullarının yağmursuz olması büyük önem taşımaktadır. Yağmurlu bir ortamda yetiştirildiğinde çok kısa sürede çürümektedir. Bu bitkinin yetiştirilmesi için en uygun dönem ise bahar aylarıdır. Kuşkonmaz yetiştirirken doğru toprağın seçilmesi de önemli bir konudur. Bu yüzden daha çok kumlu, kireçli veya hafif geçirgen topraklar tercih edilmektedir. Bu bitki fideli olarak da yetiştirilebilen bitkilerden biridir. Toprağın iki üç cm derinine fideler tek ve çift olarak ekilmektedir. Belirli aralıklarda sulama ve bakım yapılması önemlidir.