Yemeklere kattığı lezzetle dillere destan olan zahter bitkisi, çay olarak tüketildiğinde aromasını çok daha güçlü bir şekilde hissettiriyor. Peki, bu çayı Balparmak Kekik Balı ile daha da üstün bir lezzete kavuşturmaya ne dersiniz?
Kekiğe benzemesinden dolayı “kara kekik” olarak da bilinen zahter, Orta Doğu ve Türk mutfağında genellikle baharat olarak kullanılıyor. Hatta bu güçlü aromaya sahip bitki, belki de uzun süredir sizin mutfağınızda da yer alıyor. Peki, baharat bölmesinde tuttuğunuz zahteri çay olarak da tüketebileceğinizi biliyor muydunuz? İşte şimdi, çok sevdiğiniz zahterin tadını çok daha yoğun bir şekilde duyumsama vakti! Tabii bu çayın, Balparmak Kekik Balı ile buluştuğunda sizi lezzetin doruklarına ulaştıracağını da söylemeden geçmemek gerek…
Ballı zahter çayı, zahter bitkisinin demlenmesi ve içerisine bal ilave edilmesiyle hazırlanan bir kış tarifini oluşturuyor. Tek başına demlendiğinde keskin ve acımsı bir tada sahip olan zahter çayı, içerisine bal ilave edildiğinde daha yumuşak bir içim sağlıyor. Kekik balı ise zahterin aromasını sevenler için tatlandırıcı olarak en ideal seçeneklerden biri olarak öne çıkıyor.
Zahter, yabani bir ot çeşidi olup Anadolu’nun orta ve güney kesimlerinde kendiliğinden yetişebiliyor. Gaziantep ve Antakya mutfaklarında özel bir yeri olan zahter, özellikle de etli ve domatesli yemeklerle hoş bir uyum yakalıyor. Bu bitki, ayrıca kış aylarında ballı zahter çayı olarak da keyifli ve verimli bir tüketim sağlıyor.
Ballı zahter tarifi için gereken malzemeleri ve diğer bilgileri sayfanın devamında bulabilir, dilerseniz malzeme miktarını arttırarak daha fazla porsiyon elde edebilirsiniz.
Porsiyon: 1 Kişilik
Hazırlama Süresi: 10 Dakika
Bekleme Süresi: 7 Dakika
Materyaller:
Cezve / Küçük Tencere / Çaydanlık
Süzgeç
Kupa
Çay Kaşığı
Malzemeler:
Zahter (1 tatlı kaşığı)
Su (1 büyük su bardağı)
Limon [İsteğe göre (2 dilim)]
Balparmak Kekik Balı
Kaynamış olan suyu, demleme için tercih ettiğiniz ve içerisine zahter koyduğunuz metal kaba aktarın.
6 ila 7 dakika kadar çayın demlenmesini bekleyin. Bu esnada çayın içerisine limon dilimlerini de ilave edebilirsiniz.
Demlenen zahter çayını süzerek kupaya doldurun. İçerisine istediğiniz miktarda Balparmak Kekik Balı’nı da ilave ederek iyice karıştırın. İşte çayınız hazır!
Ballı zahter nasıl yapılır artık öğrendiğinize göre, sıra bu çayın en doğru tüketim yolunu öğrenmeye geliyor. İçerdiği yüksek etkili bileşenlerden dolayı zahter çayının günde bardak ile sınırlandırılması öneriliyor. Zahter çayı, kimileri tarafından ıhlamur gibi kaynatılarak da hazırlanabiliyor. Ancak bu durumda bitkinin faydalı bileşenleri, tıpkı ıhlamur çayında olduğu gibi kayboluyor. Bu nedenle çayın kaynamış ve bekleyen suya ilave edilmesi gerekiyor. Ayrıca balın da -güvenli bir şekilde tüketilebilmesi için- çay içim sıcaklığındayken eklenmesi büyük önem taşıyor.
Zahter bitkisinin içeriğinde de tıpkı kekik gibi timol adlı bir uçucu yağ çeşidi bulunuyor. Vücuda etkilerinden dolayı ilaç yapımında da faydalanılan bu bileşene ek olarak zahter, güçlü bir vitamin (A, C, B1, B6, B9) ve mineral (kalsiyum, demir, potasyum, magnezyum, mangenez, selenyum) kaynağı olma özelliği taşıyor. Bundan dolayı da günlük tüketildiğinde, vücudun ihtiyaç duyduğu çeşitli besin öğelerinin karşılanmasına yardımcı oluyor.
Kekik balı ise diğer tüm bal çeşitlerinde olduğu gibi vücudun karbonhidrat, protein, enzim ve vitamin-mineral ihtiyacına güçlü bir yanıt veriyor. Bu sayede zahter çayına ilave edildiğinde, lezzetli bir içimden daha fazlasını sağlıyor. Dolayısıyla ballı zahter, etkileri bakımından günlük takviye edici bir gıda olarak da ideal bir alternatif oluyor. Ancak unutulmamalı ki bu çayın etkilerini hissedebilmek, hemen yukarıda açıkladığımız ballı zahter nasıl tüketilir sorusunun yanıtlarında saklı…
Afiyet olsun!
Zahter kekikle ayn familyadan, yani ballbabagiller familyasndan gelir. Halk arasnda ‘kara kekik’ ‘zahter kekii’ veya ‘da kekii’ olarak da adlandrlr. Zahter kekik midir, evet, ama bilinen kekikten koku, tat açsndan farkl olmasnn yan sra daha yeil ve daha uzun yapraklara sahiptir. Kn ve yazn yetien olmak üzere iki farkl çeidi bulunmaktadr.
Hem kuru hem de taze olarak tüketilebilen zahterin her iki hali de lezzetli ve faydaldr. Özellikle salatalarda ve mezelerde taze olarak kullanlr. Hatay, Gaziantep, Mardin ve Mersin gibi illerimizde çiçekleriyle beraber kurutularak ve ufalanarak elde edilen baharat hali, et yemeklerinden çorbalara, hamur ilerinden kahvaltlklara kadar geni bir yelpazede kullanlr ve yörenin yemeklerine kendine has bir aroma ve koku verir.
Kurutulmu zahter demlenerek çay eklinde de tüketilebilir. Zahter çaynn acmtrak bir tad olmasna ramen sala olan faydalar sebebiyle tüketimi oldukça yaygndr. Zahter bitkisi ile zahter ya, zahter macunu ve zahter kremi de üretilir. Ayrca içerdii uçucu yalar sebebiyle ilaç sektöründe de kullanlmaktadr.
Toprak, insanoluna bazen hiçbir emek harcamasna gerek kalmadan, kendiliinden çeitli besinleri hediye eder, mucize olur, ifa olur, lezzet olur…
Osmanl döneminden beri yemek kültürümüzün içerisinde yer alan zahter, et yemeklerinden salatalara, kahvaltlardan akam yemeklerine nereye koyarsak koyalm yakan, tazesiyle ve kurusuyla her yemee ayr bir lezzet veren bir bitkidir.
Zahter, birçok vitamin ve mineral içerir. Kalsiyum, demir, selenyum, manganez, potasyum, magnezyum, folik asit, benzoil peroksit, betakaroten gibi minerallerini ve B6, A, C, piridoksin, tiamin vitaminlerini içermektedir. Ayrca içeriinde timol ad verilen bir çeit uçucu ya bulunmaktadr, bu ya bitkinin antibakteriyel ve antiseptik özelliinin temel sebebidir. Bunlara ek olarak, zahter otu yüzde 38 liften olumaktadr, lif içerii birçok bitkiye oranla çok yüksektir.
Zahter, yemeklere ve salatalara tat veren, lezzetli bir çeni olmasnn yannda Roma döneminden bu yana insanln alternatif tp alannda kulland, birçok salk probleminin çözümü olmu ifal bir bitkidir. Tüm bu tarihine ve anna ramen kronik rahatszlklarda sadece zahter bitkisi ile tedavi sürecini devam ettirmeden destekleyici bir yan ürün olarak kullanlmas daha doru olacaktr. Bu mucizevi zahter bitkisi neye iyi gelir bir göz atalm:
Zahter özellikle tarla kenarlarnda, orman kylarnda, kaya diplerinde, dalarda ve karnca yuvalar üzerinde kendiliinden yetien yabani bir bitkidir. Yaklak 50 cm boylarnda, pembe çiçekler açan bu bitki daha çok Hatay ve Gaziantep yörelerinde sklkla tüketilmekte, Orta ve Güney Anadolu’da kendiliinden yetimektedir. Ayn familyadan olduu kekik gibi güneli ve çorak yerlerde yetiir.
Ülkemizde zahter olarak adlandrlan bir dier baharat da Arap kültüründen mutfaklarmza girmi bir baharat karmdr. Özellikle Hatay, Mersin, Mardin, Gaziantep gibi illerimizde, eskinin tutumlu insanlarnn artan hububatn israf olmasn engellemek amacyla yaptklar bu karmn olmad bir kahvalt sofras bulmak neredeyse imkanszdr, bu nedenle karm halk arasnda ‘kahvaltlk zahter’ olarak adlandrlr.
Ana maddesi zahter baharat olmak art ile karpuz, kavun çekirdekleri, leblebi, susam, menengiç, nohut, bulgur unu, kimyon, kini, nane, sumak, tarçn, buday, rezene, pul biber ve tuz gibi malzemeler kartrlarak dibekte toz haline gelene kadar dövülür.
Bu toz karma kahvalt sofralarnda bir kase zeytinya elik eder, ekmek ilk önce zeytin yana daha sonra zahtere batrlr ve afiyetle yenilir. sterseniz karm dilediiniz malzemeyle kendiniz yapabilir, isterseniz aktarlarda, marketlerde hatta online dükkanlarda kahvaltlk zahter adyla sata sunulan ürünlerden satn alabilirsiniz.
Kuru zahter ve kahvaltlk zahter karm aktarlarda rahatlkla bulunabilir. Ayrca bu baharatlarn satn yapan süpermarket, yöresel marketler ve yöre halknn açtn online sat yapan websiteleri de mevcuttur.
Taze-yeil zahteri edinmek bulunulan bölgede zahter yetimiyorsa biraz çaba gerektirecektir. Yöresel ürünler satan marketlerden veya aktarlardan edinilebilir. Online sipari alan yöresel web siteleri de mevcuttur. Bulunduunuz ehirde sorduunuz ilk dükkanda belki bulamayabilirsiniz, ama biraz çabayla mutlaka bulabilirsiniz.
Zahterin kurutulmu ve baharat haline getirilmi halinin 1 kilogram bulunduunuz konum ve mevsime göre 20 TL ile 50 TL arasnda fiyatlandrlr.
Zahter fiyat ürünün kalitesi ve gerçekliiyle de doru orantldr, bu yüzden bu fiyat aralnn çok altnda sata sunulan ürünlere üpheyle baklmaldr.
Taze zahter yine bulunduunuz konum ve mevsime göre deiiklik göstererek fiyatlandrlr ve 1 kilogram 20 TL ile 30 TL arasnda deiir.
Zahter, her ne kadar güvenilir bir gda olsa da tüketimi konusunda dikkatli olunmal, arya kaçlmamaldr. Ar tüketim ate yükselmesine ve kalp-damar rahatszlklarna neden olabilir. Ayrca alerjik bir reaksiyon görüldüü takdirde tüketimi durdurulmal ve doktora bavurulmaldr.
Guatr rahatszl olan hastalarn, hamilelerin ve emziren annelerin zahter kullanmalar tavsiye edilmez. Zahter ve kahvaltlk zahter karm içerisinde bulunan birçok bitki emenagog etkili, yani adet söktürücü özellie sahiptir. Hamilelikte bu özellikteki besinleri tüketmek düüe neden olabilir, kullanm konusunda dikkatli olunmal, öncesinde mutlaka doktora danlmaldr.
Taze zahter ve domatesle çok hzl ve pratik bir ekilde hazrlayabileceiniz bu tarifimizi ister kahvaltda, isterseniz soan ve sarmsak ekleyerek dier öünlerde deneyebilirsiniz. Zahterli Taze Kekikli Domates Salatas
Kahvaltlk veya attrmalk… Zahteri hamur ii yaparken de kullanabileceinizi biliyor muydunuz? Bu tarifle belki de imdiye kadar yediiniz en faydal hamur iini yiyeceksiniz. Mneki Mardin Yöresi Zahterli Kahvaltlklar
Zeytinlerin tad sradan m gelmeye balad? Limon sktnz olmad, zeytinya döktünüz olmad, kekik de ie yaramad… Aradnz tad bir türlü bulamadnz m? O zaman zeytinleri zahterle terbiye etmenin vakti gelmi gibi görünüyor. Tarifimizi denedikten sonra zeytin yemeye doyamayacaksnz.
Zahter tür olarak baharat kategorisinde yer alır ancak doğada kendi kendine yetişebilen bir bitkidir. Türkiye’de en yoğun kullanımı Hatay’da görülür. Yemeklerde sıkça kullanımı tercih edilen zahter ballıbabagiller arasında yer alır. Kişiler tarafından faydaları sıkça araştırılan zahterin faydaları İbrahim Saraçoğlu’nun da önerileri arasında yer alır. İşte zahterin merak edilen faydaları hakkında her şey.
Zahter Nedir?
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kendi kendine yetişebilen ve genelde kahvaltılık sos olarak tüketilen zahter içerik açısından çok zengindir. Zahterin vitamin ve mineral değeri yüksektir. Demir, manganez, kalsiyum, peroksit, potasyum, betakaroten, selenyum ve magnezyum içerir. Bunun yanı sıra zahterin içerisinde timol bulunur. Timol uçucu bir yağdır. Bu yağ antiseptik özellik taşıdığı için yaraların iyileşmesinde, iltihapların azalmasında yardımcıdır. Bunun yanı sıra lif oranı çok yüksek bir baharattır.
Zahter Faydaları
Yemeklerde ve kahvaltılık sosların içerisinde kullanılan zahter bitkisinin faydaları saymakla bitmez. İşte zahterin faydaları:
Zahter Zararları
Zahter, faydalı bir baharat olsa da tüketimi konusuna dikkatli olunması gereken bir besin maddesidir.
Zahter Zayıflatır Mı?
Zahter çayının faydaları arasında en merak edilen konulardan biri de zayıflamaya yardımcı olup olmadığıdır. Zahter çay olarak tüketildiğinde metabolizmayı düzenleyen ve daha hızlı çalışmasına yardımcı olan bir doğal çaydır. Ancak zahter çayı, zayıflamaya direkt olarak etki göstermez. Bu yüzden diyet yapan ve kilo vermek isteyen kişiler destekleyici bir besin olarak zahter çayı tüketebilir.
Zahter Ne İşe Yarar?
Zahter, antioksidan özelliği güçlü bir baharattır. Bu yüzden doğru miktarda düzenli bir şekilde kullanıldığında bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde işe yarar. Bunun yanı sıra kış aylarında vücudun direnç göstermesine yardımcı olur ve böylelikle hem grip hem de nezle gibi üst solunum yolu hastalıklarına iyi gelir. Zahter farklı kanser türlerinin iyileşmesine de iyi gelir. Aynı zamanda enerji vererek vücuda dinçlik katar.
Zahter Nasıl Kullanılır?
Zahter tür olarak kekiğe benzer. Hatta halk arasında kara kekik olarak da adlandırılır. Bu yüzden yemeklerde zahter kullanımı sık bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra kahvaltılık sosların içerisinde de zahter kullanımı tercih edilmektedir. Zahter saf zeytinyağı ile karıştırılarak kullanıldığında hem lezzetli hem de sağlıklı bir besin ortaya çıkmaktadır. Zahterin bir diğer kullanım şekli ise çaydır. 1 bardak kaynar su içerisine 1 çay kaşığı zahteri atıp demledikten sonra süzüp içebilirsiniz.