Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Son zamanlarda klimaların kuytu köşelerine, park halindeki araçların sileceklerine, balkonlara, saksılara, pencere kenarlarına yuva yapan kumruların haberlerini çok sık duymaya başladık.
İnsanların kumrulara karşı genelde şefkatle yaklaştığı da biliniyor. Kumruların yavrulamaları, yavrularını beslemeleri ve miniklerin zamanı gelince yuvadan uçup gitmeleri kalplerimizi ısıtıyor. Ancak kumruların geride bıraktıkları yuvaları önemli riskler taşıyor.
Peki nasıl?
Fotoğraf: Prof. Dr. Ali Erdoğan'ın ders verdiği sırada projeksiyon makinesi üstünde dersi dinleyen davetsiz öğrencisi• Bu sevimli kuşlar neden insanların olduğu yerleri tercih ediyor?
• Evde, balkonda, pencerede kumru yuvası ile yaşamak sağlıksız mı?
• Yuvalarda yaşayan kırmızı kuş bitleri bize zarar verir mi?
• Kumrular uçtuktan sonra yuvalarına ne yapmak gerekir?
Sayıları gittikçe artan, önceden sadece birkaç ilde görülürken şimdilerde ülkemizin her yerinde bulunan kumrularla ilgili Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Ornitolog-Ekolog Prof. Dr. Ali Erdoğan ve Prof. Dr. Hüseyin Çetin ile konuştuk.
Neden kumrularla ilgili haberleri daha sık duymaya başladık? Sayılarında bir artış mı yaşanıyor?
Prof. Dr. Ali Erdoğan, küçük kumru türünün son 10 yılda anormal bir popülasyon artışı yaşadığını ve insanlarla etkileşiminin çok arttığını söyledi ve ekledi:
“Onlara iyi bakan, besleyen ve koruyan vatandaşlar olduğu gibi onlardan rahatsız olanlar da oldukça fazla. Alerjik rahatsızlıklara yol açan canlıların önemli bir bölümü kuşların tüylerinde yer alıyor ve bu ektoparazitler yuvalar nedeniyle evlerin iç kısımlarına da ulaşarak sorunlar yaşanmasına neden olabiliyor.”
Bu durumun sadece küçük kumru için değil, serçe, kırlangıç, güvercin gibi konutlarda yuvalanan diğer kuşlar için de geçerli olduğunu belirten Erdoğan, işgalci bir tür olan küçük kumruların birçok kent ve köyde hızla çoğalarak baskınlığını artırdığını ifade etti.
Erdoğan, bu baskınlığın etkisiyle benzer yerlerde yaşayan ve üreyen diğer türlerin de bulundukları alanları terk etmek zorunda kaldığını sözlerine ekledi.
İş yerini havalandırmak iin balkon kapısını aık bırakan ve kumrunun ieriye girip ofisindeki klimanın zerine yuva yaptığını gren bir vatandaş, yaz aylarında klimasız alışılamayacağı dşncesiyle kumru iin ayrı yuva yaptı ancak kuşun iki yumurta bıraktığı yeri değiştirmemesi zerine klimayı alıştırmama kararı aldı. “Sıcaktan pişiyoruz ama kumrunun rahatsız olmaması iin klima alıştıramıyoruz. Misafir kabul edip onunla komşu olmaya karar verdim. Sesten etkilenmiyor, su verecek oluyoruz kendini savunmaya geiyor. İerinin sıcaklığını da kapı ve pencereleri aarak gidermeye alışıyoruz. Yeter ki sağlıklı bir şekilde yavrularını bytsn" diyen vatandaş serinlemek iin kuşların yuvadan umasını beklediğini belirtti.
YUVA BOŞALINCA İNSANLARA GELİYOR
Aklınıza gelebilecek birçok yere yuva yapan küçük kumru türünün kendisinin zararlı olmadığını ama yuvasında bulunan kırmızı akarların insan sağlığını olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Hüseyin Çetin ise vatandaşları şu sözlerle uyardı:
“Sevgi ve şefkatle ilgilendiğimiz, yumurtadan çıksın diye gün saydığımız kumruların beslenmelerine, korunmalarına da yardımcı oluyoruz ancak fark etmeden kumru kuşlarıyla birlikte evlere taşınan zararlıdan haberimiz olmuyor. İstilacı özelliği olan küçük kumrunun yayılımı sayesinde bu canlı da yayılıyor. Bu zararlı kırmızı kuş akarı. Bunlarkene benzeri canlılar ve kan emmeyi seviyorlar. Yuvada yavrular ve anne kuş kuluçkada olduğu sürece kanı bunlardan emiyor ama yuva boşaldığında yani yavru kuşlar yuvadan uçtuğunda ve anne yuvayı kullanmayı bıraktığında bu akarlar insanların yaşadıkları ortamlara, evlerin içine giriyor.”
Kırmızı akar (Dermanyssus gallinae) halk arasında kırmızı tavuk biti olarak bilinir. Yaklaşık 2 mm byklğnde, 8 bacağı olan kremsi beyaz renkte, kanla beslendiğinde koyu kırmızı ya da gri-siyah bir renk alır.
Prof. Dr. Hseyin etinYATAK ÖRTÜLERİNİZİN ÜZERİNDE KÜÇÜK KIRMIZI NOKTALAR GÖREBİLİRSİNİZ
Kırmızı akarların kentsel ortamda; serçelerin, kırlangıçların, güvercinlerin ve kumruların yuvalarını yaptıkları çatılardaki kiremit boşlukları, klima kutuları, pencere pervazları, saçaklar ve hava kanallarına yerleşebileceğini belirten Çetin, akarların kuşlar gittikten sonra konutların içine girerek insanlardan ve evcil hayvanlardan kan emmeye çalıştığını söyledi.
Çetin, akarların uyuyan kişilere saldırdığı durumlarda yatak örtüleri ve yastıklarda kırmızı noktalar şeklinde ezilmiş akarlar veya akar pislikleri bulunabileceğini, bu canlıların sayılarının kuşların yuvalama zamanı olan Nisan-Haziran ayları arasında arttığını sözlerine ekledi.
Adapazarı’nda bir zel okula yaz tatili sırasında girerek, bir derslikteki projeksiyon cihazı zerine yuva yapan kumruları fark eden okul ynetimi, yuvaya dokunulmadan sınıftaki sıraların boşaltılmasını istedi. Sz konusu derslik, umayı ğrenene kadar kumrularatahsis edildi.
BU KIRMIZI BİTLER İNSANA NE YAPIYOR?
Prof. Dr. Hüseyin Çetin, bu akarların özellikle alerjik bünyelerde sağlık problemlerini tetikleyebileceğini belirtti.
Kırmızı akarların insanları ısırdıklarında acı, döküntü, irritasyon ve dermatite neden olabildiğini söyleyen Çetin, özellikle tavuk kümes hayvancılığında akarların değişik hastalıkları taşıdığıyla ilgili bulgular olduğunu, bu türdeki mikropları insanlara da bulaştırma riski bulunduğunu sözlerine ekledi.
Çetin, kırmızı bitlerin Salmonella gibi bazı bakterilerin ve kuş gribi A virüsü gibi virüslerin taşıyıcısı olduğunu, özellikle Salmonella'nın bulaşmasında rol oynadığı için insan sağlığı açısından potansiyel bir risk oluşturduğunu ifade etti.
Prof. seafoodplus.info Erdoğan da alerjik rahatsızlığı olanların zarar görmemesi için kuşların yuva yapabileceği yerlere kuş konmaz gibi aparatlar yerleştirilerek yuva oluşumunun engellenebileceğini söyledi.
Kırmızı tavuk biti, zellikle evcil kmes hayvanlarında, yumurta veren tavuklarda grlen bir gece parazitidir. Gece paraziti denmesinin sebebi, geceleri gizlendikleri yerlerden ıkıp tavuklardan kan emmeye başlamalarıdır. Tabii ki temel olarak tavuklara ve kmes hayvanlarına zarar verirler ancak kmes hayvanlarıyla ok yakın temasta olan ya da kuş yuvalarına dokunan insanlara da bazı mikroorganizmaların bulaşmasına ve yayılmasına neden olabilirler.Bu nedenle insan sağlığı aısından da nem taşırlar.Kırmızı tavuk biti, ısırdığı yerde belli bir reaksiyon oluşturabilir; kızarıklık, kaşıntı, hafif bir şişlik grlebilir. Bu şikayetlere ynelik semptomatik tedavi yapılabilir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. ğretim yesi Cengiz UzunBESLENMEDEN SEKİZ AY HAYATTA KALIYORLAR
Kırmızı akarların, küçük kumru, kırlangıç, güvercin ve serçe gibi kuşların yuvalarında bulunduğunu ve yavru kuşlar tüylenip yuvadan uçtuktan sonra çevreye dağılarak konutların içine girebileceğini hatırlatan Çetin, akarların gündüzleri yarık ve çatlaklarda saklanıp karanlıkta aktif olduklarını ve beslenmeden sekiz aya kadar hayatta kalabildiklerini dile getirdi.
TAVUKLARDA YUMURTA VERİMİNİ AZALTIYOR
Çetin, eğer bir kuş yuvasında veya kümeste fazla akar olurlarsa yavrularda ve tavuklarda anemi hatta bazı durumlarda ölüm bile görülebileceğini, tavuklarda yumurta veriminin azalacağını sözlerine ekledi.
Küçük kumruların genellikle 2 yumurta bırakıp 1 ayda yuvadan uçtuklarını, Antalya’da her mevsim ürediklerini ve çift başına 20 yavru yaparak hızla çoğaldıklarını belirten Erdoğan ise bu kuşların saldırgan olmadıklarını ve evdeki kafes kuşlarına ya da evcil hayvanlara zarar vermediklerini önemle vurguladı.
Mersin'de bir ifti, sileceği zerine kumruların yuva yaptığı kamyonetini yerinden kıpırdatmayıp yavruların yumurtadan ıkıp bymesini bekledi. Yaklaşık 2 ay kadar srecek olan bu dnemde işlerini komşularının kamyonetiyle yapmaya alıştı.
KUŞ AKARLARINDAN NASIL KORUNACAĞIZ?
Prof. Dr. Hüseyin Çetin, kendi sağlığımızı düşünürken hayvanları da korumamız gerektiğinin altını çizdi. Çetin, konutların etrafındaki kuş yuvalarına temas konusunda dikkatli olunması, kuş yuvalarının temizlenmesi ve uygun bir böcek ilacı ile ilaçlanması gerektiğini vurguladı.
Çetin alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
-- Eğer bir kumru evinize ya da balkonunuza yuva yaptıysa bir büyük marketten, veteriner kliniğinden ya da eczaneden böcek ilacı alın.
-- Bu türdeki böcek ilaçlarını suyla seyreltip sprey şeklinde yuvanın etrafına uygulayabilirsiniz.
-- İlacı hayvanlara gelmeyecek, onlara temas etmeyecek şekilde uygulamaya dikkat edin. Söz konusu ilaçların direkt üzerlerine gelmediği sürece insan ve hayvan sağlığı açısından herhangi bir etkisi yoktur.
-- Kuşların panjur içi ve klima gibi noktalara yuva yapmasının engellenebilmesi için kuş kovucu ağ sistemleri ve tel yapılar kullanılabilir.
balkonun camını açık bırakır dışarı çıkarsınız, eve geldiğinizde çoktan oradaki bir sepete yuva yapıp yumurtlamışlardır bile. kovsan kovulmaz, atsan atılmaz. 1 aya yakın beraber yaşıcaz gibi duruyor, bakalım.
ne yer bunlar? ekmek veriyorum şimdilik.
edit: aynı zamanda yatak odasının panjurunda arı yuvası*, benim odamın ve salonun panjurunda da güvercin yuvaları var. ne çektin be mekke city boy.
sıkıntılı durumdur. yuvalarına pislemezler, olan yere olur. bu yüzden önce yuva civarını gazete kağıdı ile kaplamak doğru olur. ekmek, nemli bulgur gibi besinlerin yanında rivayete göre kara sinek severlermiş.
son iki bahardır tecrübe edilen ve insanı mutlu eden durumdur. geçen bahar üç güvercin yavrusuna yuva olmuştuk, bu bahar bir tane.
pirinç ya da bulgur pilavından arta kalanlar, yada arpa şehriyesi, mercimek çorbasının suyunu süzüp kalanlarla besleyebilirsiniz.
yere pislemek dışında hiçbir zararları olmaz size. yiyeceğe ilaveten ufak bir kapla su da koymak gerekir. yeri de gazete kağıdıyla sağlama aldınız mı tamamdır zaten.
inatçı kuşların insanı hayretler içerisinde bıraktığı hadisedir.
Her sabah taşıdıkları çalı çarpıyı çöpe atmama rağmen akşamına tekrar yuva kuruyorlardı. Bir süre böyle devam etti ve sonunda atmıyorum dedim. kuşun yaşadığı bir yuva var şu anda balkonda. Bazen sevmeye bile müsade ediyorlar.
ne güzel bir olay eve bereket gelmiş şanslı bir aile. kuşlar genelde evlerin balkonuna yuva yapmaz, lakin gözlerinin kestiği yere yumurtayı yaparlar. demek ki balkonu uygun gördü yuvayı yaptı. burada yapılacak iş balkona sık sık çıkmamak kuşu rahatsız etmemek, gizliden ve geriden yumurtadan çıkacak yavruları seyretmek çok zevkli olacak.
Bunlar yavrularlarsa hiç dokunmamak gerekir. Birkaç sene balkonumu bu yüzden iptal ettim. Yumurtadan çıkmış yavrunun büyüyüp ilk uçtuğu günü görmek de nasip oldu çok şükür.
Güvercinler içi konuşuyorum, balkona girerseniz anne baba kuş rahatsız olup orayı bir günlüğüne terkedebilir. Telaş etmeyin bir iki gün de geçse geri gelirler. Yeter ki yavrular ölmemiş olsun. Telaş edip yavruları yerinden alırsanız kesin olarak ölürler. Bir sene bunu yaşadım.
Yiyecek vermenize gerek yok, birisi yavruların üstüne yatar diğeri yemek bulup getirir.
Bir fırsatta yerleri gazete, naylon ile kaplarsanız iyi olur.
hayvan sever, iyi kalpli yazarları bir araya toplamış başlık.