Temel Göstergeler | |
Resmi Adı | Amerika Birleşik Devletleri |
Yönetim Biçimi | Federasyon tipi cumhuriyet |
Bağımsızlık Tarihi | 4 Temmuz (İngiltere’den) |
Başkent | Washington DC |
Yüzölçümü | km2 |
Nüfusu | milyon () |
Nüfusun Etnik Dağılımı | %60 beyaz, %18,5 Hispanik/Latin, %13,5 Afroamerikalı, %6 Asyalı, %1,5 Kızılderili ve yerli, %0,5 diğer |
İklimi | Ülkede çok çeşitli iklim tipleri görülmektedir. Güneydoğuda, Havai ve Florida bölgesinde tropikal, Alaska bölgesinde kutup iklimi, Missisipi Nehri’nin batı kesiminde yarı kurak, güneybatı kesimlerde kurak iklim hâkimdir; kuzeybatıdaki yüksek kesimlerde ise kış sıcaklıkları oldukça düşüktür. |
Coğrafi Konumu | Amerika kıtasının kuzeyinde yer alır; doğusunda Atlantik Okyanusu, batısında Pasifik Okyanusu, kuzeyinde Kanada, güneyinde ise Meksika vardır. |
Komşuları | Kanada ( km km Alaska sınırı), Meksika ( km), kıyı şeridi ( km) |
Dil | İngilizce, İspanyolca |
Din | %70 Hristiyan, %1,9 Yahudi, %1 Müslüman, %0,7 Hindu, %0,7 Budist, %25,7 dinsiz, bilinmeyen ve diğer |
Ortalama Yaşam Süresi | 80,4 yıl () |
Okuma-Yazma Oranı | Bilinmiyor |
Para Birimi | ABD Doları |
Millî Gelir | 22,9 trilyon dolar ( IMF) |
Kişi Başı Ortalama Milli Gelir | dolar ( IMF) |
İşsizlik Oranı | %3,5 () |
Enflasyon Oranı | %3,5 () |
Reel Büyüme Hızı | %6 () |
Yoksulluk Oranı | %13,4 () |
İhracat Ürünleri | Mineral yakıtlar, ham petrol, binek otomobiller, elektronik entegre devreler, kara yolu araçları için yedek parça, doğal gaz, telefon cihazları, tıbbi cihazlar, bilgisayar, tıbbi ilaç, soya fasulyesi, altın |
İthalat Ürünleri | Otomobil, bilgisayar, telefon cihazları, tıbbi ilaç, ham petrol, aşı ve serumlar, kara yolu araçları için yedek parça, mineral yakıtlar, altın, elektronik entegre devrelerBaşlıca Ticaret Ortakları: Çin, Meksika, Kanada, Almanya, Japonya, İngiltere, Güney Kore, Vietnam |
Başlıca Ticaret Ortakları | Çin, Meksika, Kanada, Almanya, Japonya, İngiltere, Güney Kore |
Amerika kıtasına bilinen ilk göçlerin MÖ bin aralığında Sibirya üzerinden gerçekleştiği tahmin edilmektedir. MÖ 11 binli yıllardan itibaren ortaya çıkan Clovis kültürü kıtadaki yerli kültürlerin başlangıcı sayılmaktadır. MÖ 2. bin yılda Orta Amerika kültürleri bugünkü ABD sınırlarının güney kesimlerine kadar ulaşmıştır.
yüzyılda başlayan ve dünya tarihine “coğrafi keşifler” ve “Amerika’nın keşfi” olarak geçen Avrupa sömürgeciliğiyle birlikte önce İspanya ve Portekiz, ardından İngiltere, Fransa ve Hollandalı sömürgeciler kıtayı işgal ederek milyonlarca insanı katletmiş, yerli kültür ve medeniyetleri yok ederek kıtanın bütün zenginliklerini kendi ülkelerine taşımışlardır. Öte yandan köle ticareti ile Afrika’dan getirilen milyonlarca insan “Yeni Kıta”da zorla çalışmaya mahkûm edilmiş, çok daha fazlası ise ağır yolculuk koşulları sebebiyle kıtaya ulaşamadan hayatını kaybetmiştir. Bugünkü ABD topraklarına gelen ilk sömürgeciler de ’ten itibaren bölgede koloniler kurmaya başlamıştır.
yüzyıl ortalarında İngiltere, zor durumdaki ekonomisine nefes aldırabilmek için Amerika’daki kolonilerine yönelik vergileri arttırmış, bu karar Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nın başlamasına yol açmıştır. Amerika’daki 13 koloni ile İngiltere arasında yılları arasında gerçekleşen savaş sonucunda İngiltere mağlubiyeti kabul etmiş ve 4 Temmuz tarihinde imzalanan bağımsızlık bildirisi, ülkenin bağımsızlık tarihi olarak kabul edilmiştir. Eyalet sözleşmeleri ise ’de imzalanmıştır.
Henüz ABD’nin bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkışından önce başlayan Kızılderili soykırımı, yüzyılda sistematik bir hâl almış, yeni devletin batıya doğru genişleme politikası yeni savaş ve katliamları beraberinde getirmiştir. Özellikle Missisipi Nehri’nin batısında ’lardan yüzyılın başlarına kadar devam eden Kızılderili Savaşları’nda (Indian Wars) yüz binlerce insan kadın-erken, genç-yaşlı ayırt edilmeksizin katledilmiş, yaşam alanlarına el konulmuştur. ’ların başlarında da eyaletler arasındaki anlaşmazlıklar neticesinde güney eyaletlerinden 11’i ABD’den ayrılarak bağımsızlıklarını ilan etmiş. Bunun üzerine çıkan iç savaş dört yıl sürmüş ve yarım milyondan fazla insanın ölümüne yol açmıştır.
yüzyılın başlarından itibaren uluslararası düzeyde etkinliğini giderek artıran ABD, Birinci Dünya Savaşı’na aktif olarak katılmamasına karşın diplomatik olarak savaşın bitirilmesi sürecinde kritik rol oynamıştır. ’da “Büyük Buhran” olarak adlandırılan ekonomik krize rağmen ABD, göç almaya ve büyümeye devam etmiştir. İkinci Dünya Savaşı’nda önce tarafsız kalan, yılından itibaren Müttefik Kuvvetler tarafında saf tutan ABD, savaştan büyük ekonomik kazançla çıkmıştır. ABD tarafından 6 Ağustos ’te Hiroşima’ya, 9 Ağustos’ta da Nagazaki’ye atılan ve ’den fazla insanın ölümüne yol açan atom bombaları ise insanlık tarihinin en karanlık sayfalarından biri olarak kayıtlara geçmiştir.
Savaş sonrası kurulan yeni dünya düzeninde hegemon bir süper güç olarak ortaya çıkan ABD, Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatında mutlak veto yetkisiyle keyfî uygulamalarını arttırmış; çift kutuplu bir dünya siyaseti oluşturarak Sovyetler Birliği’ni ve Komünist Bloğu şer güç olarak konumlandırmıştır. ’de ortaya attığı Marshall Planı ve Truman Doktrini ile de savaş sebebiyle ekonomileri çöken dünya devletlerini mali yardım sözüyle kontrol altına almıştır. Bu süreçte komünizm tehdidi söylemiyle korkutulan toplumlara da kapitalist yaşam tarzı ve kültürü dayatılmıştır.
yılları arasında gerçekleşen Kore Savaşı’nda Güney Kore’nin yanında yer alan ABD, 3 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği bu büyük savaşın da mimarlarından biridir. ABD ’lerin ortalarından itibaren askerî varlığını giderek güçlendirdiği Vietnam’ı işgal ederken, yılına kadar devam eden savaşta 3 milyondan fazla Vietnamlı sivili katletmiştir. ABD bu savaşta İkinci Dünya Savaşı’nda tüm dünyada kullanılanın üç katı kadar bomba kullanmış olsa da bu savaşı kazanamamış, ancak geriye paramparça olmuş bir ülke bırakmıştır.
’ların başlarında Soğuk Savaş sürecinin sona ermesiyle birlikte küresel düşman olarak bu kez İslam dünyasını hedefe koyan ABD, halkı Müslüman olan ülkelere yönelik işgal ve askerî operasyonlara girişmiştir. ’daki Körfez Savaşı, 11 Eylül sonrası süreçte Irak ve Afganistan işgalleri, Ortadoğu, Orta Asya ve Afrika ülkelerinde açılan yeni askerî üsler ve son yıllarda özellikle DAEŞ üzerinden yürütülen manipülasyonlarla İslam’ın terörle özdeşleştirilmesi, ABD’nin yüzyılda benimsediği askerî ve politik yaklaşımın özeti mahiyetindedir.
ABD, 50 eyalet ve başkent Washington’dan oluşan federal bir cumhuriyettir. Eyaletler iç işlerinde serbest olup, yetki ve sorumlulukları anayasada belirlenmiştir.
Yürütme organının başında bulunan devlet başkanı ve yardımcısı dört yılda bir yapılan seçimlerle belirlenmektedir. Yürütme erkinde başkan ve başkan yardımcısı dışında, başkan tarafından belirlenen 15 bakanla, NASA ve CIA gibi bağımsız yapılar yer almaktadır. Mevcut başkan yılında gerçekleştirilen seçimleri kazanan Demokrat aday Joe Biden’dır. Bir sonraki seçimlerin yılı Kasım ayında yapılması planlanmaktadır.
Yasama yetkisini üstlenen ABD Kongresi, sandalyeli temsilciler meclisi ve sandalyeli senatodan oluşmaktadır. Temsilciler meclisinde sandalyeler eyaletlerin nüfusuna göre belirlenmekte ve üyeler iki yıllığına seçimle göreve gelmektedir. Senatoda ise altı yıllık görev süresiyle her eyaletten iki senatör yer almaktadır. Mevcut kongrede senato üyelerinde 50’ye 50’lik eşitlik bulunmakta, temsilciler meclisinde ise Demokratlar ’e ’lik dağılımla çoğunluğu ellerinde bulundurmaktadır.
Yargı erkinin en tepesinde anayasa mahkemesi yer almaktadır. Başkan ve sekiz üyeden oluşan temsilcileri ise devlet başkanı tarafından ömür boyu görev yapmak üzere belirlendikten sonra senato tarafından onaylanmaktadır.
yüzyılın başlarından bu yana dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD, kapitalist ekonominin ve küresel ekonomik sistemin merkezi konumundadır. 23 trilyon dolarlık millî geliri ile bu alanda ilk sırada yer alan ABD’de kişi başı ortalama yıllık gelir 70 bin dolar civarındadır. Ancak son yıllarda ülke ekonomisini tehdit eden ve giderek derinleşen kriz ve sorunlar, uzun vadede ABD ekonomisini büyük tehlikelerin beklediğini göstermektedir. Cari açığın piyasaya dolar sürülerek kapatılmaya çalışılması sebebiyle doların itibar kaybetmesi, başta avro olmak üzere farklı para birimlerinin küresel ticarette kullanılmaya başlanması, ülke genelinde yoksulluk, işsizlik ve gelir eşitsizliğinin giderek artması, nüfusun yaşlanmasıyla birlikte emeklilik, sağlık ve sigorta maliyetlerinin yükselmesi gibi sorunlar, ABD’nin karşı karşıya olduğu önemli ekonomik meseleler arasındadır. Bu durum özellikle Covid salgını sürecinde çok açık bir şekilde ortaya çıkmıştır.
Ülke ekonomisi büyük oranda çeşitlendirilmiş üretim kanalları, zengin yer altı ve yer üstü kaynakları, beyin göçüyle niteliği en üst seviyeye çıkartılmış iş gücü ve belki de hepsinden önemlisi askerî ve politik gücün ekonomik alana kanalize edilmesine bağlıdır.
Ekonomide öne çıkan sektörler oldukça fazladır ve bu açıdan ekonomide çeşitliliğin en üst düzeyde sağlandığı görülmektedir. Dünyanın en büyük ikinci sanayi ülkesi olan ABD’de başlıca sanayi kolları; petrol, madencilik, otomotiv, çelik, gıda işleme, kereste ve tüketim mallarıdır. İmalat sanayiinde havacılık, uzay, telekomünikasyon, kimya, elektronik ve bilgisayar sahaları öne çıkmaktadır. Hizmet sektöründe ise finans, sağlık, emlak, ulaşım, bilişim, eğlence ve sanat alanları oldukça gelişmiştir. Ülkede iş gücünün %80’den fazlası sanayi, hizmet ya da bu iki ana sektörün kesiştiği sahalarda istihdam edilmektedir. İmalat sektörünün iş gücündeki payı ise %16 civarındadır.
Tarım sektörünün istihdamda ve millî gelirdeki payı düşük olsa da tarımsal faaliyetler oldukça zengin ve verimlidir. Başlıca ürünler mısır, buğday, tahıllar, meyve-sebzedir. Ayrıca kümes hayvanı yetiştiriciliği, sığır ve domuz yetiştiriciliği, ormancılık, süt ve süt ürünleri üretimi de son derece yaygındır.
ABD doğal kaynaklar bakımından da oldukça zengin bir ülkedir. Ülkenin sahip olduğu en önemli yer altı kaynağı petroldür. Dünyanın hâlihazırda en büyük ham ve rafine edilmiş petrol üreticisi olan ABD’de günde 10 milyon varilin üzerinde ham, 20 milyon varilin üzerinde rafine edilmiş petrol üretilmektedir. Ülkedeki diğer doğal kaynaklar kömür, demir, bakır, fosfat, kurşun, molibden, boksit, cıva, altın, nikel, gümüş, çinko, tungsten, uranyum ve doğal gazdır.
Dış ticaret verilerine bakıldığında, ABD’nin dünyada en fazla ithalat yapan ülke olduğu, ihracat ve toplam hacimde ise Çin’in ardından ikinci sırada geldiği görülmektedir. yılı dış ticaret hacmi 1,4 trilyon doları ihracat, 2,4 trilyon doları ithalat olmak üzere toplamda 3,8 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. ABD’nin dış ticaretteki en önemli üç partneri Çin, Meksika ve Kanada’dır. Bu ülkeler toplam dış ticaretinin yaklaşık %45’ini karşılamaktadır. ABD’nin bu üç ülkeden her biri ile olan dış ticaret hacmi yarım trilyon doların üzerinde seyretmektedir. Dünyanın hemen her bölgesi ile güçlü ticari ilişkileri bulunan ABD’nin dış ticarette öne çıkan diğer partnerleri Almanya, Japonya, İngiltere, Güney Kore ve Vietnam’dır.
Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin kökleri Osmanlı dönemine dayanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti ile ABD arasındaki ilk diplomatik temas ise yılında kurulmuş ve o günden bu yana da gelişerek devam etmiştir. Dış siyasetini ABD ve Avrupa eksenli olarak kurgulayan Türkiye, günümüze kadar ABD’nin en önemli müttefiklerinden biri ve stratejik ortağı olmuştur. Türkiye’nin Kore Savaşı’na asker göndermesi ve takip eden süreçte NATO’ya üye olması ile birlikte, iki ülke arasındaki ilişkiler politik ve askerî sahada daha da yoğunlaşmıştır. Ancak bütün bu süreçler boyunca ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaklaşımlarının Türkiye’nin beklenti ve önceliklerini karşılamaktan uzak olduğu ve tek taraflı kurgulandığı görülmüştür. ABD’nin özellikle Türkiye’nin ’lı yıllardan itibaren en önemli sorunu hâline gelen terör meselesindeki yaklaşımı, izlediği politika ve terör örgütleriyle olan ilişkileri, Türkiye-ABD ilişkilerindeki gerilimli sürecin başlangıcı olmuştur. Bilhassa FETÖ terör örgütüyle ilişkileri ve örgüt liderinin iadesiyle ilgili süreç nedeniyle iki ülke ilişkileri oldukça hassas bir döneme girmiştir. Öte yandan ABD’nin Ortadoğu’da izlediği politikalar, 11 Eylül sonrası süreçteki işgal ve askerî operasyonları, Suriye’de yaşanan kaos ve iç savaş sürecindeki yaklaşımları, PYD/PKK/YPG terör örgütüyle ilişkileri ve kurduğu iş birliği, Doğu Akdeniz’deki enerji havzasına yönelik Türkiye’nin çıkarlarını yok sayan girişimleri, F projesi ve S Hava Savunma Sistemi’nin alınması sürecindeki tehdit ve yaptırımları başta olmak üzere, son yıllarda iki ülke ilişkilerinde tansiyonu yükselten pek çok kritik mesele bulunmaktadır.
’lu yılların ikinci yarısında ilişkileri oldukça gerilimli bir seviyeye taşıyan bu gelişmelere karşın, iki ülke arasındaki temaslar devlet başkanları, bakanlar, askerî yetkililer ve özel heyetler nezdinde en üst seviyede sürdürülmektedir. Söz konusu temasların, yaşanan süreçte her iki ülkenin de beklenti ve önceliklerini güvence altına alacak çözümler üretip üretemeyeceği ve ilişkilerdeki gerilimin durulup durulmayacağı zamanla görülecektir.
Türkiye ile ABD arasında geçmişten itibaren güçlü bir şekilde yürütülen ticari ilişkiler, ’li yıllardan sonra büyük bir sıçrama kaydetmiştir. Türkiye’nin Almanya, Rusya ve Çin’den sonra en büyük dördüncü dış ticaret ortağı olan ABD, verilerine göre ihracatta ikinci, ithalatta dördüncü sırada yer almaktadır. İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi yılında 10 milyar dolar seviyelerindeyken, yılında 10,1 milyar doları Türkiye’den ABD’ye ihracat, 11,5 milyar doları ithalat olmak üzere toplamda 21,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’den ABD’ye ihraç edilen başlıca ürünler; halı, turbo jetler, otomobil, mücevherat, petrol yağları, yontulmaya uygun taşlar, kara ve hava yolu taşıtları için yedek parça, inşaat demiri ve diğer demir-çelik ürünler, çimento, traktör, tekstil ürünleri, buzdolabı ve donduruculardır. ABD’den Türkiye’ye ithal edilen başlıca ürünlerse; demir-çelik, petrol ürünleri, hava taşıtları, pamuk, taş kömürü, tıbbi ilaç, altın, kabuklu meyveler, odun hamuru, kara yolu taşıtları için yedek parça ve tıbbi cihazlardır.
İki ülke arasındaki ticari ilişkileri düzenlemek ve güçlendirmek maksadıyla yılında “Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki”, yılında “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ve yılında “Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşması” imzalanmıştır. İki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşması da bulunmamaktadır.
ABD vatandaşları için öncelikli turizm rotası olmasa da Türkiye’yi yılda civarında ABD’li turist ziyaret etmektedir. Türkiye vatandaşları da başta ticaret ve eğitim olmak üzere çeşitli gerekçelerle ABD’ye gitmektedir. Türk Hava Yolları’nın New York, Washington, Boston, Chicago, Los Angeles, Houston, San Francisco, Miami ve Atlanta’ya doğrudan seferleri bulunmaktadır.
Müslümanların Durumu
Müslümanların Amerika kıtasına Avrupalı sömürge güçlerinden daha önce ayak bastığı, Müslüman coğrafyacıların Kristof Kolomb’dan çok daha önce Pasifik Okyanusu’nu aşarak Amerika kıtasına ulaştığı, hâkim Avrupa merkezci tarih anlayışı tarafından kabul görmese de bugün artık bilinen bir gerçektir. Bununla birlikte yaygın kabule göre, kıtadaki ilk Müslümanların Avrupalı sömürgeciler tarafından Afrika kıtasından çalıştırılmak üzere köle olarak getirilen Afrikalı Müslümanlar olduğu belirtilmektedir. Özellikle yüzyılda bugünkü ABD topraklarına Batı Afrika’dan yarım milyon kadar insanın köle olarak getirildiği ve bunların yaklaşık %20’sinin Müslüman olduğu tahmin edilmektedir. Ancak bu insanların önemli bir bölümü inançlarından kopartılarak zaman içerisinde Hristiyanlaştırılmıştır. ABD’nin kurulduğu dönemde ülkede az sayıda da olsa Müslüman olduğu bilinmektedir.
Ülkeye esas büyük Müslüman göçü yüzyılın sonları ve yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı Devleti ve Hindistan coğrafyasından gelenlerle yaşanmıştır. Bu dönemde Güney Asya ve özellikle Suriye, Filistin ve Lübnan’dan gelen Araplarla ülkedeki Müslümanların sayısı oldukça artmıştır.
ABD’ye Müslüman göçleri, takip eden süreçte de çeşitli siyasi, sosyal ve ekonomik gerekçelerle canlı bir şekilde devam etmiş ve etmektedir. Yüzyılın başlarında Arnavutlar, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Tatarlar, ’larda İngiliz zulmünden kaçan Hintliler, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyet rejiminin baskıları ve Soğuk Savaş konjonktürü sebebiyle Balkan ve Kafkas coğrafyasından gelenler, ’den sonra Siyonist İsrail’in uyguladığı soykırım sebebiyle Filistinliler, ’lardan sonra yükseköğrenim için ve beyin göçü gibi faktörlerle nitelikli iş gücü olarak değerlendirilen eğitim seviyesi yüksek Müslümanlar; Türkler, İranlılar, Afganlar, Pakistanlılar, Afrikalılar, kısacası dünyanın dört bir yanından gelenler, ABD’de oldukça zengin renklere sahip bir İslam toplumu oluşmuştur.
ABD’deki Müslümanların kurumsallaşma yönündeki çabaları yüzyılın sonlarında başlamış ve özellikle Birinci Dünya Savaşı’nın ardından giderek hızlanmıştır. Ülke Müslümanlarının zengin yapısı, sahih İslam anlayışına uygun mutedil oluşumlar kadar İslam inanç ilkelerinden oldukça uzak kabul ve uygulamaları benimsemiş olanların da ortaya çıkmasına ve gelişme imkânı bulmasına zemin hazırlamıştır. Bunda Amerikan yönetimlerinin siyasi yönlendirme ve politikalarının katkısı da inkâr edilemez bir gerçektir.
Bunlar arasında sahih İslam esaslarından oldukça uzak öğretilerle başlayan, ancak yüzyıl ortalarında Malcolm X (Malik el-Shabazz) ile birlikte makul bir çizgiye evrilmeye başlayan siyahi Müslüman hareket, oldukça merkezî bir konumdadır. Hareketin ilk adımları yılında Noble Drew Ali tarafından kurulan Mağribi Amerikan İlim Mabedi (Moorish-American Science Temple) ile atılmış, ’larda Wallace Fard Muhammed tarafından kurulan İslam Milleti (The Nation of Islam) ile devam etmiştir. Onun yılında ortadan kaybolmasıyla Elijah Muhammed ülkedeki siyahi Müslüman hareketin yeni lideri konumuna gelmiştir. Elijah Muhammed ABD’deki siyahilerin İslam’a yönelmesinde etkili olsa da Wallace Fard’ın kendini Tanrı’nın tecessüm etmiş hâli (God in person) olarak görmesi gibi, o da kendini siyahilere gönderilmiş bir peygamber olarak görmüştür. İslam esaslarına uymayan bu anlayış, Malcolm X’in ’de İslam Milleti’ne katılmasından sonra değişmeye başlamıştır. Elijah Muhammed’in görüşlerindeki çarpıklığı fark eden Malcolm X, ’larda hareketi giderek daha mutedil bir çizgiye yönlendirmiş ve ’te İslam Milleti’nden ayrılarak müstakil bir yapılanmayla yoluna devam etmiştir. Ancak onun 21 Şubat ’te New York’ta şehit edilmesi, kurduğu yeni hareketin ABD ve dünya ölçeğinde büyümesini ve kurumsallaşmasını engellemiştir. İslam Milleti hareketi ise, yoluna Elijah Muhammed’in ’te ölümünün ardından yerine geçen oğlu Warith Deen Muhammed ile devam etmiştir. Hareket onun liderliğinde daha önceki çarpık öğretilerden önemli ölçüde kurtarılarak sahih İslam inancına yaklaştırılmıştır.
Siyahi Müslüman hareket dışında, ülkede belirli göçmen topluluklar tarafından kurulan irili ufaklı çok sayıda İslami yapılanma bulunmaktadır. Bunlar arasında kimi siyasi, kimi tasavvufi, kimi sosyal yönleriyle öne çıkan, sahih İslam anlayışına ve ehlisünnet çizgisine mensup yapılanmalar olduğu gibi, İslam’ın temel esaslarından oldukça uzak yapılanmalar da mevcuttur.
Günümüzde ABD’de Hristiyanlar ve Yahudilerden sonra en kalabalık üçüncü dinî topluluğu Müslümanlar oluşturmaktadır. Ülkede Müslümanların sayısı 3,5 milyonun üzerindedir (bazı görüşlere göre ise 4 milyonun üzerindedir) ve bu sayı nüfusun %1’den fazlasına tekabül etmektedir. Müslümanlar etnik köken, sosyoekonomik yapı vb. değişkenler bakımından en zengin dinî topluluktur. Ülke Müslümanlarının üçte ikisi Sünni’dir. Müslümanlar Washington, New York, New Jersey, Virginia, Texas, California, Detroit (Michigan), Chicago (Illionis) gibi şehir ve eyaletlerde yoğunlaşmıştır. Bununla birlikte gerek dünyanın dört bir yanından gelen Müslüman göçmenler gerek mevcut Müslüman nüfusun doğal artışı gerekse toplumun diğer kesimlerinin artan ilgisi sebebiyle İslamiyet ABD’de en hızlı yayılan inanç konumundadır. Önümüzdeki yıllarda Müslümanların ülkedeki en kalabalık ikinci dinî grup olması beklenmektedir. Ülkede hâlihazırda ’den fazla cami bulunmaktadır.
ABD yönetiminin küresel ölçekte benimsediği İslam karşıtı söylem ve uygulamalar, ülke Müslümanlarına yönelik politikalara da yansımaktadır. Soğuk Savaş ve özellikle 11 Eylül sonrası süreçte ABD’nin İslam karşıtlığını temel politika hâline getirmesi, ABD Müslümanlarının da potansiyel “terörist” olarak konumlandırılmalarına; eğitim, ticaret, toplumsal ve gündelik hayatta ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmalarına yol açmıştır. İslam karşıtlığı yasal düzenlemelere, güvenlik politikalarına, toplumsal eğilimlere, siyasi söylem ve uygulamalara yansımakta, bu da ülke Müslümanlarının hayatını bir hayli zorlaştırmaktadır. Sivil toplum örgütlerinin araştırmaları, ülkede en fazla ayrımcılığa, sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalan dinî topluluğun Müslümanlar olduğunu ortaya koymaktadır.
Sosyoekonomik açıdan bakıldığında ABD’deki Müslümanların durumunun ülke ortalamalarıyla benzer seviyelerde olduğu görülmektedir. Oldukça farklı kesimlere mensup kitleler olmakla birlikte, Müslümanların eğitim seviyesi ülke standartlarını yakalamış durumdadır ve kimi araştırma verilerine göre, ülkedeki Müslümanların yarıdan fazlası üniversite mezunudur. Gelir seviyesi bakımından Müslümanların yaklaşık yarısı yıllık doların, yaklaşık %20’si ise yıllık doların üzerinde gelire sahiptir ki, bu rakamlar ülke ortalamasının bir miktar üzerindedir. Özellikle tıp, hukuk, bilgi teknolojileri, elektronik, yönetim gibi alanlarda üst düzey görev alan Müslümanların sayısı oldukça fazladır -ki bu durum ABD’nin sistematik olarak benimsediği beyin göçü politikasının doğal bir sonucudur.
Alan | km 2 ( mil kare) ( 3. ) |
Nüfus | (; 4. ) |
Nüfus yoğunluğu | 22,9 / km 2 (59,3 / sq mi) [a] |
GSYİH ( PPP ) | 26,55 trilyon ABD doları ( tahmini; 2.) [1] |
GSYİH (nominal) | 24,88 trilyon ABD doları ( tahmini; 3. ) [2] |
Kişi başına GSYİH | ABD Doları ( tahmini; 3. ) [c] [3] |
Demonym | Kuzey Amerikalı |
Ülkeler | 23 egemen devlet |
Bağımlılıklar | 23 egemen olmayan bölge |
Diller | İngilizce , İspanyolca , Fransızca ve diğerleri |
Zaman dilimleri | UTC için UTC |
En büyük şehirler | Kentsel alanların listesi : [4]
|
UN M49 kodu | Kuzey Amerika Amerika Dünya |
Kuzey Amerika, yaklaşık kilometrekarelik bir alanı ile Dünyanın kara alanının yaklaşık % ini ve toplam yüzeyinin yaklaşık% ini kaplamaktadır. Kuzey Amerika, Asya ve Afrikadan sonra bölgeye göre üçüncü en büyük kıta ve Asya, Afrika ve Avrupadan sonra nüfus açısından dördüncü kıtadır. yılında nüfusunun 23 bağımsız eyalette yaklaşık milyon kişi olduğu veya yakındaki adalar (özellikle Karayipler civarında) dahil edilirse dünya nüfusunun yaklaşık % 7,5i olduğu tahmin edilmektedir. [not 1]
Kuzey Amerikaya yerleşen ilk yerleşimciler son buzul çağında Bering köprüsü aracılığıyla ile yıl önce geldikleri düşünülmektedir. Bu sürecin Paleo-Hint döneminin yaklaşık yıl öncesine kadar (Arkaik veya Mezo-Hint döneminin başlangıcı) sürdüğü kabul edilir. Klasik evre yüzyıllara açıklıklı kabaca 6. Kolomb öncesi dönemi başlangıcı ile birlikte, yılında sona eren transatlantik göçler sırasında Avrupalı yerleşimcilerin Keşiflerin ve erken modern dönemiyle sonlanır. Bununla birlikte, Kuzey Amerikaya (Grönland hariç) ilk kaydedilen Avrupa referansları, Vinland olarak anıldığı İskandinav destanlarında MS civarındadır. Günümüz kültürel ve etnik örüntüleri, Avrupalı sömürgeciler, yerli halklar, Afrikalı köleler, göçmenler ve bu grupların soyundan gelenler arasındaki etkileşimleri yansıtır.
Avrupanın Amerikayı kolonileştirmesi nedeniyle çoğu Kuzey Amerikalı; İngilizce, İspanyolca veya Fransızca gibi Avrupa dillerini konuşur ve kültürleri genellikle Batı geleneklerini yansıtır.
yılına göre fiziksel, politik ve nüfus özelliklerini gösteren kalabalık Kuzey Amerika haritası
Amerika genellikle Alman haritacıları tarafından Martin Waldseemüller ve Matthias Ringmann tanımlanamasıyla İtalyan kaşif Amerigo Vespucciden aldığı düşünülmektedir. [5] ile yılları arasında Güney Amerikayı keşfeden Vespucci, Amerikanın Doğu Hint Adaları değil, daha önce Avrupalılar tarafından bilinmeyen farklı bir kara parçası olduğunu öne süren ilk Avrupalı oldu. de Waldseemüller, Güney Amerika kıtasına bugünkü Brezilyanın ortasına Amerika kelimesini yerleştirdiği bir dünya haritası çıkardı. [6]
Waldseemüller için, arazinin keşfeden sonra isimlendirilmesine kimse itiraz etmemelidir. Vespuccinin (Americus Vespucius) Latince versiyonunu kullandı, ancak Europa, Asya ve Afrika örneklerini izleyerek, kadınsı formu Amerika yerleşti. Daha sonra, diğer harita yapımcıları Amerika adını kuzey kıtasına genişletti. de Gerard Mercator, tüm Batı Yarımküre için dünya haritasında Amerikayı kullandı. [7]
den itibaren Kuzey Amerika Haritası
Bazıları, sözleşmenin keşifleri adlandırmak için soyadını kullanması nedeniyle (telif hakkı durumu hariç), Amerigo Vespucci den türetmenin sorgulanabileceğini iddia etmektedirler. [8] te Thomas Belt, Orta Amerikanın Amerrique dağlarından bir türetmeyi önerdi. Jules Marcou, ertesi yıl, sıradağların adının yerli Amerikan dillerinden geldiğini öne sürdü. [9] Marcou, Augustus Le Plongeon ile yazışarak şunları yazdı: Maya dilinde AMERICA veya AMERRIQUE adı sürekli kuvvetli rüzgar ülkesi veya Rüzgar Ülkesi anlamına gelir ve [son ekler] nefes alan bir ruh, yaşamın kendisi anlamına gelebilir. [7]
Merkatör üzerine yaptığı harita Kuzey Amerika Amerika veya New Hindistan (denilen Amerikanın sive Hindistan Nova ) yazmıştır. [10]
Birleşmiş Milletler: resmen üç alanı kapsayan olarak Kuzey Amerika tanıyan Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karaibler, resmi olarak BM İstatistik Bölümü tarafından tanımlanmıştır. [11] [12] [13]
Kuzey Amerika dan farklı bir terim olarak Kuzey Amerika, Meksikayı içerebilen veya içermeyen Orta Amerikayı hariç tutar. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasının sınırlı bağlamında, terim, bu anlaşmanın üç imzacıları olan Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Meksikayı kapsar.
Fransa, İtalya, Portekiz, İspanya, Romanya, Yunanistan ve ülkeleri Latin Amerikada bir kullanma altı kıta modelini Amerika tek kıta olarak görüntülenebilir ve birlikte, Kuzey Amerika Kanada, ABD, Meksika ve oluşan Yarımadasını belirlenmesinden Saint Pierre et Miquelon (siyasi olarak Fransanın bir parçası) ve genellikle Grönland ve Bermudayı kapsar. [14] [15] [16] [17] [18]
Kuzey Amerika tarihsel olarak başka isimlerle anılmıştır. İspanyol Kuzey Amerika (Yeni İspanya) genellikle Kuzey Amerika olarak anılıyordu ve bu Meksikaya verilen ilk resmi addı. [19]
Coğrafi olarak, Kuzey Amerika kıtasının birçok bölgesi ve alt bölgesi vardır. Bunlar kültürel, ekonomik ve coğrafi bölgeleri içerir. Ekonomik bölgeler, Kuzey Amerika Ticaret Anlaşması bloğu ve Orta Amerika Ticaret Anlaşması gibi ticaret bloklarından oluşan bölgeleri içeriyordu. Dilbilimsel ve kültürel olarak kıta, Anglo-Amerika ve Latin Amerikaya bölünebilir. Anglo-Amerika, İngilizce konuşan nüfusa sahip Kuzey Amerika, Belize ve Karayip adalarının çoğunu içerir (Louisiana eyaleti ve Quebec eyaleti gibi alt ulusal varlıklar büyük Frankofon popülasyonlarına sahiptir; Quebecte, Fransızca tek resmi dil [20] ).
Kuzey Amerika kıtasının güneyi iki bölgeden oluşur. Bunlar Orta Amerika ve Karayiplerdir. [21] [22] Kıtanın kuzeyi de tanınan bölgeleri korumaktadır. Kuzey Amerika nın tüm kıtayı kapsayan ortak tanımının aksine, Kuzey Amerika terimi bazen sadece Meksika, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Grönlanda atıfta bulunmak için kullanılır. [23] [24] [25] [26] [27]
Kuzey Amerika terimi, Kuzey Amerikanın en kuzeydeki ülkeleri ve bölgelerini ifade edererk Birleşik Devletler, Bermuda, St. Pierre ve Miquelon, Kanada ve Grönlandı kapsar. [28] [29] Terim birleşik bir bölgeye atıfta bulunmamakla birlikte, [30] Orta Amerika Orta Amerika Birleşik Devletleri ile karıştırılmamalıdır Meksika, Orta Amerika ve Karayip bölgelerini gruplandırmaktadır. [31]
Kuzey Amerikanın arazi alanına göre en büyük ülkeleri olan Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri de iyi tanımlanmış ve tanınmış bölgeleri içerir. Kanada söz konusu olduğunda bunlar (doğudan batıya) Atlantik Kanada, Orta Kanada, Kanada Ovaları, Britanya Kolombiyası Kıyısı ve Kuzey Kanadadır. Bu bölgeler ayrıca birçok alt bölge içerir. Amerika Birleşik Devletleri söz konusu olduğunda ve ABD Sayım Bürosu tanımlarına göredir ki bu bölgeler şunlardır: New England, Orta Atlantik, Güney Atlantik Eyaletleri, Doğu Kuzey Orta Eyaletleri, Batı Kuzey Orta Eyaletleri, Doğu Güney Orta Eyaletleri, Batı Güney Orta Devletler, Mountain States ve Pacific States. Her iki ülke arasında paylaşılan bölgeler Büyük Göller Bölgesini içeriyordu. Pasifik Kuzeybatı ve Great Lakes Megaregion bölgesi her iki ülke arasındaki oluşturdular
Silâh | Bayrak | Ülke veya bölge [32] [33] [34] | Başkent | Alan [35] | Nüfus () [36] [37] | Nüfus yoğunluğu |
---|---|---|---|---|---|---|
Anguilla ( Birleşik Krallık ) | Vadi | 91 km2 | ,8 / km2 | |||
Antigua ve Barbuda | Aziz John | km2 | ,1 / km2 | |||
Aruba ( Hollanda Krallığı ) [b] | Oranjestad | km2 | ,4 / km2 | |||
Bahamalar [c] | Nassau | 13, km2 | 24,5 / km2 | |||
Barbados | Bridgetown | km2 | ,3 / km2 | |||
Belize | Belmopan | 22, km2 | 13,4 / km2 | |||
Bermuda (Birleşik Krallık) | Hamilton | 54 km2 | 1,,7 / km2 | |||
Bonaire ( Hollanda Krallığı ) [b] [38] | Kralendijk | km2 | 41,1 / km2 | |||
Britanya Virjin Adaları (Birleşik Krallık) | Road Town | km2 | ,3 / km2 | |||
Kanada | Ottawa | 9,, km2 | 3,7 / km2 | |||
Cayman Adaları (Birleşik Krallık) | George Town | km2 | ,1 / km2 | |||
Clipperton Adası (Fransa) | 6 km2 | 0 | 0 / km2 | |||
Kosta Rika | San Jose | km2 | 89,6 / km2 | |||
Küba | Havana | km2 | ,0 / km2 | |||
Curaçao ( Hollanda Krallığı ) [b] | Willemstad | km2 | ,1 / km2 | |||
Dominika | Roseau | km2 | 89,2 / km2 | |||
Dominik Cumhuriyeti | Santo Domingo | km2 | ,3 / km2 | |||
El Salvador | San Salvador | 21, km2 | 6,, | ,0 / km2 | ||
Venezuelanın Federal Bağımlılıkları ( Venezuela ) | Gran Roque | km2 | 6,3 / km2 | |||
Grönland ( Danimarka Krallığı ) | Nuuk | km2 | 0, / km2 | |||
Grenada | St. Georges | km2 | ,3 / km2 | |||
Guadeloupe (Fransa) | Basse-Terre | 1, km2 | ,7 / km2 | |||
Guatemala | Guatemala şehri | km2 | ,8 / km2 | |||
Haiti | Port-au-Prince | km2 | ,5 / km2 | |||
Honduras | Tegucigalpa | km2 | 66,4 / km2 | |||
Jamaika | Kingston | km2 | ,4 / km2 | |||
Martinik (Fransa) | Fort-de-France | km2 | ,6 / km2 | |||
Meksika | Meksika şehri | km2 | 57,1 / km2 | |||
Montserrat (Birleşik Krallık) | Plymouth , Brades [d] | km2 | 58,8 / km2 | |||
Nikaragua | Managua | km2 | 44,1 / km2 | |||
Nueva Esparta (Venezuela) | La Asunción | km2 | ,1 / km 2 | |||
Panama [b] [e] | Panama şehri | 75, km2 | 45,8 / km2 | |||
Porto Riko (Amerika Birleşik Devletleri) | San Juan | 8, km2 | ,9 / km2 | |||
Saba ( Hollanda Krallığı ) [38] | Alt | 13 km 2 | ,2 / km 2 | |||
San Andrés ve Providencia ( Kolombiya ) | San Andrés | 53 km2 | ,59 / km2 | |||
Saint Barthélemy (Fransa) [39] | Gustavia | 21 km2 | ,7 / km 2 | |||
Saint Kitts ve Nevis | Basseterre | km2 | ,2 / km2 | |||
Saint Lucia | Castries | km2 | ,1 / km2 | |||
Saint Martin (Fransa) [39] | Marigot | 54 km2[40] | ,2 / km2 | |||
Saint Pierre ve Miquelon (Fransa) | Saint-Pierre | km2 | 24,8 / km2 | |||
Saint Vincent ve Grenadinler | Kingstown | km2 | ,2 / km2 | |||
Sint Eustatius ( Hollanda Krallığı ) [38] | Oranjestad | 21 km2 | ,4 / km2 | |||
Sint Maarten ( Hollanda Krallığı ) | Philipsburg | 34 km2 | ,7 / km 2 | |||
Trinidad ve Tobago [b] | İspanya limanı | km2 | ,0 / km 2 | |||
Turks ve Caicos Adaları (Birleşik Krallık) [f] | Cockburn Kasabası | km2 | 34,8 / km2 | |||
Amerika Birleşik Devletleri [g] | Washington DC | 9,, km2 | 32,7 / km2 | |||
Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları (Amerika Birleşik Devletleri) | Charlotte Amalie | km2 | ,0 / km2 |
Arizonadaki Sonoran Çölü
Kuzey Amerika, genellikle Yeni Dünya olarak anılan kara kuzey bölümünü işgal eder. Amerika bazı ülkelerce tek kıta ve Kuzey amerika alt kıta olarak kabul edilirken bazı ülkelerce iki ayrı kıta olarak kabul görmektedir. [41][42][43][44] [45] [46] Kuzey Amerika, Asya ve Afrikadan sonra bölgelere göre üçüncü büyük kıtadır.[47][48] Kuzey Amerikanın Güney Amerika ile tek kara bağlantısı Panamanın Darian Kıstağındadır. En kıta çoğu coğrafyacılar tarafından güneydoğu sınırlandırılmış Darién havza boyunca Kolombiya Kuzey Amerika içinde hemen hemen tüm Panama yerleştirerek -Panama sınırındadır. [49] [50] [51] Alternatif olarak, bazı jeologlar, güney sınırını, Orta Amerikanın güneydoğuya, bu noktadan Güney Amerikaya uzandığı Meksikadaki Tehuantepec Kıstağında fizyografik olarak konumlandırırlar. [52] Karayip adaları veya Batı Hint Adaları, Kuzey Amerikanın bir parçası olarak kabul edilir. [45] Kıta kıyı şeridi uzun ve düzensizdir. Meksika Körfezi kıtaya giren en büyük su kütlesidir ve onu Hudson Körfezi izler. Diğerleri şunlardır Saint Lawrence Körfezi ve Kaliforniya Körfezidir.
Moraine Lake bölgesindeki Banff Ulusal Parkı
Orta Amerika kıstağı oluşmadan önce bölge sular altındaydı. Batı Hint Adaları adaları, Kuzey ve Güney Amerikayı şu anda Florida ve Venezuela olarak bilinen yerlerle birbirine bağlayan batık eski bir kara köprüsünü göstermektedir.
Kıta kıyılarının açıklarında çok sayıda ada vardır. esas olarak, Arktik Takımadaları, Bahamalar, Turks ve Caicos, Büyük ve Küçük Antiller, Aleut Adaları (bazıları Doğu Yarımkürede bulunan), Alexander Takımadaları, Britanya Kolombiyası Sahilinin binlerce adası ve Newfoundlanddır. Kendi kendini yöneten bir Danimarka adası olan ve dünyanın en büyüğü olan Grönland, aynı tektonik plaka üzerindedir (Kuzey Amerika Plakası) ve coğrafi olarak Kuzey Amerikanın bir parçasıdır. Jeolojik anlamda Bermuda, Amerika kıtasının bir parçası değil, Orta Atlantik Sırtının çatlağında milyon yıl önce oluşmuş bir okyanus adasıdır. Ona en yakın kara kütlesi, Kuzey Carolinadaki Cape Hatterastır. Bununla birlikte, Bermuda, özellikle Virginia ve kıtanın diğer bölgelerine olan tarihi, politik ve kültürel bağları göz önüne alındığında, genellikle Kuzey Amerikanın bir parçası olarak düşünülür.
Grönlandın başkenti Nuuk
Kuzey Amerikanın büyük çoğunluğu Kuzey Amerika Levhası üzerindedir. Baja California, ve dahil batı Meksika Parçaları, California kentleri dahil San Diego, Los Angeles ve Santa Cruz, doğu kenarında yalan Pasifik Plate boyunca toplantı iki plakalı, San Andreas fay. Kıtanın en güneyi ve Batı Hint Adalarının çoğu Karayipler Plakasında bulunurken, Juan de Fuca ve Cocos plakaları batı sınırında Kuzey Amerika Plakasını çevreler.
Kıta, dört büyük bölgeye bölünebilir (her biri birçok alt bölgeyi içerir): Meksika Körfezinden Kanada Arktik bölgesine uzanan Büyük Ovalar; Rocky Dağları, Büyük Havza, Kaliforniya ve Alaska dahil olmak üzere jeolojik olarak genç, dağlık batı; kuzeydoğudaki Kanada Kalkanının yükseltilmiş fakat nispeten düz platosu ve Appalachian Dağlarını, Atlantik kıyısı boyunca uzanan kıyı düzlüğünü ve Florida yarımadasını içeren çeşitli doğu bölgesi bu alan içerisindedir. Uzun platoları ve kordonlarıyla Meksika Doğu kıyı ovası Körfez boyunca güneye uzanmasına rağmen, büyük ölçüde batı bölgesinde düşürür.
Amerika Birleşik Devletleri Coğrafi Araştırması (USGS), Kuzey Amerikanın coğrafi merkezinin10 km batı olduğunu devletler Balta, Pierce County, Kuzey Dakota hakkında kısmındaki 10N ° 48 ° 10W, 24 km uzağındadır . USGS ayrıca Herhangi bir devlet kurumu tarafından ne 50 Eyaletin, ne kıymetli Amerika Birleşik Devletlerinin ne de Kuzey Amerika kıtasının coğrafi merkezi olarak işaretlenmiş veya anıtsal bir nokta oluşturulmamıştır. Bununla birlikte, Rugbyde merkezi işaretlediğini iddia eden metrelik bir tarlada taş dikilitaşı vardır. Kuzey Amerikanın erişilemezlik kıtası kutbuEn yakın kıyı şeridinden km, Allen ve Kyle, Güney Dakota arasında ° K ° Bde yer almaktadır. [53]
Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Meksikanın başlıca hidrolojik ayrımları
Laurentia, Kuzey Amerikanın jeolojik çekirdeğini oluşturan eski bir kratondur. Proterozoik çağda ile milyar yıl önce oluşmuştur. [54] Canadian Shield bu Kratonunun en büyük maruz kalmasıyla oluşmuştur. Geç Paleozoyikten Erken Mesozoyik dönemlere kadar, Kuzey Amerika, doğusundaki Avrasya ile süper kıta Pangeanın bir parçası olarak diğer modern zaman kıtalarıyla birleşti. Pangeanın oluşumu sonuçlarından biri olarak yaklaşık milyon yıl önce , Appalachian Dağı oluşmuştur ki bu onu dünyanın en eski dağ sıralarından biri yapar. Pangea yaklaşık milyon yıl önce yarılmaya başladığında Kuzey Amerika, Kretasenin ortalarında kendi kıtası olarak Avrasyadan ayrılmadan önce Laurasianın bir parçası oldu. [55] Rockies ve diğer batı sıradağları, 80 ila 55 milyon yıl önce Laramide orojenezi adı verilen bir dağ inşası döneminden bu dönemde oluşmaya başladı. Kıtayı Güney Amerikaya bağlayan Panama Kıstağının oluşumu muhtemelen yaklaşık 12 ile 15 milyon yıl önce meydana geldi [56] ve Büyük Göller (ve diğer pek çok kuzey tatlı su gölleri ve nehirleri) yaklaşık yıl önce buzulların geri çekilmesiyle oyulmuştu.
USGS tarafından yayınlanan Kuzey Amerika Jeolojik Haritası
Kuzey Amerika, insanlığın jeolojik zaman dilimleri hakkında bildiklerinin çoğunun kaynağıdır. [57] Daha sonra Birleşik Devletler olacak olan coğrafi bölge, diğer modern ülkelerden daha fazla dinozor çeşidinin kaynağı olmuştur. [57] Paleontolog Peter Dodsona göre, bu stratigrafi, iklim ve coğrafya, insan kaynakları ve tarihin en başta gelen nedenidir. [57] Mesozoyik Çağın büyük bir kısmı kıtanın birçok kurak bölgesinde açığa çıkan mostralarla temsil edilmektedir. [57] Kuzey Amerikadaki en önemli Geç Jura dinozor içeren fosil yatağı, Morrison Formasyonudur. [58]
Kuzey Amerika ana kaya ve arazi
Jeolojik olarak Kanada, Paleozoyik çağın başından beri deniz seviyesinin üzerinde olan prekambriyen kayalardan oluşan bölgenin yarısından fazlasıyla dünyanın en eski bölgelerinden biridir. [59] Kanadanın maden kaynakları çeşitli ve kapsamlıdır. [59] Kanada Kalkanı boyunca ve kuzeyde büyük demir, nikel, çinko, bakır, altın, kurşun, molibden ve uranyum rezervleri bulunmaktadır. Son zamanlarda Kuzey Kutbunda [60] büyük elmas konsantrasyonları geliştirildi ve bu da Kanadayı dünyanın en büyük üreticilerinden biri haline getirdi. Kalkan boyunca bu mineralleri çıkaran birçok maden kasabası vardır. En büyüğü ve en çok bilineni Sudbury, Ontariodur. Sudbury, Sudbury Basinin antik bir göktaşı çarpma krateri olduğuna dair önemli kanıtlar olduğu için, Kalkandaki normal mineral oluşturma sürecine bir istisnadır. Yakındaki, ancak daha az bilinen Temagami Manyetik Anomalisi, Sudbury Havzası ile çarpıcı benzerliklere sahiptir. Manyetik anormallikleri Sudbury Basine çok benzer ve bu nedenle ikinci bir metal açısından zengin çarpma krateri olabilir. [61] Kalkan ayrıca önemli bir tomruk endüstrisini destekleyen geniş kuzey ormanları ile kaplıdır.
Kuzey Amerika kratonları ve bodrum kayaları
Alt 48 ABD eyaletleri yaklaşık beş ayrılabilir fizyografik iller:
Alaskanın jeolojisi, Cordilleranın tipik jeolojisi iken, Hawaiinin büyük adaları, sıcak bir nokta üzerinde patlayan Neojen volkaniklerinden oluşur.
Orta Amerika, Karayip Tabağında yer alır .
Orta Amerika, zaman zaman meydana gelen volkanik patlamalar ve depremlerle jeolojik olarak aktiftir. da Guatemala büyük bir depremle sarsıldı ve kişi öldü. Nikaraguanın başkenti Managua, ve deki depremlerle harap oldu, sonuncusu yaklaşık kişi öldü. da biri ve de iki olmak üzere üç deprem El Salvadoru harap etti. da bir deprem kuzey ve orta Kosta Rikayı harap etti ve en az 34 kişinin ölümüne yol açtı. Honduras yılında meydana gelen güçlü bir depremde yedi kişiyi öldü.
Bölgede volkanik patlamalar yaygındır. de Kosta Rikadaki Arenal Volkanı patladı ve 87 kişiyi öldürdü. Yıpranmış volkanik lavlardan elde edilen bereketli topraklar, tarımsal olarak verimli yayla bölgelerinde yoğun popülasyonların sürdürülmesini mümkün kılmıştır.
Orta Amerikada birçok sıradağ vardır. En uzunu Sierra Madre de Chiapas, Cordillera Isabelia ve Cordillera de Talamancadır. Sıradağlar arasında insanlara uygun verimli vadiler uzanır. Aslında Honduras, Kosta Rika ve Guatemala nüfusunun çoğu vadilerde yaşar. Vadiler ayrıca kahve, fasulye ve diğer mahsullerin üretimi için uygundur.
Köppen iklim sınıflandırmasının Kuzey Amerika haritası
Doğu Kıyısından, doğu Kuzey Dakotaya uzanan ve Kansasa kadar uzanan, New York City gibi yerlerde ortalama mm olan, yoğun mevsimlere sahip, büyük miktarda yıllık yağışla karasal-nemli iklimdir. [64] Kıtasal-nemli iklimin güney sınırından başlayıp Meksika Körfezine kadar uzanan (Teksasın doğu yarısını kuşatan) subtropikal iklimdir. Bu alan, Mobile, Alabamada yıllık yağış mm ulaşan bitişik ABDnin en yağışlı şehirlerine sahiptir. [65] Kıtasal nemli ve subtropikal iklimlerin sınırlarından uzanan ve batıya, Durangonun güney ucuna, kuzeyden tundra iklimi sınırına kadar Cascades Sierra Nevadaya uzanan bozkır/çöl iklimi olarak ABDdeki en kurak iklimdir [ 66] Orta Meksika ve Guatemalada olduğu gibi, subtropikal veya ılıman iklimlerin tropiklerin hemen altında meydana geldiği kıtanın kuzeyinden güneyine yayla iklimleridir. Tropik iklimler ada bölgelerinde ve alt kıtanın darboğazında görülür. Genellikle tüm yıl boyunca yağmurlar ve yüksek sıcaklıklar sabit olan savan tipindedir. Yıkanan ülke ve eyaletlerde bulunur. Karayip Denizi veya Meksika Körfezi ve Pasifik Okyanusunun güneyindedir. [67]
Önemli Kuzey Amerika faunası arasında bizon, kara ayı, jaguar, puma, çayır köpeği, hindi, pronghorn, rakun, çakal ve kral kelebeği bulunur.
Kuzey Amerikada evcilleştirilen önemli bitkiler arasında tütün, mısır, kabak, domates, ayçiçeği, yaban mersini, avokado, pamuk, acı biber ve vanilya bulunmaktadır.
Amerikada MÖ avcı-toplayıcıların basitleştirilmiş geçim yöntemleri haritası
Amerikanın yerli halkları çok var oluşturma mitleri onlar kurulduğundan beri karada mevcut olmuştur iddiası [68] olmakla beraber insanl evriminin orada geliştiğine dair hiçbir kanıt yoktur. [69] Amerika kıtasına eski Asyalıların ilk yerleşiminin ayrıntıları, devam eden araştırma ve tartışmalara tabidir.[70] Geleneksel teori, avcıların doğu Sibirya ile bugünkü Alaska arasındaki Beringia kara köprüsüne ila yıl önce girmeleriydi. [71] [72] [h] Büyüyen bir bakış açısı, ilk Amerikan yerlilerinin, yaklaşık yıl önce Geç Buzul Maksimum olarak bilinen Son Buzul Döneminin sonunda Amerikada yaygın bir yerleşim yeri olan Beringiadan yaklaşık yıl önce [74] yelken açmış olmasıdır. [75] Kuzey Amerikadaki en eski petroglifler günümüzden ila yıl öncesine aittir.[76][i] Genetik araştırma ve antropoloji, Erken-Orta Holosen sırasında Asyadan Bering Boğazı yoluyla ek göç dalgalarına işaret ediyor. [78] [79] [80]
Avrupalılarla temasa geçmeden önce, Kuzey Amerika yerlileri, birkaç aileden oluşan küçük gruplardan büyük imparatorluklara kadar birçok farklı yönetime bölünmüştü. Coğrafi ve biyolojik bölgelere kabaca karşılık gelen ve orada yaşayan insanların (ör . Büyük Ovaların bizon avcıları veya Mezoamerikanın çiftçileri) ana yaşam tarzına dair iyi bir fikir veren çeşitli kültür alanlarında yaşadılar. Yerel gruplar, dil ailelerine göre de sınıflandırılabilir (örneğin, Athapascan veya Uto-Aztecan). Benzer dillere sahip insanlar her zaman aynı şeyi paylaşmaz, maddi kültür ne de her zaman ortak olmazlardı. Antropologlar, Dorset kültür eserlerinin arkeolojik kayıtlardan kaybolmasının ve Thule halkının yerini almasının da gösterdiği gibi, Kuzey Kutbunun İnuit halkının Kuzey Amerikaya diğer yerli gruplardan çok daha geç geldiğini düşünüyor.
Kıtadaki binlerce yıllık yerli yerleşim sırasında kültürler değişti ve değişti. Keşfedilen en eski kültürlerden biri, modern New Mexicodaki Clovis kültürüdür (yaklaşık MÖ ). [77] Sonraki gruplar, Mississippi nehri vadisinde bulunan Mississippian kültürü ve ilgili Höyük inşa kültürlerini ve şu anda Four Corners olan Pueblo kültürünü içerir. Kuzey Amerikanın daha güneydeki kültürel grupları, şu anda dünya çapında kullanılan domates, mısır ve kabak gibi birçok yaygın mahsulün evcilleştirilmesinden sorumluydu. Güneyde tarımın gelişmesinin bir sonucu olarak, orada birçok başka kültürel ilerleme sağlandı. Mayalar gelişmiş yazı sistemini inşa dev piramitler ve tapınaklar , bir vardı karmaşık takvim ve kavramını geliştirdi sıfır MS civarında. [81]
Kuzey Amerikaya ilk kaydedilen Avrupa referansları, Vinland olarak anıldığı İskandinav destanlarında bulunmaktadır. [82] Herhangi bir Avrupa kültürünün Kuzey Amerika anakarasıyla Kolomb öncesi okyanus ötesi temasının doğrulanabilir en erken örneği MS civarına tarihlenmiştir. [83] Newfoundland adlı adanın en kuzey ucunda yer alan site, İskandinav yerleşimine dair açık kanıtlar sağlamıştır. [84] İskandinav kaşif Leif Eriksonun (yaklaşık MS ) bölgeyi ziyaret ettiği düşünülmektedir. [j]Erikson, kıtaya karaya çıkan ilk Avrupalıydı (Grönland hariç). [86] [87]
İspanyol fatihler geldiğinde, Maya kültürü güney Meksika ve Guatemalada hala mevcuttu, ancak bölgedeki siyasi hakimiyet, başkenti Tenochtitlanın daha kuzeyde Meksika Vadisinde bulunan Aztek İmparatorluğuna kaymıştı. Aztekler de Hernán Cortés tarafından fethedildi. [88]
Avrupa yerleşimlerinin işgal ettiği kaleleri, kasabaları ve (düz renklerle) alanları gösteren tarihli Kuzey Amerika haritası
Keşif Çağı boyunca, Avrupalılar Kuzey Amerikanın çeşitli bölgelerini araştırdı ve iddialarını ortaya koydu. Yeni Dünya ya vardıklarında, Yerli Amerikan nüfusu, işgalcilerle şiddetli çatışmalar ve Yerli Amerikalıların bağışıklığı olmayan Avrupa hastalıklarının ortaya çıkması nedeniyle önemli ölçüde azaldı. [89] Yerli kültür büyük ölçüde değişti ve politik ve kültürel gruplarla ilişkileri de değişti. Çeşitli dil grupları öldü ve diğerleri oldukça hızlı bir şekilde değişti.
Kolombun ikinci yolculuğuna eşlik eden Juan Ponce de León te La Floridayı ziyaret etti ve adını verdi. [90] Sömürge dönemi ilerledikçe, İngiltere, İspanya ve Fransa Kuzey Amerikadaki geniş bölgeleri ele geçirdi. yüzyılın sonlarında ve yüzyılın başlarında, kıtada bağımsızlık hareketleri yayıldı ve bölgedeki modern ülkelerin kurulmasına yol açtı. 13 İngiliz Kolonileri Kuzey Atlantik kıyısında olma, yılında bağımsızlığını ilan Amerika Birleşik Devletleri. Kanada İngiltere ve Fransa tarafından kontrol edilen kuzey bölgelerinin birleşmesinden oluşmuştur. Günümüzün güney ABDsinden Orta Amerikaya uzanan bir bölge olan Yeni İspanya, da bağımsızlığını ilan ederek Birinci Meksika İmparatorluğu oldu. te, o zamanlar Meksika İmparatorluğunun bir parçası olan Guatemalanın eski Yüzbaşı Generali, Orta Amerikadaki ilk bağımsız devlet oldu ve adını resmi olarak Orta Amerika Birleşik Eyaletleri olarak değiştirdi.
Panama Kanalı üzerinde otuz yıldan fazla süren çalışma, te Atlantik ve Pasifik sularının bağlanmasına yol açtı ve Kuzey Amerikayı fiziksel olarak ayrı bir kıta haline getirdi.
Yerli olmayan ulusların Kuzey Amerika üzerindeki kontrolü ve iddiaları c. –
Ekonomik olarak, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri kıtadaki en zengin ve en gelişmiş ülkelerdir ve onu yeni sanayileşmiş bir ülke olan Meksika izlemektedir. [91] Orta Amerika ve Karayipler, çeşitli ekonomik ve insani gelişme düzeylerindedir. Örneğin Barbados, Trinidad ve Tobago ve Antigua ve Barbuda gibi küçük Karayip ada ülkeleri, daha küçük nüfusları nedeniyle Meksikadan daha yüksek kişi başına GSYİHye (PPP) sahiptir. Panama ve Kosta Rika, diğer Orta Amerika ülkelerine göre önemli ölçüde daha yüksek İnsani Gelişme Endeksi ve GSYİHya sahiptir. [92] Ek olarak, Grönlandın petrol ve minerallerdeki geniş kaynaklarına rağmen, bunların çoğu hala kullanılmamış durumda ve ada ekonomik olarak balıkçılık, turizm ve Danimarkadan gelen sübvansiyonlara bağımlıdır. Yine de ada oldukça gelişmiştir. [93]
Demografik olarak, Kuzey Amerika etnik olarak çeşitlidir. Üç ana grubu Kafkasyalılar, Mestizolar ve Siyahlardır. Diğer daha az sayıda grup arasında önemli bir Yerli Amerikalı ve Asyalı azınlık vardır.
ABD, Kanada ve Grönlandın yerel dilleri
Kuzey Amerikadaki baskın diller İngilizce, İspanyolca ve Fransızcadır. Danimarkalı yanında Grönland yaygındır Grönlandca ve Hollandalı yan yerel dillere göre sözlü tarafı Hollandalı Karayiplerdir. Anglo-Amerika terimi, Amerika kıtasının anglofon ülkelerine atıfta bulunmak için kullanılır yani Kanada (İngilizce ve Fransızcanın ortak resmi olduğu) ve Amerika Birleşik Devletleri, ayrıca bazen Belize ve tropik bölgelerin, özellikle İngiliz Milletler Topluluğu Karayipleridir. Latin Amerika; Latince, İspanyolca ve Portekizceden türetilen Roman dillerinin bulunduğu Amerikanın (genellikle Amerika Birleşik Devletlerinin güneyinde) diğer bölgelerini ifade eder.(ancak Fransızca konuşan ülkeler genellikle dahil edilmez). Diğer Orta Amerika cumhuriyetleri (ancak her zaman Belize değil), Karayiplerin bir bölümü (Hollandaca, İngilizce veya Fransızca konuşulan bölgeler değil), Meksika ve çoğu Güney Amerika (Guyana, Surinam, Fransız Guyanası (Fransa) ve Falkland Adaları (İngiltere) hariç).
Fransız dili tarihsel olarak Kuzey Amerikada önemli bir rol oynamıştır ve şimdi bazı bölgelerde kendine özgü bir varlığını sürdürmektedir. Kanada resmi olarak iki dillidir. Fransızca, insanların % 95inin bu dili birinci veya ikinci dil olarak konuştuğu Quebec Eyaletinin resmi dilidir ve New Brunswick Eyaletinde İngilizce ile birlikte resmi olarak kullanılmaktadır. Fransızca konuşulan diğer yerler arasında Ontario Eyaleti (resmi dil İngilizcedir, ancak tahmini olarak Fransız-Ontaryalı vardır), Manitoba Eyaleti İngilizce ile de jure olarak ortak görevlidir), Fransız Batı Hint Adaları ve Saint- Pierre et Miquelonyanı sıra Fransızcanın da resmi dil olduğu ABDnin Louisiana eyaleti. Haiti, tarihsel ilişkiye dayalı olarak bu gruba dahil edilmiştir, ancak Haitililer hem Creole hem de Fransızca konuşmaktadır. Benzer şekilde, Fransızca ve Fransızca Antillean Creole, Saint Lucia ve Commonwealth of Dominicada İngilizce ile birlikte konuşulmaktadır.
Kuzey Amerikada önemli sayıda Yerli dil konuşulmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde kişi evde yerli bir dili konuşmaktadır [94] Kanadada yaklaşık [95] ve Meksikada kabaca 6 milyon. [96] Amerika Birleşik Devletleri ve Kanadada, Avrupa ile temasa geçmeden önce konuşulan den günümüze kalan yaklaşık yerli dil vardır. [97]
– verilerine göre Kuzey Amerikada Dini İnanç
Hristiyanlık, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksikadaki en büyük dindir. Pew Araştırma Merkezi anketine göre, nüfusun% 77si kendilerini Hıristiyan olarak görüyordu. [98] Hıristiyanlık aynı zamanda Kuzey Amerikadaki 23 bağımlı bölgede baskın dinidir. [99] Amerika Birleşik Devletleri, yaklaşık milyon Hristiyan (% 70) ile dünyadaki en büyük Hristiyan nüfusa sahiptir ancak diğer ülkeler kendi nüfusları arasında daha yüksek Hristiyan oranına sahiptir. [] Meksika, dünyanın ikinci en büyük Katolik sayısına sahip ülkedir ve bu sayı Brezilyayı geçmiştir . [] yılında yapılan bir araştırma, Kuzey Amerikadaki Müslüman bir geçmişe sahip yaklaşık Hıristiyan inananını tahmin ediyor, bunların çoğu bir tür Protestanlığa ait kültüre sahiptirler. []
Aynı çalışmaya göre dinsel olarak bağımsız (agnostik ve ateist dahil) Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun yaklaşık % 17sini oluşturuyor. [] Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun yaklaşı k% 24ünü ve Kanada toplam nüfusunun % 24ünü hiçbir din oluşturmuyor. []
Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika, hem Yahudi (6 milyon veya yaklaşık% ), [] Budistler ( milyon veya% ) [] ve Müslümanlardan ( milyon veya % ) oluşan topluluklara ev sahipliği yapmaktadır. [] En fazla Yahudi birey Amerika Birleşik Devletleri (5,4 milyon), [] Kanada (,) [] ve Meksikada (67,) bulunabilir. [] Amerika Birleşik Devletleri 2,7 milyon veya % 0,9 ile Kuzey Amerikadaki en büyük Müslüman nüfusa ev sahipliği yapmaktadır, [] [] Kanada yaklaşık bir milyon Müslüman veya nüfusun % 3,2sine ev sahipliği yapmaktadır. [] Meksikadayken ülkede Müslüman vardı.[] yılında, UT San Diego ABD Budizm uygulayıcılarının % 40ı Güney Kaliforniyada yaşayan 1,2 milyon kişi olduğunu tahmin etmektedir. []
Orta Amerikada hakim din Hristiyanlıktır (% 96). [] yüzyılda İspanyolların Orta Amerikayı kolonileştirmesiyle başlayan Roma Katolikliği, yüzyılın ilk yarısına kadar bölgedeki en popüler din haline geldi. lardan bu yana, diğer Hristiyan gruplarında, özellikle Protestanlıkta, diğer dini organizasyonlarda ve kendilerini dinsiz olarak tanımlayan bireylerde artış oldu. Ayrıca Hristiyanlık, Karayiplerde baskın dindir (% 85). [] Bölgedeki diğer dini gruplar Hinduizm, İslam, Rastafari (Jamaikada) ve Afro-Amerikan seafoodplus.info Santeria ve Vodoudur.
Kuzey Amerika, Asya, Afrika ve Avrupadan sonra en kalabalık dördüncü kıtadır. [] En kalabalık ülkesi ,7 milyon kişi ile Amerika Birleşik Devletleridir. En büyük ikinci ülke ise ,3 milyon nüfusuyla Meksikadır. [] Kanada, milyon ile en kalabalık üçüncü ülkedir. [] Karayip ada ülkelerinin çoğunluğu bir milyonun altında ulusal nüfusa sahipken, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Haiti, Porto Riko (Amerika Birleşik Devletlerinin bir bölgesi), Jamaika ve Trinidad ve Tobagonun her birinin nüfusu bir milyondan fazla. [] [] [] [] [] Grönland muazzam boyutta ( km2 için 55, küçük bir nüfusa sahiptir) ve bu nedenle pop./km2 dünyanın en düşük nüfus yoğunluğuna sahiptir. []
Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika en büyük nüfusu korurken, büyük şehir nüfusu bu ülkelerle sınırlı değildir. Karayiplerde de büyük şehirler vardır. Kuzey Amerikadaki en büyük şehirler, Mexico City ve New Yorktur. Bu şehirler, kıtada sekiz milyonu aşan tek şehir ve Amerikadaki üç şehirden ikisidir. Sonraki boyutlar Los Angeles, Toronto, [] Chicago, Havana, Santo Domingo ve Montreal gelir. Şehirler güneş kemer böyle Güney Kaliforniya ve bu sıra ABD, bölgelerinde Houston, Phoenix, Miami, Atlanta ve Las Vegas, hızlı büyüme yaşar. Bu nedenler arasında sıcak havalar, Baby Boomersın emekli olması, büyük endüstri ve göçmen akını vardı. Amerika Birleşik Devletleri sınırına yakın, özellikle Meksikadaki şehirler de büyük miktarda büyüme yaşıyor. Bunlardan en önemlisi, Latin Amerikanın her yerinden ve Avrupa ile Asyanın bazı bölgelerinden göçmenler alan San Diego sınırındaki bir şehir olan Tijuanadır. Yine de, Kuzey Amerikanın bu daha sıcak bölgelerinde şehirler büyüdükçe, giderek artan bir şekilde büyük su kıtlığı sorunuyla uğraşmak zorunda kalıyorlar. []
İlk on büyükşehir bölgesinden sekizi Amerika Birleşik Devletlerinde bulunmaktadır. Bu metropolitan alanların tümü 5,5 milyonun üzerinde bir nüfusa sahiptir ve New York City metropolitan alanı, Los Angeles metropolitan alanı, Chicago metropolitan alanı ve Dallas – Fort Worth metropleksini içerir. [] En büyük metropol alanlarının çoğunluğu Amerika Birleşik Devletlerinde bulunmasına rağmen, Meksika, Kuzey Amerikadaki nüfus bakımından en büyük metropol alanına ev sahipliği yapmaktadır: Greater Mexico City. [] Kanada ayrıca Toronto metropol alanıyla ilk on en büyük metropol alanına girdialtı milyon insana sahiptir. [] Kanada-ABD sınırı ve Meksika- ABD sınırındaki şehirlerin birbirine yakınlığı uluslararası metropol alanlarının yükselmesine neden oldu. Bu kentsel yığılmalar, Detroit-Windsor ve San Diego-Tijuanada en büyük ve en üretken hallerinde gözlenmektedir ve büyük ticari, ekonomik ve kültürel faaliyetler yaşayın. Metropolitan alanlar, uluslararası navluna bağlı milyonlarca dolarlık ticaretten sorumludur. Detroit-Windsorda teki Sınır Taşımacılığı Ortaklığı çalışması, 13 milyar ABD dolarının Detroit-Windsor uluslararası sınır geçişine bağımlı olduğu sonucuna varırken, San Diego-Tijuanada Otay Mesa Giriş Limanındaki yükün 20 milyar ABD Doları değerinde olduğu sonucuna varıldı. [] []
Kuzey Amerika, megapolitan alanların büyümesine de tanık oldu. Amerika Birleşik Devletlerinde uluslararası sınırları aşan ve Kanada ve Meksika metropol bölgelerini kapsayan on bir mega bölge bulunmaktadır. Bunlar Arizona Güneş Koridoru, Cascadia, Florida, Front Range, Great Lakes Megaregion, Gulf Coast Megaregion, Northeast, Northern California, Piedmont Atlantic, Southern California ve Texas Triangle şehirleri gelir. [] Kanada ve Meksika da mega bölgelere ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında Quebec Şehri Windsor Koridoru, Altın At Nalı- her ikisi de Büyük Göller Megaregionunun bir parçası olarak kabul edilir ve Orta Meksikanın megalopolisidir. Geleneksel olarak en büyük mega bölge Boston-Washington, DC Koridoru veya Kuzeydoğu olarak kabul edilir çünkü bölge büyük bir bitişik alan. Yine de mega bölge kriteri, Büyük Göller Megalopolisin yılında kişiye ev sahipliği yaparak en kalabalık bölge statüsünü korumasına izin verir. []
ABDden alınan ulusal nüfus sayımlarına ve Kanada ve Meksikadaki nüfus sayım tahminlerine göre yılı itibarıyla nüfusa göre ilk on en büyük Kuzey Amerika metropol bölgesi aşağıda ki gibidir.
Metro alanı | Nüfus | Alan | Ülke |
Meksika şehri | † | 7, km 2 ( mil kare) | Meksika |
New York City | km 2 ( mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Los Angeles | 12, km 2 (4, mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Chicago | km 2 ( mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Dallas-Fort Worth | 24, km 2 (9, sq mi) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Houston | km 2 ( sq mi) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Toronto | † | 5, km 2 (2, mil kare) | Kanada |
Philadelphia | km 2 ( mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri | |
Washington DC | 5,, | 14, km 2 ( mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri |
Miami | 15, km 2 (6, mil kare) | Amerika Birleşik Devletleri |
† Sayım rakamları.
Kuzey Amerikanın kişi başına düşen GSYİHsı Ekim da Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından $ olarak değerlendirildi ve onu dünyanın en zengin kıtası yaptı [] ve onu Okyanusya izledi. []
Meksika Devlet Başkanı Peña Nieto , ABD Başkanı Trump ve Kanada Başbakanı Trudeau imzalamak ABD-Meksika-Kanada Anlaşması sırasında G20 zirvesi 30 Kasım, Buenos Aires, Arjantin
Kanada, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri önemli ve çok yönlü ekonomik sistemlere sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri, her üç ülke içinde ve dünyadaki en büyük ekonomiye sahiptir. [] yılında ABD, Dünya Bankasına göre $ lık kişi başı gayri safi yurtiçi hasılaya (SAGP) sahipti ve bu üç ülkenin teknolojik olarak en gelişmiş ekonomisidir. [] Amerika Birleşik Devletlerinin hizmetler sektörü, ülkenin GSYİHsinin % 77sini (da tahmin edilmektedir), endüstri% 22sini ve tarım% 1,2yi oluşturmaktadır. [] ABD ekonomisi Kuzey Amerika ve en hızlı büyüyen ekonomisi de olduğu Amerika, bir bütün olarak [] [] Amerika kadar kişi başına düşen en yüksek GSYİH ile ilk sıradadır.[]
Toplam servete göre dünya bölgeleri (trilyon ABD doları cinsinden),
Kanada, hizmetler, madencilik ve imalat sektörlerinde önemli bir büyüme göstermektedir. [] Kanadanın kişi başına GSYİHsi (PPP) $ olarak tahmin edilmektedir ve te en büyük GSYİHye (nominal) sahip oldu. [] Kanadanın hizmetler sektörü, ülkenin GSYİHsinin % 78ini oluşturuyor (), endüstri % 20yi oluşturuyor ve tarım % 2dir. [] Meksikanın kişi başına GSYİHsi (SAGP) 16, ABD dolarıdır ve itibariyle dünyanın en büyük GSYİHsı (nominal) sahiptir. [] Yeni sanayileşmiş ülke olarak [91] Meksika, modern ve eski sanayi ve tarım tesisleri ve işlemleri hem korur. []Ana gelir kaynakları petrol, endüstriyel ihracat, mamul mallar, elektronik, ağır sanayi, otomobiller, inşaat, gıda, bankacılık ve finans hizmetleridir. []
Kuzey Amerika ekonomisi, üç ana ekonomik alanda iyi tanımlanmış ve yapılandırılmıştır. [] Bu alanlar Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA), Karayip Topluluğu ve Ortak Pazarı (CARICOM) ve Orta Amerika Ortak Pazarıdır (CACM). [] Bu ticaret bloklarından Amerika Birleşik Devletleri ikiye katılar. Daha büyük ticaret bloklarına ek olarak, birçok diğer serbest ticaret ilişkileri arasında, genellikle daha büyük, daha gelişmiş ülkeler ile Orta Amerika ve Karayip ülkeleri arasında Kanada-Kosta Rika Serbest Ticaret Anlaşması vardır.
Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) dünyadaki en büyük dört ticaret bloğundan birini oluşturur. [] teki uygulaması, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika arasındaki ticaret ve yabancı yatırım engellerini ortadan kaldırma umuduyla ekonomik homojenleşme için tasarlandı. [] Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri halihazırda dünya ve Kanadada en büyük ikili ticaret ilişkisini yürütürken , Birleşik Devletler ticari ilişkileri ulusal vergiler ve tarifeler olmadan ticarete zaten izin veriyordu. []
HaritalarKuzey Amerika Haritası (Fiziki & Siyasi): Kuzey Amerika Kıtasında Olan lkeler, Akarsular, Gller Nelerdir?