Doğumu takiben kuzuların ağızlarından aşırı miktarda salya akmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır.
Hastalığa yurtdışında Watery Mouth Disease (WMD) yani Sulu Ağız Hastalığı, Salyalı Kuzu Hastalığı adını veriyorlar.
Sulu Ağız veya Islak Ağız hastalığının etkeni E. coli’dir. Hazırlayıcı faktörler hastalığın ortaya çıkmasında büyük rol oynarlar. Sürü yönetiminin temel ilkeleri olan ‘’Kuru ve Temiz’’ sisteminin tersine ıslak ve pis barınaklar, kapalı, kalabalık, sıkışık ağıllar, hijyenik olmayan koşullar hastalığa zemin hazırlayan etmenlerdir.
İkizlik, üçüzlük gibi çoklu doğumlar hastalığa yatkın kuzuların doğmasına sebep olur. Gebeyken annelerin kötü beslenmeleri, ağız sütünün kalitesiz ve miktar olarak yetersiz olması hallerinde doğumu takip eden gün içinde Islak Ağız Hastalığı ortaya çıkar.
Hasta kuzuların alt çeneleri ıslaktır. Karınları şişkin, gergin olur. Çoğunlukla kabızlık ortaya çıkar. Kuzu kabız olduğunda anne karnındayken biriken dışkıyı (mekonyum) dışarı atamaz. Bağırsaklarda biriken ve hızla üreyen E. coli toksin (zehir) salgılamaya başlar. Toksinler birikip kana karışır. Kuzular endotoksemi ve endotoksik şok sebebiyle ölürler.
Emmeye istek göstermeyen, karnı şişmiş, gerilmiş, durgun, halsiz, yatar vaziyette olan kuzuların iyi bir gözlem ile erken teşhis edilerek derhal tedaviye alınması gerekir. Yaşam gücü azalmış bu tip kuzuların tedaviye yanıt vermesi genellikle %20 oranında başarılı olur. Ne yazık ki; ölüm oranı yüksektir.
Birçok hastalıkta olduğu gibi, koruma önemlidir. Koruma ucuz ve garantili bir yöntemdir. Annelere doğuma yakın dönemde mutlaka E. coli’den koruyacak aşı yapılmalı, doğumdan hemen sonra ise kuzulara E. coli’ye karşı hazırlanmış antiserum uygulanmalıdır.
Barınaklarda ‘’Kuru ve Temiz’’ sistemine dikkat edilmeli, kuzular doğum sonrası iyi gözlenmeli, annelerin beslenmesine özen gösterilmelidir.
Gebe koyunlar enerji, protein, vitamin ve mineral yönünden eksiksiz beslenmeli, doğumdan hemen sonra yavru suları ve eşler derhal ortamdan uzaklaştırılmalıdır.
Hasta kuzuların tedavisi her zaman başarılı olmasa da, tedavide yapılacak ilk iş ağızdan sıvı desteğidir. Gerekli elektrolitleri içeren sıvı destekleri vakit kaybedilmeden verilmelidir. Ağızdan veya enjeksiyon tarzında antibiyotik kullanımı erken safhalarda belki yarar sağlayabilir. Yangı gidericiler kullanılabilir. Bağırsakların boşalması için sabunlu suyla lavman yapılabilir.
Anlaşılacağı gibi; tüm bu tedavi girişimlerine gerek kalmaması için ‘’koruma’’ daima ön planda tutulmalı, ihmale yer verilmeden aşılamalar yapılmalı, antiserumlar kullanılmalı, tüm hijyen kuralları yerine getirilmelidir.
Kabzlk her insann yaayabildii bir problem olsa da kronik hale geldiinde günlük yaantnz olumsuz etkileyebilir. Eer çok sk tuvalete gitmiyorsanz ve tuvaletinizi yaparken zorlanyorsanz kabzlk sorunuyla kar karya olabilirsiniz; bu aamada annda tuvalete çkmak için yiyecekler aryor olabilirsiniz.
Kabzln nedenleri arasnda:
gibi etkenler yer alsa da sebebi bilinmeyen hastalklar da kabzl tetikleyebilir.
Detayl bilgi için: Kays Faydalar Nelerdir?
Detayl bilgi için: Eriin Faydalar Nelerdir?
Detayl bilgi için: Muzun Faydalar Nelerdir? Kalori ve Besin Deeri, Diyeti
Detayl bilgi için: Yulaf Ezmesi Faydalar Nelerdir?
Detayl bilgi için: Rezene Çay Faydalar, Neye yi Gelir? Zayflatr M? Nasl Demlenir?
Tarif için:Coleslaw Salata (Videolu)
Detayl bilgi için: Düük Kalorili Antioksidan Beyaz Lahana ve Faydalar
Detayl bilgi için: Kuru ncir Faydalar Nelerdir?
Detayl bilgi için: Zeytinya Faydalar Nelerdir?
Detayl bilgi için: Armut Faydalar Nelerdir? Cilde, Mideye, Bebeklere Faydalar
Detayl bilgi için: Prasal Tarifler Eliinde Prasa Faydalar ve Kalori Deeri
Kabzla Ne yi Gelir?
Barsak Tembelliine yi Gelen 10 Doal Çözüm
Huzursuz Barsak Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Evde 5 Doal Barsak Temizleme Kürüyle Toksinlerden Hemen Arnn
Barsaklar Ne Çaltrr? Annda Etki Eden 10 Doal Yiyecek ve çecek
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Bağırsak hareketlerinin olağandan çok daha yavaş çalışması sonucu kabızlık oluşmaktadır. Yaş ve cinsiyete bağlı olmaksızın herkeste görülebilir. Haftada dört kez ya da daha az tuvalete çıkanlara kabız teşhisi konulmaktadır. Haftada ikiden daha az tuvalete çıkan kişilerde akut seviyede kabızlık söz konusudur. Bu gibi durumlarda mutlaka profesyonel yardım alınmalı ve hastalığın önüne geçilmelidir.
Kabızlığa Evde Hemen Ne İyi Gelir?
Bazen ansızın gelen kabızlık şikayeti ve ona bağlı olarak karın ağrılarına, doktora gitmeden hemen önce bazı doğal içeçel ve yiyeceklerle gidermeye yardımcı olabilirsiniz. İşte kabızlığa iyi gelen şeyler;
Kabızlığa İyi Gelen Evde Çözüm Önerileri?
Lif ağırlıklı beslenmek: Akşam yemeklerinde pişirilen birçok sebze, lif bakımından oldukça zengindir. Bu sebzelerin başında ıspanak ve lahana geliyor. Tamamen damak zevkine bağlı olarak pancar ve pırasa da tüketilebilir. Lif ağırlıklı besinler bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlık riskini büyük oranda düşürüyor.
Meyve ağırlıklı beslenmek: Erik ve muz gibi potasyum açısından zengin olan meyveler sıklıkla tüketilmelidir. Ancak akşam yemeklerinden Hemen sonra değil en az 2- 3- saat sonra tüketilmesi vücut ve sindirim sistemi için daha faydalı olacaktır. Ara öğünlerde ise yoğurt yenebilir.
Kabızlık Nedenleri Nelerdir?
Yeme bozuklukları: Sürekli katı ve sindirilmesi zor gıdalar tüketen kişilerde yeme bozuklukları ile birlikte kabızlık ortaya çıkabilir. Acı, ekşi ve baharat ağırlıklı beslenmek de son derece riskli sonuçlara yol açmaktadır. Mideyi rahatlatmak ve sindirim sistemini işler kılmak için öğün seçimlerine maksimum oranda dikkat edilmelidir.
Az su içmek: Bol su içmek sadece böbreklere değil sindirim sisteminin tamamına faydalıdır. Az su içildiği takdirde beden sağlıklı bir şekilde çalışmaz. Kabızlık da az su içmenin bir uzantısı olarak ortaya çıkabilir. Günde en az üç litre su içmeye özen gösterilmelidir.
Süt: Az miktarda süt tüketmek gaz ve şişkinliklerin önüne geçerken, çok fazla miktarda süt tüketmek ise kabızlığa neden olabilir. Sütün içerisinde yer alan bazı maddeler, kabızlığı tetikler niteliktedir. O nedenle sık sık kabızlık problemiyle uğraşanlar süt yerine yoğurt yemeyi tercih edebilir. Bununla birlikte tüketilen sütlerin laktozsuz ya da yağsız olması olası riskleri azaltmaktadır.
Diyet Kabızlık Yapar mı?
Özensiz bir şekilde hazırlanan diyet listeleri doğrudan doğruya kabızlık sorununa yol açar. Söz konusu diyetlerde başta kalsiyum olmak üzere birçok farklı vitamini bünyesinde barındıran gıdalar tüketilmelidir. Bol bol su içmeye özen gösterilmeli ve kahvaltı öğünü atlanmamalıdır. Kontrolsüzce yapılan diyetler kişilerinden günden güne güçten düşmesine ve kabızlık gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Kabızlığa Neden Olan Hastalıklar
Parkinson: Çeşitli titremelerle ortaya çıkan parkinson hastalığı temelde beyin kaynaklıdır. Beynin hücreleri yeteri kadar üretememesi sonucu vücudun tüm direnci düşer. Başta sindirim sistemi olmak üzere birçok sistem felce uğrar. En yaygın sonuçlarından biri de kabızlıktır.
Bağırsak kanseri: Son derece tehlikeli bir hastalık olan bağırsak kanseri sinsi bir şekilde ilerler ve birçok farklı organın eski işlevlerine yerine getirmesine engel olur. Kendisine bağırsak kanseri teşhisi konulmuş kişilerde uzun dönemlere yayılan kabızlık gözlemlenir.
Kabızlık Ne Kadar Sürer?
Bu, tamamen kişiden kişiye, metabolizmaya göre değişen bir unsurdur. Bazı kişilerde sadece 2- 3 gün sürerken bazı durumlarda bu hastalık haftalarca sürebilir. Haftalarca süren kabızlık problemi kişinin hem günlük hem de sosyal yaşamını etkiler. Karın bölgesindeki ağrılar ve şişkinlik hissi günden güne artar. Özellikle dışkıdan kan gelmesi ve ani kilo kayıpları gibi belirtilerde mutlaka bir uzmana görünmelidir.
Yaşlılarda, Çocuklarda ve Yetişkinlerde Kabızlık Belirtileri
Konstipasyon adıyla da bilinen kabızlık şikayetleri tuvalete çıkamama ve rahatlayamama belirtileri ile ortaya çıkar. İlerleyen safhalarda hastalarda ateş yükselebilir. Karın bölgesi giderek şişer. Bulantı ve kusma gibi şikayetler ise hastalığın ilerleyen evrelerinde görülür.