Lenf nodu, bir santimetreden küçük, şekil olarak fasulyeye benzeyen küçük bir dokudur. Lenf damarlarımızın birleştiği bu yerlere lenf nodunun yanı sıra lenf düğümü de denilir. Enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan hücreler, lenf dokusuyla birlikte lenf düğümlerimizi oluşturur.
Zaman zaman lenf nodlarımızda büyüme ve şişme görülür. Bu durum vücudumuzda bir sorun olduğunun işaretidir. Yaşadığımız bir enfeksiyon ya da hastalık, lenf nodlarımızın büyümesine neden olabilir.
Lenf nodlarının görevi, içinden geçen lenf sıvısını süzmek, enfeksiyonların (ve bazen kanserlerin) bir sonraki durağa ulaşmasının önüne geçmektir. Lenf sıvısında proteinler, mineraller, yağlar, besinler, beyaz kan hücreleri, kanser hücreleri, zarar görmüş hücreler, bakteriler, virüsler yer alır. Lenf bezleri olarak da adlandırılan lenf nodlarınız, vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinde çok önemli bir görev üstlenerek virüsleri, bakterileri ve diğer hastalık nedenlerini yakalar ve filtre ederler.
Vücudumuzun hemen her yerinde lenf nodları bulunur. Sayı herkeste farklı olabilir ancak yetişkin birinin vücudunda ortalama 600 civarında lenf düğümü yer alır. Genellikle insan bedeninde iki ya da daha fazla büyük kan damarının birleştiği yerlerde bulunurlar. Lenf nodlarının bulunduğu yerleri şöyle sıralayabiliriz:
Birçok lenf nodu baş ve boyun civarında yer alır. Bu nedenle genellikle bu bölgedeki lenf düğümlerinde şişme görülür. Koltuk altı ve kasık bölgesinde bulunan lenf nodları da sık şişen nodlar arasındadır.
Lenf nodları zararlı yapılar değillerdir. Tam aksine virüs, bakteri ve daha birçok istenmeyen yapıyla mücadele ederek sağlığımıza katkıda bulunurlar.
Lenf düğümlerinde değişikliğe neden olan sorunlar şunlardır:
Enfeksiyonlar:
Kızamık, kulak enfeksiyonları, enfekte (apseli) diş, mononükleoz (öpücük hastalığı), selülit gibi cilt veya yara enfeksiyonları, tüberküloz, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, HIV, toksoplazmoz (enfekte bir kedinin dışkısıyla temastan veya az pişmiş etten kaynaklanan parazit nedenli bir enfeksiyon) gibi enfeksiyonlar kendilerini lenf nodlarını büyüterek gösterebilir.
Bağışıklık Sistemi Bozuklukları:
Eklemlerinizi, derinizi, böbreklerinizi, kan hücrelerinizi, kalbinizi ve akciğerlerinizi hedef alan kronik romatizmal bir hastalık olan lupus ve romatoid artrit.
Kanserler:
Lenfatik sistem kökenli bir kanser türü olan lenfoma, lösemi ve lenf düğümlerine yayılan diğer kanserler.
Diğer Nedenler:
LAM (Lenfanjiomiyomatoz) Hastalığı: Hücrelerin akciğerlerde, lenf nodlarında ve böbreklerde büyümesine sebep olan bir akciğer hastalığı.
ALP (Otoimmün lenfoproliferatif hastalık) Sendromu: Genetik bir sağlık sorunudur. Lenf düğümlerinde, karaciğerde ve dalakta çok fazla beyaz kan hücresinin toplanmasına neden olur.
Mezenterik lenfadenit: Karındaki lenf nodlarının şişmesine yol açar.
Kikuchi–Fujimoto Hastalığı: Lenf düğümlerinde şişme ve ağrıya neden olan bir sağlık sorunudur.
Castleman Hastalığı: Lenfatik sistemde bulunan hücrelerin aşırı derecede irileşmesine sebep olan kompleks bir durumdur.
Doktorunuz lenf nodları ile ilgili bir sağlık sorununuz olduğunu düşünüyorsa teşhis koyabilmek için bazı tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler şunlardır:
Doktorunuz ihtiyaç duyması halinde lenf düğümlerinizden birinden küçük bir parça alarak incelenmesi için laboratuvara gönderebilir.
Her ne kadar lenf nodlarının şişmesinin ardında farklı hastalıklar yatsa da lenf nodu sorununuz için doktorunuz belirli tedaviler uygulayabilir. Bunun yanı sıra lenf nodlarınızı rahatlatmak ve onların sağlığını korumak için bazı tedbirler alabilirsiniz.
Bunlar arasında antibiyotik kullanımı, ağrıya karşı ağrı kesici kullanmak ve sıcak kompres uygulamak, kanser kökenliyse kemoterapi, radyasyon ya da immünoterapiden yararlanmak ve lenf nodlarının şişmesine neden olan hastalığınız için ilaç kullanmak bulunur.
Ciddi şekilde zarar görmüş lenf nodlarının cerrahi operasyonla çıkarılması da kişiyi rahatlatabilir.
Lenf nodlarınızın sağlıklı olması için yapabileceklerinizi şöyle sıralayabiliriz:
Şişmiş lenf düğümlerinin nedeni basit bir enfeksiyonsa bu durumun düzelmesiyle birlikte lenf nodlarındaki şişlik de iner. Ancak;
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Lenf Bezi Şişmesi Nedir? Nedenleri Nelerdir? konulu makalemizde konuya dair detayları bulabilirsiniz. Şişmiş lenf bezleri, genellikle bakteri veya virüslerin neden olduğu enfeksiyonun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Şişmiş lenf bezlerine bir kanserin sebep olması nadir görülür.
Lenf düğümleri olarak da adlandırılan lenf bezlerimiz, vücudumuzun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinde hayati bir role sahiptir. Filtre görevi görerek virüsleri, bakterileri ve diğer hastalık sebeplerini vücudumuzun diğer bölgelerine bulaşmadan önce yakalarlar. Şişmiş lenf bezlerini fark edebileceğiniz en yaygın bölgeler; boynunuz, çenenizin altı, koltuk altlarınız ve kasıklarınızdır.
Bazı durumlarda, şişmiş lenf bezlerini tedavi etmek için ihtiyacınız olan tek şey zaman ve sıcak kompresler olabilir. Bir enfeksiyon şişmiş lenf bezlerine neden oluyorsa, tedavi buna sebep olan neden bağlı olarak değişir.
Lenf sistemimiz, vücudumuzun her yerinde bulunan organlar, damarlar ve lenf bezleri ağıdır. Baş ve boyun bölgenizde birçok lenf bezi bulunur. Sık sık şişen lenf bezleri bu bölgedekiler olmakla beraber, koltuk altlarında ve kasık bölgesinde yer alanlar da sık şişen lef bezlerindendir.
Şişmiş lenf bezleri, vücudunuzdaki bir yerlerde bir şeylerin yanlış gittiğinin işaretidir. Lenf bezleriniz ilk kez şiştiğinde şunları fark edebilirsiniz:
Lenf bezlerinizin neden şiştiğine bağlı olarak, sahip olabileceğiniz diğer belirtiler şunlardır:
Bazı şişmiş lenf bezleri, küçük bir enfeksiyon gibi altta yatan durum düzeldiğinde normale döner. Eğer bu durumla ilgili endişeniz varsa veya şişmiş lenf bezlerinize aşağıdakiler durumlar eşlik ediyorsa bir doktora görünmelisiniz:
Yutma veya nefes almada güçlük çekiyorsanız derhal tıbbi yardım almanız gerekir.
Lenf bezleri küçük, yuvarlak veya fasulye şeklindeki hücre kümeleridir. Lenf bezlerinin içi, farklı tipteki bağışıklık sistemi hücrelerinin bir kombinasyonundan oluşur. Bu özel hücreler, vücudumuzda dolaşan lenf sıvısını filtreler ve işgalcileri yok ederek bizi korur.
Lenf bezleri gruplar halinde bulunur ve her bir grup vücudun belirli bir kısmını süzer. Boynunuzdaki, çenenizin altındaki, koltuk altlarınızdaki ve kasıklarınızdakiler gibi belirli bölgelerdeki lenf bezlerinde şişlik fark etme olasılığınız daha yüksek olabilir. Şişmiş lenf bezlerinin yeri, altta yatan nedeni belirlemeye yardımcı olabilir.
Şişmiş lenf bezlerinin en yaygın nedeni bir enfeksiyondur, özellikle soğuk algınlığı gibi viral bir enfeksiyon buna sebep olabilir. Şişmiş lenf bezlerinin diğer olası nedenleri şunlardır:
Şişmiş lenf bezlerine neden olan bir enfeksiyonsa ve tedavi edilmezse apse oluşabilir. Apseler, enfeksiyonların neden olduğu lokalize irin birikimleridir. İrinli sıvı; beyaz kan hücreleri, ölü doku, bakteri veya diğer istilacıları içerir. Bir apse, drenaj ve antibiyotik tedavisi gerektirebilir.
Şişmiş lenf bezlerine neyin sebep olduğunu teşhis etmek için doktorun şunlara ihtiyacı olabilir:
Bir virüsün neden olduğu şişmiş lenf bezleri, genellikle viral enfeksiyon düzeldikten sonra normale döner. Antibiyotikler viral enfeksiyonları tedavi etmek için yararlı değildir. Diğer nedenlerden dolayı şişmiş lenf bezlerinin tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir.
Şişmiş lenf bezleriniz hassas veya ağrılıysa, aşağıdakileri yaparak biraz da olsa rahatlayabilirsiniz:
Şişmiş lenf bezleriniz varsa ve nefes alma veya yutkunma güçlüğü gibi ciddi belirtiler yaşıyorsanız, acil tıbbi yardım almanız gerekir.
Şişmiş lenf bezleri için doktor randevunuza gelmeden önce şunları yapmak size yardımcı olabilir:
Şişmiş lenf bezleri için doktorunuza sormanız gereken bazı temel sorular şunlardır:
Şişmiş lenf bezleriniz ile ilgili bir uzmandan randevu aldığınızda, doktorunuz muhtemelen size aşağıdakilere benzer bazı sorular soracaktır. Bu sorulara hazırlıklı olmak önemlidir.
Doktor randevunuzu beklerken şişmiş lenf bezlerinizde ağrı varsa, sıcak kompresler ve ibuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz bir ağrı kesici kullanarak rahatsızlığınızı gidermeye çalışabilirsiniz.
Boyun cildi altında kasları ve diğer yapıları örten zarların arasında onlarca lenf bezi ve onların kanalları vardır. Baş ve yüz bölgesinin burun ve boğazın lenf kanı akımı bu bezlere olur. Dolaysıyla bu bölgelerdeki enfeksiyonlar, tümörler ve kan elemanlarındaki hastalıklar bu lenf bezlerinde iltahaplanmaya (lenfadenit) ve büyümeye (lenfedenopati - LAP, lenfadenomegali - LAM) sebep olabilirler. Lenfadenit debepleri çocuklarda çoğunlukla bademcik ve geniz eti iltihaplarıdır. Diş ve diş eti sorunları da boyun lenf bezlerinde iltihap ve büyümeye sebep olabilir.
En fazla merak edilen lenf bezi büyümelerinin kötü huylu olup olmadığıdır. Bunu anlamanın kesin yöntemi lenf bezinin patolojik incelenmesidir. Ama bazı ipuçları bizi kötü huylu bir lenf bezi fikrine yaklaştırır veya uzaklaştırır. Bunlar nelerdir?
- Lenf bezlerinin birden fazla, sert, hareketsiz olması,
- Lenf bezlerinin birbiri ile birleşmiş yumrular oluşturmuş olması,
- Ultrason, tomografi veya MRI tetkiklerinde şüpheli bulgular olması,
- Tedaviye rağmen giderek büyümesi, başka yerlerde de çıkması,
Kötü huylu lenf bezi olma ihtimali yönünden incelenmesi gerekir.
Tümör hücrelerinin oluşturduğu kitle çok büyük ise (tanı sırasında 10 cm) genellikle tercih edilir. Radyoterapide kemoterapiyi takiben radyoaktif ışınlama yapılır.