Letonya Nereye Bağlı
kaynağı değiştir]
Ekim Devrimi yıllarında Kumuk entelijansiyası Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin yaratılmasında aktif rol aldı. Prens Raşit Han Kaplan kurucularından, devletin ana ideologlarından birisi ve İçişleri Bakanıydı, Haydar Bammat Dışişleri Bakanıydı, Savaş Bakanı Prens Nuhbek Şavhal Tarğulu idi, Zubayır Temirhan Birlik Konseyi başkanıydı (“Birlik Meclisi”, parlamento), ve başka kilit bakanlar.
Muhacirlik[değiştir kaynağı değiştir]
Kumuklar, 8-12. yüzyıllarda Kafkasya'da İslam'ı ilk benimseyenler arasındaydı. 730'lardan başlayarak Dağıstan'ın Araplar tarafından fethinden sonra.[159] Ancak İslam'ın tam olarak benimsenmesi, Selçukluların Dağıstan'daki etki dönemini ifade eder.[160][161]
İnanan Kumuklar Sünni İslam'ı kabul eder. Kumukların çoğu Şafii mezhebine, bir kısmı da Hanefi mezhebine aittir.
Geleneksel zanaat ve aktiviteler[değiştir kaynağı değiştir]
Kafkas Savaşı sırasında öne çıkan Rus General Grigoriy Philipson, Kumuklar hakkında şunları yazmıştır[77]:
Profesör Yazıkov askeri coğrafya derslerinde bize her ikisini de vaaz etmesine rağmen, Kafkasya ve Kafkas Savaşı hakkında belirsiz bir fikrim vardı; ama ona göre bir şekilde Kumukların bizim için en cesur ve en düşman kabile olduğu ortaya çıktı.
Kumuklar, Şeyh Mansur'un ayaklanmasında geniş yer aldı. Kumuk prensi Ali-Soltan Çöpalav, Mansur ile birlikte birkaç kez Kizlyar'a saldırdı. Tatartüp yakınlarındaki belirleyici savaşta Kumuklar bizzat Şeyh Mansur[78] tarafından komuta edildi. Mansur'un diğer müttefikleri Hasbulat Kazanışlı (Bammatulu beylikni sahibi) ve Kazbek Umaş idi. Genel olarak, Şavhallık'da ve Kumuk düzleminde en az beş ayaklanma meydana geldi: Dağıstan'da 1818-1822'deki Rus karşıtı ayaklanma, sırasında Zasulak Kumuklar ve Mehtulu Hanlığı'nın yenilgiye uğratıldığı[79], 1823'teki Şavhallık ayaklanması[80], 1825'te Beybulat Taymiyev'i destekleyen ayaklanma[81], 1831'deki Şavhallık ayaklanması[82], 1831'deki Kumyk düzlemindeki ayaklanma[82] ve 1843'teki Şavhallık ayaklanması[127][83]. Dubrovin'e göre,
"Şamhal halkı aynı zamanda Kazi-mulla'nın öğretilerinin ilk takipçileriydi ve onun silahlı kuvvetlerinin ilk çekirdeği olarak hizmet ettiler".[84]
Ayrıca, 1844'te Kumuk uçağında bir ayaklanma ve 1855'te Kumukların genel bir ayaklanması hazırlandı[85]. Dağıstan 1877-1878'deki ayaklanmada Güney Kumukya'nın Başlı köyü katıldı.
Rus devleti tarafından direnme girişimleri nedeniyle Kumuk köylerinin yıkılmasına ve yıkılmasına rağmen[86], Kumuk Ovası komşuları tarafından çıkar veya siyasi çıkarlar için saldırıya uğradı. Örneğin, 1830'da Çeçen lider Avko, İmam Gazi-Muhammed'in ordusuna katılma bahanesiyle bir müfreze toplayarak, son anda gerçek niyetini, "Endirey şehrini yenmek ve hırsızlık için veya sürüleri Kumuklardan çalmak", açıkladı, ancak bu durumda müfreze hayal kırıklığı içinde dağıldı[87]. Gazi-Muhammed, Kumuk topraklarını harap ederek onları dağlara gitmeye ve hareketinin bir parçası olmaya zorlamaya çalıştı[86].
Kafkasya İmamatın Kumuk liderleri[değiştir kaynağı değiştir]
En büyük Kumyk devleti[51][52][53][54], 16. yüzyıldan beri Tarğu Şavhallığı idi[55](ya da Şamhallık, Kumukça: Tarğu Şawhallıq) olarak bilinen idi. Şavhallığ'ın oluşum zamanı kesin olarak bilinmemektedir: bazı kaynaklar 8. yüzyılda Arap etkisinin olduğunu gösterir[56], diğer kaynaklara göre Şavhal hanlar Altın Orda kökenlidir[57]. Bazı kaynaklar ayrıca Şavhal hanedanlarının olası bir değişikliğine de işaret ediyor[58][59].
Timurlu Tarihçi Nizameddin Şami, Şavhal'ı Altın Orda'nın müttefikleri olarak adlandırdı. 1396'da Tohtamış'a karşı kazanılan zaferden sonra Timur, Shavhal'a karşı bir kampanya başlattı. Tarihçi Şarafaddin Yezdi şunları bildirdi: “İnatçı direniş yenildi, kaleler alındı, sakinler öldürüldü, ölümden bir tepe inşa edildi, şamhalın kendisi öldürüldü.”Timurlenk daha sonra Dağıstan'da Şamhal gücünün restorasyonuna katkıda bulundu[59][60]. Bir Osmanlı kaynağına göre, Timur'un oğlu Miran-Şah'ın Kara-Koyunlular'dan yenilmesinden sonra Kumuklar bağımsızlıklarını kazandılar ve Cengiz Han ailesinden bir şemhal seçtiler[60].
Ancak devlet, 16. yüzyılın sonunda, birkaç yarı özerk (örneğin Mehtulu, Erpeli, vb.) veya bağımsız (örneğin, Yahsay) beyliklerine bölündüğünde, kısmi parçalanmadan kaçınmadı[61]. 16-17. yüzyıllarda Şavhallık uluslararası arenadaki varlığı arttı. Şamhalların vasal mülklerinin sınırları bir zamanlar Kabardey'e kadar uzanıyordu[62][63]. Şavhal Dağıstan Valisi ve bir süre Derbent Hanı unvanını taşıyordu.
Avrupa'dan Asya'ya giden yollardan biri olarak Kumuk topraklarının elverişli stratejik konumu[64], Kumuk hükümdarlarının sık sık bir manevra politikası izlediği üç komşu imparatorluğun bölgesinde nüfuz mücadelesinin nedeni haline geldi.