Bright green moss in an environment of thawing seafoodplus.infoM
A lot ofl moss on the moist wallPREMIUM
Autumn background. yellow leaves on a background of blue seafoodplus.infoM
White lichen or cladonia stellaris in the forest, swedenPREMIUM
Wildlife and naturePREMIUM
Stone limestone overgrown with mossPREMIUM
Fungal diseases on a tree trunk in the shape of a heart. close-upPREMIUM
Autumn planet. 3d illustrationPREMIUM
The texture of the natural bark of a tree. macro shotPREMIUM
Orange mushroom, growth. mushroom on an old withered tree. a tree on the dunes, close to the beach by the sea. strange mushroomPREMIUM
Yellow lichen on a tree close upPREMIUM
Macro shot of the texture of a tree trunkPREMIUM
Different color of lichens on rock natural backgroundPREMIUM
Lichen texture pattern background on the floorPREMIUM
Beautiful succulent background of green moss close upPREMIUM
Thin tree trunk lying on the floor half without barkPREMIUM
Stones covered with moss. old wall of the building. green mossPREMIUM
Beautiful abstract patterns of plants and flowersPREMIUM
Moss pine tree background naturePREMIUM
Lichen is a composite organism that arises from algae or cyanobacteria living among filaments of multiple fungi species in a mutualistic seafoodplus.infoM
Lichen growing on tree seafoodplus.infoM
Dense ground cover vegetation closeup with moss and lichenPREMIUM
Yellow lichen on the bark of a chestnut tree,PREMIUM
Yellow lichen on a tree barkPREMIUM
Beautiful mountain ground plant and foliage closeupPREMIUM
Yellow lichens growing on a stone wall creating a patternPREMIUM
Hue green moss on wood bench surface. wet wood and soft moss. blurred background. soft seafoodplus.infoM
Orange lichen on the rock ( xanthoria elegans ) - closeup photo with blurred lens effect. selective focus. photo made in north of norway on the coast - near tromso seafoodplus.infoM
Yellow lichens on tree, close seafoodplus.infoM
Moss and lichen grow on a stone. macro. background of lichen moss seafoodplus.infoM
The pattern of yellow lichen on tree barkPREMIUM
Background of green and gray mossy forest groundPREMIUM
Tree bark, moss-covered multi-coloredPREMIUM
Yellow lichen on old wood in the forestPREMIUM
Selective focus on green moss plant on tree at the forest near the water fall or seafoodplus.infoM
Surface of stone completely covered with moss and lichens, karelia, russiaPREMIUM
Lichen cladonia rangiferina. deer grey lichen. beautiful light-colored forest moss growing in warm and cold climates. deer, caribou seafoodplus.infoM
Natural stones texture and background. rock texturePREMIUM
Succulents growing among stones, uncultivated plants in nature, siberiaPREMIUM
Mushrooms grow on the trunk of a tree with moss in the forestPREMIUM
Old dry, weathered boards, covered with seafoodplus.infoM
Various colors of moss on the bark of a tree in the schollenbos in capellePREMIUM
Moss. green moss on a stone wall on a cold and rainy day. seafoodplus.infoM
Wild strawberries macroPREMIUM
Cactus in desert botanical garden, gran canaria, spainPREMIUM
Lots of small mushrooms on a tree bark and with green moss nearbyPREMIUM
Dendritic minerals (iron- and manganese oxides) on solnhofen limestone (upper jurassic of southern germany).PREMIUM
Cracked bark of the old tree overgrown with green moss in autumn forest. selective focusPREMIUM
Beautiful lichen in the forest after rain. shallow depth of field closeup macro seafoodplus.infoM
A selective focus shot of a small dried stick with yellow lichenPREMIUM
Yellow colored stone kerb on the streetPREMIUM
Part of the ground area with a moss and grassPREMIUM
Plants growing in the rockPREMIUM
The bark of the tree trunk is covered with mossPREMIUM
Lichen growing on an old fence post with seafoodplus.infoM
Bark of a tree covered with mossPREMIUM
Lichen fungi on rocksPREMIUM
Brown dry plant on the rock. green trees in the background. shallow seafoodplus.infoM
Yellow mould on the bark of tree in the dead leavesPREMIUM
Maritime sunburst lichen - latin name - xanthoria parietinaPREMIUM
Tree bark texturePREMIUM
Texture of old tree bark with green mossPREMIUM
BarkPREMIUM
Wall xanthoria (lat. xanthoria parietina) is a lichen of the telochistaceae family, a species of the xanthoria genus on the bark of a seafoodplus.infoM
Mushroom in the forest, kola peninsulaPREMIUM
Landscape of colorful lichen growing on lava rocks at fagradalsfjall volcanoPREMIUM
Yellow lichen background of old pine tree bark under sun lightPREMIUM
Closeup of old tree trunk of apple-tree covered with lichen of gray and yellow color with blurred background in forest in daytime. natural texture. observing naturePREMIUM
Lichen flavoparmelia caperata on pine barkPREMIUM
Texture, background, pattern. bark of tree. outer, above the wood, part of the trunks, stems and roots of woody plants. a hard, hardened upperPREMIUM
Macro of grunge bark of winter tree, retro photo seafoodplus.infoM
Liken planus; vücudun çeşitli yerlerine tutunabilen, enflamatuvar bir deri hastalığıdır. Ciltte oluşturduğu lezyonlar genellikle kaşıntılı bir kızarıklığa neden olur. Deri lezyonlarının varlığı sabit olamamakla beraber, zamanla artış ya da azalış görülebilir. Hastalığın ortalama iyileşme süresi iki yıldır. Bazı hastalarda tekrarlayan ataklar görülebilir. Liken planus, iyileştikten sonra ciltte koyu renkli lekeler bırakabilir. Ancak bu lekeler zaman içinde kendiliğinden kaybolur.
Liken planus, ağız ve genital bölge başta olmak üzere vücudun farklı bölgelerini etkileyen bir deri hastalığıdır. Nadiren tırnaklar ve kıl köklerine de yerleştiği görülür. Enfeksiyon hastalığı olmadığından bulaşıcı özellik taşımaz. Her yaşta ortaya çıkabilir, ancak vakaların çoğu 30 ile 60 yaşları arasındaki bireylerde görülür.
Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, çevresel faktörler ve otoimmün bozukluklarla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Liken planusa sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Liken planus; deride mm boyutlarında, çok sayıda parlak ve kabarık lezyon oluşumu ile karakterize edilir. Derideki küçük kabartılar birleşerek daha büyük kümeler oluşturabilir. Liken planus, vücutta çoğunlukla simetrik bir dağılım gösterir. Nadiren de olsa vücudun sadece belirli bir bölgesine yerleşebilir. Liken planus vajina içinde daha derin alanları etkileyerek vajinite de neden olabilir.
En çok etkilenen alanlar; el ve ayak bilekleri, dirsekler ve beldir. Derinin kaşındığı ya da kıyafetlere sürtündüğü bölgelerde yeni lezyonların oluşması tipiktir. Bu nedenle hastalar rahat kıyafetler tercih etmeli, ciltlerini rahatsız edici faktörlerden korumalıdır. En yaygın görülen diğer belirtiler şunları içerir:
Liken planusun klinik görünümü tipiktir ve bir dermatoloji uzmanı tarafından kolaylıkla teşhis edilir. Bazı vakalarda liken planusa tansiyon, sıtma, şeker hastalığı ve enfeksiyon hastalıklarında kullanılan ilaçların da neden olduğu görülmüştür. Muayene esnasında kullanılan tüm ilaçların hekime bildirilmesi, teşhisi kolaylaştıran etkenler arasında bulunur. Tipik görünümde olmayan lezyonların kesin tanısı için çeşitli testler gerekli görülebilir. Doktorunuz semptomlarınıza, tıbbi geçmiş öykünüze, fizik muayeneye ve gerekirse laboratuvar testlerinin sonuçlarına göre liken planus teşhisi koyar. Laboratuvar testleri şunları içerebilir:
Biyopsi: Lezyonlu bölgeden deri örneği alınarak mikroskop altında inceleme işlemidir.
Hepatit C testi: Yapılan bilimsel araştırmalar, Hepatit C virüsünün liken planus hastalığını tetiklediğini göstermektedir. Doktor, hastalığın tanısını doğrulamak ve tedavi seçeneklerini değerlendirmek için Hepatit C testinin yapılmasını gerekli görebilir.
Alerji testleri: Liken planusun ortaya çıkışında alerjenler önemli rol oynar. Hastalığı tetikleyebilecek alerjinin olup olmadığını belirlemek için çeşitli alerji testleri yapılabilir.
Liken planusun bilinen bir tedavisi yoktur. Tedavinin temel amacı semptomları azaltmak ve cilt lezyonlarının iyileşmesini hızlandırmaktır. Liken planus her hastada vücudun farklı bölgelerine yerleşebilir. Bu nedenle hastalığın tedavi protokolü değişkenlik gösterir.
Liken planus genellikle birkaç yıl süren uzun dönemli bir hastalıktır; ağız lezyonları daha ağır ve uzun süre seyredebilir. Hastalık bir kanser formu olmasa da tedavinin takibi ve sürekliliği önemlidir. Tedavide kullanılan ilaç ve yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Liken planus tedavisinin ilk seçeneği, kortikosteroid krem veya merhem kullanılmasıdır. Eğer kremler lezyonlar üzerinde etkili olmazsa, doktor kortikosteroid hap veya enjeksiyon reçete edebilir.
Bazı vakalarda liken planus şiddetli kaşıntıyla seyreder. Deri üzerini kaşımak ise yeni lezyonların ortaya çıkmasına neden olur. Antihistaminik ilaçlar, kaşıntıyı rahatlatarak yeni lezyon oluşumunu engeller.
Psoralen Ultra-Violet A (PUVA) olarak da bilinen fototerapi yöntemi, liken planus lezyonlarının temizlenmesinde oldukça etkilidir. Bu yöntemde, yalnızca cildin üst katmanına nüfuz eden ultraviyole ışığı kullanılır. Fototerapi seansları, tedavi öncesinde hastanın cilt tipi ve ten rengi gözetilerek belirlenir.
Yayınlanma:
Viral enfeksiyonlar, alerjenler, stres ve genetik nedenlerle ortaya çıkan Liken planus nedir? Liken planus nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz…
LİKEN PLANUS NEDİR?
Liken planus, bağışıklık sistemi tarafından tetiklenen başlıca deri yüzeyini ve mukozaları (ağız ve genital), nadiren de tırnakları ve kılları etkileyen kaşıntılı bir deri hastalığıdır. Bağışıklık tepkisinin neden oluştuğu bilinmemektedir. Katkıda bulunan birçok faktör olabilir ve her durum farklıdır. Potansiyel nedenler şunları içerir:
– Viral enfeksiyonlar
– Alerjenler
– Stres
– Genetik
Bazen liken planus otoimmün bozukluklarla birlikte ortaya çıkar. Rahatsız edici olsa da, çoğu durumda liken planus ciddi bir durum değildir. Aynı zamanda bulaşıcı da değildir.
Ancak, durumun ciddi ve acı verici olabileceği nadir görülen bazı durumlar da vardır. Bu koşullar semptomları azaltmak için topikal ve oral ilaçlar ile veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılarak tedavi edilebilir.
LİKEN PLANUS BELİRTİLERİ
Liken planusun belirti ve semptomları etkilenen bölgelere göre değişiklik gösterir. Tipik belirti ve bulgular şunlardır:
– Morumsu, düz tepeli çıkıntılar (çoğunlukla iç ön kolda, bilekte veya ayak bileğinde, bazen dış cinsel organlarda)
– Kaşıntı
– Uyuz veya kabuk oluşturacak şekilde kırılabilecek kabarcıklar
– Ağızda dantel şeklinde beyaz lekeler (yanaklarda veya diş etlerinde, dudaklarda veya dilde)
– Ağrılı oral veya vajinal ülserler
– Saç dökülmesi ve kafa derisinde renk değişikliği
– Tırnak hasarı veya kaybı
LİKEN PLANUS NEDENLERİ
Liken planus hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalığın bağışıklık sisteminin hatalı bir fonksiyonu sonucu geliştiği düşünülmektedir. Liken planus bulaşıcı değildir.
Liken planus, herhangi bir yaşta herhangi bir kişide ortaya çıkabilir, ancak bazı insanların durumu geliştirme olasılığını artıran bazı faktörler vardır. Liken planusun cilt şekli erkeklerde ve kadınlarda eşit olarak görülür, ancak kadınların oral formda olma ihtimalinin iki katıdır. Çocuklarda ve yetişkinlerde çok nadir görülür. Orta yaşlı insanlarda en yaygın olanıdır.
Diğer risk faktörleri arasında liken planusa sahip aile üyelerinin olması, hepatit C gibi viral bir hastalığın olması veya alerjenler gibi bazı kimyasallara maruz kalması vardır. Bu alerjenler şunları içerebilir:
– Antibiyotikler
– Arsenik
– Altın
– İyodür bileşikleri
– Diüretikler
– Bazı boya türleri
– Diğer ilaçlar
LİKEN PLANUS TEDAVİSİ
Genellikle haftalar veya aylar içerisinde temizlenen hafif liken planus vakaları için herhangi bir tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Belirtiler rahatsız edici veya şiddetli ise, doktorunuz ilaç yazabilir.
Liken planus için bir tedavi yoktur, ancak semptomları tedavi eden ilaçlar yardımcı olabilir ve bazıları olası bir nedeni hedefleyebilir. Genellikle reçete edilen ilaçlar şunları içerir:
– A vitamini ile ilgili olan ve topikal olarak veya ağızdan alınan retinoidler
– Kortikosteroidler iltihabı azaltır ve topikal, oral veya enjeksiyon şeklinde verilebilir
– Antihistaminikler iltihaplanmayı azaltır ve kızarıklığınız bir alerjen tarafından tetiklendiğinde özellikle yararlı olabilir
– Nonsteroidal kremler topikal olarak uygulanır ve bağışıklık sisteminizi baskılayabilir ve döküntüleri gidermeye yardımcı olabilir
– Işık tedavisi, liken planusu ultraviyole ışıkla tedavi eder
aileAltınbeyazgenetikKadın
Andreasen OLPu 6 tipe ayırmıştır: retiküler, papüler, plak benzeri, erozif, büllöz ve atrofik. Klinik olarak OLP aynı anda veya ayrı ayrı bu 6 formda izlenebilir [2,3]. İlk üç form genellikle ağrısız, beyaz keratotik lezyonlar şeklindedir. Erozif, büllöz ve atrofik formlarda ise hastaların yanma hissi şikayeti olabilmektedir [2].
Liken planusun etyolojisi henüz tam olarak bilinmemektedir fakat oral mukoza bazal hücre tabakasının immünolojik yol ile dejenerasyonu sonucu olabileceği öne sürülmektedir [2]. OLP de bazal hücreler destrüksiyon için primer hedeftir. Bazal hücre hasarının mekanizması ise Langerhans hücreleri, T lenfositler ve makrofajlar ile gelişen hücre aracılı immün reaksiyonlar ile açıklanmaktadır. Epitel tabakasındaki Langerhans hücreleri ve makrofajlar T hücrelerine antijen sunucu olarak görev yaparlar. CD4 T hücreler yardımcı hücreler olarak görev yaparlar ve CD8 sitotoksik T hücreler bazal keratinositlere hasar verir. Bu süreçte Langerhans hücreleri ve makrofajlar tarafından üretilen interlökin 1 T lenfositlerini stimüle eder ve T lenfositler de interlökin 2 üreterek prolifere olurlar. Aktive lenfositler gamma interferon üreterek keratinositleri indükler ve keratinositler HLA DR üreterek diferansiasyonu arttırırlar. Bu şekilde yüzey kalınlığı artarak beyaz lezyonlar oluşmaktadır. Modifiye olan keratinositler immün cevabın tetikleyicisi olarak tahmin edilmektedir. Bununla beraber bazı durumlarda ilaçlar veya dental materyaller bu süreci provake etmektedir. Aynı zamanda viral etyoloji, genetik faktörler ve yaşam şekli de potansiyel rol oynayabilecek etyolojik faktörler olarak görülmektedir [1,2,4].
Klinik olarak ayırıcı tanıda likenoid reaksiyonlar, lökoplaki, skuamoz hücreli karsinom, pemfigus, müköz membran pemfigoid ve kandidiyazis yer almaktadır [2]. Japonya da ve Güney Avrupa da yapılan çalışmalarda anti HCV antikoru taşıyan hastalarda OLP prevalansı yüksek saptanmıştır [5]. Karaciğer hastalıklarının OLP nin kliniğini bozduğu öne sürülmektedir [5,3]. Bu nedenle OLP li hastalarda karaciğer muayenesinin mutlaka yapılması gerektiği belirtilmektedir [3]. Son yıllarda yapılan çalışmalarda OLP nin oral kanser gelişiminde artmış riske sahip olduğu belirtilmektedir. Bu konsept genellikle kabul edilmiştir ve OLP prekanseröz lezyonlar arasında yer almaktadır. OLP nin klinik klasifikasyonu izlemde önemli bir faktördür. Keratotik formlarda, erozif, ülseratif, atrofik ve plak benzeri lezyonlarda; dil dorsumundaki lezyonlarda kanser gelişimi daha fazla görülmüştür [6]. Bu açıdan OLP li hastaların yılda en az üç defa izlemi gerekli görülmektedir. İzlemlerde özellikle lezyonların homojenitesinin bozulup bozulmadığı önemlidir [7]. OLP li hastalarda oral kanser gelişme oranı % olarak tahmin edilmektedir [8].
OLP tedavisinde birçok ajan denenmiş olmasına rağmen henüz tam bir tedavisi bulunmamaktadır [2]. Asemptomatik hastalar aktif tedavi verilmeden yakın izleme alınabilmektedir. Hastaların almış olduğu diğer medikal tedaviler sorgulanarak OLP ile ilgili bir medikasyon olup olmadığı hastanın ilaçları değiştirilerek belirlenebilir. Hastalara yapılan yama testleri ile hastanın bir metal alerjisi olup olmadığı belirlenebilir [2]. Aynı zamanda alkol ve sigara kullanımı da sorgulanmalıdır. OLP diabetes mellitus ve hipertansiyon ile beraber olduğunda Grinspan sendromu olarak bilinmektedir ve ailenin birçok üyesinde görülebilmektedir. Fakat bu OLPnin herediter bir hastalık olduğunu göstermemektedir [1,2,4].
OLP tedavisinde immünsüpresif ve antiinflamatuar özelliklerinden dolayı kortikosteroidler en yararlı ilaçlar olarak görülmektedir. Steroidler topikal, intralezyonel ve sistemik olarak verilebilmektedir. OLP tedavisinde keratinizasyonu azaltmaya yönelik olarak retinoidler, immünsüpresan olarak siklosporin, antimikotik ajan olarak griseofulvin denenmektedir. OLP de cerrahi tedavi olarak kriocerrahi ve CO2 lazer ablasyon da uygulanabilmektedir. Cerrahi tedavi plak benzeri lezyonlarda daha uygun olmaktadır [1,2].
Hastalığın tedavisinde ilk basamak hasta eğitimi olmalıdır. Hasta OLP nin tahmin edilemeyen kliniği ve tedavilerin rasyonelliği hakkında bilgilendirilmelidir. Ayni zamanda hasta sigara ve alkol konusunda uyarılmalıdır. Aksi takdirde hasta memnuniyetsizliği ile karşılaşılabilmektedir.
ÖzetGirişOlgu SunumuTartışmaKaynaklar