Üniversite okumak istediinde, 4 yllk program olarak devam eden lisans ve 2 yl süren önlisans programlar arasndan tercih yapabilirsin. Peki, önlisans tercih etmek istediinde nelere dikkat etmelisin? Önlisans hakknda en çok merak edilenlere bu yazmzda yer verdik!
Önlisans okumak için okumak istediin bölümün gerektirdii puan alman yeterlidir. Sonrasnda ise bol mesleki uygulamal eitimin olduu bir 2 yllk programa balam olursun. Hangi program seçecein, seçmek istediin meslek ile balantl olduundan hayallerindeki meslee karar vermeden önce detayl aratrma yapmanda fayda var.
Lise ve dengi okullardan sonra bavurabilecein önlisans programlar farkl sektörlere ara kademe pozisyonlar için kalifiye igücü yetitirir. Bununla birlikte iki yl okuduktan sonra eitimine devam etmek istersen 4 yllk lisans programlarna geçebilme ansn da var. Devam etmek istediin 4 yllk programlardan birine, DGS’de (dikey geçi snav) alacan yeterli puanla devam etmeyi seçebilecein gibi önlisans programn bitirir bitirmez, i hayatna da atlmak isteyebilirsin. KPSS önlisans programyla devlet kurumlarndan birinde görev almay da deneyebilirsin.
Önlisans programlar 2 yllk eitim programlardr. Bu programlarda eitim süresi 4 yar yldan oluuyor. Bunun yan sra 4 yllk lisans programna devam etmek isteyen ve istedikleri programn gerekliliklerini yerine getirenler içinse lisans programnn ilk adm olarak deerlendirilebilir. Önlisans kapsamna giren eitim programlar meslek yüksekokulu (MYO) olarak da ifade ediliyor. Meslek yüksekokullar 2 yl eitim verirken baz bölümlerde yabanc dil hazrlk programlar bulunuyor. Bu durumda eitim süresi 3 yla çkabiliyor. Eer meslek lisesinde okuyorsan, okuduun bölüm ile balantl bir önlisans programna snavsz olarak devam edebilirsin. Program bittikten sonra eitimine devam etmek istersen Dikey Geçi Snavnda (DGS) baarl olmak artyla, okuduun bölüme göre, 4 yllk lisans programlarndan birine geçi de yapabilirsin.
Önlisans okumak için ÖSYM’nin hazrlad Yükseköretim Kurumlar Snav (YKS) olarak da adlandrlan üniversite snavna girmek gerekiyor. Üniversite snavnda TYT (temel yeterlilik testleri) ve AYT (alan yeterlilik testleri) olmak üzere iki farkl puan türü yer alyor. Önlisans programna devam etmek için TYT puan yeterli. TYT tüm üniversite adaylar için zorunlu bir snav. AYT puan ise lisans programna devam etmek isteyen üniversite adaylarndan talep ediliyor.
Önlisans bavuru sürecinde adaylar; ÖSYM Aday lemleri Sistemi’ne kayt yaptrdktan sonra snav bavuru süresi içinde internet üzerinden ya da ÖSYM Aday lemleri Mobil uygulamas üzerinden bavuru bedelini ödeyerek bavuru yapabilirler. Bavuru yaparken bavuru klavuzunda belirtildii ekilde aday bavuru formunu doldurduktan ve bavuru bedelini ödedikten sonra bavuruyu sistem üzerinden tamamlayabilirler. Dier yandan aday bavuru merkezleri üzerinden de önlisans bavurusu yapmak mümkün.
Önlisans bavurusu yapmak için aadaki artlara sahip olmak gerekir:
Snav artlarn salayan yabanc uyruklu veya herhangi bir devletin uyruuna ait olmayan adaylar da önlisans snav bavurusu yapabilse de tercih süreci balamadan önce T.C. uyruuna geçmeleri halinde kazandklar yüksek öretim programlarna kayt yaptrabilirler. Bu adaylarda ise u özellikler dikkate alnr:
ki yllk önlisans programlar arasndan bir bölüm okumak için temel yeterlilik testinden (TYT) bölümün gerektirdii puan almak gerekiyor. ylnda saysal, eit arlk, sözel ve dil puan türlerinin herhangi biriyle herhangi bir önlisans programna yerleebilecek durumda olanlar bölüm tercihi yapabilirler. TYT snavnda aldn puanla tercih yapabilecein 2 yllk baz önlisans programlar için aadaki örnekleri inceleyebilirsin. Puan durumuna göre bu bölümlerden birini tercih edebilirsin.
Bilgi Güvenlii Teknolojisi: Günümüzde bilgi önemli bir deer. Her bilgi, güvenli olduu düünülen bilgisayar sistemlerinde depolanyor. Bu bilgileri korumak için oluturacan risk yönetim admlaryla çaltn iletmenin kritik bilgilerini güvende tutabilirsin.
Dijital Fabrika Teknolojileri: Endüstri , makine örenimi, büyük veri, nesnelerin interneti gibi dijital teknolojilerin hemen hemen her alana girdii yeni sanayi devrimi olarak ifade edilir. Bu bölümü okuduunda, çaltn iletmenin otomasyon ilemi ile dijital dönüüme sorunsuz geçebilmesine destek olursun.
Engelliler için Gölge Öreticilik: Bu program özel gereksinimli hastalar ve ailelerine destek olacak kalifiye kadrolar yetitiriyor. Özel gereksinimli bireylerin kendi balarna hayatlarn idame ettirebilecekleri beceriler kazanmalarna yardmc olurken sosyal uyumlar konusunda da yardmc olabilirsin. Böylece iyileme süreçlerine destek olarak tanklk etmek isteyebilirsin.
nsansz Hava Arac Teknolojisi ve Operatörlüü: Yeni nesil otonom hava araçlarnn kullanlmaya balanmas kalifiye IHA operatörüne olan ihtiyac da beraberinde getiriyor. Bu bölümü bitirdiinde IHA eitmeni olabilecein gibi özel iletmelerde de çalabilirsin. Bununla birlikte arama kurtarma, keif, gözlem, yangn tespiti, haritalama gibi alanlarda bireysel olarak da çalabilirsin.
Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi: Fabrikalarda kullanlan makinelerin sorunsuz çalmasn salayacak profesyoneller yetitirir. Otomasyonun hemen hemen her sektörde kullanlmaya baland düünüldüünde i alan oldukça genitir.
Lojistik: Tedarik zincirinin çok önemli bir parças. Lojistik görevlisi maln üretim yerinden son kullancya kadar zamannda, eksiksiz ve hasarsz olarak ulatrlmasndan sorumlu olur. Özellikle e-ticaret sektörünün gelimesi lojistik sisteminde de müteri memnuniyetini ön plana alan dijital uygulamalarn gelimesini gerekli klyor. Bölüm lojistik sektörüne kalifiye elemanlar yetitirir.
Organik Tarm: Doal hayata zarar vermeden gda ihtiyacn karlamay amaçlayan bir bölüm. Doal kaynaklarn hzla tükendii, topran eski besleyici deerini yitirmeye balad, meyve ve sebzeler üzerinde, doru kullanlmamasna bal olarak tarm ilac kalntlarndan bahsedildii günümüz dünyasnda, oldukça önemli bir bölümdür. Bu bölümde okurken insan salna ve çevreye zarar vermeyecek ekilde sürdürülebilir tarmn nasl yaplacan örenirsin.
Siber Güvenlik: Bilgiler dijital ortamlarda depolandnda dijital saldrlara da açk hale gelir. Siber güvenlik bölümü, verileri kötü amaçl saldr ve yazlmlara kar koruyacak donanm ve yazlmlar konusunda uzman kadrolar yetitirir. Yeni açlm bir bölümdür. Bu bölümü tercih ettiinde bulunduun iletmedeki verileri saldrlara kar korumay örenirsin.
Detaylar verilen önlisans bölümleri içinden kendine en uygun bölümü seçerek hayallerinin mesleini de seçmi olursun. Önlisans programlarnn kapsam oldukça geni. Geçmi yllardaki listeyle karlatrldnda baz bölümlerin kapatld baz bölümlerin de yeni açld görülür. Yeni açlan bölümler deien i yap ekillerinde ortaya çkan kalifiye eleman ihtiyacna yönelik açlrken, dijital dünyann beklentilerine cevap veren bölümlerin de açlm olmas dikkat çekici olarak deerlendirilebilir. En iyi önlisans bölümleri senin ihtiyacna ve tercihine göre deiir. Tarmla ilgileniyorsan tarm ile ilgili bölümleri seçebilecein gibi dijital dünyaya ilgi duyuyorsan yeni nesil teknolojilerin kullanld alanlar tercih edebilirsin. Dier yandan otomasyon konusunda uzmanlaarak makineleri dijital yöntemlerle kullanmay ve kontrol etmeyi örenirsin. Tedariin kalbi olan lojistii seçtiinde ise sektör ihtiyaçlarn vaktinde karlayarak iletmelerin rekabette öne çkmalarna katk salayabilirsin. Siber güvenlik alannda eitim alarak, gelecein mesleklerinden birine de sahip olabilirsin.
KPSS yani Kamu Personeli Seçme Snav ÖSYM tarafndan ylnda yürürlüe giren bir snav. KPSS’nin yürürlüe girme nedeni kamu kurum ve kurulularnda görev alacak personel seçimini salayabilmek. Önlisans memur alm KPSS’nin ilgili kategorideki snavyla salanyor. KPSS içinde farkl snavlar yer alr. Her bir snav snava girecek adaylarn bitirdii bölüme göre deiir. Ortaöretim KPSS ve önlisans KPSS olmak üzere iki ekilde deerlendirilir. Snav 2 ylda bir yaplr. KPSS snav sistemine göre hem ortaöretim hem de önlisans snav sonuçlar 2 yl süreyle geçerli olur.
Ortaöretim KPSS sistemine göre KPSS snavna girecek adaylarn lise mezunu veya snavn 2 yl olan, geçerlilik süresi içinde mezun olmu olmalar beklenir. Bu snav sadece ortaöretim mezunlar için geçerli. Önlisans mezunlar ise kendileri için hazrlanan snava girerler. Önlisans mezunlarnn girecei KPSS’ye, herhangi bir önlisans programnn 2. snfnda okuyanlar ve önlisans mezunlar girebilir. Dier yandan nasl önlisans mezunu ortaöretim Kamu Personeli Seçme Snavna giremiyorsa, lisans mezunlar da önlisans ya da ortaöretim KPSS’ye giremez.
KPSS Önlisans snavnda 60 soru genel kültür, 60 soru genel yetenek olmak üzere toplam soru bulunur. Bu sorularn KPSS’deki dalm aadaki gibidir:
KPSS Önlisans snavna girerek almalar gereken puan alanlarn KPSS önlisans almlar her yln kasm ve aralk aylarnda yaplr. Sen de önlisans alannda yaplan Kamu Personeli Seçme Snavna hazrlanarak kamu kurumlarnda çalma frsat yakalayabilirsin.
Önlisans okumann en önemli avantajlarndan biri 2 yllk bir eitim olmas eklinde belirtilebilir. 2 yl bittikten sonra istediin meslei yapmaya balayabilirsin. Bununla birlikte programa devam ederken 4 yllk bir lisans programna geçmek istediinde Dikey Geçi Snav (DGS)’na girerek ansn deneyebilirsin. Dier yandan iki yllk önlisans programna hazrlanrken sadece TYT puanyla hedeflediin bölüme girme ans yakalarsn. Dolaysyla sadece TYT konularna hazrlanman yeterli olur. Önlisans programlar arasnda seçebilecein oldukça fazla bölüm olmas da dier bir avantaj olabilir. Bölümler piyasann ihtiyacna yönelik kalifiye ara elemanlar yetitirir. Örnein; bilgi güvenlii teknolojisi, stratejik ve kritik bilgileri korumay amaçlar. Bu alanda eitimli personel ihtiyacn karlayarak bilgi güvenliinin doru yöntemlerle yaplmasn hedefler. Siber güvenlik ile kötü amaçl yazlmlara kar neler yapabileceini örenirsin. nsansz hava arac teknolojisi ise tarmdan yangn söndürmeye kadar oldukça geni i alanyla geni bir perspektif sunar. Organik tarm program insan ve çevre için oldukça önemlidir. Önlisans programlar, istediin alanda eitim alarak ksa sürede mesleini yapmana olanak salar.
Birçok ilde önlisans bölümlerinin olduu farkl üniversiteler bulunur. Böylece bulunduun ehirdeki üniversitelerden birini tercih ederek kendi ortamndan uzaklamadan eitimine devam da edebilirsin. Dier yandan beyaz yaka olarak çalacan ilerde önlisans mezunu olmann salad avantajlar da bulunuyor. Özellikle devlet memurluunda kademe ve derecelendirme konusunda maa ve mevki avantaj yakalayabilirsin. Bunun yan sra meslek liselerinin birinde okuyorsan, bölümün ile ilgili bir önlisans programna da dorudan geçi yapabilirsin. imdi sra sende! Hangi bölümün sana göre olduuna karar verdiysen çalmaya imdiden balayarak hayallerindeki meslee ulamak için ilk adm artk atabilirsin.