Liza Isminin Anlamı Kökeni
kaynağı değiştir]
Genel kurallar[değiştir kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir kaynağı değiştir]
- Gayri resmi iletişim için yalnızca ilk isim (mesela sadece İvan) kullanılır. Daha gayri resmi olmak istenirse, küçültmeler (Vanya gibi, ancak bir addan birkaç tane oluşturulabilir) sıklıkla kullanılır.
- Kırsal alanlarda yaşlılar tarafından kendi aralarında yalnızca baba adı (Petroviç, İvanovna gibi) kullanılır, ancak gençler bazen bu biçimi ironik olarak da kullanırlar. Ayrıca, daha genç insanlar bu biçimi hem saygı hem de gayri resmilik için çok daha yaşlı insanlara hitap ederken kullanabilirler. Örneğin, yaşlı meslektaşıyla çok iyi bir ilişkisi olan çok daha genç bir adam, baba adı ve "tı" (sen) biçimini kullanabilir, ancak yalnızca ilk adı kullanmak bu durumda genellikle uygunsuzdur. Bir gayri resmi durummuş gibi bir küçültme kullanmak bu gibi ortamlarda neredeyse her zaman çok kaba olacaktır.
- Resmi iletişimde sadece soyadı (sadece Petrov gibi) çok daha ender kullanılır. Bu tür hitap genellikle okul öğretmenleri tarafından öğrencilerine hitap etmek için kullanılır. Gayri resmi olarak, Ruslar ironik olarak kişilere artık sadece soyadları ile hitap etmeye başlıyor.
- "ad + baba adı" biçimi, (örneğin İvan İvanoviç), resmi iletişimde kullanılan hitap şeklidir (örneğin, okullarda ve üniversitelerde öğrenciler öğretmenlerine yalnızca "ad + baba adı" şeklinde hitap ederler) ve bazı durumlarda konuşmacının alıcıya saygısını iletebilir. Tarihsel olarak, baba adları kraliyet hanedanına özgüydü. (Рюриковичи, Ryurikoviçi)
- Tam isim biçimi (İvan İvanoviç Petrov gibi) çoğunlukla resmi belgeler için kullanılır. Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya'daki herkesin bu üç parçadan oluşan bir tam isme sahip olması gerekir. Bu biçim ayrıca bazı çok resmi durumlarda ve bir polis memuru gibi tam adını yazması muhtemel bir kişiye kendini tanıtmak için de kullanılır. Soyadı genellikle ilk sırada yer alır (Петров Иван Иванович, Petrov İvan İvanoviç gibi).
Hitap biçimi seçimi, ikinci şahıs zamiri seçimiyle yakından bağlantılıdır. Rusçada şu iki hitap biçimi bulunur:
- resmi durumlarda kullanılan вы (vı, "siz"); daha da saygılı olmak gerekirse yazışmalarda büyük harfle (Вы) yazılabilir, ancak çoğul olduğunda büyük harfle yazılamaz.
- gayri resmi durumlarda kullanılan ты (tı, "sen")
Вы ("Vı"), bir çifte veya gruba hitap ederken kullanılır ve iki biçimin de çoğuludur. Bu biçimler du ve Sie'yi benzer şekilde kullanan Almancadan I. Petro döneminde ödünç alınmış bir özelliktir.[kaynak belirtilmeli]
Baba adlarının kullanımı dışında, Rusçadaki Rusça hitap biçimleri bazı diğer dillerdekine (İngilizce gibi) çok benzerdir.
Ayrıca, hitap biçiminin anlamı büyük ölçüde hangi V-T biçiminin seçildiğine bağlıdır:
| Vı veya tı | Biçim | Eril örnek | Dişil örnek | Kullanım |
|---|---|---|---|---|
| "Vı" kullanımı | Tam üç parçalı isim | AnatoliPavloviç İvanov | Varvara Mihaylovna Kuznetsova | Resmi belgeler, çok resmi durumlar (gerektiğinde) |
| İsim + baba adı | Anatoli Pavloviç | Varvara Mihaylovna | Genel resmi veya saygılı biçim | |
| Soyadı | İvanov | Kuznetsova | Resmi. Genellikle daha yüksek bir sosyal konuma sahip bir kişi tarafından kullanılır (öğrenciyle konuşan bir öğretmen gibi) | |
| Gayri resmi isim + gayri resmi baba adı | Tol' Paliç | Varvara Mihalna | Saygılı ama daha az resmi | |
| İsim | Anatoli | Varvara | ||
| Küçültmeli isim | Tolya | Varya | Arkadaş canlısı ama yine de biraz resmi | |
| Sevecen isim | Vareçka | Neredeyse sadece kadınlara hitap ederken kullanılır, yakınlık gösterir ama yine de biraz formaliteyi korur (mesela daha genç bir meslektaşa hitap ederken) | ||
| "Tı" kullanımı | İsim + baba adı | Anatoli Pavloviç | Varvara Mihaylovna | Yarı resmi durumlarda arkadaşlar arasında veya ironik olarak kullanılabilir |
| Gayri resmi soyadı | Paliç | Mihalna | Aşinalık ve saygıyı birleştirir | |
| Soyadı | İvanov | Kuznetsova | Kullanımda "vı" biçimine benzer, ancak bu durumda daha az resmidir | |
| İsim | Anatoli | Varvara | Dostça ama bir formalite tonuna sahiptir. Adın küçültmeli şekli yoksa (Yegor ismindeki gibi), gayri resmi olarak da kullanılır | |
| Küçültmeli isim | Tolya | Varya | Genel resmi olmayan biçim | |
| Günlük konuşmada kullanılan isim | Tolik | Var'ka | Çok tanıdık biçim | |
| Argo isim | Tolyan | Varyuha | ||
| Sevecen isim | Tolen'ka | Vareçka | Yumuşak, sevecen biçim |
Bundan hoşlanmayan bir kişiyle veya uygunsuz durumlarda "tı" biçimini kullanmak, özellikle yalnızca soyadı ile kullanıldığında hakaret olabilir.